قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ [ سورة الزمر ] Doktora ve Master Çalışmaları Hakkında Genel Mülahazalar

Tez Konusunun Seçimi  i. Konu seçiminden önce aday mümkün mertebe çok okuma yapma ve genel literatürü taramalı.  ii. Aday çalışma alanıyla irtibatlı yapılmış tüm çalışmalardan haberdar olmalı.  iii. Konu seçerken başlangıçta dikkat edilecek hususlar:  1. ilgi (severek çalışacağınız bir konu olmalı)  2. Orijinal olmalı (Master ve Doktora farklı)  3. Önemli bir boşluğu dolduracağına inandığınız bir konu olmalı (bu tür konular yeni tartışmalara da zemin hazırlar)  4. Seçilen konu araştırmacının akademik kapasitesine uygun olmalı (lingüistik donanım ve akademik beceri ile uyum içinde olmalı)  i. Konu seçiminden önce aday mümkün mertebe çok okuma yapma ve genel literatürü taramalı.  ii. Aday çalışma alanıyla irtibatlı yapılmış tüm çalışmalardan haberdar olmalı.  iii. Konu seçerken başlangıçta dikkat edilecek hususlar:  1. ilgi (severek çalışacağınız bir konu olmalı)  2. Orijinal olmalı (Master ve Doktora farklı)  3. Önemli bir boşluğu dolduracağına inandığınız bir konu olmalı (bu tür konular yeni tartışmalara da zemin hazırlar)  4. Seçilen konu araştırmacının akademik kapasitesine uygun olmalı (lingüistik donanım ve akademik beceri ile uyum içinde olmalı)

Araştırma konusunun sınırlarının çizilmesi  Çok geniş veya aşırı spesifik bir konu olmamalı.  Bununla birlikte konu alanı iyi bir şekilde daraltılıp sınırlandırılınca daha derin ve içerikli araştırma yapma imkanı verir.  Çok geniş veya aşırı spesifik bir konu olmamalı.  Bununla birlikte konu alanı iyi bir şekilde daraltılıp sınırlandırılınca daha derin ve içerikli araştırma yapma imkanı verir.

Araştırma soruları Teze başlamadan zihnimizde mutlaka araştırma alanı hakkında sorular olmalı. Bu sorular araştırmanın başlangıçtaki varsayımları üzerine kurgulanmalıdır. Sorular çok fazla olmamalı. İdeal sayısı 3-4 civarındadır. Araştırma esnasında bu sorular daima sorulmalı, değerlendirilmeli. Bazen bulgular sonucu bu soruların içeriği tezin ilerleyen dönemlerinde değişebilir Teze başlamadan zihnimizde mutlaka araştırma alanı hakkında sorular olmalı. Bu sorular araştırmanın başlangıçtaki varsayımları üzerine kurgulanmalıdır. Sorular çok fazla olmamalı. İdeal sayısı 3-4 civarındadır. Araştırma esnasında bu sorular daima sorulmalı, değerlendirilmeli. Bazen bulgular sonucu bu soruların içeriği tezin ilerleyen dönemlerinde değişebilir

Literatür Taraması  Konuyla ilgili genel ve esaslı tartışmalardan haberdar olunmalı.  Ana kaynaklar, konuyla ilgili ikincil kaynaklar ve son olarak da makale türü çalışmalar  Konuyla ilgili genel ve esaslı tartışmalardan haberdar olunmalı.  Ana kaynaklar, konuyla ilgili ikincil kaynaklar ve son olarak da makale türü çalışmalar

Metodoloji Araştırmacı konusuna en uygun metod(ları) ve araştırma araçlarını seçmeli:  1. Klasik İslami Disiplinlerin geliştirdikleri usûller çok iyi bilinmeli.  2. Sosyal ve beşeri bilimlerde çok sık kullanılan ve bugün pekçok batılı ve doğulu yazarın eserlerinde belirleyici rol oynayan temel teori (meta-teori) ve metodolojilerden haberdar olunmalı: Hermenötik, semantik, semiyotik, yapısalcılık, biçim eleştirisi, söylem analizi, içerik analizi, gender teori, post- modernist metin okumaları vs.  3. Bunlardan sadece birisini önceleyen ya da idealize eden yaklaşımlardan mümkün mertebe kaçınmak gerekir. Araştırmacı konusuna en uygun metod(ları) ve araştırma araçlarını seçmeli:  1. Klasik İslami Disiplinlerin geliştirdikleri usûller çok iyi bilinmeli.  2. Sosyal ve beşeri bilimlerde çok sık kullanılan ve bugün pekçok batılı ve doğulu yazarın eserlerinde belirleyici rol oynayan temel teori (meta-teori) ve metodolojilerden haberdar olunmalı: Hermenötik, semantik, semiyotik, yapısalcılık, biçim eleştirisi, söylem analizi, içerik analizi, gender teori, post- modernist metin okumaları vs.  3. Bunlardan sadece birisini önceleyen ya da idealize eden yaklaşımlardan mümkün mertebe kaçınmak gerekir.

Tezin Geçici Planı  İçindekiler  Giriş  Araştırma soruları  Araştırma alanı  Tezin amacı  Literatür taraması  1.Genel literatür  2.Spesifik Literatür  Metodoloji (Teorik altyapı)  Geçici bölümler (Beşeri bilimlerde bölümler 5-6’yı geçmemeli)  Sonuç  Bibliyoğrafya  İçindekiler  Giriş  Araştırma soruları  Araştırma alanı  Tezin amacı  Literatür taraması  1.Genel literatür  2.Spesifik Literatür  Metodoloji (Teorik altyapı)  Geçici bölümler (Beşeri bilimlerde bölümler 5-6’yı geçmemeli)  Sonuç  Bibliyoğrafya

Tezle ilgili not alma ve iktibas Önemli hususlar: i. Ciddi bir okuma yapmadan not alınmamalı ii. Aynı konuyla ilgili birden fazla kaynak varsa en güvenilir kaynaktan not alın ve iktibas yapınız iii. Her okuduğunuzu not almayın Not alma: i. Okunanları kendi ifadelerimizle özetlemek ii. İktibas 1. kısaltarak iktibas yapma 2. Olduğu gibi aktarma Not alırken dikkat edilecek hususlar: i.Araştırma konusuna uygunluk ii.İktibas yapılan kaynağa sadakat iii.Gerçeğe uygunluk Önemli hususlar: i. Ciddi bir okuma yapmadan not alınmamalı ii. Aynı konuyla ilgili birden fazla kaynak varsa en güvenilir kaynaktan not alın ve iktibas yapınız iii. Her okuduğunuzu not almayın Not alma: i. Okunanları kendi ifadelerimizle özetlemek ii. İktibas 1. kısaltarak iktibas yapma 2. Olduğu gibi aktarma Not alırken dikkat edilecek hususlar: i.Araştırma konusuna uygunluk ii.İktibas yapılan kaynağa sadakat iii.Gerçeğe uygunluk

Toplanan kaynak ve malzemenin değerlendirilmesi  Araştırma soruları ışığında toplanan malzemeyi uygun bir metodla analiz etmeli.  Sorular çerçevesinde oluşturulan hipotezler gözden geçirilmeli  Analiz kısmı tezin en önemli bölümüdür. Tezin orjinalliği burada ortaya konur. Bu nedenle bölüm çok net olmalı  Analiz etmek demek özetlemek demek değildir. Araştırmacı sık sık kendi fikirlerini zikretmeli. Tartışılan konuyla ciddi bir entelektüel diyaloğa geçmelidir.  Araştırma soruları ışığında toplanan malzemeyi uygun bir metodla analiz etmeli.  Sorular çerçevesinde oluşturulan hipotezler gözden geçirilmeli  Analiz kısmı tezin en önemli bölümüdür. Tezin orjinalliği burada ortaya konur. Bu nedenle bölüm çok net olmalı  Analiz etmek demek özetlemek demek değildir. Araştırmacı sık sık kendi fikirlerini zikretmeli. Tartışılan konuyla ciddi bir entelektüel diyaloğa geçmelidir.

Sonuç bölümünün yazılması  Değişik stratejiler uygulanabilir:  Çalıştığınız tezde ‘ne buldunuz’ sorusuna cevap veriniz.  Konuyu daha geniş çerçevedeki çalışmalarla irtibatlandırınız  Kendi bulgunuzu harici kaynaklar vasıtasıyla akademik bir uslupla sunmaya çalışın  Bulgularınız sonucu yeni araştırma soruları ortaya atanız.  Çalışmanızın yetersiz kaldığı kısımlarla sınırlılığını kısaca tartışınız  Sonuç bölümündeki yazı tonunuz çok önemli. Şayet araştırmanız analitik bir konuysa farklı bir ton, tahkik ya da daha tasviri bir konu ise farklı bir ton belirleyiniz. Çok daha açıklayıcı ya da deskriptif ise ona göre bir uslup benimseyin.  Sonuç biraz komplike olmalı. Sade ve basit sebep sonu ilişkisiyle verilmemeli.  Değişik stratejiler uygulanabilir:  Çalıştığınız tezde ‘ne buldunuz’ sorusuna cevap veriniz.  Konuyu daha geniş çerçevedeki çalışmalarla irtibatlandırınız  Kendi bulgunuzu harici kaynaklar vasıtasıyla akademik bir uslupla sunmaya çalışın  Bulgularınız sonucu yeni araştırma soruları ortaya atanız.  Çalışmanızın yetersiz kaldığı kısımlarla sınırlılığını kısaca tartışınız  Sonuç bölümündeki yazı tonunuz çok önemli. Şayet araştırmanız analitik bir konuysa farklı bir ton, tahkik ya da daha tasviri bir konu ise farklı bir ton belirleyiniz. Çok daha açıklayıcı ya da deskriptif ise ona göre bir uslup benimseyin.  Sonuç biraz komplike olmalı. Sade ve basit sebep sonu ilişkisiyle verilmemeli.

İlk Draft  Tezin ilk draftını yazarken kesinlikle giriş ya da sonuç bölümünden başlamayınız. Bu bölümleri sona bırakınız.  Araştırma alanıyla ilgili her problemi çözme gayreti olmamalı. İleriki çalışmalar için açık alanlar bırakılmalı  Tezinizi sık sık okuyun ve yakın arkadaşlarınızdan da okumalarını rica edin. Danışmana düzgün bir metin teslim edilmeli  Tezi Türkçe de yazsak kapalı alanlar olabilir bu nedenle mutlaka ikinci üçüncü şahıslar okumalı  Cümlelerdeki zamanlar, özne yüklem ilişkilerine dikkat edilmeli  Her araştırmacının kendine has stili olmalı.  Tekrardan kaçınınız  Tezin ilk draftını yazarken kesinlikle giriş ya da sonuç bölümünden başlamayınız. Bu bölümleri sona bırakınız.  Araştırma alanıyla ilgili her problemi çözme gayreti olmamalı. İleriki çalışmalar için açık alanlar bırakılmalı  Tezinizi sık sık okuyun ve yakın arkadaşlarınızdan da okumalarını rica edin. Danışmana düzgün bir metin teslim edilmeli  Tezi Türkçe de yazsak kapalı alanlar olabilir bu nedenle mutlaka ikinci üçüncü şahıslar okumalı  Cümlelerdeki zamanlar, özne yüklem ilişkilerine dikkat edilmeli  Her araştırmacının kendine has stili olmalı.  Tekrardan kaçınınız

Bir kaç önemli husus  Şayet tezinizi yazıya dökerken sıkıntı yaşıyorsanız mutlaka danışman ya da güvendiğiniz kimselerden yardım isteyin.  Tezinize son şeklini verdikten sonra bulgularınızın arkasında durunuz  Bölümler arasındaki ilişkiyi izaha hazır olun.  Şayet tezinizi yazıya dökerken sıkıntı yaşıyorsanız mutlaka danışman ya da güvendiğiniz kimselerden yardım isteyin.  Tezinize son şeklini verdikten sonra bulgularınızın arkasında durunuz  Bölümler arasındaki ilişkiyi izaha hazır olun.