Kamu Yönetiminin Yapısal Görünümü ve Sorunları

Organizasyon Sorunları Sistem coğrafi ve örgütsel olarak merkeziyetçi bir yapıya sahiptir. Bunu aşmak için adem-i merkeziyetçi yaklaşımlar denenmişse de henüz tam bir sonuç alınamamıştır. Dağınık bir yapı ve görünüm vardır. Bunun temel nedeni, benzer fonksiyonları yerine getiren birden fazla kurumun farklı yasal düzenlemelerle kurulmuş olmasıdır. Görev, yetki ve sorumluluk alanları açıkça belirlenmemiştir.

Organizasyon Sorunları Hizmet kaymaları sonucu asıl hizmetler ikinci plana itilmiş, tali hizmetlere daha çok önem verilir hale gelmiştir. Görev ve yetkilerin, merkez-taşra ve merkez-yerel yönetimler arasındaki dağılımı ve işbölümü yetersizdir sayılı kanun örgütlenmede hiyerarşik modeli esas almıştır. Bürokratik ara kademe sayısı fazladır. Yetkiler hiyerarşinin üst kademelerinde toplanmaktadır. Hiyerarşik denetim esas alınmaktadır. Esneklikten yoksundur.

Organizasyon Sorunları Ana, yardımcı ve denetim hizmet birimleri arasında görev çakışması ve hizmet tekrarı mevcuttur. Hesap verebilir olmayan, katılımcılıktan uzak ve saydam olmayan bir yapı ortaya çıkmıştır. Hizmette birlik ve bütünlük gerçekleşmediği için, sistem dağınık, eşgüdümsüz ve etkisiz bir görünüme sahiptir. Özellikle Bakanlık bağlı ve ilgili kuruluşlarının sayılarında zaman içerisinde önemli artış meydana gelmiştir. Ancak bu birimlerin görev, yetki ve sorumluluk sahaları yeteri kadar belirginleştirilmemiştir. Kadro ve kaynak eksiklikleri bu birimleri işlevsiz hale getirecek düzeydedir.

Organizasyon Sorunları Bakanlıklar arası işbirliğini ve devlet örgütünün düzenli olarak çalışmasını sağlama işlevi temel görevleri arasında yer alan Başbakanlık teşkilatının bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kurullarıyla hizmet Bakanlığı haline geldiği anlaşılmaktadır. Bu durum Başbakanlığın koordinasyon sağlama ödevi yerine Bakanlıklarınkine benzer sorunlarla karşı karşıya kalmasına neden olmuştur. Kamu yönetimini dönüştürme çalışmaları, yöntem ve alanların belirlenmesi konusundaki uzlaşmazlıklar nedeniyle bütünsellikten uzak yapılmaktadır. Bu durum koordinasyon sorunlarını ortaya çıkarmakta ve dönüşüm çabaları kesintiye uğramaktadır.

Organizasyon Sorunları Kamu kurumları yeni gelişmeler karşısında ortaya çıkan yönetim ve örgüt modellerini kendiliklerinden edinmeye çabalamakta ve böylece çok parçalı ve uygulama birliğinden uzak, amacından sapmış etkisiz yaklaşımlar kamu kurumlarında denenmektedir. Bu durum işlevsizliği daha da arttırmakta ve çeşitli maliyet sorunlarına neden olmaktadır. Merkezi yönetimin görevleri, merkez-yerel dengesinin sağlanamamış olması nedeniyle sürekli artış göstermekte ve bu da kaçınılmaz olarak sistemi tıkamakta ve işleyemez hale getirmektedir.

Organizasyon Sorunları Merkezi yönetimin taşra teşkilatının ayrı bir bütçesi yoktur. Bu kuruluşlar her türlü sorunun çözümü için merkeze bağlıdır. Bu da merkezi idare birimlerinin taşradaki hizmetlerini yavaşlatmakta ve etkinliğini düşürmektedir. Türk kamu yönetimi, çevresinde meydana gelen değişikliğe eski yapısıyla, örgütlenme biçimleri ve yöntemleriyle, durağan istihdam ve motivasyon kalıplarıyla, eski zihniyet ve davranışlarıyla yanıt vermeye çalışmakta ve bu nedenle ciddi biçimde zorlanmaktadır.

Organizasyon Sorunları Kamu hizmeti ve yönetimi kavramlarına ilişkin algılama ve hizmet mantığının yapılandırılmasında mevcut sorunlar, işlevsiz ama egemen ve baskıcı örgütler ortaya çıkarmıştır. Kamu örgütleri, rekabet ettikleri özel sektör kuruluşlarına karşı siyasi ve bürokratik otoritelerce kayrılma eğilimindedir. Bu durum sağlıklı hizmet sunumunu ve piyasanın oluşumunu olumsuz etkilemektedir.

Organizasyon Sorunları Kamu örgütleri, işlevsizlikleri nedeniyle adeta bir kaynak öğütme makinası ve siyasi kaygılara da dayanan aşırı kadrolaşma nedeniyle niteliksiz personel için konaklama merkezleri haline dönmüştür. Kamu örgütlerinin görev tanımları kuruluş kanunlarında yazıldığı şekliyle bırakılarak zaman içerisinde güncellenmediğinden, hizmetin gereği olarak bir takım yazılı olmayan kuralların yazılı kuralların önüne geçtiği ve örgütlerin bunlara göre idare edildiği anlaşılmaktadır.

Organizasyon Sorunları Kamu örgütleri arasında zaman zaman çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişen çatışma ve çekişmelerin işlevsel yönetilememesi, kaynak, zaman ve enerji kaybına neden olmaktadır. Kamu örgütleri, hizmet üretme makamları değil ama bireysel kariyer basamakları veya uzun soluklu işgal edilecek makamların bulunduğu yapılar olarak kabul edildiğinden, asli görevlerden daha çok çalışanların bireysel beklenti ve taleplerine erişebilecekleri birer araç haline gelmişlerdir.