Aİle Hekİmlİğİnİn TanImI ve Tarİhİ 26.04.2016 Aİle Hekİmlİğİnİn TanImI ve Tarİhİ Dr. Sencer KAYA KTÜ Aile Hekimliği A.D.

Aile Hekimliğinin Tanımı ve Tarihi Amaç ; Aile hekimliğinin tanımı, dünyadaki ve ülkemizdeki tarihi hakkında bilgi verilmesi

Aile Hekimliğinin Tanımı ve Tarihi Öğrenim hedefleri Aile hekimliğinin tanımını yapabilmek Aile hekimliği gelişimindeki 4 önemli olayı sayabilmek Aile hekimliğinin Türkiye’deki gelişim sürecini özetleyebilmek

Aile Hekimliğinin Tanımı Birey, aile ve toplum sağlığına katkıda bulunmak üzere Çocukluk, ergenlik, erişkinlik ve ileri yaş gibi yaşamın bütün evrelerinde ve süreklilik içinde Cinsiyet, yakınma, hastalık gibi bir ayrım yapmaksızın

Aile Hekimliğinin Tanımı Sağlığın korunması ve geliştirilmesi ile karşılaşılabilecek tüm sağlık sorunlarının Birinci basamakta erken tanı, tedavi, izlem ve rehabilitasyonuna yönelik olarak Tıp etiği ilkeleri ile uyum içinde çağdaş, nitelikli, kanıta dayalı bir sağlık hizmeti sunabilmek için Gerekli bilgi, beceri ve tutumları edinmiş olmayı gerektiren bir uzmanlık dalıdır

Aile Hekimliğinin Tanımı Aile hekimi; Yaş, cins ve hastalık ayırımı yapmadan bireylere, ailelere ve bir sağlık birimine bağlı nüfusa kişisel ve sürekli sağlık hizmeti sunan; tıp fakültesinden mezun olduktan sonra uzmanlık eğitimi almış birinci basamak hekimidir Leeuwenhorst tanımı, 1974

Aile Hekimliğinin Tanımı Aile hekimi; Sağlık sisteminin ön safında çalışmak ve hastaların sahip olabileceği herhangi bir sağlık sorunu (sorunları) için bakım sağlayıcı ilk adımları atmak üzere eğitilmiş uzmandır Olesen tanımı, 2000

Aile Hekimliğinin Tanımı Aile hekimi; Disiplininin prensipleri doğrultusunda eğitim almış uzman doktordur Esas olarak kişiye; Yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın Tıbbi bakım arayan her bireye Kapsamlı Sürekli sağlık bakımı sağlamakla sorumlu kişisel doktorlardır

Aile Hekimliğinin Tanımı Aile hekimi; Bireylere kendi aile, toplum ve kültürleri bağlamında hizmet sunar Bunu yaparken her zaman hastaların bağımsız kişiliklerine saygı duyar WONCA tanımı

Aile Hekimliğinin Tarihçesi 19. yy da gelişen teknoloji, sanayinin ilerlemesi, tıpla ilgili yenilikler ve bilgilerin daha hızlı yayılması gibi nedenlerle hızlanan tıptaki bilgi artışı beraberinde ihtisaslaşmayı getirmiştir 20. yüzyıla gelindiğinde bu derinleşme iyice hızlanmış, Bu branşlaşma sonucunda ise hasta ile hekim arasındaki ilişki, hastalık ile hekim arasındaki ilişkiye dönüşmüştür Artık hastanın bir bütün olarak sorumluluğunu hiçbir hekim almamaya başlamıştır

Aile Hekimliğinin Tarihçesi Bu durum dünyada ilk kez 1923’de Dr. Francis Peabody tarafından fark edilerek; Tıp bilimlerinde oluşan aşırı uzmanlaşma sonucu hastaların ortada kaldığı ve insanları bir bütün olarak ele alacak bir uzmanlık dalının gerekliliği gündeme getirilmiştir 1952 yılında İngiltere'de genel pratisyenliği geliştirmek ve standartlarını yükseltmek amacıyla ‘College of General Practitioners’ (Aile Hekimliği Koleji) kurulmuştur

Aile Hekimliğinin Tarihçesi 1966 yılında American Medical Association (Amerikan Tıp Birliği)’ın Millis ve Willard Raporu olarak bilinen iki raporu yayınlanmıştır Millis raporunda Birinci basamak sağlık bakımı için mezuniyet sonrası eğitimin gerekliliği vurgulanmış Willard raporunda Halkın sağlık gereksinimlerinin karşılanabilmesi için ‘’aile hekimliği’’ olarak isimlendirilecek yeni bir uzmanlık dalının kurulmasından bahsedilmiştir Family practice//

Aile Hekimliğinin Tarihçesi 1969’da Amerika’da American Academy of General Practise tarafından Aile Hekimliği Uzmanlığı 20. Uzmanlık dalı olarak tanımlanmış Beraberinde American Board of Family Practise (Amerikan Aile Hekimleri Yeterlilik Kurulu) kurulmuştur

Aile Hekimliğinin Tarihçesi 1974 yılında Hollanda’da yapılan Avrupa Aile Hekimleri Eğitimi toplantısında Leeuwenhorst ve grubu tarafından; Birinci basamak hekimliğinin, insanı organ veya sistemlerini esas alarak inceleyen, diğer klinik uzmanlık dallarından farklı bir uzmanlık dalı olduğu vurgulanarak Aile hekimliğinin tanımı yapılmıştır

Aile Hekimliğinin Tarihçesi 1978 Alma Ata (Almatı) Konferansı’nda; ‘2000 yılında herkese sağlık ‘ başlığı altında toplanan bir kısım hedefler ve stratejiler belirlenmiş Özellikle birinci basamak sağlık hizmet sunumunun kendine özgü bilgi ve koşullar içerdiği ve bunun uzmanlaşmış hekimlerce verilmesi gerektiği vurgulanmıştır Sonuç olarak tüm dünyada sağlık sistem ve politikaları bu görüş doğrultusunda yeniden gözden geçirilmiştir

Aile Hekimliğinin Tarihçesi 1986’da toplanan Avrupa Konseyi, Avrupa Topluluğu ülkelerinde görev yapacak aile hekimlerinin; En az 2 yıl uzmanlık eğitimi almış olması gerektiğini kararlaştırmış Hedef tarihi olarak da 1 Ocak 1995’i belirlemiştir Daha sonra 2001 yılında Barcelona’daki toplantıda bu süreyi 3 yıla çıkarmışlardır

Aile Hekimliğinin Tarihçesi WHO ve WONCA tarafından Kanada’nın Ontario kentinde (1994) düzenlenen konferansta ‘Sağlık bakımını daha eşit, maliyet etkin ve gereksinimlere yanıt verir kılabilmek için kökten değişiklikler yapılması gereklidir’ ‘Her olanakta aile hekimi ilk başvuru hekimi olarak kullanılmalıdır’ ‘Her ülkede aile hekimlerinin bağımsız örgütleri kurulmalıdır’ şeklinde önerilerde bulunularak, aile hekimliğinin amaçları, görev tanımı, işleyişi, kurumsallaşması ve aile hekimliği politikası konularında önemli kararlar alınmıştır

Aile Hekimliğinin Tarihçesi Bu kararların ve önerilerin Aile Hekimliği sisteminin tüm dünya ülkelerinde yaygınlaşması ve gelişmesine önemli katkısı olmuştur Bütün dünyada birinci basamak sağlık hizmeti konusunda çalışmalar başlatılmıştır

Aile Hekimliğinin Tarihçesi Aile hekimliğinin Türkiye’deki gelişim süreci 1947’de Sağlık Bakanı Dr. Behçet UZ önderliğinde ‘’Genel Sağlık Uzmanlığı’’ adı altında yeni bir uzmanlık eğitimine başlanılmış ancak programa 1955’de son verilmiştir Ülkemizde Aile hekimliği kavramı 1980’li yıllarda tekrar gündeme gelmeye başlamıştır 1983’de Aile hekimliği ayrı bir uzmanlık dalı olarak "Tababet Uzmanlık Tüzüğü’nde" yer almıştır

Aile Hekimliğinin Tarihçesi Aile hekimliğinin Türkiye’deki gelişim süreci Tababet Uzmanlık Tüzüğü’ne göre; Eğitim süresi pratisyenler için üç yıl Pediatri ve dahiliye uzmanları için bir yıl dört ay olarak belirlenmiştir 1984 de Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesinde ilk aile hekimliği anabilim dalı kurulmuş 1985 de ise Ankara, İstanbul ve İzmir’de Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde Aile Hekimliği Uzmanlık eğitimi başlatılmıştır

Aile Hekimliğinin Tarihçesi Aile hekimliğinin Türkiye’deki gelişim süreci Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği (AHUD) 24 Temmuz 1990’da kurulmuş 1998’de Bakanlar Kurulu kararı ile Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği (TAHUD) olarak isim değiştirmiştir Şu anda Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Adana ve Edirne olmak üzere 6 tane şubesi vardır.

Aile Hekimliğinin Tarihçesi Aile hekimliğinin Türkiye’deki gelişim süreci 1993’de Yüksek Öğretim Kurumu tıp fakültelerinde aile hekimliği anabilim dallarının kurulmasını uygun bulmuş Trakya Üniversitesi’nde Aile Hekimliği Anabilim Dalı kurularak üniversitelerde Aile Hekimliği asistan eğitimine başlanmıştır Aynı yılda İstanbul’da ilk ulusal Aile Hekimliği kongresi düzenlenmiştir

Aile Hekimliğinin Tarihçesi Aile hekimliğinin Türkiye’deki gelişim süreci 1995 Nisan TUS ile ilk aile hekimliği asistanı Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalında eğitime başlamıştır AHUD aile hekimi uzman ve asistanlarına yönelik mezuniyet sonrası eğitimlere başlamıştır TAHUD’un bir yayın organı olan ‘Türkiye Aile Hekimliği Dergisi’ 1997’den bu yana 3 ayda bir düzenli olarak yayınlanmaktadır

Aile Hekimliğinin Tarihçesi Aile hekimliğinin Türkiye’deki gelişim süreci Uluslararası katılımlı 1.Ulusal Aile Hekimliği Günleri Kasım 2001’de Edirne’de yapılmıştır 2003 yılına kadar gözlemci üye konumundaki Türkiye, artık Dünya Aile Hekimleri Birliği (WONCA)’ya tam üye olmuştur Temmuz 2005 tarih 25867 sayılı ‘’Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Yönetmelik’’ Resmi Gazete’ de yayınlanmış 15 Eylül 2005 tarihinde Düzce’de Aile Hekimliği pilot uygulaması başlamıştır

Aile Hekimliğinin Tarihçesi Aile hekimliğinin Türkiye’deki gelişim süreci 14. WONCA Avrupa 2008 Konferansı 1-7 Eylül 2008 tarihleri arasında toplam 4706 kişinin katılımıyla İstanbul’da yapılmıştır 2010 yılının sonunda tüm illerimizde Aile Hekimliği uygulamasına geçilmiştir

Aile Hekimliğinin Tarihçesi Aile hekimliğinin Türkiye’deki gelişim süreci Son olarak üstün bir özveri ve titizlikle yürütülen bir çalışmanın sonucu olan, 7-10 Nisan 2016 tarihleri arasında Trabzon’da gerçekleşen ‘8. Aile Hekimliği Araştırma Günleri’ toplantısı Türkiye aile hekimliği tarihindeki yerini almıştır

Aile Hekimliğinin Tanımı ve Tarihi Özetle ; Aile hekimi yaş, cins ve hastalık ayırımı yapmadan bireylere, ailelere ve bir sağlık birimine bağlı nüfusa kişisel ve sürekli sağlık hizmeti sunan; tıp fakültesinden mezun olduktan sonra uzmanlık eğitimi almış birinci basamak hekimidir Aile hekimliği tarihindeki 4 önemli olay 1974 Hollanda, Leeuwenhorst (Avrupa Aile Hekimleri Eğitimi toplantısı) (gereklilik ve tanım) 1978 Alma Ata Konferansı (1. basamak hizmet sunumu) 1986 Avrupa Birliği Kararları (eğitim süresi) 1994 Ontario Konferansı (politika)

Kaynaklar Aile Hekimliği Avrupa Tanımı WONCA AVRUPA 2005 Basımı Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitimi Müfredatı 2013 Prof. Dr. İsmail Hamdi Kara. Aile Hekimliğinin tanımı ve ilkeleri, dünyada ve Türkiye’de aile hekimliği Doç. Dr. Zekeriya Aktürk. Aile Hekimliğinin Tarihçesi Prof. Dr. Hüsnü Çağlar. Bir tıp disiplini olarak aile hekimliği http://www.tahud.org.tr http://ailehekimligi.gov.tr

Teşekkürler…