ÖĞRENME VE ÖĞRETME SÜRECİNDE ETKİNLİK HAZIRLAMA VE UYGULAMALARI

A. DERSE HAZIRLIK 1. Öğretmen Hazırlığı 1. Öğrenci Hazırlığı Düşünsel ve Duyuşsal Hazırlık Teknik Hazırlık B. UYARANLAR (Motivasyon) C. BİLGİNİN PAYLAŞILMASI Ç. UYGULAMA D. DEĞERLENDİRME

A. DERSE HAZIRLIK Derse hazırlık aşaması; öğretmen hazırlığı ve öğrenci hazırlığından (düşünsel ve duyuşsal hazırlık ile teknik hazırlık) oluşmaktadır. Bu süreçte yapılması gereken çalışmalar şöyle açıklanabilir.

1. Öğretmen Hazırlığı Eğitimde, öğretmenin ders için ön hazırlığı, amaca ulaşmada en önemli etkenlerdendir. Bu nedenle öğretmen, · Öğrenme-öğretme sürecini planlamalı, zamanı iyi ayarlamalıdır. · Her dersten en az bir hafta öncesinde yapılacak çalışma ile ilgili dokümanları, kullanılacak teknikle ilgili getirmeleri gereken malzemeleri öğrencilere bildirmelidir.

Ele alınacak konuyla ilgili öğrencilerin düşünsel ve duyuşsal hazır bulunuşluluğunu sağlayacak hazırlıkları yapmalıdır. Öğrencilerin ilgili dersten edinmesi planlanan kazanımlara ilişkin etkinlik örneklerini programdan seçmeli ya da kazanımlara yönelik etkinlikleri kendisi hazırlamalıdır. Bu etkinlikleri hazırlarken çevresel ve kültürel faktörleri, coğrafi özellikleri, öğrencilerin gelişim düzeylerini, ilgi ve ihtiyaçlarını, ekonomik koşullarını göz önünde bulundurmalıdır.

Öğretmen kendisinin yeterince hazırlanmadığı, inanmadığı, özümlemediği, duygusal ilişki kurmadığı bir konuyu öğrencilerine benimsetmesinin mümkün olmadığı bilinci içinde olmalıdır. Öğrencilerin sağlığı ve güvenliği için, uygulama öncesinde öğrencilere ve çalışma mekânlarına yönelik gerekli güvenlik önlemlerini mutlaka almalıdır. Uygulama yaptırılacaksa, çalışma sırasında öğrencilere dinletmek üzere klasik müzik kaseti, CD'si vb. temin etmelidir.

2. Öğrenci Hazırlığı Öğrenme alanlarının ilgili kazanımlarına ulaşılabilmesi, için öğrencilerin derse hazırlık yapmaları gereklidir. Bu hazırlıklar:

2. 1. Düşünsel ve Duyuşsal Hazırlık Öğrenciler ele alınacak konu ile ilgili küçük araştırmalar yapmaya yönlendirilmelidir. Bununla birlikte öğrencilerden çeşitli sanat alanlarının şarkı, türkü, şiir, mani, öykü, masal, efsane, atasözü, fotoğraf, resim, afiş gibi ürünlerinden birini veya birkaçını sınıfa getirmeleri istenmelidir. Bulduklarının yani sıra öğrencilerin kendi yazdıkları öykü, masal, şiir, şarkı sözü, çektikleri fotoğraf vb. dokümanları getirebilecekleri söylenmelidir.

2. 2. Teknik Hazırlık Öğrencilerin, belirlenen teknik ve yönteme uygun, öğretmen tarafından önceden söylenen araç-gereç ve temizlik malzemelerini temin ederek derse hazırlıklı gelmeleri sağlanmalıdır.

B. UYARANLAR (Motivasyon) Bu süreç öğrencilerin önceden edindikleri bilgileri harekete geçirmeye yönelik olmalıdır. Temel amaç öğrencinin derse karsı güdülenerek, istekli hale getirilmesidir. Bu bölüm, öğrencilerin düşünsel ve duyuşsal hazırlık olarak, yaptıkları araştırmalardan edindikleri bilgileri; buldukları ya da kendi ürettikleri şiir, şarkı, masal vb. çalışmaları sundukları bölümdür.

Süreç içerisinde, ele alınacak konu ile ilgili sorular sorulmalı, bu sorular yoluyla öğrencilerin günlük yaşamlarıyla ilişki kurulmalı, onların önceden edindikleri bilgileri hatırlamaları sağlanmalıdır. Böylece öğrenciler cesaretle, öz güvenle ve istekle uygulamaya hazır hâle geleceklerdir. Öğrencilerin yeni edinecekleri bilgi ve becerilere ait özel önem taşıyan kavram ve sözcükler üzerinde bilgi, deneyim, düşünce ve görüşleri saptanmalıdır. Düşünce ve görüşlerini çeşitli yollarla (sözel olarak, drama aracılığıyla vb.) özgürce ifade etme fırsatı verilmelidir.

Bütün sanat dersleri, duyumsama, duyarlık ve sezgi ekseninde düşünülmelidir. Motivasyon aşaması bu nedenle öğrencinin tüm duyu organlarının harekete geçirildiği, ilgi ve isteğin kışkırtıldığı bir asama olarak gereğince değerlendirilmelidir. Ders süresince öğrenilecek bilgiyi öğrencinin hayatında nerelerde kullanacağı ya da onlara hangi yeterlikleri kazandıracağı hakkında bilgi verilmeli, bu bilgilerin günlük hayatla bağlantısı kurularak öğrenciler derse karşı motive edilmelidir.

C. BİLGİNİN PAYLAŞILMASI Bu süreç, öğrencilerin derste yapacakları çalışmalarla ilgili bilgilerin ortaya konduğu ve paylaşıldığı bölümdür. Yeni bilgilerle ilgili gerekli açıklamalar, örnekler üzerinden yapılmalıdır. Bu süreçte önemli olan, bilgilerin sadece ortaya konması değil, öğrencilerin daha önceki bilgilerin yeni konularla olan bağlantıları kurulmalıdır.

Öğrenciler yöneltilen sorularla, verilen örneklerle önceki bilgilerinden yola çıkarak zihinlerinde yeni bilgileri yapılandıracakları alanı oluşturmaktadırlar. Bilgilerin bu alana transfer edilmesi ve kalıcılığın sağlanması için yeni bilgileri öğrencilerin keşfederek ulaşacakları öğrenme yaşantıları oluşturulmalıdır. Bu bölümde, ders sürecinde kullanılacak yöntem ve tekniklerle ilgili gerekli açıklamalar yapılmalıdır. Yapılacak olan açıklamalarda yine bazı kural ve önlemleri öğrencilerin keşfetmeleri sağlanabilir.

Yeni bilgilerin sunulmasında salt bilgi aktarımı tercih edilmemelidir. Öğrenciler aktif kılınmalı, görüşleri alınmalıdır. Geri bildirimler anında verilmelidir. Bu yolla öğrencilerin zihinlerinde yanlış bilgileri yapılandırmalarının da önüne geçilmiş olunur.

Ç. UYGULAMA Bu aşamada öğretmen: Öğrencilerin ele alınan konuyu özgürce çalışarak ortaya koymaları için gereken ortamı hazırlamalıdır. Çalışmalarda zorlayıcı olmamalı, ancak tüm öğrencilerin çalışmaya etkin katılımını sağlayarak, birkaç ilgi çekme noktası ve uyaranı geliştirmelidir. Öğrencilerin çalışmalarına müdahale etmeden yönlendirecek bir rehber konumunda olmalıdır.

Ders boyunca konsantrasyonlarını bozmadan ve onlara hissettirmeden öğrencileri denetlemeli gözlem yapmalı ve güvenlik önlemlerini almalıdır. Malzemesi olmayan ya da eksik olan öğrenciler için, sınıfta bir paylaşım ortamı oluşturmalıdır. Ancak, malzemesiz ya da eksik malzeme ile derse gelmeyi alışkanlık haline getirmemeleri konusunda, öğrencileri kırmadan, rencide etmeden gereken önlemleri almalıdır.

Çalışmalar, duruma göre bireysel ve grup çalışmaları seklinde yürütülmelidir. Uygulamalarda, grup çalışmalarına sik sik yer verilmelidir. Derse katılmak istemeyen, çeşitli nedenlerle derse yoğunlaşamamış öğrencilerin bireysel farklılıklara uygun, ilgilerini çekecek öğrenme ortamları yaratarak derse katılımları sağlanmalıdır. Katilimin sağlanmasında zorlayıcı olunmamalıdır, öğrencilerin hoşlandıkları, ilgilerini çekebilecek olan konulardan yola çıkmalıdır.

Öğrencilerin, yaptıkları çalışmalar hakkında duygu ve düşüncelerini paylaşmaları sağlanmalıdır. Çalışmaların tamamı mutlaka sergilenmelidir. Böylece öğrenciler öz güven duygusu kazanacak, eserlerinin sergilenmesinden haz alacak ve onur duyacaklardır. Panoya asılan çalışmaların sürekli ayni öğrencilere ait olmamasına dikkat edilmeli, her öğrencinin çalışmasına yer verilmelidir.

Öğrencilere birinci sınıftan itibaren karşılıklı duygu, düşünce ve bunların bir ürünü olan çalışmalara saygı duymaları gerektiği kavratılmalıdır. Tamamlanan çalışmalarla ilgili duygu ve düşüncelerin paylaşımı sırasında öğrencilerin birbirlerini kesin yargı ve olumsuz ifadeler kullanarak eleştirmeleri engellenmelidir. Süreç içerisinde ele alınan konu gerekli yerlerde Atatürkçülük, diğer dersler ve ara disiplinlerle ilişkilendirilmelidir. Dersin sonunda sınıf / atölye mutlaka temizlenmelidir.

DEĞERLENDİRME

Bu bölümde süreç ve sonuç değerlendirmeleri yer almalıdır. Süreç değerlendirmesi zamanında yapılmalıdır. Değerlendirmede; performans değerlendirme amacıyla hazırlanan çeşitli formlar, çeşitli sorular, yapılan çalışmalar, araştırma sonuçları, ürün dosyaları kullanılmalıdır. Öğrencilerin çalışmaları kesinlikle birbiriyle kıyaslanmamalıdır. Öğrencilerin yaptıkları çalışmalara yorum getirirken öğretmen olumsuz eleştirilerde ve kesin yargılarda bulunmamaya özen göstermelidir.

Öğrencileri farklı deneyimlere ve öğrenme yaşantılarına sevk etmeli, değişik yöntem ve teknikleri kullanmalarına özendirici rehber rolünde olmalıdır. Burada asil önemli olan öğrencilerin çalışmalara katılması ve gösterdiği çabadır. Çalışmalarda, genel düzeyin üstünde ilgi ve çabalar gösteren, kazanımlar çerçevesinde ilginç yaklaşımları olan öğrenciler dikkatle ve titizlikle izlenmeye alınmalıdır. Böylesi bir yaklaşım olmadığında bu öğrenciler sınıfın genel düzeyi içinde sıkışıp kalırlar. Bu tür öğrencilerin velileri ile özel görüşmeler yapılarak, yönlendirmelere gidilmelidir.

Bu yönlendirmeler, gizli ve diğer öğrencilere yanıltılmadan gerçekleştirilmelidir. İlginç yaklaşımlar geliştiren ve farklı bir coşku ile çalışan öğrencilerin, bu yönlerini daha çok ortaya çıkarmak ve atak yapmalarını sağlamak amacıyla öğrenci velisiyle görüşülerek malzeme, kitap, katalog desteği sağlanmalı böylece sınıfın genel düzeyinin üstünde çalışmalar yapmaya yönlendirilmelidir. Değerlendirme ile ilgili açıklama ve ölçekler, programın ölçme -değerlendirme bölümünde yer almaktadır.

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM