TÜRKİYE SAĞLIK SİSTEMİ Tacettin İNANDI, Doç. Dr. Halk Sağlığı

SUNUMUN İÇERİĞİ Sistem kavramı Sağlık siteminin bileşenleri Sağlık sisteminin belirleyicileri Dünyada sağlık sistemleri Türkiye Sağlık Sisteminin özellikleri

Sistem veya düzenek Birbiriyle etkileşen veya ilişkili olan, bir bütün oluşturan cisim veya varlıkların, ki bunlar soyut veya somut olabilirler, bileşkesidir. Bir altsistem veya altdüzenek, sistemin parçası olan ve kendisi de bir sistem oluşturan bir öğeler kümesidir. Sözcük 'birleşme', 'oluşma', 'biraraya gelme' anlamını taşıyan Latince systēma'dan, o da Yunanca σύστημα (sustēma)'dan türemiştir.

Sağlık sistemi Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 2000 Raporu sağlık sistemini, temel amacı sağlığı geliştirmek, yenilemek ve sürdürmek olan tüm aktiviteleri

Sağlık Sisteminin Bileşenleri Finansman Örgütlenme Hizmet sunumu Politika, yönetim, planlama Çalışanlar Hizmet alanlar

Sağlık Finansmanı Sağlık hizmetleri için gerekli paranın kimden, nasıl alınacağı ve hizmet verenlere nasıl ödeneceği gibi sorularla ilgili kavram para takas

Finansman kaynakları Vergiler Sigorta Doğrudan ödemeler Genel vergi Özel vergi Sigorta Kamu Özel Doğrudan ödemeler Yardım kuruluşları, vakıf vb.

Dünyadaki finansman modelleri Beveridge modeli – Sosyal devlet Bismark modeli – Liberal devlet Semashko modeli – Sosyalist devletler Özel sigortalar - Liberal ve sosyal d Ülkelerin politik felsefesi sağlık hakkı bakımından çok önem taşır.

Devlet anlayışları ve finansman modelleri Liberal devlet Sosyal devlet Sosyalist devlet

Sistemleri belirleyen değerler Kardeşlik, insanlık Toplum, halk Dayanışma, yardımlaşma Emek, alın teri Toplumsal mühendislik Maaş Sağlık hizmeti herkesin hakkıdır Eşitlik Paylaşma Kamu sektörü Para, Kapital Birey Rekabet, yarışma Mümkün olduğunca müdahale etmemek Her şeyi piyasa koşullarının şekillendirmesi Liberal düşünce, özgürlük Performans, prim, başarı Sağlık hizmeti hak edenin hakkıdır Özel sektör Sosyal değerlerimiz çok değişiyor. Para en yüksek değer olunca artık her şeye o yön veriyor. Yaşamak için para kazanmıyor para kazanmak için yaşayan insanlara dönüşüyoruz. Nereye gitmekte olduğumuzu “SICCO” adlı belgeseli izleyince daha iyi anlayabilirsiniz. Kültür İki zıt değerler kümesi

Finansman modelleri Gelir Risk

Hizmet sunumu Para, ödeme oranı Gereksinim

Türkiye Sağlık Sistemi

Tarihçe Refik Saydam dönemi: 1923-1937 Sağlık politikası: devletçilik ve halkçılık Finansman: Vergilerle Hizmet sunumunu ise gereksinime göre Hizmet büyük ölçüde kamu aracılığı Sağlığa önem ve öncelik verilmiş Korunmaya önem Sağlık bir hak Korunma ve güzümüz sağlık sistemi, seyrediyor.

Nusret Fişek Dönemi: 224 Sayılı Yasa Herkes eşit yararlanacak Sağlık hizmeti ücretsiz veya katkı payı ile sunulacak Hastalar hekimi veya sağlık kurumunu seçmekte özgür Hekimler kamuda ya da serbest çalışmakta özgür Kamuda çalışan bir hekim, özelde çalışamaz Çalışanlar kamuda sözleşmeli olacak Sağlık ocakları kurulacak Kamu sağlık kuruluşları tek elden idare edilecek Halkın da katılacağı kurullar olacak Çok değerli deneyimlerimiz var, bunları bir kenara bırakıp tamamen farklı bir sistem kurmaya çalışmak akılcı ve bilimsel değildir.

Nereye geldik Sağlık hak mı? Sıradan bir hizmet mi? Genel sağlık sigortası Özelleştirme Aile hekimliği Hastanelerin devri Özel sektöre teşvik Kamu kurumlarının kar amacı güden kuruluşlara dönüştürülmesi Tedavi edici hizmetlere ağırlık Doktora git ki doktor yaşasın, ilaçları al ki eczacı yaşasın, ilaçları içme ki sen yaşayasın. Pahalı ve niteliği düşük bir sağlık hizmeti.

Türkiye’nin Sağlığa Bakışı TC Anayasası 1981 - MADDE 56: Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir Hatay-İşçi Filmleri 13-12-2009

TC Anayasası 1961-Madde 49 Devlet, herkesin beden ve ruh sağlığı içinde yaşayabilmesini ve tıbbî bakım görmesini sağlamakla ödevlidir Devlet, yoksul veya dar gelirli ailelerin sağlık şartlarına uygun konut ihtiyaçlarını karşılayıcı tedbirleri alır

TC Anayasası 1961 - Madde 48 Madde 48- Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir Bu hakkı sağlamak için sosyal sigortalar ve sosyal yardım teşkilâtı kurmak ve kurdurmak Devletin ödevlerindendir

Sağlıkta Dönüşüm Sağlık hizmeti sunumu Finansman Ücretlendirme Özel sektörün büyümesi Finansman Genel sağlık sigortası Ücretlendirme Performansa göre gelir İş güvencesi

Türkiye Sağlık Modeli Finansmanda Hizmet sunumu Sosyal Güvelik Kurumu (SGK) Cepten ödeme, doğrudan ödeme Karma bir modelden sigorta modeline Hizmet sunumu Bakanlık, üniversiteler, özel Kamudan özele Kar amacı güden kurumlara yönelim Taşeronlaşma

Örgütlenme Aile hekimliği– birinci basamak Kamu özel hastaneler – ikinci basamak Üniversite hastaneleri ve yan dal- üçüncü basamak Toplum Sağlığı Merkezleri Hatay-İşçi Filmleri 13-12-2009

İl örgütlenmesi İl sağlık müdürlüğü İl halk sağlığı müdürlüğü Kamu hastane birlikleri sekreterliği Hatay-İşçi Filmleri 13-12-2009

Merkez örgütlenmesi Sağlık Bakanlığı Bağlı Kuruluşlar Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu v Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumunu Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü Hatay-İşçi Filmleri 13-12-2009

Türkiye durum Finansman tek elde toplanıyor Polklinik başvuruları artıyor Sağlık harcamaları artıyor Gelir dağılımı bozukluk sürüyor Bölgesel gelişim düzeyi farklı Sağlık hizmetlerine erişimde adaletsizlik Sağlık hizmetleri verimsizlik Hizmetlerin sürdürülebilirliği tartışmalı Hatay-İşçi Filmleri 13-12-2009

Soru Hangi model vergilerle sağlanan sağlık finansmanını gösterir? Bismark modeli Beveridge modeli Semashko modeli Özel sigortalar Kamu sigortaları