8. Hafta BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM

- Zoom -Yakınlaştırma Komutları - Layer- Katman Oluşturma - Text- Yazı Yazma - Dimension- Ölçülendirme - Hatch- Tarama - Match Properties- Özellik eşleştirme ÖĞRENİLECEK KOMUTLAR

ZOOM KOMUTLARI Zoom/All (tümü); ekranda çizilmiş olan tüm çizimin değişmesine neden olur. Eğer çizim görüntü sınırlarını aşarsa All seçeneği sınırların dışına taşan çizim kısımlarını da ekranda görüntüleyerek tüm çizimi ekrana sığdırır. Zoom/ Center : Çizim ekranında belirtilen bir merkez nokta ve büyüme değeri verilerek çizim ekranına yaklaşılır. Zoom/ Dynamic : Çizim ekranıda belirli bir uzaklığa istenilen yerin kutu içine alınarak ekrana yaklaştırılmasını sağlar. Zoom/ Scale : Verilen değere göre çizimi ekrana yaklaştırır yada uzaklaştırır. Zoom/ Window : Büyütmek istediğiniz kısmı bir çerçeve içine alarak büyütür. Zoom/ Object : Çizim ekranında seçilen nesnelerin ekrana gelmesini sağlar

LAYER OLUŞTURMA Çizimde kullanılacak katmanları (layers) ve her katmanda kullanılacak çizgi tipini, rengini ve kalınlığı ayarlamak için kullanılır. Layer On/Off: Görünür/Gizlenir Layer Freeze: Redraw etmez(çizim hızlanır) Layer Lock: Değişikliğe izin vermez.

Yeni katman açar Katman siler Seçilen katmanı geçerli kılar Yeni katman açar ve dondurur

Delete layer: Bir katmanı silmek için katman seçilir ve delete layer simgesinin üzerine tıklanır. Layer properties penceresini kapatıp açtığınızda sildiğiniz katmanın kaldırıldığını fark edebilirsiniz. Set current: Bir katmanı geçerli (aktif) katman haline getirmek için katmanı seçip set current simgesine tıklanır.

Layer isimleri Layer aç/kapa Layer dondur Layer kilitle Renk Çizgi Kalınlığı Çizgi Tipi Çıktı ayarları

On: lamba şeklindeki simge parlak haldeyken katman açıktır. Freeze: ON ile aynı işleve sahiptir. Genel olarak farkı; kullanılmayan katmanları kapatarak regen ve kayıt işlemlerini hızlandırmaktır. Freeze ile dondurulmuş bir katmana ait nesneler regen sırasında güncellenmezler. Lock: Seçilen katmanı kilitlemek için kullanılır. Kilitli katmana ait nesneler ekranda görülür fakat üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamaz. Color: Katman rengini belirlemek için rengin üzerine tıklanır açılan pencerede istenilen renk seçilir. Linetype: Katman çizgi tipini belirlemek için çizgi tipinin üzerine tıklanır. Açılan pencerede istenilen tipi yüklemek için load düğmesine tıklanır ve açılan yeni pencerede tip seçilir. Geri dönülen pencerede yüklenen tip seçilerek ok düğmesine tıklanır. Lineweight. Çizgi kalınlığını belirlemek için kalınlık tipinin üzerine tıklanır. İstenilen kalınlık seçilir.

YAZI YAZMA (TEXT)

DIMENSION:ÖLÇÜLENDİRME

Şekildeki ölçülendirme ana ekranına D space komutu ya da Format/Dimension Style... menüsünden ulaşıyoruz. Bu ekranın sol tarafında çizimde bulunan ölçü stillerinin listesi, orta kısımda yaptığımız ölçü ayarlarını basitçe gösteren bir şema ve sağ tarafta da yönetim menüsü bulunmaktadır. Yeni ölçü stili oluşturmak için sağ taraftaki New... butonuna basılır.

Ölçü stilimize MIMARI-50 adını verelim ve Continue butonuna basalım. Şekil 2’de görüldüğü üzere Start With alanı ISO-25olarak kalırsa, tüm ayarlar bu ölçü stilinden başlangıç olarak gelecektir. Ancak biz tüm ayarları tekrar ele alacağımız için bu şimdilik önemli değil. İlk olarak karşımıza Lines ayar sayfası çıkar

Lines: Bu sayfada ölçülendirme elemanlarının çizgi nesneleri ayarlanmaktadır. Sol üst kısımda renk, çizgi tipi ve çizgi kalınlıklarının yanı sıra Baseline Spacing, Extend Beyond Thicks (mimari kesik çizgi kullanıldığında ölçü çizgisinin kenar çizgilerden ne kadar taşacağı) ve Suppress ayarları bulunmaktadır.

Suppress yardımı ile ölçü çizgilerinin hangisinin ya da hangilerinin çizilip çizilmeyeceği belirlenir. Sol alt kısımdaki Extension Lines kısmı ise ölçü bacakları ile ilgili ayarlardır. Burada Extend Beyond Lines bacak çizgisinin ölçü çizgisinin üstüne ne kadar taşacağına ilişkin ve Offset From Origin de ölçü bacak çizgilerinin, ölçülendirilecek çizim elemanından ne kadar uzakta başlayacağına ilişkin ayarlardır.

Symbols and Arrows başlığı altındaki sayfasında, ölçü oklarının ayarları yapılmaktadır. Mimari ölçülendirme stili için Architectural tick seçilebilir. Elbette açıklama okları için (Leader) ok şeklini sabit bırakıyoruz.

Text sayfasında ölçü yazısı ile ilgili ayarları yapıyoruz. Yazı stili olarak daha önceden hazırladığınız stili kullanabilirsiniz. Henüz hazırladığınız bir yazı stili yoksa, hemen stil seçim kutusunun yanındaki "..." butonu ile yeni bir tane hazırlayabilirsiniz. Burada önemli ayarlar Text Placement kısmında bulunmaktadır. Mimari ölçülendirmede ölçü yazısı ölçü çizgisinin üstünde bulunmalıdır. Bu bakımdan vertical (düşey) yerleşim Above (üstünde) olarak, horizontal (yatay) yerleşim ise Centered (ortalanmış) olarak ayarlanmalıdır. Teknik resim ölçü stili için düşey yerleşimi ölçü çizgisini ortalayacak şekilde de ayarlayabilirsiniz.

Ölçek ve yazı yerleşimi ile ilgili ayarlar ise Fit sayfasında toplanmıştır (Şekil 7). Fit kısmında ölçü yazısının iki ölçü bacağı arasına nasıl yerleştirileceği belirlenir. Bu ayar yazının ölçü aralığından daha fazla yer kaplaması durumu için vardır. Mimari ölçülendirmelerde duvar kalınlığı ölçüleri buna tipik bir örnektir (Şekil 8).

Scale for dimension features bölümü ölçekli çizimler için en önemli bölümdür. Önceki pencerelerde girdiğiniz yazı yüksekliği, ok uzunluğu, taşma mesafesi gibi değerler ayarladığınız Use overall scale of değeri ile çarpılacaktır. Yani buraya 3 yazarsanız tüm ölçü okları ve ölçü yazılarınız üç katı büyüyecektir. Çizim ölçeğine göre bu değeri düzenleyebilirsiniz. Ancak LAYOUT kullanarak plot çıktısı alıyorsanız ve çıktı ölçeklerini de Paperspace Scaling ile ayarlıyorsanız (ZOOM - 1/20XP gibi) Scale dimensions to layout seçeneğini işaretlemelisiniz.

Primary Units sayfasında kullanılacak sayı birimleri ve sıfırların gizlenmesi ayarlanır. Doğrusal ölçülendirmelerde (Linear dimensions) Precision virgülden sonra kaç hane kullanılacağını belirlemektedir. Biz çizim birimi olarak cm seçtiğimizden hassasiyeti 1 hanede (1mm) bırakıyoruz. Aslında cm ölçülerinde hassasiyet ½ yani 0.5 cm'dir. Bunu ayarlamak için de Round off ayarını 0.5 yapıyoruz. Prefix ve Suffix ayarları ile ölçü yazısının önüne ve arkasına gelecek ilave yazılar (mt, cm vb. gibi ) belirlenir. Çoğunlukla bu ayarları boş bırakıyoruz. Measurement scale için yazdığımız değer biraz önceki overall scale değerinden tamamen farklıdır. Ölçülendirme yaparken işaretlediğimiz iki nokta arasındaki ölçüyü AutoCAD otomatik olarak alır. İşte alınan bu değer Measurement scale değeri ile çarpılır. Eğer bire bir ölçekli bir çizim yapıyorsanız ki doğrusu böyledir bu değerin 1 olarak kalması gerekir. Ancak bazen LAYOUT üzerinde detay çizim pencereleri açarak bunların içinde 2/1 ya d 5/1 ölçekli çizimler yaparız. Böyle bir durumda bu değeri 0.5 ya da 0.2 e ayarlayarak Apply to layout dimensions only seçeneğini işaretleyebiliriz. Bu ayar sadece doğrudan LAYOUT üzerinde yaptığımız ölçülendirmeyi etkileyecektir. Zero suppression da ise, noktadan önceki (leading) ya da noktadan sonraki (trailing) sıfırların saklanmasını ayarlayabiliriz. Alternate units (bazı çizimlerde hem metrik hem de imperyal ölçüler istenebilir) sayfası aynı şekilde ayarlanmaktadır. Farklı olarak alternatif ölçüleri kullanmak istediğimizi işaretlemeliyiz. Uluslararası projelerde bu bazen gerekli olabilir. Tolerans sayfası ise mekanik çizimlerde ölçü toleransları için kullanılmaktadır ve benzer ayarlar içermektedir.

Ayarlarımız yaptıktan sonra, bu değişikliklerin çizime yansıması içim ana ekranda (Şekil 1), yeni ölçü stilimizi seçip Set Current butonuna basmalıyız. Yine de düzelmeyen ölçü çzigileri olursa DIM komutuna girip ara komutunu kullanabilirsiniz. Son olarak, herhangi bir ölçülendirme yaptığınızda, ölçülendirme için işaretlediğiniz ölçüm noktalarında küçük noktalar olduğunu göreceksiniz. PDMODE = 3 ayarlarsanız (Point Style = X) bu noktaları X şeklinde daha iyi görebilirsiniz. Bunlar AutoCAD'in ölçü elemanlarını çizim elemanları ile ilişkilendirmek için kullandığı noktalardır. Defpoints katmanında çizilirler. Bu katman özel bir katman olduğundan yazıcıya aktarılmaz. Bazan kullanıcılar yanlışlıkla bu katmanda çizim yaparlar ve bir türlü çıktı alamazlar. Bu hatanın sebebi de buradan kaynaklanmaktadır.

H: HATCH (TARAMA) Autocadde kapalı bir alan çizdik ve bu alanı herhangi bir desenle taramak veya kaplamak istiyoruz. Bunun için kapalı bölgemizi (örneğin en basitinden bir dikdörtgen çiziyoruz) çizdik ve sırada tarama yani hatch işlemi kalıyor. Bunun için commands satırına hatch veya kısaca h yazarak enter’a basıyoruz. Ve karşımıza bir pencere çıkıyor.

Match Properties Seçilen objenin özelliklerini, başka objeler üzerine uygulanmasını (kopyalanmasını) sağlar. İşlem Sırası : Matchprop (ma) veya painter – enter Özelliğinin kopyalanması istenilen obje seçilir Özelliğinin yapıştırılması istenilen obje seçilir

UYGULAMALAR