KAMU - ÜNİVERSİTE – SANAYİ İŞBİRLİĞİ

Neden Proje Yapmalıyız ? Neleri Proje Yapmalıyız ? Nasıl Proje Yapmalıyız ? Nelere Dikkat Etmeliyiz? 4N

KAMU – ÜNİVERSİTE – SANAYİ İŞBİRLİĞİ Üniversite ile sanayi arasındaki işbirliklerinin yapısı, doğası ve yoğunluğu ülkeden ülkeye değişkenlik göstermektedir. Kanada ve ABD gibi gelişmiş ülkelerden, işbirliği sistemini yeni kurgulayan Avrupa ülkelerine ve henüz bir sistem tesis etmemiş olan diğer ülkelere doğru gidildikçe üniversite – sanayi işbirliği mekanizmalarının da çeşitlilik gösterdiği görülmektedir.

KAMU – ÜNİVERSİTE – SANAYİ İŞBİRLİĞİ Günümüzde ise birçok ülke üniversite – sanayi işbirliği seviyesini arttırmak için çeşitli politik adımlar atmaktadır. Bu adımlar genel olarak aktörler arasında personel hareketliliğinin sağlanması, işbirliklerinin önündeki yasal engellerin ortadan kaldırılması, ortak araştırma projelerinin fonlanması ve ulusal araştırma programlarının tesis edilmesi olarak şekillenmektedir.

ÜNİVERSİTE – SANAYİ İŞBİRLİĞİ MEKANİZMALARI İşbirliği YöntemiTanımıÖrnekler Genel Araştırma Destekleri Maddi yardımlar, bağışlar, ekipman desteği ve araştırma tesisleri kurulumuna yönelik destekler Kanada: NSERC Endüstriyel Araştırma Kürsüleri Programı Resmi Olmayan Araştırma İşbirlikleri Üniversite ve sanayideki araştırmacılar arasındaki resmi olmayan ilişkiler ABD: Hesaplamalı Genetik ve Biyolojik Modelleme Merkezi Sözleşmeli Araştırmalar Özel bir araştırmaya yönelik olarak, sanayi tarafından verilen sözleşmeye dayalı destekler Bilgi Transferi ve Staj Programları Danışman değişim programları ve öğrencilerin sanayide gördüğü stajlar Birleşik Krallık: Öğreten Şirket Programı Kamu Destekli Araştırma Projeleri Üniversite – sanayi işbirliğiyle yürütülen özel araştırma projelerine verilen hükümet destekleri Avustralya: İşbirliği Araştırma Hibe Programları. Türkiye: San-Tez Programı, 1505 Araştırma Konsorsiyumları Birkaç paydaş içeren, hükümet destekli, büyük çaplı araştırma projeleri Avrupa Birliği : Çerçeve Programlar İşbirliği Araştırma merkezleri İşbirliği içinde araştırma yürütülen hükümet destekli tesisler veya merkezler İsveç: NUTEK Rekabet Merkezi Programı Tablo: Üniversite – Sanayi İşbirliği Mekanizmaları ve Özel Örnekler.

ÜNİVERSİTE – SANAYİ İŞBİRLİĞİ KAZANIMLARI

Üniversite için: – Üniversite faaliyetleri için finansal destek sağlamak – İşbirlikleri sayesinde kamu fonlarından yararlanmak – Özel fonların akışını çoğaltmak – Öğrencilerine ve fakültelerine endüstriyel tecrübe kazanma fırsatı sağlamak – Pratik problemlere çözüm geliştirme fırsatı bulmak – Bölgesel gelişmeye katkıda bulunmak – Mezunlarına iş fırsatları oluşturmak

ÜNİVERSİTE – SANAYİ İŞBİRLİĞİ KAZANIMLARI Sanayi için: – Üniversitenin araştırma altyapısına ve insan kaynaklarına erişmek – Kendisinde olmayan laboratuvar imkanlarına erişmek – Üniversitelerce sağlanan sürekli eğitim faaliyetlerinden yararlanmak – Şirket prestijini ve imajını yükseltmek – Teknolojilerinin genişlemesine ve yenilenmesine olanak sağlamak

ÜNİVERSİTE – SANAYİ İŞBİRLİĞİ KAZANIMLARI Sanayi için: – Gelecekte kullanabilecekleri insan kaynağını istedikleri gibi şekillendirmek – Üniversitenin temel ve uygulamalı araştırma sonuçlarına erişerek bunları, yeni ürün ve proseslerinde kullanmak – Araştırma kapasitesini artırmak

ÜNİVERSİTE – SANAYİ İŞBİRLİĞİ KAZANIMLARI Kamu için: – Ekonomik gelişim ve innovasyon sağlamak – Kamu yararını hakim kılmak ve beklentilerin karşılanmasını sağlamak – İleri görüşlü olmayı benimsetmek – En son teknolojileri sürekli takip ederek yaşam boyu öğrenme ve araştırma yaklaşımını oluşturmak – Yeni teknoloji ve stratejik konularda derinlemesine çözümlemeler yapabilme imkanını sağlamak

TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTE – SANAYİ İŞBİRLİĞİ POTANSİYELİNE YÖNELİK RAKAMLAR Türkiye’de Üniversitelerin İşbirliği yapabileceği işletme olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye’de 172 Üniversite bulunmaktadır. Türkiye’de sanayi ile işbirliği yapabilecek akademisyen olduğu düşünülmektedir.

SAN-TEZ PROJE BAŞVURULARINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR BASILI OLARAK GÖNDERİLMESİ GEREKEN BELGELER PANELLERDE TESPİT EDİLEN OLUMSUZLUKLAR - DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER FAYDALI BİLGİLER

BASILI OLARAK GÖNDERİLMESİ GEREKEN BELGELER Proje başvuru dilekçesi Projenin Ar-Ge Web portalından girişinin yapıldığına dair özet proje bilgisi Projeyi Destekleyen firmanın kabul ve taahhüt beyan formu Proje ekibinin kabul ve taahhüt beyan formu

PANELLERDE TESPİT EDİLEN OLUMSUZLUKLAR - DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

PANELLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER Projenin doğru kurgulanmaması, amacın ve konunun yeterince özgün olmaması veya özgünlüğünün yeterince vurgulanamamış olması Projenin Ar-Ge içeriğinin ve Yenilikçi (inovatif) yönünün bulunmaması (yanlış/yetersiz konu seçimi) ya da iyi ortaya konulamaması Proje sonuçlarının ekonomiye olan katkısı ve yaygın etkisinin tam olarak ortaya konulamamış olması (ihtiyacı karşılama kapasitesi, ticarileşme potansiyeli, ithal ikame şansı, ihracat fırsatları, cari açığın kapatılmasına olan katkısı vb.) Proje sonucunda ortaya çıkacak ürün ile ilgili yeterli fizibilite, piyasa ve pazar araştırmasının yapılmamış olması Önerilen bazı çalışmaların veya benzerlerinin daha önceden yapılmış olması

PANELLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER Doğru oluşturulmamış proje ekibi (proje ekibinin yeterli olmaması, iyi seçilmemesi ya da gereğinden fazla proje personeli ihtiva etmesi) Paneller sırasında yetersiz proje sunumları, sunumlarda içeriğin iyi yansıtılamamış/savunulamamış olması Özellikle disiplinler arası proje önerilerinde sunum sırasında her bir disiplinin iyi temsil edilememesi (sadece yürütücünün katıldığı sunumlarda tüm disiplinler adına verilecek cevapların doyurucu olmaması) Proje sunumlarında proje ortağı firmanın doğru temsil edilmemesi, firma katkısının yeterince izah edilememesi, tarafların (üniversite-sanayi) zorlamayla bir araya gelmiş olma izlenimi Proje ortağı firmanın finansal yapısının projeyi yürütecek kapasiteye sahip olmaması Proje kapsamında uygulanacak yöntemin yeterli detaylandırılamaması veya gereksiz ayrıntıya girilmesi

PANELLERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER Proje İş planı çerçevesinde doğru sayıda iş paketi belirlenememiş olması, İş paketi faaliyetlerinin yeterince detaylandırılamaması Proje çıktısının, varsa ara çıktıların ve başarı ölçütlerinin iyi tanımlanmaması, projenin uygulanabilir ve yeterli bir B planının/planlarının olmaması Proje bütçesinin gereksiz yere artırılması, üretime ve altyapıya veya pilot üretim tesisi oluşturmaya yönelik istemlerin projede yer alması (Proje bütçesini oluşturan, özellikle malzeme ile makine teçhizat kalemlerindeki alımlarda aşırıya kaçılması ve projenin bir Ar-Ge ve İnovasyon Projesinden çok bir yatırım veya pilot tesis kurma projesi hüviyetine bürünmesi, yatırım kalemlerinin Ar-Ge’nin önüne geçmesi) Proje bütçesinde, proje ekibinin yeterliliğini ve projenin yapılabilirliğini gölgeler nitelikte hizmet alımı taleplerinin bulunması

FAYDALI BİLGİLER

Proje hazırlamak, sunmak ve yürütmek bir birikim ve tecrübe gerektirmektedir. İlk kez proje başvurusu yapacak olanların önce küçük bütçeli ve kısa süreli projelerle başlaması tavsiye edilir. Projenin yazımı son başvuru tarihinden mümkün olduğunca önce bitirilmiş olmalı, proje ekibine son başvuru onayı yapılmadan önce proje önerisinin üzerinden tekrar geçilmesi için fırsat yaratılmalıdır. Proje yazımında akıcı, anlaşılır ve kurallara uygun bir dil kullanılmalıdır. İngilizce özetin Türkçe özeti tam olarak karşıladığından emin olunmalıdır. Proje konusu özgün olmalı ve rutin mühendislik faaliyetleri, birbirini tekrarlayan çalışmalar veya mevcut ürünleri kopyalayan çalışmalar ihtiva etmemelidir. Projenin muhakkak bir Ar-Ge içeriği ve yenilikçi yönü olmalı, proje dosyası ve sunumunu doğru ve yeterli bir biçimde yansıtılmalıdır.

FAYDALI BİLGİLER Proje konusu olarak ülkemizin öncelikli alanlarının dikkate alınması ve yüksek veya en azından orta üstü teknoloji alanlarının seçilmesi projenin desteklenme şansını artıracaktır. Proje konusu ürünün ticarileşme potansiyeli, ekonomik katkısı ve yaygın etkisi yüksek ise desteklenme potansiyeli de yüksek olacaktır. Proje; yeterli sayıda resim, grafik ve özet tablolar ile desteklenmelidir. Proje içeriği iyi organize edilmeli, açık ve kesin ifadeler kullanılmalıdır. Eksik ya da aşırı bilgi vermekten kaçınılmalıdır. Tekrarlardan ve tutarsız ifadelerden kaçınılmalıdır. Proje önerisi veya yöntemleri üzerine ön çalışma, makale, tebliğ, kurs vb. deneyim varsa bunlar mutlaka belirtilmelidir. Gerekli bilimsel potansiyele sahip uyumlu bir ekip oluşturulmalı ve projeye katkı sağlayamayacak kişiler, her ne sebeple olursa olsun, proje ekibine alınmamalıdır.

FAYDALI BİLGİLER Başvuru ve evrak teslimi kesinlikle son güne bırakılmamalıdır. Proje bütçesinin, projeyi bir yatırım projesi hüviyetine sokacak gereksiz alımlarla artırılmasından kaçınılmalıdır. Proje bütçesi, firmanın ekonomik gücü/finansal yapısı ile doğru orantılı belirlenmiş olmalıdır (SAN-TEZ % 75 hibe destekli bir program olmakla beraber bütçenin % 25’inin firma tarafından karşılanacağı ve bu katkının yatırılamaması halinde projenin sürdürülemeyeceği unutulmamalıdır). Proje bütçesini proje dönemleri bazında detaylandırırken firmanın yıllık finansal kaynak akışlarına (nakit giriş ve çıkışları) dikkat edilmeli ve dönemsel bazdaki harcama kalemleri firma payının yatırılmasının önünde bir engel teşkil etmeyecek şekilde planlanmalıdır. Proje iş paketlerindeki bazı adımların gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulacak Makine ve Teçhizat alımları iyi etüt edilmeli, mümkünse hizmet alımı yolu tercih edilmeli, hizmet alımının ekonomik olmaması durumunda bu ihtiyaç açık bir biçimde (piyasa araştırması ve proformalar ile) ortaya konulmalıdır.

FAYDALI BİLGİLER Zaruri bir Makine ve Teçhizat alımının gerekçeleri anlaşılır bir biçimde açıklanmalı ve panel sırasında savunulabilir olmalıdır (zaruriyetin ispatlanmış olmasına rağmen Makine ve Teçhizat alımı için ayrılan bütçe kaleminin toplam bütçedeki payına dikkat edilmeli ve projenin bir yatırım projesi hüviyetine bürünmesinin önüne geçilmelidir). Proje hazırlık aşamasında T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sayfasında bulunan “SAN-TEZ PROGRAMI PROJE DEĞERLENDİRME KLAVUZU” nun dikkate alınması, projenizin değerlendirilmesinde nelerin dikkate alınacağını ortaya koyacağından, size rehberlik edecektir ( Bir başvuru döneminde Kabul Edilmeyen/Desteklenmeyen projelere ilişkin gönderilen resmi yazıdaki gerekçeler doğrultusunda revize edilen projeler, bir sonraki başvuru döneminde tekrar gönderilmeleri halinde yeniden değerlendirmeye alınacaktır. Unutmayın..! Uzmanlar/Hakemler/Panelistler, kendilerine ne sunulduysa onu değerlendireceklerdir.

TEŞEKKÜRLER… Prof. Dr. Ulvi ŞEKER