İZMİR YG21 MODELİNDE BÜTÜNLEŞİK KIYI YÖNETİMİ

... konulu sunumlar: "İZMİR YG21 MODELİNDE BÜTÜNLEŞİK KIYI YÖNETİMİ"— Sunum transkripti:

1 İZMİR YG21 MODELİNDE BÜTÜNLEŞİK KIYI YÖNETİMİ
22-23 EKİM 2004 İSTANBUL İZMİR YG21 MODELİNDE BÜTÜNLEŞİK KIYI YÖNETİMİ Prof. Dr. Zerrin Toprak & Dr. Esin Üçüncüoğlu Dokuz Eylül Üniversitesi

2

3 Amerika Birleşik Devletleri Kıyı Bölgesi Yönetimi Yasası’na (Coastal Zone Management Act of 1972) göre kıyı bölgesi, “kıyı suları, birbirleriyle önemli ölçüde etkileşim halinde olan sahil şeritleri, kıyı ülkeleri ve adalar, gelgit alanları, tuzlu sular, sulak alanlar ve sahilleri içeren bölgedir”

4 Birleşmiş Milletler Çevre Programı (United Nations Environmental Programme) kapsamında kıyı bölgesi, “karaların denizle buluştuğu, sosyoekonomik sistemleri ve doğal sistemleri (nehir ağızları, sulak alanlar, resifler...) içeren bölgedir”

5 Avrupa Birliği’nin Tanıtım Programı’nda kıyı bölgesi, “kara ve denizin birleştiği alan boyunca uzanan özgül çevresel özelliklerine göre çeşitlilik gösteren bölgedir.” şeklinde tanımlanmıştır.

6 Bu tanımlara dayanarak kıyı bölgesini: içerdiği doğal sistemlerle insanlara ekonomik anlamda zengin mal ve hizmetler sunan, dinamik nitelikleri nedeniyle sürekli değişime açık ve bu yapısıyla, ekonomik kaynaklar oluşturan, özel yönetim yaklaşımlarının geliştirilmesine gereksinim duyulan, kara ve denizin buluştuğu bölgelerdir (Koşar, 2004).

7 KIYI ALANLARINDAKİ KULLANIM TALEPLERİ VE FAALİYETLER
Ticari Balıkçılık Amatör Balıkçılık Rekreasyon Turizm Petrol ve Doğal Gaz Üretimi Petrol ve Doğal Gaz İletimi Gemicilik/Deniz Ulaşımı Liman İnşaatı Kum ve Çakıl Üretimi Maden Üretimi Tuz Üretimi Tatlı Su Üretimi Enerji Üretimi Meskun Alan Gelişimi Tarım Atıksu Deşarjı Fırtına Etkilerinden Korunma Termik Santral İnşaatı Kaynakların Korunması Doğal Parklar Bilimsel Araştırmalar Eğitim Yapay Adalar ve Dolgu Alanları Denizaltı Kablo ve Boru Hatları Savunma Faaliyetleri Tarama Endüstriyel Gelişme Su Ürünleri Üretimi Kaynak: Orhan Uslu vd. (1995); "Kıyı Alanları Kullanım Amaçları, İzmir Körfezi Doğal Kaynak Yönetimi Proje Paketi, İzmir.

8 BÜTÜNLEŞİK KIYI YÖNETİMİ (BÜKAY) MODELİ
Sektörel Girdiler Düzeyler Bölümler Faaliyetler Çıktılar Politik Kararlar Başlangıç bilgileri: Geçmiş kararlar, yeni kararlar, dış etkiler (baskı, müdahale vb.) BAŞLANGIÇ KIYI YÖNETİMİ MODELİNİN BAŞLATILMASI Kıyı Yönetim Programına ilişkin teklif edilen girişimler Kıyı Yönetim Programını hazırlayıcı teklifler Kıyı Yönetim Programının başlatılması Sektörel sorunların tanımlanması PLANLAMA HAZIRLAYICI FAALİYETLER Kıyı alanının belirlenmesi, kesişen sektörel sorunların belirlenmesi, genel hedef ve konuların teklifi, stratejilerin belirlenmesi, yasal, mali ve kurumsal isteklerin belirlenmesi Kıyı profili Kıyı Yönetimi Programı Kıyı Yönetim Programının ve sürekliliğinin uzun dönem için temin edilmesi Sektörel analiz ve gelecek senaryosu ANALİZ VE GELECEK SENARYOSU Konuyla ilgili yeni çalışmalar, doğal sistemlerin, sosyo-ekonomik sistemlerin analizi, gelecek ile ilgili senaryo Alternatif senaryo - Sektörel hedef ve stratejilerin belirlenmesi HEDEF VE STRATEJİLERİN BELİRLENMESİ Sektörel teklifler ve kesişen sektörel hedefler ve konular, alternatif stratejiler, yasal teklifler, mali ve kurumsal düzenlemeler, seçilen stratejilerin değerlendirilmesi Yönetim stratejileri Kabul edilmiş hedefler, objektifler ve stratejiler Sektörel plan ve projeler BÜTÜNLEŞTİRİLMİŞ, KAPSAMLI PLAN VE YÖNETİM SİYASALARI (METOT) Toprağın ve denizin kullanımlarının tahmini, yasal, kurumsal ve mali araçların (ÇED vb.) kullanılması Bütünleşik kıyı master planı Kıyı Yönetim Programının master planı ve ilgili politikalarda bütünleştirilmesi Sektörel planlar (taahhütler) UYGULAMA PLANLARIN UYGULANMASI Düzenleyici ekonomik ve çevre koruma araçlarının kullanılarak gelişmenin kontrolü, kurumların uyumlaştırılması ÇED çalışmaları Kalkınma için uygun görülen ekonomik araçların kullanılması Sektörel izleme ve kontrol İZLEME VE DEĞERLENDİRME Uygun araç ve politikaların gözden geçirilerek yeniden tanımlanması Değerlendirme Kıyı Yönetim Programı sürecinin güncelleştirilmesi Kaynak: Guidelines for Integrated Coastal and Marine Areas Management(1993); United Natiom Environment Programme, Priorty Actions Programme, Second Draft, s. 19.

9 TÜRKİYE’DE KIYILARIN ETKİN YÖNETİLEMEMESİNİN NEDENLERİ
KURUMSAL DÜZENLEMELERDEKİ YETKİ-GÖREV PAYLAŞIMININ BİR SORUN OLARAK GÖRÜLMESİ SİYASİ ÇEVRELERİN KIYIDA KAMU LEHİNE TEDBİRLER GELİŞTİREMEMESİ BASKI VE ÇIKAR GRUPLARININ KIYI ALEYHİNE HİMAYE EDİLMESİ MEVCUT YASAL DÜZENLEMELERİN YETERSİZLİĞİ YERELLİĞİN GÜÇLENDİRİLMESİNDEKİ GECİKMELER SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİ VE BİLİMSEL KURUMLARLA OLAN İLETİŞİMİN GECİKMESİ YA DA HİÇ OLMAMASI YÖNETİMDE GİZLİLİK-KAPALILIK ÇEVRESEL BİLGİYE ERİŞİM HAKKININ NORMATİF OLARAK BULUNMAMASI

10 YEREL HALK- YEREL YÖNETİMLER KAMU MESLEK KURULUŞLARI
BÜTÜNLEŞİK KIYI ALANLARI YÖNETİMİNDE YER ALACAK KARAR ALICILAR & UYGULAYICILAR (İLGİ GRUPLARI) YEREL HALK- YEREL YÖNETİMLER KAMU MESLEK KURULUŞLARI SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİ ÖZEL SEKTÖR ÜNİVERSİTELER VE ARAŞTIRMA MERKEZLERİ SENDİKALAR GENEL KOLLUK GÜCÜ

11 1960’lı yıllardan itibaren İzmir Körfezi Havzasında koruma kullanma dengesinin bozulmaya başlamasıyla birlikte ortaya çıkan çevresel sorunlar, akademik ortamlarda tartışılıp tanısı konulmuş ancak uygulamaya geçememiştir yılında devreye giren İzmir Büyük Kanal Projesi ve Atıksu Arıtma Tesisi ile Körfez iyileşme sürecine girmiş bulunmakla birlikte, “Doğal Kaynakların” yeniden koruma kullanma dengesinin sağlanmasına yönelik pek çok projenin hayata geçirilmesi gerekmektedir.

12 İzmir Yerel Gündem 21, 20/11/2001 tarihli çalışma grubu toplantısında “İzmir Bütünleşik Kıyı Bölgesi Yönetimi” konulu bir çalışma grubu gerekliliği belirlenmiş ilgi gruplarına çağrı yapılmış gruplar mevcut bilgi birikimlerini ve hedef çalışmalarını ŞUBAT 2002 YG-21 Kent Konseyinde Kent ortaklarına aktarmışlardır.

13 SUNUŞLAR Entegre Kıyı Yönetimi Gerekliliği Gökhan TENİKLER
DEÜ İİB Fak. Kamu Yönetimi Böl Kıyı Alanlarına Yönelik ÇED Uygulaması    Rezzan DEMİR  Çevre İl Müdürlüğü Md. Yrd İzmir Körfezi Çevresi Kıyı. Kullanımı Doç Dr. Doğan YAŞAR DEÜ Deniz Bilimleri Enst Alsancak Limanı' nın Bugünkü Durumu ve Konteynır, Elleçleme Geza DOLOGH  Deniz Ticaret Odası Başkanı Kıyı Mevzuatı ve Kıyı Yapıları Alsancak   Çandarlı Limanı  Salih GÜMGÜM DLH 6. Bölge Müdürü Deniz Ulaşımının Dünü Bugünü ve İskeleler   Ahmet SEÇER       İZDENİZ Deniz Ulaşım Genel Müdürü

14 SUNUŞLAR İzmir Körfezi ve Çevresinin Jeolojisi ile Depremselliği Üzerine Prof. Dr. Atilla ULUĞ DBTE, TMMOB Jeofizik Müh. Odası Ekolojik Unsurlar Prof. Dr. Bülent CİHANGİR  DEÜ Deniz Bilimleri Enst. Sulak Alanlar ve İzmir Dr. Güzel Yücel GİER Tekne İmalatı ve Kıyı Alanları planlanması içindeki yeri Nazif KOCAMAN İzmir Tekne İmalatçıları Dayanışma Derneği 21 yy. İzmir'inde Kıyı Kullanımı                    Yrd. Doç. Dr. Yıldırım ORAL    Mimarlar Odası İzmir Şubesi İzmir Körfezi Kıyı Alanında Temel Stratejiler Hasan TOPAL   İBŞB İmar İşleri Daire Başkanı V.

15 “İzmir Bütünleşik Kıyı Bölgesi Yönetimi” konusunda eylem planı hazırlanmasına yönelik ilk toplantı “İzmir Bütünleşik Kıyı Bölgesi Yönetimi Sınırları ve Kurumsal Yapının Oluşturulması” konu başlığı altında 10 Nisan 2002 tarihinde Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Konferans Salonunda yapılmıştır.

16 Toplantının ortak görüşü-I
İzmir Kenti bütünüyle bir kıyı yerleşimidir bu nedenle “Kıyı Bölgesi Yönetim” sınırları bütün ili kapsamalıdır. Kurumlar arası koordinasyonun sağlanabilmesi amacıyla daha küçük bir alanda çalışmalara başlanmalı ve kademeli olarak sınır genişletilmelidir. İlk aşamada “İzmir Bütünleşik Kıyı Bölgesi Yönetim” sınırları İzmir Körfezi Havzası içerisinde yer alan idari yönetim sınırları olarak kabul edilmiştir. Teknik açıdan daha sonra diğer havzalar da (Bakırçay Havzası, Gediz Havzası, K. Menderes ve B. Menderes Havzaları) sistem içerisinde değerlendirilecektir.

17

18

19 Toplantının ortak görüşü-II
İzmir Bütünleşik Kıyı Bölgesi Yönetimi kurulmalıdır. İzmir Bütünleşik Kıyı Bölgesi Yönetimi içerisinde karar verici bütün kamu kurum ve kuruluşlarının yer almasının ve aralarında koordinasyonun sağlanması gerekmektedir. İlgi gruplarından herhangi birinin İzmir Bütünleşik Kıyı Bölgesi Yönetimi içerisinde yer almaması programın başarı şansını düşürecektir.

20 Toplantının ortak görüşü-III
İzmir için bir bilgi sisteminin oluşturulması İBKBY’nin hayati önem taşıyan unsurudur. Bu amaçla İzmir Kıyı Bölgesinde yer alan kurum ve kuruluşların bilgi sağlamada kullandıkları mevcut yöntemlerin kurumların ihtiyaçlarına ne ölçüde cevap verebildikleri, Elde edilen veri ve bilginin özellikleri, Kurumlar arası veri alış verişinin yöntemleri ve elverişliliği, konularının gözden geçirilmesine olanak sağlayacak bir anket çalışması yapılmalıdır.

21 Bu kapsamda 4 ana başlık altında strateji toplantıları düzenlenmiş ve alt çalışma grupları oluşturulmuştur 1. “İzmir Kıyı Bölgesinde Arazi Kullanımı, Ulaşım, Tarımcılık ve Sanayileşmenin Planlanmasında Mevcut Uygulamalar” 16 Mayıs 2002, 8 Haziran 2002 2. “İzmir Kıyı Bölgesinde Turizm Etkinlikleri, Sulak Alanlar ve Rekreasyon Alanlarında Mevcut Uygulamalar” 23 Mayıs 2002, 20 Haziran 2002 3. “İzmir Kıyı Bölgesinde Balıkçılık Etkinliklerinde Mevcut Uygulamalar” 23 Mayıs 2002, 13 Haziran 2002, 4 Temmuz 2002 4. “İzmir Kıyı Bölgesinde Liman ve Deniz Ticareti Etkinliklerinde Mevcut Uygulamalar” 30 Mayıs 2002, 18 Haziran 2002 5. “Deniz Trafik Güvenliği Açısından Liman ve Yaklaşımlarının Analizi: İzmir Limanı ve Yaklaşımı için bir Model Önerisi” 2003 yılı

22 1.Aşama Sorunların Analizi
Şubat 2002 Kent Konseyi Toplantısı ve Eylem Planı Hazırlık çalışmaları ile ilgili yapılan toplantılarda İBKBY içerisinde yer alan ve çözülmesi gereken sorunlar belirlenmiştir. Kurumlar sahip oldukları bilgileri gruba açıklamışlardır. Bilgi eksiklikleri ve çelişkileri belirlenmiştir. Uzlaşılan ve farklılık yaratan konular belirlenmiştir.

23 2.Aşama Yönetim Birimlerinin Tanımı
Eylem Planı Hazırlık çalışmalarında katılımcı kurum ve kuruluş temsilcileri genelde sürekliliğe özen göstermişlerdir. Hiyerarşik yapılanmada üst kademede yer alan hakim karar verici kurum ve kuruluşların bazıları toplantılara hiç katılmamıştır. Bunun sebepleri ile ilgili yorumlar zaman içerisinde geliştirilecektir. Katılımcı kurum ve kuruluşların listesi aşağıdaki tablolarda sunulmaktadır.

24 TABLOLAR-I Katılımcı Kurum/Kuruluş Katılım Anket İzmir Valiliği √
Çevre İl Müdürlüğü Bayındırlık İl Müdürlüğü Karayolları İl Müdürlüğü Tarım İl Müdürlüğü Orman il Müdürlüğü Sağlık il Müdürlüğü Denizcilik Müst. İzmir Böl. Müd. Turizm il Müdürlüğü

25 TABLOLAR-II Katılımcı Kurum/Kuruluş Katılım Anket
İzmir Büyükşehir Belediyesi √ Konak Belediyesi Karşıyaka Belediyesi Bornova Belediyesi Balçova Belediyesi Narlıdere Belediyesi Güzelbahçe Belediyesi Çiğli Belediyesi Buca Belediyesi

26 TABLOLAR-III Katılımcı Kurum/Kuruluş Katılım Anket
Gaziemir Belediyesi, Urla Belediyesi, √ Çeşme Belediyesi, Karaburun Belediyesi, Foça Belediyesi, Menemen Belediyesi, Seyrek Belediyesi, Sasalı Belediyesi, Mordoğan Belediyesi,

27 TABLOLAR-IV Katılımcı Kurum/Kuruluş Katılım Anket Aliağa Belediyesi
Bağarası Belediyesi Yeni Foça Belediyesi Maltepe Belediyesi Çandarlı Belediyesi Yeni Şakran Belediyesi Zeytindağ Belediyesi √ Alaçatı Belediyesi,

28 TABLOLAR-V Katılımcı Kurum/Kuruluş Katılım Anket
Devlet Su İşleri II.Bölge Müdürlüğü Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü I ve II No’lu Kültür ve Tabiat Var. K. K. TCDD Alsancak, İzmir Limanı Müdürlüğü DLH 6.Bölge Müdürlüğü √ İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Güney Deniz Saha Komutanlığı Dz.K.K. İzmir Tersanesi Komutanlığı

29 TABLOLAR-VI Katılımcı Kurum/Kuruluş Katılım Anket
Bornova Vet. Araş. Enst. √ Deniz Ticaret Odası Ege Bölgesi Sanayi Odası İzmir Ticaret Odası Mimarlar Odası Turist Rehberleri Odası Jeofizik Mühendisleri Odası Gemi Müh. Odası Çevre Mühendisleri Odası

30 TABLOLAR-VII Katılımcı Kurum/Kuruluş Katılım Anket
Peyzaj Mimarlığı Odası √ Jeoloji Mühendisleri Odası Maden Mühendisleri Odası Şehir Bölge Plancıları Odası İzmir Barosu EGEV İzmir Tekne İmalatçıları Derneği İzmir Defterdarlığı SS Balıkçılık Kooperatifi

31 TABLOLAR-VIII Katılımcı Kurum/Kuruluş Katılım Anket
Türkiye Aquakültür Derneği √ İzmir Balık Avcıları Koop. Sahil Güvenlik Komutanlığı TDİ İzmir İşletmeleri AŞ İzmir İş. Md. DEÜ ÇEVMER DEÜ Deniz Bil. Ve Tek. Enst. DEÜ Mimarlık Fakültesi DEÜ Mühendislik Fakültesi DEÜ İİBF

32 TABLOLAR-IX Katılımcı Kurum/Kuruluş Katılım Anket Ege Ünv. ÇEVMER √
Ege Ünv. Mühendislik Fakültesi Ege Ünv. Ziraat Müh. Fakültesi Ege Ünv. Su Ürünleri Fakültesi İzdeniz Foça Balık Koop. Güzelbahçe Su Ürünleri Koop. İzmir Böl. Su Ürünleri Koop. Birl. İzmir Muhtarlar Birliği

33 TABLOLAR-X Katılımcı Kurum/Kuruluş Katılım Anket
İzmir Meteoroloji Bölge Müdürlüğü √ İmpeks Su Ürünleri Ltd. Şti. SAD-AFAG Tekel Tuz Sanayi Müessesesi EGİAD ESİAD İZSU

34 5 ana başlık altında düzenlenen strateji toplantılarının sonuçları ve önerilen projeler Eylül-2002 Kent Konseyi, Kasım-2002 KAY Ulusal Kongresi ve 2003 STK fuarında yapılan sunuşlarda değerlendirilmiştir. 1960’lı yıllardan itibaren İzmir Körfezi Havzasında koruma kullanma dengesinin bozulmaya başlamasıyla birlikte ortaya çıkan çevresel sorunlar, akademik ortamlarda tartışılıp tanısı konulmuş ancak uygulamaya geçememiştir yılında devreye giren İzmir Büyük Kanal Projesi ve Atıksu Arıtma Tesisi ile Körfez iyileşme sürecine girmiş bulunmakla birlikte, “Doğal Kaynakların” yeniden koruma kullanma dengesinin sağlanmasına yönelik pek çok projenin hayata geçirilmesi gerekmektedir. Daha önce akademik ortamlarda tartışılan sorunlar, Yerel Gündem 21 kamu, sivil, özel ortaklığına taşınmış, ve 20.Kasım.2001 tarihinde, İzmir Yerel Gündem 21 içerisinde “Bütünleşik Kıyı Bölgesi Yönetimi Çalışma Grubu”, kurulmuştur. Çalışma Grubumuz bir dizi toplantı düzenleyerek konuyla ilgili eylem planlarının geliştirilmesine yönelik çalışmalar yürütmüşlerdir. Bu toplantıların sonuçları ve önerilen projeler Eylül-2002 Kent Konseyi, Kasım-2002 KAY Ulusal Kongresi ve 2003 STK fuarında yapılan sunuşlarda değerlendirilmiştir.

35 Alt Çalışma Gruplarını Hatırlayalım
Arazi Kullanımı, Ulaşım, Tarımcılık ve Sanayileşmenin Planlanması Turizm Etkinlikleri, Sulak Alanlar ve Rekreasyon Alanları Balıkçılık Etkinlikleri Liman ve Deniz Ticareti Etkinlikleri Körfez Güvenliği

36 İzmir İli için “Kıyı Kenar Çizgisi” tesbit çalışmalarında eksiklikler bulunmaktadır. Dolayısı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planları onaylanamamakta ve mevcut kıyı yapılarının büyük çoğunluğu kaçak durumunda bulunmaktadır. Bayındırlık Bakanlığı, Valilik ve Büyükşehir Belediyesi ortak bir çalışma yürütmek zorundadır. 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planları Çevre ve Orman İl Müdürlüğü tarafından yürütülecektir.

37 Sstrateji toplantılarında İzmir ve Kuzey Ege (Çandarlı) Limanları ile ilgili uygulamalarda odaklanılmıştır. İzmir Limanı Yolcu gemileri için geliştirilmelidir. Diğer işlevleri başka limanlara kaydırılmalıdır.(Şehir Plancıları Odası) Dökme yük kalkmalı ve başka limanlara kaydırılmalıdır. 2.Aşaması da devreye girmelidir. (DTO) İzmir Limanı’nın yapımına 1954 yılında başlanmıştır ve planlamasında 2.Aşaması da öngörülmüştür. (DLH)

38 Çandarlı Limanı Yeni bir liman için uygun koşulları (demiryolu, karayolu vs.) taşıyan Çandarlı Körfezi yer seçimi uygundur. (DLH, Üniversiteler) Ön fizibilite çalışmaları DLH tarafından yürütülen Çandarlı Limanı için 3 üniversitenin katkıları ile hazırlanmış ÇED raporu mevcuttur. Tarım Bakanlığı bu alanın “su ürünleri istihsal sahası” olması nedeniyle ÇED raporuna olumsuz görüş vermiştir. Akademik sunuşlarda uluslararası platformda bu Ege ve Akdeniz bölgesinde liman çalışmalarının hızla sürdüğüğ, gecikme halinde Türkiye’nin gelişmeleri yakalamayarak ticari zarara uğrayacağı, Su ürünleri ve/veya ekolojik önemlilik (Sulak alan, Biyolojik Çeşitlilik vb.) açısından her hangi nitel yada nicel somut ve tatmin edici bilgiler bulunmadığı ve dolayısıyla, olumlu olsun olumsuz olsun ilgili görüşlerin geçerliliğinin tartışmalı olduğu anlaşılmıştır.

39 Balıkçılık Etkinlikleri
Tamamlanması gereken veri toplama/değerlendirme çalışmaları: Avcılık Gücünün Tespiti Avlanan Balık İstatistikleri Pazarlanan Su Ürünleri ve Pazarlama Özelliklerinin Belirlenmesi Ulusal Standartların AB Su Ürünleri Standartları ile Karşılaştırılması Ulaşılacak Hedef Odaklı Çalışmalar: Yönetim Modeli AB’ye Entegrasyona Sektörel Uyum Planı

40 Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği (30/01/2002 tarih ve 24656 sayılı R.G.)
Sulak alanların kirletilmemesi, doğal yapılarının ve ekolojik karakterlerinin korunması esastır. Her türlü arazi ve su kullanım planlamalarında, sulak alanların işlev ve değerlerinin korunması sağlanacaktır. Sulak alanlarda biyolojik çeşitliliğin korunması ve geliştirilmesi için gerekli tedbirler alınacaktır. Sulak alanların akılcı kullanımı ile uyumlu, korunmalarına ve geliştirilmelerine katkı sağlayacak faaliyetler desteklenecek ve teşvik edilecektir. Ekolojik karakteri bozulmuş sulak alanların iyileştirilmesi sağlanacaktır. Kurutulmuş sulak alanların geri kazanımı esastır. Ramsar Listesinde yer alsın veya almasın uygun sulak alanlarda su kuşları populasyonlarının arttırılması için çaba gösterilecektir

41 İzmir Körfezi’nin kıyılarında kuzeyde A Sınıfı sulak alan olarak tanımlanan hektarlık Çamaltı Tuzlası ve Homa Dalyanı (İzmir Kuş Cenneti) ile güneyde 1500 hektarlık Çakalburnu Dalyanı yer almaktadır. Her iki alanda insan kaynaklı etkilerin olumsuz baskısı altındadır.

42 Yönetim Modeli Gediz Deltası ve Çakal Burnu Dalyanı sulak alanlarının halihazırdaki dağılımının belirlenmesi ve işlevsellikleri ile ilgili parametrelerin tanımlanarak sınıflamalarının yapılması gereklidir.

43 Uzaktan algılama ve yerinde ölçümlerle elde edilmiş veriler bir veri tabanında toplanmalıdır
Sulak alanların işlevsel açıdan sınıflandırılabilmesi için veri tabanında yer alan parametrelerin girdi olarak kullanılacağı bir model geliştirilmelidir. Sınıflandırılmış sulak alanların coğrafi boyutlarının arazi kullanım haritalarına eklenerek bu haritaların güncellenmesi gereklidir.

44 Uzaktan algılama yöntemleri ve yer ölçümleri ile sulak alanların izlenmesi çalışmaları yürütülmeli ve bu alanlarda yürütülen uygulamaların etkileri araştırılmalıdır.

45 Kıyısal sistemde yer alan sulak alanlar, kaynakların sürdürülebilir kullanımını sağlayacak bir Bütünleşik Kıyı Bölgesi Yönetimi içerisinde ele alınmalıdır.

46 Arazi kullanımıyla ilgili karar verme süreci yerel yönetimlerin (belediyelerin) yetki alanına girmektedir. Bu nedenle sulak alanlarla ilgili düzenlemelerin, İzmir İl Çevre Müdürlüğü bünyesinde yerel kurumların katılımıyla oluşturulacak bir komisyonla, ilgili belediyelerin eşgüdümlü çalışarak yürütülmesi gereklidir. Karar verme mekanizmasında bilimsel yöntemlerle elde edilmiş bilginin kullanılması sağlanmalıdır.

47 Hedef İzmir Kenti Kıyı Bölgesinde doğal kaynakların yeniden koruma kullanma dengesinin sağlanmasına yönelik bilimsel verilere dayanan, uygulanabilir, bütüncül kıyı planlaması İzmir Kenti Kıyı Bölgesinde doğal kaynakların yeniden koruma kullanma dengesinin sağlanmasına yönelik bilimsel verilere dayanan, uygulanabilir, bütüncül kıyı planlamasının yapılması çalışma grubumuz tarafından hedef olarak belirlenmiştir.

48 10. Nisan. 2002 tarihinde yürütülen toplantının ortak görüşü
İzmir için bir bilgi sisteminin oluşturulması gerek yerele gerek merkezi yönetim mercileri açısından hayati önem taşıyan temel unsurdur. Bu saptama İBKBY’nin hareket noktasıdır. 10 Nisan 2002 tarihinde yürütülen toplantıda İzmir için bir bilgi sisteminin oluşturulması gerekliliği, yerel ve merkezi yönetim mercileri açısından yaşamsal önem taşıyan bir unsur olduğu konusunda fikir birliğine varılmıştır. Bu saptama İzmir Bütünleşik Kıyı Bölgesi Yönetimi’nin hareket noktasını oluşturmaktadır.

49 İzmir Körfezi Kıyı Bölgesinde dile getirilen sorunların, ilgili kamu kurumları arasındaki işbirliği eksikliği, dolayısıyla bütünü görememekten kaynaklanan planlama sorunu olduğu anlaşılmıştır. Körfezin iyileşme sürecinde doğal kaynaklarının yeniden koruma kullanma dengesinin sağlanmasına yönelik bilimsel verilere dayanan, uygulanabilir, bütüncül kıyı planlamasının yapılması gerekmektedir. Kurumlar ortak proje yürütmeye olanak sağlayacak protokoller geliştirmeli ve veri paylaşımına yönelik çalışmalara başlanmalıdır. İzmir Valiliği İl Müdürlükleri, Büyükşehir Belediyesi ve Kıyı Belediyeler, üniversiteler, araştırma merkezleri, muhtarlar birliği, sivil toplum kuruluşları ve özel kuruluşların katıldığı (Bkz. Yerel Gündem 21 Birlikteliğinde İzmir’de Bütünleşik Kıyı Yönetimi, 2003) toplantıların sonucunda, bütüncül planlamayı engelleyen asıl sorunun kamu kurumları arasındaki işbirliği eksikliğinden kaynaklandığı anlaşılmıştır.

50 Önerilen projenin amacı,
ilgili kamu kurumları arasında işbirliğinin sağlanarak, 21. yüzyılda İzmir Kenti için vizyon geliştirme çalışmalarına, Çevre Nazım Planlarının oluşturulmasına, kısa, orta ve uzun dönemli stratejilerin geliştirilmesine temel olabilecek, İzmir İli mülki sınırları kapsamındaki mevcut uygulamaların (teknik/mülki/yasal) Coğrafi Bilgi Sistemi ortamında bütünleştirilmesidir.

51 Pek çok kamu kurumu kendi bünyesinde Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) geliştirmektedir. Bu sistemlerin birbirleriyle uyumlu hale getirilerek, kamu kurumlarının veri tabanındaki sayısal haritaların CBS ortamında bütünleştirilmesi sağlanacaktır. Alana ait yeni tarihli uydu görüntüleri üzerinde (LANDSAT/SPOT) karasal kullanım sınıflaması yapılarak mevcut duruma ait bilgilerin (altyapı, yapılaşma, mülkiyet durumları, yasalara uygunluk, yetkili kurumlar vs) bir bütün halinde görülmesi sağlanacaktır.

52 Yönetici / Karar Vericiler
Talep Uzmanlık Operatör Bilgi Sistemi Uygulama İnceleme Veriler KIYI BÖLGESİ

53 Kamu kurumları yetki ve sorumluluk alanları belirlenecek, yasal boşluklar, güncel yorum ve mevzuat eksiklikleri, çelişkileri, iyi yönetimi engelleyen unsurlar tesbit edilecektir. İzmir Bütünleşik Kıyı Bölgesi Yönetimi Kurumsal yapısının oluşturulmasına yönelik çalışmalar yürütülecektir. Yönetim sürecinin planlamadan kontrole kadar tüm aşamalarının sistem bütünlüğü içerisinde tanımlanması ve yapılabilir kılınması için gerekli ilkelerin oluşturulması çalışmaları yürütülecektir.

54 Bilimsel verilere dayalı bütüncül plan tamamlanmış olduğunda kıyıda yapılacak hiç bir yapı kentte yeni bir tartışma yaratmayacaktır. Bu projeden elde edilecek çıktılar,yasal karar alıcılar tarafından kullanılacaktır (İzmir Valiliği, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyeler). Sektörler arası ilişkinin ortak veri kaynağından elde edilmiş, güvenilir ve doğru bilgilere dayanarak kurulması ile kurumlar arası uzlaşma sağlanacak ve ilgili projeler uygulamaya geçebilecektir. Böylece iş kapasitesi artacak, mükerrer iş yapılması engellenerek ekonomik kayıplar önlenecektir. Tartışmalı projeler üzerinde uzlaşılacak ve kamu yararına uygun hale getirilecektir. Bilimsel verilere dayalı bütüncül plan tamamlanmış olduğunda kıyıda yapılacak hiç bir yapı kentte yeni bir tartışma yaratmayacaktır.