KURUMSAL SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ Yrd.Doç.Dr.Tuba CANVAR KAHVECİ

KURUMSAL YÖNETİM: Kurum Kültürü

İÇERİK Kurum Kültürünün Tanımı ve Oluşumu, Kurum Kültürü ve İlişkili Kavramlar, Kurum Kültürünü Oluşturan Unsurlar, Kurum Kültürü Türleri,

KURUM KÜLTÜRÜ Bir grubun, bir örgütün veya bir işletmenin üyelerinin ortaklaşa paylaştıkları ve kabul ettikleri, onların davranışlarını yönlendiren ve örgütü karakterize eden, gelenekselleşmiş, düşünme, hissetme ve tepki verme yollarının sonucu ortaya çıkan normlar, davranışlar, değerler, inançlar ve alışkanlıklardan oluşan temel varsayımlar, semboller ve uygulamalar bütünüdür. Kurum kültürü, örgüt içerisindeki bireyler ve gruplar arasındaki ilişkileri, çevre ile ilişkileri, faaliyetleri, başka bir deyişle örgütsel yaşamı düzenleyerek örgütün geleceğini belirleyen, örgütün bireyleri tarafından kabul görmüş ve onları bir arada tutma özelliğine sahip tutumlar, davranışlar, değerler ve normların toplamıdır.

KURUM KÜLTÜRÜNÜN TEMEL ÖZELLİKLERİ Kurum kültürü öğrenilmiş veya sonradan kazanılmış bir olgudur. Kurum kültürü, örgüt üyeleri arasında kabul edilir ve paylaşılır olmalıdır. Kurum kültürü yazılı bir metin halinde olmayıp, örgüt üyelerinin düşünce yapılarında, bilinç ve beklentilerinde, inanç ve değerler olarak yer alır. Kurumsal kültürü düzenli şekilde tekrarlanan ya da ortaya çıkarılan davranışsal kalıplar şeklindedir.

KURUM KÜLTÜRÜNÜN FONKSİYONLARI Motivasyon aracıdır. Kurumsal iletişimin etkinliğini artırır. Kimlik duygusu kazandırır. Kurumsal biçimlendirme aracıdır. Huzurlu bir çalışma ortamı sağlar. Kontrol mekanizmasıdır. Kurumsal sosyalleşme aracıdır. Koordinasyon aracıdır.

KURUM KÜLTÜRÜNÜN OLUŞUMU Kurum kültürü ya kendiliğinden oluşur veya yaratılabilir; Kurum kültürünün genel olarak bir süreç içerisinde kendiliğinden oluşması, çalışanların inanç ve değerlerine göre şekillenmesini sağlar. Bu sayede kurum kültürü, çalışanların kurumsal amaç ve hedeflerin gerçekleşmesine ve kurumsal bağlılığa katkı sağlar. Kurum kültürünün kurucu lider ve üst yönetim, kısaca kurumsal irade tarafından yaratılması durumu, çalışanların bir kültürel değişim yaşamalarına, yerine göre kültürel direnmeye neden olabilir. …Sağlıklı bir kurumsal yapı ancak kendiliğinden oluşan ve çalışanların değerlerine dayalı kültür ile mümkün olabilir. …

KURUM KÜLTÜRÜ ve KURUM İKLİMİ örgütün kişiliğini oluşturan, örgütü betimleyen, örgütü diğer örgütlerden ayıran, örgüte egemen olan, örgütün iç çevresinin oldukça kararlı, değişmez, sürekli niteliğine sahip, örgütte bulunan bireylerin davranışlarını etkileyen ve onlardan etkilenen, somut olarak gözle görülüp elle tutulamayan, ancak örgüt içindeki bireylerce hissedilip algılanabilen ve bütün bu özellikleri içine alan psikolojik bir terim

KURUM KÜLTÜRÜ ve KURUM İKLİMİ Kurum kültürü ile kurum iklimi arasındaki farklar şunlardır: Kurum kültürü sosyolojik ve antropolojinin temel ilkeleriyle, kurum iklimi ise psikolojinin temel ilkeleriyle ilgili kavramlardır. Kurum iklimi, bireylerin işletme içindeki çalışmanın nasıl olması gerektiğine dair beklentileriyle, bu beklentilerin ne ölçüde gerçekleştiğine dair algılarının sonunda oluşan genel havayı, kurum kültürü ise, tüm örgüt üyelerinin düşünce ve davranışlarını şekillendiren hakim değer ve inançları temsil eder. Kurum iklimi, kurum kültüründen daha kısa sürelidir. Kültür belirleyici, iklim değerleyicidir. Kültür davranış normlarını oluştururken, iklim bu davranış normlarına ne kadar uyulup uyulmadığı hususunda bir göstergedir. Kavramsal olarak kurumsal kültür ve iklim arasında farklılıklar olmakla birlikte yakın bir ilişki de vardır. Kültür ve iklimin örgütün temel değerleri ve normları üzerinde önemli etkisi vardır. Kurumsal kültür, eylemlerde süreklilik ve kurumsal davranışlarda uyum sağlayarak kurumsal iklimin ortaya çıkmasında önemli rol oynar.

KURUM KÜLTÜRÜ ve KURUM KİMLİĞİ Kurum Dizaynı Kurumsal Davranış Kurumsal İletişim Kurumsal Felsefe Kurumsal kimliğin dört unsuru vardır; kurum felsefesi, kurumsal davranış, kurumsal iletişim ve kurumsal dizayn. Bu boyutların toplamı kurum kimliğini oluşturur.

KURUM KÜLTÜRÜ ve KURUM KİMLİĞİ Kurumsal Felsefe: Kurum felsefesi, bir kuruluşun kendisi hakkındaki temel düşüncesidir. Kurum felsefesi, kurum çalışanlarının davranışlarını yönlendiren düşünce ve inançların tümüdür. Kurumsal Davranış: Kurumsal davranış, kurum çalışanlarının kurumun iç çevresindeki insanlara gösterdikleri her tutum ve davranışı ifade eder. Kurumsal İletişim: Kurumsal iletişimin kültürel işlevlerinden biri, kurum üyelerine kurumsal kültür hakkında bilgi sağlaması, diğeri ise kurum üyelerinin kurumsal kültür ile bütünleşmelerine yardımcı olmasıdır. Kurumsal Tasarım: Kurumsal tasarım, bir kurumun kendisini görsel olarak ifade etme biçimidir. Kurumsal tasarım; marka, yazı, logo, mimari ve diğer işaretlerle gösterilir.

KURUM KÜLTÜRÜ ve KURUM DEĞİŞİMİ Kurumsal kültürünün bir diğer özelliği, oluşturulması gibi değiştirilmesinin de çok zor ve uzun bir zamanı gerektirmesidir. Bu nedenle kurumsal kültürde bir değişim gerekli olduğunda, kültürün bütünü yerine onu oluşturan unsurların değişimi yoluna gidilir. Ancak kültürel öğelerin oluşumunda, insanlar arası duygusal ilişki önemli rol oynadığı için, kültür değişimine karşı genellikle direnç gösterilir. Örgütler kültürün değişimini altı yolla gerçekleştirmektedirler: İnsanları değiştirmek Yerleri değiştirmek İşgörenlerin tutum ve inançlarını değiştirmek Davranışı değiştirmek Yapı, sistem ve teknolojileri değiştirmek Örgütün imajını değiştirmek

KURUM KÜLTÜRÜ ve KURUM DEĞİŞİMİ Kültür değişiminin örgütte: Örgütün stratejik olarak varmak istediği yeri, Kültür olarak nerede olduğunu, Mevcut kültürle istenilen kültür arasındaki farkı, Bu farkı kapatmak için nasıl bir eylem planının gerektiğini belirleyerek başlaması gerektiğini ileri sürmektedir. Kültürel değişim için temel strateji şöyle şekillenebilir: Beklenilen tutum ve davranışların oluşumunu sağlayacak yeni kültürel değerlerin belirlenmesi ve bunların mevcut kültürel değerlerle karşılaştırılarak aradaki farklılıkların değişim adına ortaya konulması, Ortaya çıkan farklılıkları giderecek, yeni vizyonu destekleyecek yeni lidere, ritüellere, hikâyelere, ödül, değerlendirme ve sosyalizasyon süreçlerine gereksinim, Eğitim imkânının sağlanması, iletişim ağlarının etkin kullanılması ve katılımcı yönetim anlayışının sergilenmesi, …. değişime karşı oluşacak direnci azaltarak oluşan yeni durumu kabullenmeyi ve desteklemeyi kuvvetlendirecektir.

KURUM KÜLTÜRÜ ve İLETİŞİM Kurumsal iletişimin iki kültürel işlevleri vardır; Örgüt üyelerine kurumsal kültür hakkında bilgi sağlaması, Örgüt üyelerinin kurumsal kültür ile bütünleştirilmesine yardımcı olması,  Kurumsal iletişim aynı zamanda örgüte yeni katılan elemanların kurum kültürüyle bütünleşmelerinde de önemli rol oynar. Dolayısıyla, kurumsal kültür yeni örgüt üyelerinin kurumsal sosyalizasyonu için son derece önemlidir.  

KURUM KÜLTÜRÜNÜ OLUŞTURAN UNSURLAR Liderler ve kahramanlar, Törenler, Simgeler (semboller), İnançlar ve değerler, Temel varsayımlar, Normlar, Artifaktlar, Dil, Hikayeler ve mitler, Gelenek ve adetler, Kurumun tarihi

KURUM KÜLTÜRÜ TÜRLERİ Kurum kültürünü türleri; Muhafazakar Kültür, Değişimci Kültür, Süreklilik Kültürü, Direnç Kültürü, Klan Kültürü, Adhokratik Kültür, Hiyerarşik Kültür, Hakim Kültür, Zayıf Kültür, Güç Kültürü, Korku Kültürü, Paranoit Kültür, Depresif Kültür,

Yrd.Doç.Dr.Tuba CANVAR KAHVECİ Başarı dileklerimle… Yrd.Doç.Dr.Tuba CANVAR KAHVECİ