T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE TEMİZ ÜRETİM Zerrin LEBLEBİCİ ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Su ve Toprak Yönetimi Dairesi Başkanlığı 2015 ANKARA

TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE KONTROL TEBLİĞİ Tebliğ; 14 Aralık 2011 tarih ve 28142 sayılı R.G. EK 1. TESİS İÇİ MEVCUT EN İYİ TEKNİK (MET) UYGULAMALARI EK 2. TEKSTİL ENDÜSTRİSİ ATIKSULARI İÇİN BORU SONU MET UYGULAMALARI EK 3. EMİSYON VE ATIK YÖNETİMİ MET UYGULAMALARI EK 4. TEMİZ ÜRETİM PLANI (TÜP) EK 5. GELİŞME RAPORU TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE KONTROL TEBLİĞİ

TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE KONTROL TEBLİĞİ Tekstil üreticilerinin yükümlülükleri; Temiz üretim planlarını hazırlamak/ hazırlatmak ve onaylatmak, Mevcut en iyi teknikleri uygulamak, 3) Temiz üretim planlarını uygulanmasına ait gelişme raporlarını hazırlamak ve İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüklerine sunmak, TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE KONTROL TEBLİĞİ

TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE KONTROL TEBLİĞİ Tesisler; 1)EK-1 ve EK-3’te yer alan tesis içi temiz üretim teknikleri ile, 2) EK-2’de verilen boru sonu arıtma MET uygulamalarından kendi tesislerine uygun olanları seçerek gerekçeleri ile birlikte temiz üretim planlarında sunmak zorundadırlar TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE KONTROL TEBLİĞİ

TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE KONTROL TEBLİĞİ Temiz üretim planı hazırlanması ve uygulanmasında; 3) Tesisler temiz üretim planlarını, her çevre izni başvurusunda revize ederek yeniden onaya sunup uygulamaya koymak, 4) Temiz üretim planlarının onaylanmasını müteakip her yıl gelişme raporlarını Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine sunmak zorundadır. TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE KONTROL TEBLİĞİ

TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE KONTROL TEBLİĞİ İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüklerinin yükümlülükleri; 1)TÜP’leri onaylamak ve onaylanan TÜP’lerin uygulanmasına ait gelişme raporlarını takip etmek, 2)Tebliğ ekinde yer almayan ancak TÜP de sunulan farklı MET uygulamaları için gerekli görülmesi durumunda Bakanlığın uygun görüşünün alınması, 3)Onaylanan TÜP’leri gelişme raporlarına göre değerlendirerek (excel) formatında tek bir tablo halinde yılda bir Bakanlığa göndermek. TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE KONTROL TEBLİĞİ

B.2.4. Merserizasyon için MET; • Merserizasyon durulama suyundaki alkalinin geri kazanılması ve tekrar kullanılması, • Alkali içeren atıksuların diğer ön işlemlerinde tekrar kullanılmasıdır.

TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE KONTROL TEBLİĞİ Yeni kurulacak tesisler; İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümleri kapsamında, çevre izni alınması aşamasında yapacakları başvuruda onaylı temiz üretim planlarını sunarlar. Tesisler; bu Tebliğde belirtilen iş ve işlemleri, Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelikte belirlenen çevre danışmanlık firmalarına ve/veya çevre görevlisine yaptırmakla yükümlüdür. ÇED sürecinde, önceliğin temiz üretim tekniklerine verilmesini sağlamakla yükümlüdür.

TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE KONTROL TEBLİĞİ Mevcut tesisler, 1) 31/12/2012 tarihine kadar, temiz üretim planlarını hazırlayarak İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne sunarlar. 2) 31/12/2014 tarihine kadar, 1 ton/gün’ün üzerinde merserizasyon yapan işletmeler EK-1’de yer alan B.2.4 nolu alkalinin geri kazanımı ile ilgili MET’lerden en az birisini uygulamakla yükümlüdürler. TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENTEGRE KİRLİLİK ÖNLEME VE KONTROL TEBLİĞİ

TEBLİĞ EKLERİ Tekstil Sektöründe Entegre Kirlilik Önleme Ve Kontrol Tebliği’nde yer alan Mevcut En İyi Tekniklerin (MET) Tanıtımı ve Temiz Üretim Planları

Mevcut En İyi Teknikler MET’ler Mevcut En İyi Teknikler MEVCUT Kirliliğin ve bütün olarak çevre üzerindeki etkilerin önlenmesini en üst düzeyde sağlayabilen EN İYİ Fayda - maliyet açısından değerlendirilmiş; gerek teknik gerekse ekonomik açıdan uygulanabilir TEKNİKLER Tesislerin özel koşullarını da göz önüne alınmasını gerektiren, sektörde uygulanabilir teknolojiler

Önleme Azaltma Geri dönüşüm Boru sonu arıtma Tebliğ, çevre kirliliğini önleme ve onarma ile ilgili birçok MET uygulamalarını içeriyor

Tebliğ Ekleri Ek 2 Ek 1 Boru Sonu MET Tesis İçi MET Ek 3 A Genel Uygulamalar B Çeşitli Tekstil Üretim Prosesleri İçin Uygulamalar C Ayrık Atıksular İçin MET Uygulamaları Ek 2 Boru Sonu MET D Tekstil Endüstrisi Atıksularının Boru Sonu Arıtımı ve Tesis İçi Geri Kullanımında MET Ek 3 Emisyon ve Atık Yönetimi E Gaz emisyonları F ATIKLAR

Tebliğ Ekleri Ek-1 A Genel Uygulamalar Tesis Yönetiminde MET Alınabilecek Genel Önlemler Niteliğindeki MET Kullanılan Elyaf Hammaddelerinin Seçiminde MET Su ve Enerji Yönetimi için MET

Tebliğ Ekleri Örnekler: Su ve enerji tüketiminin kontrol edilmesi, Sürekli çalışan makinalarda su debisi kontrol cihazları ve otomatik kapatma vanaları kullanılması, Kesikli çalışan makinalarda, banyo hacmi ve sıcaklığını kontrol etmek için otomatik donanım kullanılması, Su ve enerji israfını engellemek için, üretim prosedürlerinin dökümante edilmiş halde bulundurulması ve çalışanlar tarafından kullanılması, Kesikli proseslerde, düşük ve çok düşük flotte oranlı makinaların kullanılması A Genel Uygulamalar A.1 Tesis Yönetiminde MET Alınabilecek Genel Önlemler Niteliğindeki MET Kullanılan Elyaf Hammaddelerinin Seçiminde MET A.4. Su ve Enerji Yönetimi için MET

TEKSTİL SEKTÖRÜNDE TEMİZ ÜRETİM SEMPOZYUMU TÜP Hazırlanması 1 Proses akım şeması 2 Girdiler 3 Çıktılar 4 Enerji kullanımı 5 Su Kullanımı 6 Enerji ve Su Kaynaklarının Verimli Kullanımı 7 Temiz Üretim Amaçlarımız TEKSTİL SEKTÖRÜNDE TEMİZ ÜRETİM SEMPOZYUMU 28-30 Mart 2012, Antalya

TÜP TABLO 1 Girdiler Malzeme Yıllık miktar Kullanım alanları Hammaddeler (paketleme dahil tüm üretim süreçleri için kullanılan tüm hammaddeler) Proseste kullanılan ikincil/yardımcı maddeler (temizlik maddeleri, yağlar, katalizörler, soğutucular, vb) Diğerleri (elektrik, doğal gaz, su, basınçlı hava, vs)

TABLO 4 Su Tüketimi Su kullanan aktiviteler/prosesler Kullanılan suyun tipi (geri kazanılmış, kuyu suyu, şebeke suyu vb) Yıllık kullanım miktarı, ton/yıl

TABLO 6 Uygulanacak Temiz Üretim Hedeflerimiz, Maliyetleri ve Beklenen Faydaları Temiz Üretim Seçeneklerimiz Amaç Hedef Mevcut Durum Performans Göstergesi Bir Sonraki Gelişme Döneminde Beklenen İyileşme Beklenen Toplam Yatırım Maliyeti Beklenen Toplam Yıllık Tasarruf Yatırımın Geri Dönüş Süresi, yıl Öncelik MET No: Ör: Solvent kullanımının azaltılması (Ör: 2014’e kadar solventlerin %90’ı geri kullanılacaktır) (Ör: her yıl satın alınan solventin miktarı) (Ör:Her yıl satın alınan solvent miktarı için sayısal hedef) (yüksek/ orta/ düşük)

GELİŞME RAPORU Tablo 1 Ana Performans Göstergeleri Cinsinden Sağlanan Gelişme TÜP hedefiniz Birimi Hedef Yılı Mevcut Durum (TÜP’de yer alan) Bu gelişme döneminde ulaşılan Bir sonraki gelişme dönemi hedefi Açıklama Ortalama su tüketimi (m3/ton kumaş ya da m3/m kumaş) Ortalama enerji tüketimi (kWh/ton kumaş ya da kWh/m kumaş) Ortalama atıksu kirlilik yükü (kg KOI/ton kumaş ya da kg KOI/m kumaş)* Alkalinin geri kazanım yüzdesi (%)

TEŞEKKÜRLER