İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ
İŞÇİ SAĞLIĞI
Sağlığın Tanımı Dünya Sağlık Teşkilatı sağlığı, yalnız hastalık ve sakatlığın olmaması değil, ruhsal ve toplumsal tam bir iyilik hali olarak tanımlanmıştır. Tüm canlılar gibi insanlar da yaşadıkları ortamla sıkı bir etkileşim içinde bulunurlar. Teknolojinin ve sanayinin gelişmesi sonucu ortaya çıkan çeşitli sorunlar insanların sağlığını ve iş güvenliğini olumsuz yönde etkilemektedir. İnsan sağlığını ve iş güvenliğini olumsuz yönde etkileyen etkenleri en alt düzeye indirmek gelişmiş toplumlar için bir amaç olmuştur.
İşçi Sağlığının Temel İlkeleri İşçi sağlığı deyiminin akla getirdiği ilk hususlar iş kazaları ile meslek hastalıklarıdır. Günümüzde bu çerçeve giderek genişlemektedir. Milletler arası Çalışma Teşkilatının 1950 yılında, Dünya Sağlık Teşkilatı ile müşterek yayımlanan “112 Sayılı Tavsiye Kararı” ile işçi sağlığı ilkeleri şöyle açıklanmıştır: a) Bütün iş kollarında, çalışanların sağlığını fiziksel, ruhsal, tıbbi yönlerden ve sosyal, ekonomik bakımdan en yüksek düzeye çıkarmak ve bunu devam ettirmek, b) Çalışma şartları nedeniyle sağlığın bozulmasını önlemek, c) İşçiyi iş ile ilgili tehlikelerden korumak d) İşçiyi iş çevresine ve işine çalışma şartlarını ve işi de işçiye uygulamak e) İşyeri ortamındaki sağlığa zararlı etkenleri koruyucu tedbirlerle ortadan kaldırmak,
f) Meydana çıkan her türlü sağlık zararlarını, meslek hastalıklarını tespit etmek ve tedavi edilmelerini sağlamak İş kazası veya meslek hastalığı sonucu zarara uğramış olanlara tekrar çalışma imkânı sağlamak Görüldüğü üzere, işçi sağlığı hizmetleri, tıbbi hizmetlerin yanında teknik hizmetleri de kapsamaktadır. Zaten bunun için gelişmiş ülkelerde işçi sağlığı, teknik ve tıbbi çalışmalar sonucu böylesine yüksek bir düzeye ulaşılabilir
Çalışanların Tıbbi Kontrolü 1) İŞE GİRİŞ MUAYENESİ YAPILMASI Bir işçinin fiziksel ve ruhsal olarak kendisine uygun işlerde çalışması işçi sağlığının en önemli kurallarından biridir. Bu muayenelerin amaca uygun bir biçimde yapılabilmesi için işçinin çalışacağı işyeri şartlarını ve özelliklerini hekimin bilmesi gerekir. 2) PERİYODİK MUAYENELER YAPILMASI Periyodik muayeneler, işyerlerindeki belirli etkenlerin ve koşulların işçiler üzerinde yapabileceği olumsuz etkilerin erkenden teşhis edilip tedavi edilmesini amaçlar. Bir hastalık ne kadar erken teşhis edilirse tedavi edilmesi de o kadar kolay olur ve hastalığın ilerlemesi durdurulur.
3) İŞÇİLERİN EĞİTİLMESİ İş yerinde çalışma koşullarının tanınması, tehlikelerin öğrenilmesi, koruyucu tedbirler hakkında bilgi verilmesi, genel sağlık konularında etkili ve iş kazalarının azaltılmasında ilk yardım bilgilerinin öğretilmesi sağlık ve güvenliğin sağlanması için gereklidir. İşçi sağlığı ve iş güvenliğinin temel ilkesini “ÖNLEMEK ÖDEMEKTEN DAHA UCUZ VE DAHA İNSALCILDIR şeklinde ifade etmek mümkündür
İŞ GÜVENLİĞİ
İş Güvenliği Nedir ? İşçilerin İş kazalarına uğramalarını önlemek amacı ile güvenli çalışma ortamını oluşturmak amacıyla alınması gereken tedbirler dizisine “iş güvenliği” denir.
İş Güvenliğini Önemi Dünyada ve Türkiye’ de meydana gelen hızlı sanayileşme ve teknolojik gelişmeler ile doğru oranlıtılı olarak özellikle iş yerinde çalışan kişilerin güvenliği ile ilgili bazı sorunlar da açığa çıkmıştır. Bu sebeble bir takım önlemlere önceden alarak iş yerlerini güvenli hale getirmek gerekmekte olduğundan iş güvenliği oldukça önem kazanmıştır.
İş Güvenliğinin Amacı Çalışanlara en yüksek seviyede sağlıklı ortam sağlamak Çalışma şartlarının olumsuz etkilerinden korumak İş ve işçi arasında mümkün olan en iyi uyumu temin etmek İşyerlerindeki rizikoları tamamen ortadan kaldırmak veya zararları en aza indirgemek Oluşabilecek maddi ve manevi zararları ortadan kaldırmak Çalışma verimini arttırmak
İş Güvenliği Uzmanlık Belgeleri (A) Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Belgesi: İş sağlığı ve güvenliği alanında en az 3 yıl teftiş yapmış iş müfettişlerin istekleri halinde, Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde iş sağlığı ve güvenliği alanında en az 8 yıl görev yapmış iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının istekleri halinde, (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az 5 yıl fiilen görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi ile belgeleyerek eğitim kurumları tarafından düzenlenen iş güvenliği uzmanlığı eğitim programlarına katılanlardan Genel Müdürlükçe yaptırılan (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavı başarılı olan mühendis veya teknik elemanlara Genel Müdürlükçe verilir.
(B) Sınıfı İş Güvenliği uzmanlığı Belgesi: Genel Müdürlük ve bağlı birimlerde iş sağlığı ve güvenliği alanında en az 3 yıl görev yapmış iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının istekleri halinde, İş sağlığı ve güvenliği alanında doktora yapmış olan mühendis veya teknik elemanlardan (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitim programının pratik bölümünü tamamlayanların istekleri halinde, Genel Müdürlük ve bağlı birimlerde iş sağlığı ve güvenliği alanında en az 5 yıl görev yapmış mühendis veya teknik elemanlardan Genel Müdürlükçe yaptırılan (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınıfında başarılı olanlar, -(C) Sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle an az 2 yıl filen görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesiyle belgeleyerek eğitim kurumları tarafından düzenlenen iş güvenliği uzmanlığı eğitim programına katılarak, (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendis veya teknik elemanlara verilir.
(C) Sınıfı iş Güvenliği Uzmanlığı Belgesi: Eğitim kurumları tarafından düzenlenen (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitim kurumlarına katıldıklarını belgeleyen ve Genel Müdürlükçe yaptırılan (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendis veya teknik elemanlara, İş sağlığı ve güvenliği alanında yüksek lisans yapmış mühendis veya teknik elemanlardan (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitim programının pratik bölümünü tamamlayanlara istekleri halinde verilir.
TÜRKİYE'DE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN ÖNEMİ Sanayileşmeye bağlı olarak çalışanların maruz kaldıkları iş kazası ve meslek hastalıklarında artışlar olmaktadır. İş kazaları, işçilerin eğitimsiz olması ve dikkatli çalışmaması ile işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almamasından kaynaklanmaktadır. İş sağlığı ve güvenliği dünyada en önemli konular arasında yer almaktadır. Ülkemizde her 6 dakikada bir iş kazası olmakta, her 6 saatte de bir işçimiz hayatını kaybetmektedir. Bu evlerinden çıkan ve çocuklarının geçimlerini sağlamak için çalışmaya giden 4 işçimizin akşamları evlerine dönememeleri anlamına gelmektedir. İstatistikler her 2,5 saatte 1 işçinin iş göremez hale geldiğini açıklamaktadır. Bu çok acı bir durumdur. İş kazaları istatistiklerinde
Avrupa'da ilk sırayı, dünyada ise 3. sırayı almaktayız Avrupa'da ilk sırayı, dünyada ise 3. sırayı almaktayız. Hayatlarımız bu kadar ucuz olmamalı. Yapılan araştırmalarda iş kazalarının yüzde 50'sinin kolaylıkla önlenebilecek kazalar olduğu, yüzde 48'inin sistemli bir çalışma ile önlenebileceği, yüzde 2'sinin ise önlenemeyeceğini ortaya çıkmıştır. Bu da bizlere iş kazalarının yüzde 98 önlenebileceği gerçeğini ortaya koymaktadır. Önlemek ödemekten ucuzdur mantığı ile hareket ederek işyerlerinde tehlike kaynaklarını ortaya çıkartıp bunlardan oluşabilecek riskleri kontrol altına alabilirsek olabilecek kazaları azaltmış ve tehlikeli ortamları ortadan kaldırmış oluruz. Tabii bu çalışma bir ekip çalışması olmalı ve tüm ekip uyumlu bir şekilde çalışmalıdır. İşte bu uygulamalar işyerlerinde risk değerlendirme çalışmaları olarak adlandırılmaktadır.
SORULAR İş güvenliği Nedir? Iş güvenliği uzmanlık belgelerinin isimleri nelerdir ? Sağlığın tanımı nedir?