BBY 370 Müzelerde Bilgi Yönetimi Müzelerin Temel Unsurları – Koleksiyon ve Yönetimi Müze Nesnesi Olarak Bilgi ve Bilgi Merkezi Olarak Müze Alev Ayaokur Tolga Çakmak
İçerik Koleksiyon Koleksiyonun Yönetimi Müze Nesnesi ve Bilgi Bilgi Merkezi Olarak Müze
Koleksiyon ve Yönetimi
Koleksiyon kişi ya da kurumlar tarafından sınıflanmış, seçilmiş, korunmuş; kapalı/gizli ya da halka açık olup ziyaretçilere sunulan bir grup materyal ya da somut olmayan varlıklar grubudur. Potansiyel değerleri bakımından örnek teşkil ettiğinden, başvuru materyali olarak kullanılabilirliğinden, estetik objeler olduklarından veya eğitsel açıdan önem taşıdıklarından dolayı edinilmiş, muhafaza altına alınmış ve bir müzede toplanmış nesnelerdir.
Koleksiyon oluşturma süreci ile ilgili planlama Koleksiyonların hizmetine sunulacağı hedef kitlenin ve onun ihtiyaçlarının tanımlanması, Varolan koleksiyonun zayıf ve güçlü yönlerinin gözden geçirilmesi, Gerçek ve ideal koleksiyon arasında fark analizinin yapılması, Elde etme ve gereksinimlere ve fark analizine dayanarak elden çıkarma işlemleri için önceliklerin belirlenmesi, Koleksiyon seçimlerini etkileyebilecek diğer müze ve organizasyonlar tarafından yapılmış “bütünleyici koleksiyonların” tanımlanması gibi temel unsurları içermelidir.
Koleksiyon Yönetimi Koleksiyon yönetimi koleksiyonların kayıt altına alınması, koleksiyonların korunması ve bakımının yapılmasını, koleksiyonlara kontrollü erişimin sağlanmasını kapsamaktadır.
İyi bir koleksiyon yönetim politikası Müzenin ve koleksiyonlarının amacını, Koleksiyonlarına nesne edinme/elde etme yöntemlerini, Koleksiyondaki nesneleri elden çıkarma yöntemlerini, Ödünç alma ve ödünç verme politikalarını, Müzenin gözetiminde tutulan objelerin kullanımını, Genel olarak koleksiyonların bakım ve kontrolünü, Koleksiyon nesnelerine erişimi, Koleksiyon nesneleriyle ilgili sigorta süreçlerini, Koleksiyon ile ilgili kayıtların nerede, ne zaman, ne şekilde tutulacağını içerir.
Koleksiyon yönetimi uygulama süreçleri Edinme Elden Çıkarma Kayıt Altına Alma Kataloglama Ödünç Verme Durum Raporları Koruma ve Bakım Kullanım ve Taşıma Dijitalleştirme/ Fotoğraf Çekimi Sigorta Erişim Araştırma
Koleksiyon yönetimi uygulama süreçleri Edinme: Bağış, miras, değişim, satın alma Elden çıkarma: nesnelerin zaman içinde çeşitli nedenlerle bozulması, koleksiyonun yeniden değerlendirilerek koleksiyona uygun olmayan nesnelerin çıkarılması Ödünç Verme: Geçici sergiler için, eğitim çalışmaları için Koruma ve bakım: Uygun muhafaza koşullarının sağlanması, onarım, doğal afetler, yangın, haşere gibi etkilere karşı önlem Kayıt altına alma:Nesnenin edinme süreci, sergilenmesi, bakımı, depolanması, ödünç verilmesi, sigorta işlemleri gibi müze faaliyetlerindeki hareketin belgelenmesi; nesnenin kültürel ya da bilimsel alanındaki konumunu ve önemini ortaya koyan bilgilerin derlenmesi
Koleksiyon yönetimi uygulama süreçleri Kataloglama: Nesnelerinin sınıflanması, provenansı, tanımlayıcı bilgilerinin kayıt altına alınması Durum raporları: Nesnenin herhangi bir işlem sürecinde bozulmaya uğrayıp uğramadığını ya da zarar görüp görmediğini belgeler Kullanım ve Taşıma: Kullanım şartları, riskler, prosedürler Sigorta: Risk faktörlerine karşı Fotoğraf Çekimi: Nesne dokümantasyonu Araştırma: Müze nesnesinin bilgisinin elde edilmesi Erişim: Araştırmacıların, ziyaretçilerin müze koleksiyonlarına ulaşabilmesi
Müze Nesnesi: Bilgi
Maddi Kültür İnsana özgü amaçlar doğrultusunda insan eylemiyle doğal durumundan farklı bir hale dönüştürülen maddeler… Nesneler insanların hayatındaki olayları ve düşünceleri temsil eder. Nesneler daima pasif ve aktif rol oynarlar, biz üretiriz ve onlar bizi etkiler.
Nesneler grup içinde anlamlıdır…
Müzeler Nesneleri Neye Göre Toplar? Maddi kültür nesnelerinin; Ait oldukları dönem Ait oldukları coğrafya Ait oldukları kişi/kişiler/topluluklar Ait oldukları tür ve Diğer çeşitli özellikleri
Müze Nesnesinin Bilgi Değeri Bir müze nesnesi belirli bir zamanın, mekanın ve kültürün gerçek temsilcisi ya da bir olayın gerçek tanığıdır. Müze Nesnesi Kültürel bilgi Bilimsel bilgi
İçerik Bilgi Bilen Bilinen Nesne Müze nesnesi İşlem Ziyaretçi Bilgi Deneyim (anlam)
Göstergebilim açısından: Müze ziyaretçisinin gördüğü şeyleri anlamasının göstergesi Gösterge aracı Gösterge -ortaya çıkan anlam-
Müze nesnesi bilginin taşıyıcısıdır. Silindir taş boru Antik dünyanın en uzun su yolu olarak bilinen ve Constantinapolis’in bir tasarım harikası olan su sisteminin kalan ender parçalarından biri
Bilgi Merkezi Olarak Müzeler
Müze: Bilgi Merkezi Çağdaş Müzecilik Anlayışı -Müzenin toplumu geliştirme misyonu -Ziyaretçi odaklı yaklaşım -Nesne merkezli anlayış yerine bilgi merkezli anlayış Teknolojinin Müzelere Etkisi - Bilginin iletim kanallarının çeşitlenmesi - “Teknolojik yakınsama”
Müzeler elde ettikleri bilgiyi yönetir.. Müzeler; bilginin üretimi, idame ettirilmesi, düzenlenmesi ve yayılması ile birincil derecede ilişkili kurumlardır: •Bilginin Üretimi: müze nesnelerinin doğal, tarihsel, kültürel bağlamlarına ilişkin yapılan araştırmalar sonucu oluşan nesneden bilgiye dönüşüm süreci •Bilginin İdame Ettirilmesi: Müze koleksiyonlarının korunması işlevi
Müzeler elde ettikleri bilgiyi yönetir.. Bilginin Düzenlenmesi: Müze nesnelerinin bir sergi düzeni içinde bir araya getirilmesi ve müzelerde kullanılan koleksiyon yönetim sistemleri Bilginin Yayılması: Müzede üretilen bilginin müzenin bilgi kanalları yolu ile topluma aktarılmasıdır. Müzelerde bilginin yayılması sergiler, yayınlar ve eğitim programları ya da müze kütüphaneleri ve koleksiyon veri tabanları yolu ile
Müzelerde Bilgi Yönetimi Nesnenin taşıdığı bilginin sağlanması, düzenlenmesi ve hizmete sunulması amacıyla gerçekleştirilen işlem ve hizmetlerin bütünüdür.
Diğer Bilgi Merkezleri ile Benzerlikler Toplumun entelektüel gelişimine katkıda bulunma misyonu Sahip olduğu mirası gelecek kuşaklara aktarma misyonu Birincil bilgi kaynakları Bilginin yönetimi (elde etme, düzenleme ve sunum) Hedef kitle
Diğer Bilgi Merkezleri ile Farklar bilgi merkezi türleri koleksiyon türleri, kullanıcı kitlesi, hizmetleri, bağlı bulunduğu idari yapı, bulunduğu ülke ya da bölgeye göre uymakla yükümlü olduğu yasa ve kurallar
Diğer Bilgi Merkezleri ile Farklar Cultural artefact Knowledge artefact
Diğer Bilgi Merkezleri ile Farklar Cultural artefact Knowledge artefact
Bilgi Merkezleri Arasında İşbirliği
Arşiv-Kütüphane-Müze
BBY 370 Müzelerde Bilgi Yönetimi Müzelerin Temel Unsurları – Koleksiyon ve Yönetimi Müze Nesnesi Olarak Bilgi ve Bilgi Merkezi Olarak Müze Alev Ayaokur Tolga Çakmak