Hafta 1: Dizinleme ve Özler BBY 264 Dizinleme ve Sınıflama.

... konulu sunumlar: "Hafta 1: Dizinleme ve Özler BBY 264 Dizinleme ve Sınıflama."— Sunum transkripti:

1 Hafta 1: Dizinleme ve Özler BBY 264 Dizinleme ve Sınıflama

2 Dizin Dizinleme Dizinlerin özellikleri Dizinlerin oluşturulma amaçları Dizinlerin kullanımları Özler ve genel özellikleri Ders İçeriği

3 Cleveland, D. B. ve Cleveland, A. D.  Chapter 1 Lancaster  Chapter 1 ve 2 Booth  Chapter 1 Makaleler ve Videolar –Ders web sayfası ilk hafta okuma listesi altında. Kaynaklar

4 Erişim Kayıt altına alma ihtiyacı Bilgi artışı Kültürel miras Kimlikleme ihtiyacı Yeni bilgi kaynakları – denetim? Ontolojiler Semantic Web Semantic Web 2.0 Bilgi...

5 Dizin nedir? Bir koleksiyonu meydana getiren malzemenin belli bir sıraya göre yapılan ve o koleksiyonun en kolay ve rahat biçimde kullanılmasına yardım eden, yer ve içindekileri gösteren bir liste Dizin - Tanım

6 Bir veri tabanında hızlı keşif ve erişim sağlayan spesifik terimler listesi. -Verinin bilgisayarlarca kolaylıkla işlenebilecek şekilde düzenlenmesi -Gövdeleme, -Ontoloji oluşturma Dizin - Tanım

7 Yayınlanmış materyallerin bir veri tabanına uygun bir biçimde eklenebilmesi için yapılandırılmış veriler/sunuşlardır. Yapılandırılmış Veri? Yapılandırılmamış Veri? Dizin - Tanım

8 Yapılandırılmış Veri

9 Yapılandırılmamış Veri

10

11 Bir dokümana/materyale kullanıcıların erişimini sağlamak için tasarlanmış girişlerin sistematik bir şekilde düzenlenmesiyle oluşan listelerdir. Dizinleme? İndeksçi? Dizin

12 Bilgi ihtiyacını karşılamada ilgisiz bilgilere ulaşılmaması Çözüm: her ortamda kayıtlı bilgilerin dizinlerinin hazırlanarak, erişimin sağlanması Dizinleme

13 Belgelerden (kitaplar-süreli yayın makaleleri, web siteleri, veri tabanları, el kitapları, kataloglar, grafik çizimler ve resimler, CD, video ve mikroformlar, vb.) alınan bilgileri analiz etme. Dizinleme

14 Farklı kullanıcı amaçları ve farklı konular Hem bir bilim dalı olarak hem de bir sanat dalı Entelektüel bir süreç, konu uzmanlığı Dizinleme

15 Bilgi kaynaklarının «var» olmasını sağlayan temel unsur Bilginin erişilebilir ve kullanılabilir olmasını sağlar 21. yüzyılın en önemli bilgi hizmetlerinden biri Dizinleme

16 Büyük Resim Seçilen Dokümanlar Öz HazırlamaDizinleme Veri Tabanı Arama Stratejileri Bilgi İhtiyacı Sistem Sözlükleri Doküman Depoları Dokümanlar Doküman tanımlama Doküman sunumu

17 Yalnızca uzun metinler dizinlemede kullanılır! Sadece basılı metinlerin dizine ihtiyacı vardır! Dizinleri kimse kullanmaz! Tam metin arama ve bilgi erişim mekanizmaları dizinlere olan ihtiyacı kaldırır! İnternet’te arama yapabilmemiz dizinlere ihtiyaç duymamamızı sağlar! Dizinleme

18

19

20

21

22

23

24

25

26 Dizinlerin özellikleri Entelektüel Özellikler Bütün ilgili terimlerin belirlenen dizin biçimine uygun düzenlenmiş olması Kullanılan bütün terimlerin kullanıcıların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya uygun nitelikte, açık ve anlaşılır bir şekilde verilmiş olması İlişkili terimler arasında yöneltmelerin kullanılması Dizinin kullanımı, kapsamı, düzeni ve tipografik özelliklerine yönelik bir giriş bölümü bulunması

27 Dizinlerin özellikleri Sunum Özellikleri Terimlerin sunuluş düzeni dizin bütünlüğünü bozmayacak şekilde olmalı Altbaşlıkların kullanımı ve kullanılan hiyerarşinin düzeni tutarlı bir biçimde sunulmalı Yer belirteçlerinin veriliş biçimlerinde kullanılan yapı standart bir düzende olmalı

28 Web Dizinleri Site haritaları İçerik haritaları Site Dizinleri Web Arşivleri

29 Web Dizinleri

30

31 Web Arşivleri

32

33 Dokümanın özetinin kısaltılmış biçimde sunumu Öz Dizin terimleri

34 Özetlere benzer şekilde metinsel bir ifadenin en önemli görülen bölümlerini içeren unsurlar. Genellikle 150 – 250 kelimeden oluşur. Makale / Rapor ya da Bilimsel bir çalışmada kullanılan yöntem, konunun önemi ve elde edilen sonuçlar gibi temel bilgileri verir. Öz /Abstract Genişletilmiş Öz / Extended Abstract Öz

35 Okuyucuya makaleyi/metnin tamamını okuyup okumama konusunda karar vermede yardımcı olma, Özü verilen çalışmada elde edilen temel bulguların neler olduğunu gösterme, Okuyucuların metinde verilen bilgileri okumadan önce metnin taslağı hakkında fikir sahibi olmaları, Danışma kütüphanecilerinin kullanıcılara daha hızlı hizmet vermeleri, Teknik eserlerin danışmanlarca detaylara takılmadan değerlendirilmesi. Genel Özellikleri

36 Hafta 1: Dizinleme ve Özler BBY 264 Dizinleme ve Sınıflama