NOT: Bu slayt üzerindeki resmi değiştirmek için resmi seçin ve silin. Ardından, kendi resminizi eklemek için yer tutucudaki Resimler simgesini tıklatın.

... konulu sunumlar: "NOT: Bu slayt üzerindeki resmi değiştirmek için resmi seçin ve silin. Ardından, kendi resminizi eklemek için yer tutucudaki Resimler simgesini tıklatın."— Sunum transkripti:

1 NOT: Bu slayt üzerindeki resmi değiştirmek için resmi seçin ve silin. Ardından, kendi resminizi eklemek için yer tutucudaki Resimler simgesini tıklatın. BBY 263 BILGI KAYNAKLARıNıN TANıMLANMASı Giriş - Bilgi Kaynakları, Bilginin Düzenlenmesinin Temelleri ve Gerçekleştirilen Aktiviteler Arş. Gör. Tolga Çakmak

2 BBY 263 Hakkında?  Seçme nedeniniz;  Beklentileriniz?

3 Ders hakkında bilgi  Bilgi kaynakları ve bu kaynakların tanımlanmasına yönelik uygulamalar  Bilgi sistemlerinde bilgi kaynaklarının sunumu ve kullanıcılara sunulması  Bir bilgi kaynağının «var» olduğunun gösterilmesine ve bu kaynakla ilgili ayrıntılı bilgilerin sağlanmasına yönelik yaklaşımlar  Her tür bilgi kaynağını tanımlamak için kullanılan üst veri şemaları, bu şemaların ve araçların kurulumu ve uygulanması, denetimli listeler, üst veri kalitesinin değerlendirilmesi; bir üst veri şemasından diğerine aktarım için kullanılan yöntemler ve yazılımlar

4 Ders hakkında bilgi  Ders içeriğine benzer içerikteki dersler: http://disciplineoforganizing.org/whos-using- the-book/http://disciplineoforganizing.org/whos-using- the-book/

5 Yapmanız gerekenler / beklentiler  Etkili iletişim  Ders içeriğinin takibi ve derse aktif katılım  Ders kaynaklarının ve okuma listelerindeki materyallerin takibi  Ders wikisine katkı, ödevler, lab derslerindeki performans, uygulamalar, quizler  Adanmışlık  Yoğunluk / Ders saatleri  Devam zorunluluğu  Seçmeli ders!

6 Düzenleme sistemleri  Düzenlemek  Belirli bir yapı veya sıra oluşturarak kaynakların etkin kullanımının sağlanması,  Kaynaklar; insan, eşyalar, süreçler, sistemler,  Günlük hayatta gerçekleştirilen uygulamalar  Düzenleme sistemleri  Bilgi kaynaklarının desteklediği etkileşimin sağlanması ve bilgi kaynaklarına yönelik koleksiyonların düzenlenmesini içeren sistemler

7 Neleri düzenliyoruz?  Dört unsur  Fiziksel nesnelerin düzenlenmesi,  Fiziksel nesneler hakkındaki bilgilerin düzenlenmesi,  Dijital nesnelerin düzenlenmesi,  Dijital nesneler hakkındaki bilgilerin düzenlenmesi

8 Düzenleme Sistemleri ve Desteklenen etkileşim platformları

9 Kaynak  Belirli bir amaca yönelik işlemler için değer taşıyan her şey  Entity/Asset – Varlık  Item – Materyal  Object – Obje  Birincil Kaynaklar: bilginin kendisini (içerik) içeren kaynaklar  İkincil Kaynaklar: bilgi kaynaklarının somut özelliklerini içeren kaynaklar  Düzenleme Prensipleri – Bilgi kaynaklarının ve koleksiyonun düzenlenmesinde kullanılan yönlendirmeler, kurallar ve yönlendirici araçlar.  Hangi düzenleme prensiplerini biliyorsunuz?  Düzenleme prensiplerinin temel işlevleri ne olabilir?

10 Bilgi kaynakları Düzenleme prensipleri, bilgi kaynaklarının hangi bileşenler açısından tanımlanmasına yönelik kuralları içerir? Düzenleme sistemlerinin yapısı;  Yan yana getirme  Kullanım sıklığı  İçerik ve anlamlarına göre düzenleme

11 Düzenleme Sistemlerinin Tasarımı  Düzenlenecek olan materyaller neler?  Kapsam ve ölçek  Ne kadarı fiziksel nesne? Ne kadarı dijital nesne  Kaynak koleksiyonu oluşturmaya izin veriyor mu? Kapalı sistem yapısına uygun mu?  Belirli bir yaşam döngüsü var mı?  Kaynakların genel özellikleri neler?  Sisteme ekleme ve çıkarma işlemleri yapılabiliyor mu?  Düzenleme işlemleri neden yapılıyor?  Kullanıcılara hangi etkileşim ortamları sağlanacak?  Hangi hizmetler verilecek  Bu hizmetler hangi kullanıcılar için verilecek?  Kullanıcı grubu kim? İnsanlar arası iletişim mi yoksa bilgisayar iletişimi mi gerekli?  Kişisel, sosyal ve kurumsal amaçlar için sistem yeterli mi?

12 Düzenleme Sistemlerinin Tasarımı  Düzenleme işleminin boyutunun belirlenmesi  Tanımlamanın düzeyinin belirlenmesi  Hangi alanlar düzenlemede kullanılacak  Hangi kurallar ve rehberler tanımlamada kullanılacak  Kaynak türlerine göre farklı tanımlama işlemleri yapılacak mı?  Düzenleme işlemlerinin yapılış zamanı?  Düzenleme işlemi ne zaman gerçekleştirilecek  Kaynaklar düzenleme işleminin ardından ne zaman koleksiyona eklenecek?  Kaynakların kullanıcılarla etkileşimi ne zaman gerçekleşecek?  Koleksiyonda yasal düzenlemelerle ilgili işlem gerektiren kaynaklar var mı?  Kültürel miras kapsamında değerlendirilebilecek eserler var mı?

13 Düzenleme Sistemlerinin Tasarımı

14

15

16  Bu sistemler kimler tarafından, hangi bilgisayar süreçleriyle düzenlenecek?  Düzenleme işlemlerinde görev yapacak kişiler hangi niteliklerdeler?  Düzenleme süreçleri için belirlenmiş kural ve roller var mı?

17 Bilgi Düzenleme Sistemlerinde Gerçekleştirilen Aktiviteler  Her düzenleme sisteminin doğasında dört temel atkivite yer almaktadır.  Seçim – Selection  Düzenleme – Organizing  Kaynak tabanlı etkileşim ortamlarının kurulması – designing resource based interactions  Yaşatım - Maintenance  Bu aktiviteler koleksiyonun genişliğine, kaynakların çeşitliliğine, koleksiyonun kapsamına, koleksiyonun ölçeğine ve düzenleme sisteminin kompanse edebileceği kaynak sayısına bağlıdır.

18 Bilgi Düzenleme Sistemlerinde Gerçekleştirilen Aktiviteler

19  Seçim:  Düzenleme sisteminin kapsamının netleştirilmesi süreci  Hangi kaynakların koleksiyonda yer alacağının belirlenmesi  Belirli bir grup koleksiyon için ayıklama işlemlerini içerir  Düzenleme:  Bilgi kaynaklarının düzenlenmesinde hangi kuralların kullanılacağının belirlenmesi  Kaynak tabanlı etkileşim ortamlarının kurulması:  Kaynakların kullanımını sağlayacak hizmetlerin, eylemlerin ve işlevlerin belirlenmesi  Yaşatım:  Kaynaklara yönelik etkileşimin sürdürülmesi, bu kapsamda gerçekleştirilen uygulamalar bütünü

20 Bilgi Merkezleri Açısından Dört Aktivite  Seçim:  Koleksiyon geliştirme – koleksiyon geliştirme politikaları  Koleksiyona hangi kaynakların dahil edileceğinin belirlenmesi  Sağlama - acquisiton – işlemleri (satın alma, bağış…)  Düzenleme:  Kataloglama süreçleri  Koleksiyon içeriğinin dokümanlaştırılması  Bu süreçte çeşitli kuralların kullanılması (Kaynakların tanımlanması, MARC, AACR2, RDA gibi)  Kaynak tabanlı etkileşim ortamlarının kurulması:  Ödünç verme işlemleri – circulation  Müzeler için görüntüleme, ziyaret etme ve sergileme, sanal turlar  Yaşatım:  Koruma – preservation  Kürasyon - curation

21

22 NOT: Bu slayt üzerindeki resmi değiştirmek için resmi seçin ve silin. Ardından, kendi resminizi eklemek için yer tutucudaki Resimler simgesini tıklatın. BBY 263 BILGI KAYNAKLARıNıN TANıMLANMASı Giriş - Bilgi Kaynakları, Bilginin Düzenlenmesinin Temelleri ve Gerçekleştirilen Aktiviteler Arş. Gör. Tolga Çakmak