TEZSİZ YÜKSEK LİSANS (FİZİK) ÇAĞDAŞ EĞİTİM AKIMLARINA AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ TEZSİZ YÜKSEK LİSANS (FİZİK) ÇAĞDAŞ EĞİTİM AKIMLARINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER Düşünce Yapısı Eğitim Sanayi Devrimi Teknoloji Ekonomi İnsan NURAY ALTINTAŞ 060722002

TEKNİK - EKONOMİK FAKTÖRLER Son yıllarda çok sık karşılaşılan “yeni dünya düzeni”, “küreselleşme”, “dünyaya açılma”, “yeniden yapılanma” gibi kavramlar, özellikle sanayi sonrası bilgi toplumlarını ifade etmede kullanılmaktadır. Teknolojik ve ekonomik alanda yaşanan değişim, insanın yalnızca maddi koşullarında kalmamakta onun düşünce yapısını da etkilemektedir.

Bu kavramların temeline bakıldığında bilgi kavramının önemli bir belirleyiciliğe sahip olduğu görülmektedir. Bilginin bu derece önem kazanması bilginin işlenme sürecini etkileyen eğitim kurumlarına daha fazla sorumluluk yüklemiştir.

Eğitimde kaliteyi yakalamak için çağdaş eğitim anlayışı benimsenmiştir. Endüstri devrinden sonra oluşan yeni eğitim sistemlerinde öğrencinin eğitim ve öğrenme işine doğrudan katılmasının sağlandığı gözlenmiştir. Tam da çağdaş anlayışın belirttiği gibi.

Çağdaş eğitim çok yönlü, katılımcı, yaratıcı ve duyarlı insanı yetiştirmeye yönelik bir eğitim biçimidir. Çağdaş eğitim akımlarının hepsi, öğrencinin okulda ve derste daha aktif olmasını ve öğrenme işine doğrudan katılmasını öngörmektedir.

Psikolojinin ve çağdaş eğitim akımlarının, çocuğun incelenmesi ve okulların bireysel ihtiyaçları dikkate alacak şekilde organize olması görüşü önem kazanır. Hızla artan bilgi, gelişen teknoloji, ekonomik değişmeler eğitim uygulamaları üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur.

EĞİTİM - EKONOMİ - TEKNOLOJİ Toplumların tarihleri incelendiğinde genellikle ekonomi ve eğitimdeki gelişmelerin birlikte gerçekleştiği görülür. Ekonomisi avcılık ve toplamacılığa dayalı ilkel toplumlarda ekonomi için gerekli temel öğe beden gücüydü. Ekonomisi tarıma dayalı toplumlarda hayvan gücü, beden gücünün yerini almış ve insan doğadan daha iyi yararlanmak için teknolojiyi geliştirmeye başlamıştır.

Endüstrileşme öncesinde düşünce sisteminde çok önemli ve köklü değişimler yaşanmıştır. Bu dönemde meydana gelen ekonomik gelişmeler ise orta sınıfın güçlenmesine yol açarken 1789 Fransız İhtilali ile özgürlük, eşitlik idealleri tüm Avrupa’yı sarmıştır. Ancak bu dönemde yeşeren fikirlerin hayata geçirilmesi ve radikal değişmelerin başlaması için Endüstri Devrimini beklemek gerekiyordu.

Endüstri Devrimi ya da Sanayi Devrimi,. Avrupa'da 18. ve 19 Endüstri Devrimi ya da Sanayi Devrimi, Avrupa'da 18. ve 19. yüzyıllarda yeni buluşların üretime uygulanması ve buhar gücüyle çalışan makinelerin makineleşmiş endüstriyi doğurması, bu gelişmelerin de Avrupa'daki sermaye birikimini arttırmasına denir. Sanayi devrimini 16. ve 17. yüzyıldaki dinsel, siyasal, bilimsel ve felsefi düşünceler hazırlamıştır: Protestan Reformu "bugün çok çalışıp yarını düşünmeyi" önemli bir değer olarak yerleştirmiştir.

17. yüzyılda Aydınlanma Çağı filozofları bilimsel yöntemi ve rasyonel düşünme ilkelerini geliştirmişlerdir. Fransız Devrimi Napolyon aracılığıyla özgürlük, eşitlik düşüncelerini Avrupa’ya yaymıştır. 17. yüzyılın bilimsel buluşları, sanayi devriminin teknolojik gelişmelerine kaynak oluşturmuştur.

19. YY. da İngiltere’ de başlayan ve kısa sürede başta Avrupa ülkeleri olmak üzere tüm dünyayı etkisi altına alan Endüstri Devrimi, üretimi büyük ölçüde toprağa bağlı olan insanın sanayi üretimine geçmesini simgelemektedir.

Ardından gelen makineleşme fabrika sistemini geliştirir Ardından gelen makineleşme fabrika sistemini geliştirir. Fabrika sistemi ile üretim, talep artışı doğrultusunda bir gereksinme olarak ortaya çıktı. Büyük makineler ev üretimi için elverişsizdi. Bu nedenle evler yerine işçilerin, makinelerin bulunduğu büyük binalara giderek çalışma sistemi, başka deyişle fabrika sistemi süreç içinde meydana geldi.

Endüstrileşmeyle ekonomik sistemde tarım işçisinin yerini fabrika işçisi almıştır. Fabrikalarda çalışan işçilerin en azından okuma yazma bilme gerekliliği ilköğretimin yaygınlaştırılmasını getirmiştir. Sanayi devrimi, teknolojik gelişmeler ve toplum yapısının birçok yönlerindeki esaslı değişikliklerinden sonra eğitim sisteminin ve uygulamalarının da bunlara göre değişmesini isteyen birçok eğitim düşünürü çıkmıştır.

Endüstrileşmeyle birlikte eğitimde köklü ve kalıcı değişiklikler meydana gelmeye başlamıştır. 19. YY. da İngiltere’ de ilköğretim düzeyinde önemli gelişmeler yaşanmasına neden olur. Ortaöğretim ise en çok tartışılan öğretim düzeyi olmuştur. Yüzyılın ortalarına doğru bilim dünyasındaki gelişmeler İngiltere’ nin entelektüel hayatında derin izler bırakmıştır.

19. YY. da Amerikan eğitimi ise İngiltere’ ye göre daha esnek ve liberal bir yapı sergilemektedir. 19. YY. da Amerika’da gelişen fikirlerle devlet liseleri açılmış, hızlı ekonomik gelişmelere paralel olarak bu okullar ile işlevsel ve esnek bir eğitim sisteminin gerekliliği düşüncelere yerleşmeye başlamıştır.

Endüstri sonrası toplumlarda ise insan gücünün yerini büyük ölçüde makineler almış, nitelikli insan gücü ile teknolojik gelişmelere katkıda bulunacak beyin gücüne ihtiyaç duyulmuştur. Bu da yüksek öğretim kurumlarının önemini arttırmıştır. Buharlı makineyle başlayan sanayileşme, insanın kas kuvvetinin yerini almış, bilgisayarla başlayan yeni teknolojiler ise insan beyninin gücünü artırmıştır.

20. YY. da EĞİTİM Bu yüzyıl eğitimle ilgili önemli ilerlemeleri barındıran düşüncelerin ortaya çıkmasına sahne olmuştur. 1930 ‘lu yıllarda kurulan ulusal eğitim komisyonları eğitimde ortaya çıkan düşünceler konusunda çalışmalar yapmıştır. Ancak bu yıllarda tüm dünyada yaşanan ekonomik kriz, eldeki kaynakların acil yerlere harcanmasını zorunlu kılarak, eğitimle ilgili çalışmaları yavaşlatmıştır.

1957 yılında yaşanan bir olay eğitim dünyasını derinden etkilemiştir 1957 yılında yaşanan bir olay eğitim dünyasını derinden etkilemiştir. Sovyetler Birliği’ nin ilk uyduyu uzaya fırlatması, Amerika’ nın teknolojik açıdan Sovyetler Birliği’ nden geride kaldığı yorumlarına neden olmuştur. Bu olayın sorumlusu olarak okullar gösterilmiştir. Bunun sonucunda o dönemde geçerli olan “ilerlemeci” eğitim felsefesinden öğrencilerin temel becerilerini geliştirmede yetersiz kaldığı düşüncesiyle “esasiyeci” eğitim felsefesine dönüş yapılmıştır.

Ekonomide meydana gelen değişmeler okuma, yazma, muhasebe gibi temel becerilere sahip insan gücü yetiştiren ilk ve orta düzeydeki okulların açılmasını zorlayıcı bir etken olmuştur.

Ekonomik kurumların çeşitli düzeylerde eğitim görmüş insan gücüne ihtiyacı vardır. Eğitimle insan gücünün kullanılması arasında da yakın ilişki vardır. Teknoloji geliştikçe insan gücünün yerini makineler, beden gücünün yerini zihin gücü almaktadır.

TEKNOLOJİ Teknoloji, bilimsel bilginin uygulanmasıdır. Çağdaş teknoloji, toplanan bilimsel bilginin yeni ürün ve sanayi süreçleri elde etmek üzere daha sistematik ve güdümlü uygulanmasıdır.

Teknoloji kavramı içerisinde bilme, düşünme ve yapmanın birleştirilmesi bulunur. Bu da eğitim düşüncelerinde öğretmen tarafından etkilenmeyi bekleyen değil, kendisi araştırıp bularak, devamlı soru sorarak, tartışmalara katılıp kendisi faaliyet göstererek öğrenen öğrenci tipinin yetiştirilmesi gereğini ortaya çıkarır.

Teknolojik araçlar insan hayatını kuşatmıştır. Ve insan her an teknoloji ile iç içedir. Tabi olarak ta el becerisine dayalı işin mahiyeti değişmiştir. Yapılan işler teknolojik temelli hale gelmiştir.

Teknoloji uygulamaları, insanın ortaya çıkışından itibaren vardır Teknoloji uygulamaları, insanın ortaya çıkışından itibaren vardır. İnsanlar teknoloji ürettiklerinin farkında olmadan doğayla başa çıkma, giyinme, yiyecek saklama vb. ihtiyaçlarını karşılamışlardır. Yaşamlarını kolaylaştırmak için de sürekli araştırma içinde olmuşlardır.

Bilim ve teknoloji birbirinden bağımsız olarak algılanamaz Bilim ve teknoloji birbirinden bağımsız olarak algılanamaz. Öğrenilen bilginin hayatta ne işe yaradığı ve hangi teknolojik araçlarda kullanıldığının bilinmesine ihtiyaç vardır.

Bunu uygulayabilen öğrenciye gerek var, der. Çağdaş eğitim akımlarından bazıları tüm öğretim süreçlerinde bilimsel çalışma sürecinin hakim olmasını ve öğrenilenlerin yaşamda kullanılabilir olması gerektiğini savunur. H. Spencer, “bütün bilgilerin hayatta kullanılabilir olması gerektiğini” savunmuştur. Bunu uygulayabilen öğrenciye gerek var, der.

Çağdaş eğitim bir durağanlık değil, bir devingenlik mantığının egemen olduğu bir anlayışı ve uygulamaları gerektirir.

KAYNAKÇA AYTAÇ, Kemal : Avrupa Eğitim Tarihi AYTAÇ, Kemal : Avrupa Okul Sistemlerinin Demokratlaştırılması Alkım Yayınevi ; Öğretmenlik Mesleğine Giriş http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/160/akbas.htm http://kutuphanem.net/goruntule.asp?islem=indir&dok_no=96673 http://www.odevarsivi.com/dosya.asp?islem=gor&dosya_no=143845 http://tr.wikipedia.org/wiki/Sanayi_Devrimi