Öğrenme

Takdim Planı 1. Öğrenme nedir ? Kavram ve tanımlar 2. Öğrenme seviyeleri Bireysel, takım halinde, örgütsel 3. Örgütsel Öğrenme Çeşitleri Tek döngülü, çift döngülü, ikincil 4. Sonuç

Öğrenme Kavramı (1) Bilgiye ulaşmanın en basit ve kesin yolu ÖĞRENME Bilginin dinamik yapısı Bireylerin ve örgütlerin sürekli değişme ihtiyacı Bilgi dünyasının küreselleşmesi Bilgiye ulaşmanın en basit ve kesin yolu ÖĞRENME

Öğrenme Kavramı (2) Yaşamımızı sürdürebilmek için gereksinim duyduğumuz bilgi, beceri, tutum ve davranışlarımızın çoğu öğrenerek elde edilir Öğrenme tüm canlı varlıkların sahip olduğu ve onları diğer varlıklardan ayıran temel özelliklerden biridir Her canlı doğumundan itibaren, yaşamak için çevresine uyum sağlamak ve bu uyumu gerçekleştirebilmek için de sürekli olarak öğrenmek zorundadır

Zihinsel bir süreçtir… Öğrenmenin Tanımı (1) Zihinsel bir süreçtir… Öğrenme, arzulanan sonuçlara erişebilmek amacıyla davranış ve eylemlerin değiştirilmesine giden yeni bilgi ve sezgisel kavrayış kazanma sürecidir (Marquardt, 1996) Senge’ye (1996) göre ise öğrenmenin temelinde bir zihniyet değişikliği yatmaktadır. Senge öğrenmeyi, günlük anlamında kullanılan bilgi edinmeden ayırmakta ve onu insanın şimdiye kadar yapamadığı bir şeyi yapmaya muktedir hale getiren davranış ve düşünce değişiklikleri bütünü olarak görmektedir

Düşüncenin harekete dönüşmesidir… Öğrenmenin Tanımı (2) Düşüncenin harekete dönüşmesidir… Braham’a (1998: 14) göre, nasıl ki veri ile bilgi aynı şey değilse, öğrenme de bilgi edinme ile aynı değildir. Öğrenme ancak davranışlar değiştiğinde ya da yeni bilgi davranışa dönüştüğünde gerçekleşebilir (Argyris ve Schön, 1978). Tecrübelerin dönüştürülerek bilginin yaratıldığı bir süreç (Kolb, 1981) Aynı uyarıcıların ve farklı cevapların birleşimidir (Weick, 1991). Uyarı değişmediği halde, performansta bir değişim söz konusuysa, öğrenme gerçekleşmiş olmaktadır.

ÖĞRENME Öğrenme Seviyeleri Bireysel Öğrenme Takım Halinde Öğrenme Örgütsel Öğrenme

Bireysel Öğrenme Bireyler örgütsel öğrenmede sınır ajanları olarak görev yaparlar (Argyris ve Schön, 1978) Gruplar ve örgütler bireylerden oluştuğuna göre, örgütsel öğrenmenin gerçekleşmesi için bireysel öğrenme şarttır (Marquardt, 1996) Örgütler sadece öğrenen bireyler aracılığıyla öğrenir; bireysel öğrenme örgütsel öğrenmeyi garanti etmez; ancak, bireysel öğrenme olmadan da örgütsel öğrenme gerçekleşemez (Argyris ve Schön, 1978; Fiol ve Lyles, 1985; Senge, 1996)

Bireysel Öğrenme Modelleri (1) Planlama Yansıtma ve Ayarlama Hareket Deneysel Öğrenme Döngüsü (Redding ve Catalanello, 1994)

Bireysel Öğrenme Modelleri (2) Soyut Kavramsallaştırma Somut Tecrübe Aktif Tecrübe Yansıtıcı Araştırma Soyut Kavramsallaştırma Kolb’un Deneysel Öğrenme Döngüsü (Dixon, 1994)

Bireysel Öğrenme (2) Bireylerin öğrenmesi, özellikle içinde bulundukları ortama bağlıdır Öğrenme, gerçekte bireylerin beyinlerinde gerçekleşse de, öğrenilenler büyük ölçüde diğer örgüt üyelerinin bildiklerine veya örgüt çevresinde bulunan mevcut bilgiye dayalı olacaktır (Simon, 1991) Dolayısıyla örgütsel öğrenmenin önemli bir parçasını, “içsel öğrenme” olarak nitelendirilebilecek, bilginin örgüt içinde bir birey veya gruptan diğerlerine aktarılması oluşturmaktadır

Takım Halinde Öğrenme Ortak bir amaç için birlikte çalışan, çeşitli değer, görüş ve duyguları paylaşan topluluk, bir grubu veya takımı meydana getirir Takımların en önemli özelliği yarattıkları sinerji ile ortaya çıkan dinamizm ve yaratıcılıktır Örgütler daha karmaşık problemlerle yüzleştikçe, takım halinde öğrenme konusundaki yeteneklerini geliştirme ihtiyacını daha fazla hissetmektedirler

Takım Halinde Öğrenme Modeli Çalışanları Güçlendir Kalite ile İşin Kalitesini Uyumlandır Örgüt Öğrenme İçin Yer ve Zaman Yarat Kazanımları Birleştir ve Paylaş Takımlar Bireyler Araştırmayı Destekle Sürekli Öğrenme İmkanları Yarat Takım Halinde Öğrenme Modeli (Watkins ve Marsick, 1993)

Örgütsel Öğrenme Günümüzün hızla değişen ve gelişen iş ve yönetim dünyasında, örgüt için düşünen bir kişinin olması yeterli değildir. Bir kişinin tepeden her şeyi düşünmesi ve diğerlerinin de onu izlemesi düşüncesi, artık önem ve değerini yitirmektedir Öğrenme bireyin sorumluluğu olduğu kadar grup/takım ve örgütlerin de sorumluluğudur Gelecekte en hızlı öğrenen örgütler, üstünlüğü ellerinde tutacak ve “dinozor” örgütleri yarış dışına iteceklerdir (Marquardt, 1996)

Örgütsel Öğrenmenin Tanımı Hataların belirlenip ortaya çıkarılması süreci (Argyris ve Schön, 1978) Örgütün sürekliliğini, gelişimini ve büyümesini sağlamak için bilgi, yetenek, değer ve davranış şekillerinin elde edilmesi ve uygulanması (Guns ve Anundsen, 1998) Örgütün deney, gözlem ve analizler sonucunda edindiği tecrübelerden bir bakış açısı ve anlayış elde etme kabiliyeti ve hataları ile başarılarını değerlendirme istekliliği (McGill, Slocum ve Lei, 1992) Bireylerin sürekli olarak çevrelerini algıladıkları ve birbirlerinin öğrenme deneyimlerini paylaştıkları bir çeşit kolektif farkındalık süreci (Steward, 2001)

Örgütsel Öğrenmenin Tanımı (2) Bireysel Öğrenmenin Unsurları Kişisel Deneyimler Zihinsel Çerçeve Değişimi Deneme-Yanılma Sonucu Oluşan Davranış Değişiklikleri Bireysel Düşünce ve Fikirler Örgütsel Öğrenmenin Unsurları Toplu Deneyimler Bilgi ve Değer Temelleri Norm Koruyucu Talimatlar Norm ve Değerlerin Kollektif Olarak Yeniden Ele Alınması ve Geliştirilmesi KÖPRÜ İletişim Şeffaflık Entegrasyon Bireysel ve Örgütsel Öğrenme Arasındaki Köprü (Probst ve Büchel, 1997)

Örgütsel Öğrenme Modelleri (1) Üretme Birleştirme Yapma Yorumlama Örgütsel Öğrenme Döngüsü (Dixon, 1994)

Örgütsel Öğrenme Modelleri (2) Sürekli Planlama Derin Yansıtma İrticalen Uygulama Stratejik Öğrenme Döngüsü (Redding ve Catalanello, 1994)

Örgütsel Öğrenme Nasıl Gerçekleşir ? Bireyler aracılığıyla… Sadece örgüt içindeki bireyler öğrenir (Belasco, 1998) Örgütler bireyler aracılığıyla öğrenir (Argyris ve Schön, 1978; Hegberg, 1981; Mumford, 1994; Senge, 1996)) Bireyler birer sınır ajanıdır (Argyris ve Schön, 1978) Örgüt bir canlı organizmadır… Örgütler birer “süperinsan”dır (Czarniawska-Joerges, 1994) Örgütler birer “kolektif öğrenici”dir (Cook ve Yanow, 1993) Örgütlerin bireylerden bağımsız belleği ve kültürü vardır (Huber, 1991) Örgütler birer “yaşayan organizma”dır (Örtenblad, 2005)

Örgütsel Öğrenme Çeşitleri Araştırmacı 1 nci Tip Öğrenme 2 nci Tip Öğrenme 3 ncü Tip Öğrenme Argyris ve Schön (1978) Tek döngülü Çift döngülü İkincil Duncan ve Weiss (1979) Adaptasyon - Probst ve Büchel (1997) Uyumlandırıcı Yeniden yapılandırıcı Süreç Senge (1990) Yaratıcı Garrat (1990) Operasyonel öğrenme döngüsü Politika öğrenme döngüsü Entegre edilmiş öğrenme döngüsü Hedberg (1981) Uyumlandırma Dönüşümcü Değişimci Fiol ve Lyles (1985) Düşük seviye Yüksek seviye Bateson (1981) Tip I öğrenme İkincil öğrenme Örgütsel Öğrenme Düzeyleri (Probst ve Büchel, 1997)

Norm Dışındakiler ve Hatalar Tek Döngülü Öğrenme Uyum Norm Dışındakiler ve Hatalar Eylemler Uyumsuzluk Gerçekleştirilen eyleme ilişkin teori hakkındaki fikirlerin aynı kaldığı öğrenme şeklidir. Düşünme, sorgulamaya teşvik etmez. Örgüt içerisindeki uyumsuzlukların ve yanlışlıkların mevcut politika ve değerlerde değişiklik yapmadan bulunması ve düzeltilmesidir (Argyris, 1999)

Uygulamayı Yönlendiren Kural ve Değerler Norm Dışındakiler ve Hatalar Çift Döngülü Öğrenme Uyum Uygulamayı Yönlendiren Kural ve Değerler Norm Dışındakiler ve Hatalar Eylemler Uyumsuzluk Örgütün değerlerini ve politikalarını incelemek ve sorgulamak suretiyle hataların düzeltilmesidir (Argyris, 1999) Çift döngülü öğrenme mevcut süreçleri izlemekle kalmaz, örgüt kültürünün, politikalarının, amaçlarının, stratejilerinin ve yapısının düzeltilmesini de içerir (Dodgson, 1991)

İkincil Öğrenme (Öğrenmeyi Öğrenme) ÇEVRE Uyum Uygulamayı Yönlendiren Kural ve Değerler Norm Dışındakiler ve Hatalar Eylemler Uyumsuzluk Öğrenmeyi öğrenmenin temeli, örgütün öğrenme yeteneğini geliştirmektir (Argyris, 1999) Bir örgüt, ikincil öğrenme yaptığı zaman üyeleri, örgütsel öğrenmenin veya öğrenme başarısızlığının önceki örnekleri üzerinde düşünür ve onları sorgular. Öğrenmeyi neyin kolaylaştırdığını veya engellediğini keşfederler, yeni öğrenme stratejileri kurarlar, bu stratejileri üretirler, ürettiklerini değerlendirir ve genelleştirirler (Argyris ve Schön, 1978)

Örgütsel Öğrenme Önündeki Engeller Pozisyonum neyse ben oyum Düşmanı dışarıda arama Sorumluluk üstlenme endişesi Olaylara takılıp kalma alışkanlığı Haşlanmış kurbağa meselesi Deneyimlerden öğrenme hayali Yönetici takımı miti (Senge, 1996)

Örgütsel Öğrenme Öğrenen Örgüt Sonuç Örgütsel Öğrenme Öğrenen Örgüt