“EKO-ENDÜSTRİYEL PARKLAR ÇEVRE DESTEK SİSTEMİ” Dr. Zeynep Yöntem Genel Müdür Ekodenge Ltd. Ekodenge Mühendislik & Danışmanlık

EPESUS: Eco-Industrial Park Environmental Support System EPESUS bir AR / GE projesidir. Proje fonu : AB CIP Eco-innovation Proje koordinatörü ve faydalanıcı: EKODENGE Ltd. Ortaklar : KOSGEB Ankara Sanayi Odası 1. OSB Milli Prodüktivite Merkezi T.C. Sanayi Bakanlığı Elektrik İşleri Etüt İdaresi Tekport Ltd. Şti. KAKAD, Türk Katı Atık Komitesi LVI GmbH, Baden-Württemberg Eyaleti Sanayiciler Birliği, Almanya Bulgarian Business Network, Bulgar İş Ağı, Bulgaristan Dicon Consulting, Bulgaristan + Uluslararası danışmanlar

EPHESUS or EPESUS Ephesus (Turkish Efes) was an ancient Greek city on the west coast of Turkey, near İzmir The city was famed for the Temple of Artemis (completed around 550 BCE) One of the Seven Wonders of the Ancient World

EPESUS: Eco-Industrial Park Environmental Support System EKO-ENDÜSTRİYEL PARKLAR ÇEVRE DESTEK SİSTEMİ PROJESİ Üç temel unsur: Çevresel fayda Ekonomik yararlar (geniş ölçekte tekrarlanabilirlik) Projelerin inovasyon katkıları Proseslerinde daha ekonomik değişikliklerle rekabetçi olabilemelerini sağlamak

AMAÇ Çevre Mevzuatı’nın Uygulanabilmesine destek için : Seçilen sektörlerde , temel proseslerinin analizinin gerçekleştirilebileceği bir “EPESUS bilgi sistemi İzin, beyan yapan sanayiciler , EPESUS ile iş akım şemaları, proses özetleri, G/Ç tabloları ve standart veri seti ile kontrol yapabilmesi Ortak veri tabanı üzerinden OSBlere destek verilmesi Sanayicinin Rekabet ve AB Uyumuna Sağlanmasına Destek Olmak için: Proses birim girdi ve çıktılarının miktar olarak bilinmesi ile birlikte sanayicinin üretim verimliliğinin arttırılması konusunda yol gösterici veri üretilmesi Mevcut En İyi Teknikler ve bunlara ilişkin referans belgelerine yönlendirilmesi AB Eko-Yönetim ve Tetkik Programı (EMAS), Eko-Etiket konularında Sanayicinin yapması gereken çalışmalara temel oluşturacak verileri üretmek Proseslerinde daha ekonomik değişikliklerle rekabetçi olabilemelerini sağlamak

GEREKSİNİM Çevre Mevzuatı Uygulamalarının Geliştirilmesi ile ilgili İhtiyaçlar: İzleme, denetleme, beyan, kontrol Ortak veri tabanı ile desteklenmesi Girdi çıktı hesaplarının yönetmeliklerle uygulanması AB direktiflerine uyum sürecinin desteklenmesi Çevre Yönetimi Konusunda Ulusal Karar Vericilerin Desteklenmesi ile ilgili İhtiyaçlar: Atık yönetim stratejilerinin belirlenmesi Avrupa Birliği müzakere sürecinin desteklenmesi Ulusal veri tabanının oluşturulması İklim değişikliği sözleşmesine uyum sağlanması“Karbon Ayak İzi Hesaplamaları” Toplam Çevre Kalitesinin İyileştirilmesi Sanayicilerin Çevresel Uyum Sağlaması ile ilgili İhtiyaçlar: “Endüstriyel Emisyonlar” Direktifinin uygulanması “Mevcut En İyi Teknikler”in kullanılması için desteklenmesi Mevzuat uyumunun getirdiği yükümlülüklerin olumsuz etkilerinin en aza indirmeleri Haksız rekabetin önlenmesi

PROJENİN YÖNTEMİ Sektör ve alt sektörleri belirle ve sistem sınırlarını seç Sistem sınırları dahilinde G/Ç ’ya ilişkin verileri uluslararası kaynaklardan topla Verileri indikatör temel akışlara göre kapıdan kapıya birim proses veri setlerine dönüştür Fonsiyonel birimleri dikkate alarak birim proses veri setlerini, hesaplanmış emisyon ve deşarj faktörleri ile doğrula Kapıdan kapıya proses veri setlerini oluştur Sanayici beyanlarını EPESUS birim proses veri setleri ile karşılaştır. Farklılıkların düzetilmesi için BAT ile sanayiciye destek ver,

EPESUS Modülleri EPESUS projesi 2 önemli proje modülünden ve yazılımdan oluşmaktadır : Enerji yönetimi Atık yönetimi

Endüstri kümelenmesi ve simbiyotik ilişki potansiyeli

EPESUS BS modülleri ve servisi

EPESUS Projesi İş Paketleri Feedback EPESUS INFORMATION SYSTEM Management Support Module Industrial Establishment Support Module CASE STUDIES DISSEMINATION WP3 WP4 WP6 WP7 WP1 MANAGEMENT WP7 DISSEMINATION WP2 WASTE MANAGEMENT ENERGY EFFICIENCY TRAINING WP5 EPESUS Projesi İş Paketleri 11/23

Hammadde ve Atık Modülü Malzeme verimliliği yönetiminde, öncelikle seçilen sektörün anahtar proseslerinin, girdi çıktı miktarlarının ve akışların tanımlanması için ilk olarak Materyal Akış Analizi (MAA) yapılacaktır. Standart Proses Akış Modülleri (SPAM): Sanayicilerimiz için seçilmiş sektörlerin ve proseslerin verilerinin MAA’sının karşılaştırıldığı sistem, sanayicinin fayda ve maliyetlerini gördüğü noktadır.

Hammadde ve Atık Modülü Standart Proses Akış Modülleri (SPAM) sürdürülebilir endüstride ürün ve proseslerin bilim adamlarıyla yaptıkları çalışmalarla edindikleri deneyimlere dayanır. Projenin bu iş paketinde amacımız, SPAM kullanarak EEP’lerdeki sanayiciler için materyal ve atık konusunda çevresel etkileri belirlemek üzere veri tabanları oluşturulmasıdır. Böylece görsel olarak da fayda ve maliyetlerini analiz edebileceklerdir.

Hammadde ve Atık Modülü Sanayicinin sürdürülebilir ürün ve üretim prosesleri analiz edilirken, aynı zamanda çevre ile ilgili sorumlulukları da belirlenmiş olacaktır. EPESUS BS özellikle karar verme sürecinde destek verecektir. Çalışma kapsamına alınan öncelikli sektörler; Tekstil sektörü, Döküm sektörü, Büyük yakma tesisleri, Bina sektörü, Polimer sektörü.

EPESUS Global Katkıları Bir diğer şirketin yan ürünlerinin kullanılmasını yönetecek ve yönlendirecek bilginin oluşturulması. Toplanacak veriler doğrultusunda EEP’lerin enerji ve CO2 emisyonları hakkında tahmini bilgiler elde edilmesi. Yeşil teknoloji uygulamaları konusunda bilgilendirme, sanayicilerin kümelenmesi konusunda hedeflerin belirlenmesi, faaliyetlerin iyileştirilmesinin ve sürdürülebilirliğinin değerlendirilmesi. Sanayi kurulumları sırasında sanayicilere tek tek veya EEP’lere mikro ölçekte tahmin yapılması, hedefler belirlenmesi, yol gösterici kılavuzların hazırlanması ve yeşil teknoloji uygulamalarının desteklenmesi. Şirketler arası iletişimi sağlayacak aracın geliştirilmesi ve bu sayede EEP’nin performansının izlenmesi ve geri bildirimlerin sağlanması.

YAKMA TESİSLERİ EPESUS Projesi kapsamında, Türkiye’deki elektrik ve ısı üreten santrallerin mevcut durumu incelenmiştir. Yakma Tesisleri özelinde 50-100 MW gücünde, elektrik ve ısı üretimi amaçlı tesislere odaklanılmıştır. T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 2008 verilerine göre, Türkiye’de doğal gaz ile çalışan santrallerin kurulu gücü 13.337 MW olup, Türkiye’deki toplam kurulu gücümüzün %31,8’ini karşılamaktadır.

Örnek Çalışma: Zorlu Enerji Kombine Çevrim Santrali @ Sincan-Ankara

Örnek Çalışma: Zorlu Enerji Kombine Çevrim Santrali @ Sincan-Ankara Sincan 1. Ankara Organize Sanayi Bölgesi (ASO 1. OSB), Ankara Doğal gaz kombine çevrim santrali Şebekeye elektrik üretimi Toplam Güç:= ~ 50 MW Gas türbini  39 MW Buhar türbini 11 MW

Zorlu Enerji Kombine Çevrim Santrali @ Sincan-Ankara

Zorlu Enerji Kombine Çevrim Santrali @ Sincan-Ankara Doğal Gaz Hava Demineralize Su Elektrik Atık Isı Su Buharı Emisyon

Zorlu Enerji: Sistem Verisi Parametre Doğal Gaz Düşük Isıl Değeri, kcal/m3 8,250 Doğal Gazın Yoğunluğu (rg), kg/m3 0.6287 Doğal Gazın Kompozisyonu Metan 88.0164% Etan 4.2171% Nitrojen 4.9146% Propan 1.4106% CO2 0.6036% etc..

İşletme Verisi Parametre Unit Yıllık Elektrik Miktarı MWh Gaz Türbününün yıllık elektrik miktarı Buhar Türbününün yıllık elektrik miktarı Yıllık tüketilen doğal gaz miktarı Nm3 Kompresörde kullanılan ortalama hava miktarı kg/h or m3/h Yoğunlaştırıcıda kullanılan ortalama hava miktarı Yoğunlaştırıcıda kullanılan ortalama demineralize su miktarı Nox azaltımı için kazanda kullanılan su miktarı Bacadan atılan CO, NO, NO2, CO2, O2 konsantrasyon miktarları kg/h Atık hava sıcaklığı oC

Çıktılar Tesiste üretilen 1 kWh elektrik başına düşen: Yakılan birim doğal gaz miktarı (Nm3) Kullanılan demineralize su miktarı (kg, m3) Atmosfere salınan CO2, CO, NO, NO2 miktarı (kg)

Benchmarking (Karşılaştırma/İyileştirme) Kirletici Emisyonları IPPC kılavuzları Yerel çalışmalar Sistem Verimliliği BAT, BREF dokümanları

İLGİNİZ ve DEĞERLİ KATKILARINIZ İÇİN ÇOK TEŞEKKÜRLER!!!