GİRİŞİMCİLİĞİ ETKİLEYEN KOŞULLAR (Faktörler - Unsurlar) CONDITIONS ON AFFECTING ENTREPRENEURSHIP
GİRİŞİMCİLİĞİ ETKİLEYEN KOŞULLAR Girişimcilik faktörü, gelişmiş ülkelerin ekonomik gelişme süreçlerinde etkili olmuştur. İkinci dünya savaşından sonra Japonya’da başlayan hızlı ekonomik kalkınma hareketinin motor gücünü KOBİ’ ler oluşturmuştur.1970’ li yıllardaki kriz sonrasında yapılan çalışmalarda ABD’ nin krizden en az düzeyde etkilenen ülke olduğu görülmüştür. Bununda sebebi 60’ lı yıllardan sonra büyük şirket kurma eğiliminin, küçük işletmelerin sayılarındaki artışla yer değiştirmesidir.
GİRİŞİMCİLİĞİ ETKİLEYEN KOŞULLAR Gelişmiş ülkelerde girişimciliği yaratan koşullar: Genel ulusal koşullar: Gelişmiş ülkeler 21. yüzyılın başlangıcında çok derin bir ekonomik değişim geçirmektedir. Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa’da kominizmin çökmesi, Batı Avrupa’nın ekonomik gücünün giderek artması, Asya’da güçlü ekonomilerin ortaya çıkması, ticarette küresel birleşmelerin yaygınlaşması da yeni fırsatlar ve risklerin oluşmasına yol açmıştır. Gelişmiş ülkelerde girişimciliğin ortaya çıkışını ve gelişmesini yaratan en önemli koşullardan biri bu ülkelerin piyasa ekonomisi olgusunu benimsemeleri ve girişimcilik ruhunun temel iticisi risk alma istekliliğini arttıran başarısız olabilme özgürlüğüdür.
GİRİŞİMCİLİĞİ ETKİLEYEN KOŞULLAR Girişimciliği etkileyen koşullar: . Finansal koşullar . Ticari ve hukuki altyapı . Eğitim . Fiziksel altyapıya erişim . Devlet politikaları ve programları Finansal koşullar: Girişimcinin kaynakları aile bireyleri, bankalar ve finans kuruluşları, devlet, sermaye piyasaları ve iş ilişkisinde beraber çalışılan işletmelerdir. ABD’de finansal destek sağlamada en önemli kuruluş Küçük İşletmeler İdaresi olarak görülmektedir. EUROTECH sermayesi ise yüksek teknolojili KOBİ’ler için risk sermayesini hedeflemekte olup, sınır ötesi yüksek teknolojili projeler geliştiren Avrupa risk sermayesi tarafından yatırım yapılmasının özendirilmesini amaçlamaktadır.
GİRİŞİMCİLİĞİ ETKİLEYEN KOŞULLAR Ticari ve hukuki altyapı: Genel olarak şirketlere yönelik mevzuatlarda ve çalışma yasalarında yapılan düzenlemelerle sağlanmaktadır. Bu mevzuatlar, . Yeni şirket kurulması ile ilgili düzenlemeler . Şirketlerin işleyişiyle ilgili düzenlemeler . Rekabet yasaları . Şirketlerin işçi alımları ve işçi çıkarmaları . Çalışma yasaları . Fikri mülkiyet haklarıyla ilgili yasal düzenlemelerdir. Fikri mülkiyet haklarının girişimciliği teşvik etmesinin en önemli unsurları, patent ve telif haklarının başarılı şekilde uygulanmasıdır. Eğitim: Araştırmalar bir işe nasıl başlanacağını bilmenin girişimci olma ihtimalini arttırdığına işaret etmektedir. ABD dünyada girişimcilik eğitiminde lider ülke olarak değerlendirilir.
GİRİŞİMCİLİĞİ ETKİLEYEN KOŞULLAR Fiziksel altyapıda erişim: İnkübatörler: Yeni işletmelerin beslendikleri, tehlikelere en açık oldukları kuruluş aşamasında hayatta kalabilmeleri için yardım aldıkları oluşumlardır. ABD’de inkübatörlerin amacı : . İş ve istihdam yaratmak . Başarılı işletmeler kurmak . Yerel ve bölgesel gelişmeyi ilerletmek . Yerel kaynakları yeni veya değişik girişimlere yöneltmek . Girişimciliği özendirmek . Ar- Ge faaliyetlerini ticarileştirmek . Ekonomiyi canlandırmak . Vergi yaratmak . Rekabet ortamını iyileştirmek . Güvenli iş ortamı sağlamak
GİRİŞİMCİLİĞİ ETKİLEYEN KOŞULLAR Teknoparklar: Üniversiteler, araştırma laboratuvarları ve sanayi kuruluşlarının aynı ortam içinde bilim teknoloji ve Ar-Ge çalışmalarını geliştirdikleri, birbirleri arasında teknoloji transferine imkan tanıyan yerlerdir. İlk teknopark ABD’de Stanford University öncülüğünde kurulmuştur. Avrupa’daki inkübatörlerin kuruluş fonunun kaynakları : . Avrupa Birliği fonları . Ulusal fonlar . Özel kuruluş ve bankalardan sağlanan kaynaklar . Üniversite ve ARGE kuruluşlarından sağlanan kaynaklar Devlet politikaları ve programları: ABD’de küçük işletme kurmak veya yönetmek isteyen bireylere profesyonel ve mali yardım sağlamak amacıyla 1953’de küçük işletmeler yönetimini (K.İ.İ.) kurmuştur. AB’de devlet yardımları için uygun bulunan maliyetler: Doğrudan yatırım (Sabit, malzeme yatırımları) Arazi, bina, tesis, makineler.. Dolaylı yatırımlar (Teknoloji transferi, patent ve bilgi giderleri) Dolaylı destekler (Danışmanlık hizmetleri, bilginin yaygınlaştırılması)
GİRİŞİMCİLİĞİ ETKİLEYEN KOŞULLAR Gelişmekte olan ülkeleri belirleyen makro ekonomik özellikler: . Kişi başına düşük gelir . Dengesiz gelir dağılımı . Gıda ve zorunlu ihtiyaç mallarının çok tüketilmesi . Düşük tasarruf oranı . Düşük yatırım oranı . İşgücü başına düşük sermaye donanımıdır. Gelişmekte olan ülkelerin temel özelliklerini incelerken: Ekonomik, yapısal, demografik, sosyal, siyasal özellikleri ele alınmalıdır. Genelde tarım ülkeleridir. Rekabete dayanmayan işletme yapısı temel özelliklerindendir. İktisadi kalkınma: Sadece sayısal sayısal ölçütlere dayandırılmayan, gelir artışını, eğitim ve sağlık düzeylerinin yükseltilmesini, verim artışını, teknolojik gelişmeyi ve benzer birçok faktörü kapsayan bir kavramdır. Gelişmişlik düzeyini belirleyen en önemli faktör ekonomik örgütlenmenin sağlamlığıdır.
GİRİŞİMCİLİĞİ ETKİLEYEN KOŞULLAR Ekonomik modelin sağlığını belirleyen faktörler: . Kaynak dağılım mekanizmasının niteliği . Ekonominin dışa açık olup olmaması . Pazarın hacmi . Mülkiyet hakları . Ekonomik özgürlüklerin derecesi . Girişimcilerin durumu İçe Dönük Geliştirme Stratejileri (İthal ikameci sanayileşme): Uluslar arası piyasalarda rekabet edilebilir bir düzeye gelinceye kadar yurtiçi üretimin, dış ticaret politikaları, çeşitli parasal ve mali araçlarla korunmasını öngörmektedir. Bu ülkelerde daha çok emek–yoğun ürünler üretilmektedir. Temel amaç ithal edilen ürünlerin ülke içinde üretilip döviz tasarrufu sağlanmasıdır.
GİRİŞİMCİLİĞİ ETKİLEYEN KOŞULLAR Dışa Dönük Gelişme Stratejileri (İhracata dayalı sanayileşme): Ülkenin serbest dış ticaret koşullarında karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu alanlarda üretim yapması öngörülmekte ve girişimciler teşvik edilmektedir. Bu stratejide temel amaç ihracatın dolayısıyla döviz gelirlerinin arttırılması için çaba harcanmaktadır. Başlıca politikaları: Gerçekçi kur, reel faiz uygulaması, kamunun ürettiği mal ve hizmetlerde reel fiyat uygulaması, ihracat kolaylıkları ve ihracat teşvikleridir. Sağlanan destekler: İhracata dönük sanayi malı üretmeye özendirmek, düşük fiyatlı alt yapı hizmeti, hızlandırılmış amortisman, dış rekabet koşulları ile ilgili bilgi aktarımı, ucuz elektrik. Piyasa Ekonomisine Dayalı Gelişme Stratejisi: Piyasa ekonomisi içinde ekonomik sürecin gelişimi, özel ekonomik inisiyatif ve dinamizm yoluyla olur.
GİRİŞİMCİLİĞİ ETKİLEYEN KOŞULLAR Schumpeter modelindeki yenilikçi girişimlerin gelişmekte olan ülkelerde arttırılmasıyla aşağıda sıralanan şartların sağlanacağı kabul edilir. . Uzmanlaşmanın ilerlemesi ve verimliliğin yükselmesi . Teknik bilgi düzeyinin yükselmesi . Yönetim ve organizasyon becerisinin artması . Ürün kalitesinin iyileşmesi . Ürün çeşitlenmesi . Optimal kapasiteli üretim . Maliyetlerin düşmesi . Fiyatların düşmesi . Toplum refahının yükselmesi . Kaynakların etkin kullanımı . Tüketici faydasının artması . Gelir dağılımının iyileşmesi . Özgürlükçü ve katılıcı bir ekonomik düzenin kurulması . Gelişmekte olan ülkelere girişimcilerin katkıları : . Geleneksel ekonomiden modern ekonomiye dönüşüm . Sermaye birikiminin hızlandırılması . İstihdam yaratılması . Yeniliklerin yaratılmasıdır.