TÜRKİYE TARIMININ AB SINAVI Burak ERGÜN Bünyamin Ersin KÂHYA Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

1. TÜRKİYE VE AB’DE TARIM SEKTÖRÜNÜN EKONOMİDEKİ ÖNEMİ 2. TÜRKİYE VE AB ÜLKELERİNİN TARIMSAL YAPISINDAKİ FARKLILIKLAR 3. TARIMIN POLİTİKA FARKLILIKLARI

TÜRKİYE VE AB’DE TARIM SEKTÖRÜNÜN EKONOMİDEKİ ÖNEMİ TARIM SEKTÖRÜNÜN EKONOMİDEKİ ÖNEMİ

Türkiye ve AB'deki Bazı Göstergelerin Karşılaştırılması EU(15)TR TOPLAM ARAZİ (km 2 ) NÜFUS (1000 Yerleşik) ORT. İŞLT. BÜYÜKLÜĞÜ (Ha.)* 17,45,9 TARIM NÜFUSU (Milyon)* 15,620 TARIMDA İSTİHDAM (Milyon)* 7,49,4 TOPLAM İSTİHDAMDA TARIMIN PAYI (%)* 539 GSMH TARIMIN PAYI (%)* 1,914 KAYNAK: Eurostat Yearbook 2004, s.44; * 2001

Tarım Ürünlerinin Dış Ticaret Açısından Karşılaştırılması

Türkiye ve AB'deki Dış Ticaret Göstergelerinin Karşılaştırılması GSMH TARIMIN PAYI (%)* 2001 İHRACATTA TARIMIN PAYI (%) 2003 İTHALATTA TARIMIN PAYI (%) 2003EU(15) 1,97,510,5 TR 147,834,18 KAYNAK: * Eurostat Yearbook 2004, s.44

Türkiye’nin AB İle Tarım Ürünleri Dış Ticareti İhracat (milyon $) İthalat (milyon $) Fark (milyon $) İhracat/İthalat , , , , , , , , , ,12 Kaynak: YÜCER Ahmet, “AB Üyeliğinin Türk Tarımına Olası Etkileri”, Türktarım Dergisi, S.163, Mayıs - Haziran 2005

Türkiye’nin AB İle Tarım Ürünlerinin İhracat / İthalat Oranı Kaynak: YÜCER Ahmet, “AB Üyeliğinin Türk Tarımına Olası Etkileri”, Türktarım Dergisi, S.163, Mayıs - Haziran 2005 Türkiye’nin AB İle Tarım Ürünlerinin İhracat/ İthalat Oranı 0,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10, Yıllar İhracat/ İthalat

TÜRKİYE VE AB ÜLKELERİNİN TARIMSAL YAPISINDAKİ FARKLILIKLAR Arazi Kullanımı ve Tarımsal İşletme Sayısı

Türkiye ve AB Ülkelerinde Çeşitli İşletme Büyüklük Gruplarındaki Tarım İşletmeleri ve Ekilen Alanlar İşletme Büyüklüğü (Hektar) Türkiye 1 AB(15) 2 AB Ortalaması İşletme Sayısı 0– – – – > Toplam Kaynak: 1 D.İ.E Genel Tarım Sayımı (2004),

Kullanılan Ekilebilir Arazi / Kullanılan Tarım Arazisi 0,45 0,50 0,55 0,60 0,65 Yıllar EU(15) 0,53 0,520,530,520,530,52 TR 0,62 0,61 0, Kaynak:

Toplam Kullanılan Traktör Sayısı / Kullanılan Ekilebilir Arazi (Adet / Hektar) Kaynak:

Kullanılan Ekilebilir Arazi / Kullanılan Biçer Döver Sayısı (Hektar / Adet) (Hektar / Adet) Kaynak:

Tarımsal Sulama Alanı Tarımsal Sulama Alanı / Kullanılan Ekilebilir Arazi 0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 Yıllar EU(15) 0,17 0,18 TR 0,17 0,180,190,200,210, Kaynak:

Demografik Yapı

Toplam Tarımsal İşgücü Hacmi (x1000)(AWU) Toplam Tarımsal İşgücü Hacmi(1000AWU) Yıllar EU(15) 7508,77265,27063,56893,36760,86512, ,66020,45856,7 TR 8812, ,

Tarımda İstihdam Yapısı % Ücretli Çalışan Kendi Hesabına Çalışan ErkekKadınErkekKadın EU(15)2710,94517,1 TR7,23, ,8 Kaynak: Eurostat Yearbook 2004, s.129; DİE (2004), Hane halkı İşgücü Anketi’nin Sitesi, 22: ; DİE (2005), Hanehalkı İşgücü Anketi 2004 Yılı Sonuçları, DİE Haber Bülteni No.49, Mart, Ankara.

TARIMSAL POLİTİKA FARKLILIKLARI

Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası Roma Antlaşması ve Ortak Tarım Politikası Ortak Tarım Politikası(OTP), AB’nin ilk ortak politikasıdır yılında ilk ortak piyasa düzeninin oluşturulması ile resmen hayata geçirilmiştir.

OTP, 3 temel ilke üzerine yapılanmıştır: OTP, 3 temel ilke üzerine yapılanmıştır : Tek Pazar Topluluk tercihi Ortak mali sorumluluk

Ortak Tarım Politikası’nın İşleyişi Karar Mekanizması Ortak Piyasa Düzenlemeleri Pazar ve Fiyat Mekanizmaları Yapısal Politikalar Finansman Mekanizması

Türkiye’nin AB Ortak Tarım Politikalarına Uyumu

Katılım Ortaklığı Belgeleri Türkiye'den Kısa Dönemde İstenenler Arazi ve çiftçi kayıt sisteminin kurulması Hayvan kimlik sisteminin yerleştirilmesi Bitki pasaportu getirilmesi Tarım piyasalarının izlenmesi, düzeltilmesi İleri Laboratuar testlerinin yapılması

Türkiye İçin Katılım Ortaklığı Belgesi 2005 : AB kırsal kalkınma araçlarının işletilmesi için gerekli yasal düzenlemelerin yapılması ve uygun idari yapıların oluşturulması

Türkiye'den Orta Dönemde İstenenler Katılım Ortaklığı Belgesi(KOB) 2003 : Tarım ve kırsal kalkınma politikaları alanlarında mevzuat uyumu Gıda tesislerinde AB standartlarının uygulanması Test ve teşhis olanaklarının iyileştirilmesi Ortak balıkçılık politikası mevzuatına uyum Balıkçılık sektöründe kapasite artışının sürdürülmesi Balık ve su ürünlerinde kalite standardı ve güvenilirliğin sağlanması

Katılım Ortaklığı Belgesi 2005 Başta arazi parsel tanımlama sistemi olmak üzere, Bütünleştirilmiş İdare ve Denetim Sistemi’nin oluşturulmasına ilişkin çalışmaların devam ettirilmesi

Katılım Ortaklığı Belgesine Cevap Olarak  Yatay Düzenlemelere Uyum Grubu  Veteriner Sağlık Grubu  Bitki Sağlığı Grubu  Gıda Kontrol Grubu  Balıkçılık Grubu  Kırsal Kalkınma ve Ormancılık Grubu  Ortak Piyasa Düzenlerine Uyum Grubu

Avrupa Komisyonu Türkiye İlerleme Raporu

Türkiye için kısa vadeden orta vadeye kadar geçen sürede temel öncelik, tarım sektörünü yeniden yapılandırıp, modernize etmek ve kırsal kesimde alternatif istihdam olanakları yaratmaktır. Avrupa Komisyonu Türkiye 2005 İlerleme Raporu Çiftçilerin ve ekili alanların kaydedilmesi işleminin tamamlanması, tarım istatistiklerinin geliştirilmesi ve güncelleştirilmesi tavsiye edilmektedir

Türkiye’nin OTP’ye Uyumu Sürecinde İzleyebileceği Politikalar Arazi, çiftçi ve ürün kayıt sistemleri ile tarım veri tabanı oluşturulmalıdır. Coğrafi Bilgi Sistemi ve Tarımsal Muhasebe Veri Ağı geliştirilmelidir. Tarımdaki istihdam alternatif sektörlere kaydırılarak azaltılmalıdır. Tarım sektöründe ölçek ekonomilerinin yakalanması; devletin belli bir boyutun üstündeki işletmelere teşvik vermesiyle sağlanmalıdır.

Tarımda teknoloji kullanımının yaygınlaştırılması, üreticilerin bilinçlendirilmesi ve nitelikli işgücü ile verimlilik arttırılmalıdır. Doğrudan ürün desteği ve teşviklerden çiftçinin daha fazla yararlanabilmesi için destek ve teşviklerin ihtiyaç ve kapasiteye uyumlu olması gereklidir. Üretici birlikleri iyileştirilerek organizasyon yapılarına işlerlik kazandırılmalıdır. Kırsal alanların sosyo-ekonomik yapıları geliştirilerek kentlerdeki nitelikli işgücü sektöre aktarılmalıdır.

Kırsal Kalkınma Eşleştirme Projesi Kırsal Kalkınma Eşleştirme Projesi

Kırsal Kalkınma Projesi 2 Kısımdan Oluşmaktadır : Kırsal Kalkınma Planının etkin bir şekilde uygulaması için kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi Kırsal Kalkınma Planının hazırlanmasına destek

Bölüm1: Kurumsal Çerçeve ve Yol Gösterici İlkelere Yönelik Faaliyetler Bölüm 2: Eğitim ve Bilgilendirme Faaliyetleri

SONUÇ SONUÇ

Teşekkürler