Hayvancılık Kümelenme Çalışması ŞDSYB 18-06-2014

Şanlıurfa Süt Konusunda Çok Gerilerde    Kültür Sığırı Melez Sığır Yerli  Toplam  Sağılan Sığır  Toplam Süt (Ton) Kg süt / Sığır 1 Konya 448.047 214.100 54.025 716.172 251.686 871.576 3,46 2 Balıkesir 421.919 115.108 25.588 562.615 198.930 712.405 3,58 3 İzmir 363.901 107.323 21.024 492.248 202.307 730.684 3,61 Şanlıurfa 51.050 69.634 75.890 196.574 72.786 172.130 2,36 Türkiye 5.954.333 6.112.437 2.348.487 14415257 5.607.272 16655009 2,97 1- Sığır başına süt verimi Türkiye ortalamasının altında çünkü yerli ırklar ağırlıklı 2- Kültür ve melez sayısı olarak oran çok düşük, köylülerde yerli ırklar var 3- Toplam sığır varlığı az 4- Toplam süt üretimi az

Sorun Nedir Ticari olarak yeterli süt yok -ticari süt üretiminde sıfıra yakın bir başlangıç noktası Köylerin çoğunluğu soğuk zincire dahil değil Yerli ırklar ortalama süt verimini düşürüyor Mandıra sayısı az ve yerli markalar yok Büyük çiftliklerin maliyetleri - verimsizlik ve finansal konular yüzünden zor durumdalar Büyük çiftlik yatırımlarında moral bozukluğu var Modern Kooperatifçilik ve Birlik Yönetimi yeni yeni gelişiyor

Potansiyel Nedir? Bir milyonun üzerinde %46’sı açık süt kullanan şehir nüfusu Kırsal alanda yaşayan insan sayısı 800.000 kırsalda yaşayan insan 1158 köy Yeterli tarım arazisi ve su Devlet teşvikleri

Çiftliklerin Geleceği ve Bulgular Büyük çiftlik yatırımları yeterli tecrübesi olmayan kişiler tarafından sermaye konularak ve teşvik alınarak yapılmaktadır. Tecrübesi olmayan kişiler sınırlı sermaye ile bu yatırımı yaptıkları için kısıntılara gitmekte ve verim düşmektedir. Yapılan ankette çiftliklerin çoğunun sütü terketmeyi ve besiciliğe yönelik yatırımlarını arttırmayı düşündükleri görülmüştür. Çiftliklerde sağılan inek başına ortalama 26 litrenin üzerine çıkılmadıkça çiftlikler ayakta kalamayacaktır. Bu yüksek bir hedef değildir. Asıl hedef iyi yönetilen çiftliklerde 33 litre ortalama olmalıdır. Bu bilimsel bir hedeftir. Türkiye’de başaran çiftlikler vardır. Çiftlikler arasında işbirliği, maliyetlerin düşürülmesi için gereklidir.

Köylülerin Geleceği ve Bulgular Köylüler henüz soğuk zincire dahil olamamışlardır bu yüzden süt satışından gelir elde edememekte ve ticari olarak yatırım yapmamaktadırlar. Ellerinde ağırlıklı olarak süt açısından verimli olmayan yerli ırklar bulunmaktadır Meraları olan köyler bulunmaktadır. Teşviklerle hayvan sahibi olmalarının önü açıktır. Yaratıcı finans modelleri ile hayvan alımları kolayca arttırılabilir. Birlik karşılıklı kefalet gibi bir yöntem üzerinde bankalarla görüşmeler yapmaktadır. Bütün köylüler Birlik ya da kooperatif üyesi olmadıkları için gerçek süt üretimi verileri yeterli değildir. Acilen sisteme dahil edilmelidirler. Köylülerin kuracakları ticari süt işletmelerinin geleceği çok parlak görülmektedir.

Şanlıurfa‘da Yerel Markalı Süt Üretimi ve Geleceği Şanlıurfa’da kentleşme yenidir. Kentli nüfusun önemli bir bölümü hala gelirini tarımdan elde etmektedir. Süt tercihleri diğer büyük şehirler kadar markaya yönelik değildir. Yapılan bir araştırma %46’nın açık süt kullandığını göstermektedir. Açık süt şehir tüketimi için riskler barındırmaktadır. 2005 tarihli bir çalışmaya göre hane başına aylık 16.4 litre süt tüketimi vardır. Ailelerin toplam gıda harcamasının % 5 i süttür. Ortalama tüketim daha da artacaktır. Hane halkı 6 kişi olduğunu düşünürsek günlük 100 ton civarı süt tüketimi bulunmaktadır. Bu yaklaşık 50 ton günlük açık süt tüketimi demektir. Peynir ve yoğurt tüketimi buna dahil değildir. Sadece Şanlıurfa Merkez ve ilçe nüfusları marka yaratmak ve tutundurmak ve bunu ülke geneline yaymak için yeterlidir. Mevcut süt miktarı bir anda ülke çapında bir marka yaratıp arz oluşturmak için yeterli değildir.

Senaryo - 1 Mevcut Çiftliklerin verimliliğini arttırmak Yem maliyetlerini düşürmek Köyleri soğuk zincire dahil etmek Mevcut süt toplayan ulusal markaların ihtiyaçlarına uygun bir kalite tutturulması için yerel dinamikleri harekete geçirmek Köylünün finansmanını kolaylaştırmak Bu tedbirlerin uygulama kalitesine göre yıllık %5-15 büyüme sağlanabilir.

Senaryo 2- Çılgın Proje Birliğin Ulusal ve Uluslararası Ölçeğe Taşınması- Güçlü bir yapı ve kapasite oluşturulması Fonterra ve Friesland Campina Kooperatif Modelinin benimsenerek yatırımlar yapılması En son teknolojinin kullanıldığı 5000 başlık Damızlık Çiftliği Kurulması Yem bitkileri yetiştirilmesi için 10.000 dönüm üzeri arazi tahsisi 70 ton günlük kapasiteli mandıra kurulması ve Birlik şemsiyesi altında süt ürünleri markası yaratılması Yerel markalı Süt ürünlerinin ticarileştirilmesi için Belediye ile işbirliği ya da ortaklık Bölgede hayvancılığın çevre etkilerini azaltmak için biyogaz ve atık bertaraf tesislerinin kurulması Üniversite ve Hayvancılık Sektörü işbirliğinin yaratılması Birliğin bir şirket kurup buna uluslararası bir finans ortağı bulunması Bütün aktörler tam destek verirse yaklaşık 120 milyon TL’lik bir yatırım ile büyük bir başlangıç yapılabilir ve 10 yıl içinde ülke çapında bir öyuncu olunabilir.

Çılgın Proje Hedefleri 2023 yılına kadar 1.000.000 adet sığır, 400.000 sağılan 2023 yılında 1.000.000 ton süt üretimi 2018 yılına kadar Birlik markasını çıkarmak ve 2023 yılına kadar ulusal marka haline getirmek 2023 yılına kadar canlı hayvan ve işlenmiş süt üretiminin % 20 sini ihraç etmek

Hayaller ve Gerçekler Friesland Campina Şanlıurfa DSYB 19950 üye Yıllık 9 milyon ton süt 10 milyar Euro ciro 480 milyon Euro yıllık işletme karı 100 ülke satışı Süt fiyatı 1.20 Kdv hariç 20.000 çalışan 140 yıllık tecrübe Şanlıurfa DSYB 1650 üye 50-100 bin ton süt Üye aidatları ve hizmet gelirleri İşletme ve kar yok Süt satışı yok İhracat yok 1.15 TL Süt fiyatı Çeşitli ulusal ve yerel alıcılara satış

Müdahale Başıkları İyileştirme Tedbirleri Çarpan Etkisi Tedbirleri Kapasite Yaratma Birliğin ve mevcut çiftliklerin kapasitelerinin arttıtılmasına yönelik projelerdir. Tarım Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, TKDK, KOSGEB ve BST Bakanlığı ve GAP İdaresi ve ŞDSYB’nin kendi kaynakları kullanılarak gerçekleştirilebilir Yatırım yapacak orta ve küçük ölçekli işletmeleri verimli ve maliyetleri düşük hale getirmek için yapılacak altyapı yatırımı projeleridir. Kamu kaynakları ve büyük yatırımcı gerektirmektedir. Fizibilitesi olan projeler özel yatırımcıya açılarak büyük projeler hayata geçirilebilir 70 tonluk mandıra kurulması Pazarlama şirketi kurulması Biyogaz ve organik gübre tesisi kurulması TKDK, yerli ve yabancı yatırımcı İyileştirme tedbirleri projeleri ile ilgili kaynaklar sadece mevcut kurumlar ile işbirliği içinde yaratılabilir.

Lütfi Kaşlı Bumerang Hayvancılık Tel: 533 282 44 86 www.lutfikasli.com Atasancak Tarım İşletmeleri Kurucu Genel Müdür Ülker Holding- Ak Gıda Çiftlik Genel Müdürü Pınar Çiftlikler ve Gübre Fabrikası Departman Müdürü Pınar Süt- Süt Alım Müdür Yrd. ve Hayvancılığı Geliştirme Müdürü Ege Univ. Ziraat Fak. Zootekni Bumerang Hayvancılık Tel: 533 282 44 86 www.lutfikasli.com