HAC VE KURBAN
HAC NEDİR VE NİÇİN YAPILIR? HAC, Müslümanların belli zamanda Mekke’de bulunan Kabe’yi ve bu çevredeki kutsal yerleri ziyaret etmeleridir. HAC, İslâm’ın 5 koşulundan biridir ve bu nedenle farzdır.
Hac Ne Zaman Yapılır? Hac ibadeti,ay takvimine göre Zilhicce ayının 9. ve 10. günlerinde yapılır.
HACCIN FARZLARI NELERDİR? 1.İhrama girmek 2.Kabe’yi tavaf etmek 3.Arafat’ta vakfeye durmak
HAC KİMLERE FARZDIR? Hac, hem mal hem de bedenle yapılan bir ibadettir. Hacca gidecek kişilerin şu koşullara sahip olması gerekir; Akıllı olmak. Ergenlik çağına girmiş olmak. Hür olmak. Zengin olmak. Sağlıklı olmak. Yeterli vakti olmak. Hacca gidip dönünceye kadar kendisinin ve ailesinin geçimini sağlayacak gelire sahip olmak.
HAC İLE İLGİLİ KAVRAMLAR İHRAM:Hacca giden insanlar dikişsiz ve beyaz bir kumaşa sarılırlar. Bu çarşafa İhram denir.
MİKAT İhrama Mekke şehrinin çevresinde belirlenmiş ve adına “Mikat” denilen yerlerde girilir.
İhram Giyen Kişiye Yasak Olan Bazı Davranışlar Şunlardır: Saç kesmek Tırnak kesmek Tıraş olmak Bitkilere ve hayvanlara zarar vermek Kavga etmek Günah işlemek Koku sürünmek
TAVAF Hacca gidenlerin Mekke’ye geldiklerinde Kâbe’nin etrafında belli bir düzen içinde yedi kez dönmelerine Tavaf denir.
Tavaf,haccın farzlarından biridir. Tavaf, Kabe’nin etrafında,Hacerulesvet(Kara taş)’ten başlayarak yedi defa dönmektir. Tavaf,haccın farzlarından biridir. Farz olan tavaf,Kurban Bayramının ilk üç gününde yapılır.Bu günler dışında da normal tavaf yapılabilir.
Tavaf için önce niyet edilir. Tavaf eden kişi abdestli olur. Tavafa hacerulesvedin bulunduğu hizadan başlanır. Yürüyerek tavaf edilir. Tavaf bittikten sonra iki rekat tavaf namazı kılınır.
HACERULESVED TAŞI(Kara Taş) Müslümanlar tarafından kutsal sayılan bir taştır.Kabe’nin bir köşesinde bulunur.Tavafa bu taşın olduğu hizadan başlanır.
ŞAVT:Kabe’nin etrafındaki her bir dönüşe “Şavt” denir. Tavaf,yedi şavttan oluşur. Tavaf bittikten sonra iki rekat tavaf namazı kılınr.
SA’Y Tavaftan hemen sonra Kabe’nin doğu tarafında bulunan Safa ve Merve tepeleri arasında yedi defa gidip gelmektir.
Sa’y yapmak, haccın vaciplerinden biridir Sa’y yapmak, haccın vaciplerinden biridir.Bir hacı adayı sa’y yapmadan da hacı olabilir.
VAKFE Arefe günü öğleden sonra bayramın birinci günü sabahına kadar bu zaman içerisinde belli bir vakit Arafat’ta kalmaktır.
Vakfe yapmak,haccın üç farzından biridir. Arafat’ta hacılar,Yüce Allah’tan bağışlanma diler ,kendileri ve yakınları ve tüm insanlık için dua eder.
HAC İLE İLGİLİ MEKANLAR
KABE Kabe,Allah’ın emriyle Hz İbrahim ve oğlu İsmail tarafından yapılmış bir ibadet yeridir. Kabe’ye Allah’ın evi anlamında “BEYTULLAH” da denilir.
Kabe,Müslümanların kıblesidir, namaz kılarken Kabe’ye yönelirler.
Kur’an-ı Kerim’de Allah şöyle buyurur: “…Nereden yola çıkarsan çık,namazda yüzünü Mescidiharam’a doğru çevir.” (Bakara suresi,150) Kabe’nin etrafı daire şeklinde çevrilmiştir.Bu daire içinde bulunan yere “Mescidiharam” denir.
SAFA VE MERVE SAFA TEPESİ MERVE TEPESİ
SAFA VE MERVE Safa ve Merve,Kabe’nin 200 m doğusunda Mescidiharam içerisinde yer alan iki küçük tepenin adıdır.Bu tepeler birbirlerine 350 m uzaklıktadır. Yüce Allah şöyle buyurur: “Safa ile Merve Allah’ın nişanlarındandır.” (Bakara,158)
Hz İbrahim,eşi Hacer ile henüz anne sütüyle beslenen oğlu Hz İsmail’i Kabe yakınında bir ağacın altında bırakıp bazı işleri için oradan ayrılır.Bir süre sonra suyu tükenen Hacer,su su aramaya başlar.Oğlu İsmail’e bir şeyin olup olmadığını anlamak için de bir Safa bir Merve tepelerine koşarak çıkar.gün hac ibadetini yerine getirenler, Safa ve Merve tepeleri arasında hızlı bir yürüyüşle yedi kez gidip gelirler.Bu iki tepenin ortasında biraz daha hızlı yürürler.Buna sa’y denir. Safa Tepesi Merve Tepesi
ARAFAT DAĞI Arafat Dağı Mekke şehir merkezinin yaklaşık 25 km güneydoğusunda bulunan kutsal bir yerdir. Haccın farzlarından biri olan Vakfe burada yapılır.
MÜZDELİFE MÜZDELİFE:Arafat’tan Mekke’ye gelişte ziyaret edilen kutsal bir yerdir.Hac yapanlar,arife gününü bayram gününe bağlayan geceyi burada geçirirler. Buna da “Müzdelife Vakfesi” denir. Ertesi gün şeytan taşlanırken kullanılacak olan 70 adet küçük çakıl taşları buradan toplanır.
MİNA Mina:Müzdelife ile Mekke arasında bulunan kutsal bir yerdir.Şeytan taşlama yerleri buradadır.Hac yapanlar,kurbanlarını burada keserler.
HAC NASIL YAPILIR? Hac yapacak kişiler,banyo yapıp temizlenirler ve Mikat denilen yerde ihrama girerler.Böylece hac ibadeti başlamış olur. Daha sonra “Allah’ım senin rızanı kazanmak için hac yapmak istiyorum.Onu bana kolaylaştır ve kabul buyur.”diyerek niyet edilip Telbiye duası söylenir.
Kurban Bayramının arife günü vakfe için Arafat’a gidilir. Arife günü güneş battıktan sonra Müzdelife’ye hareket edilir.Akşam ve yatsı namazları yatsı namazının vaktinde burada kılınır. Bayram günü yani zilhiccenin 10.günü sabah namazı Müzdelife’de kılınır.Hava aydınlanıncaya kadar dua edilir.Güneş doğmadan Mina’ya hareket edilir.Mina’da şeytan taşlanır. Hac yapanlar kurbanlarını burada keserler. Aynı gün Mekke’ye gidilir ve Kabe’de haccın ikinci farzı olan “ziyaret tavafı” yapılır.
UMRE Hac zamanı dışında Kabe’yi ve diğer kutsal yerleri ibadet maksadıyla ziyaret etmeye “Umre” denir. Umre,hac gibi zorunlu bir ibadet değildir. Umrenin belli bir zamanı da yoktur. Umre için de Mikat’ta ihrama girilir. Umre,Kabe’yi tavaf etmek ve sa’y etmek suretiyle yapılır. Hac yapanlara yasak olan davranışlar,umre yapanlara da yasktır. Umre için vakfe yapılmaz, Umre için Mina’da şeytan taşlanmaz Umre,hac ile bileştirilerek de yapılabilir.
HAC İLE UMREYİ KARŞILAŞTIRALIM KURBAN Farzdır Sünnettir Zilhiccenin 9. ve 10.günlerinde yapılır. Hac mevsimi dışında yapılır. Vakfe yapılır. Vakfe yapılmaz. Şeytan taşlanır. Şeytan taşlanmaz. İhrama girilir. Sa’y yapılır.
MEDİNE’Yİ VE MESCİDİNEBİ’Yİ ZİYARET
Medine,Hz Muhammed’in 622’de Mekke’den göç ederek yerleştiği yerdir. Hz Muhammed,göç ettikten on yıl sonra Mescidinebinin yanındaki evinde vefat etmiş ve buraya defnedilmiştir. Bu camiye “Mescidinebi(Peygamber camisi)” denmektedir. Hz Ebubekir ve Hz Ömer’in mezarları da aynı yerdedir.
Hz Muhammed’in Medine’ye yerleşmesi ve burada vefat etmesinden dolayı bu kente Medineimünevvere(nurlanmış şehir) de denir.
Hz Muhammed’in on yılını geçirdiği bu kentte birçok hatırası bulunmaktadır.Bu nedenle burayı hacdan önce veya sonra ziyaret etmek önemlidir. Hz Muhammed, “Beni vefatımdan sonra ziyaret edenler,hayatımda ziyaret etmiş gibidir.”buyurmuştur.
Medine’de Ziyaret Edilmesi Gerekli Yerler Şunlardır Kuba Mescidi Burası İslam tarihinde yapılan ilk mescittir.
Cennetülbaki:Bu mezarlıkta Peygamberimizin birçok yakını ve arkadaşı bulunduğu için burası da ziyaret edilen yerlerdendir. Uhud Şehitleri: Uhud savaşının yapıldığı yerdir.Burada birçok müslüman şehitin ve peygamberimizin amcası Hz Hamza’nın mezarları bulunmaktadır. Yedi Mescitler: Hendek savaşının geçtiği yere birbirine yakın yedi adet mescit yapılmıştır..Buraya “Yedi Mescitler” denilmekte ve hac yapanlar tarafından ziyaret edilmektedir.
HACCIN İNSAN DAVRANIŞLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Hacca giden herkes,ekonomik durumu ve makamı ne olursa olsun ihram denilen giysilere bürünür.Bu durum insanların eşitliğini vurgular. İhamlı için en ufak bir canlıya bile zarar vermeme gibi konan yasaklar,onun bütün canlılara karşı şefkat ve merhamet gösterme alışkanlığı kazanmasına yardımcı olur. Hac,zorluklara sabretme alışkanlığı kazandırır.İradeyi güçlendirir.En zor durumlarda bile kızmamak,öfkelenmemek ve sabırlı olmak gibi alışkanlıkların kazanılmasına yardımcı olur. Hac yapanlar,Alah’la yakın ilişki içerisinde olduğunu daha derinden fark eder.
Belli farklılıkları sembolize eden ve insanlar arasında ayrımcı davranışlara neden olan elbise,ziynet eşyası gibi şeylerin çıkarılıp sade bir ihramla kalınması insanların gösterişten uzak giyinmesine de yardımcı olur.Bu durum insanlar arsında eşitlik bilincinin oluşmasına ve gelişmesine katkıda bulunur. İnsanların beyazlar içinde toplu halde bulunmaları onlara ahiret gününü hatırlatır. Hacda herkes aynı görünümdedir ve aynı amaç için bir araya gelmiştir.Ben,sen duygusunun yerini “Biz” duygusu alır. Farklı dil,ırk ve kültürden insanların aynı amaç için bir araya gelmiş olmaları ve birlikte hareket etmeleri,aralarındaki kardeşliğin artmasını sağlar. Hac aynı amaç için bir araya gelmiş insanlar arasında yardımlaşma duygusunun artmasına da yardımcı olur.Bugünün zor koşullarında birbirlerine yardım ederler. Hac,insanlar arasında kardeşliğin oluşmasını ve devamını sağlar.
Sincan Ahmet Andiçen i.ö. HAZIRLAYANLAR Serhat BÜYÜKÇOLAK Sincan Ahmet Andiçen i.ö.