TÜRKİYE’DE HAYAT BOYU ÖĞRENMENİN DESTEKLENMESİ – II (LLL – II) HİBE PROGRAMI Referans No: EuropeAid/136279/ID/ACT/TR EYLÜL 2014

Hayat Boyu Öğrenme NEDİR? Hayat Boyu Öğrenme (HBÖ), kişisel, toplumsal, sosyal ve/veya istihdam açısından kişilerin bilgi, beceri ve yetkinliklerinin geliştirilmesi amacıyla yaşamı boyunca üstlendiği tüm öğrenme faaliyetleri olarak tanımlanır. Dolayısıyla, HBÖ bilgi ve yetkinliğin artmasını sağlayan eğitim, öğretim ve öğrenme faaliyetlerini kapsar. Toplumun bilgi toplumu haline getirilmesini, vatandaşların sosyal ve demokratik yaşamın her alanına aktif bir şekilde katılmalarını ve sonuç olarak da kendi yaşamlarını kontrol altına alabilmelerini amaçlamaktadır. HBÖ’nün temel prensipleri şu şekildedir; bilgi toplumu ve ekonomisine aktif katılım için yeni beceriler kazanılması ve bu yolla öğrenme fırsatlarına küresel düzeyde sürekli erişim sağlanması, insan kaynaklarına yatırımların artırılması, hayat boyu ve hayatın her alanında öğrenmenin devamlılığı için yeni öğretme ve öğrenme yöntem ve kavramlarının geliştirilmesi, öğrenmeye katılımın yanı sıra çıktıları değerlendirmeye ve anlamaya yönelik metotların geliştirilmesiyle öğrenmeye değer verilmesi, rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinin gözden geçirilmesi, bireylere mümkün olduğunca fazla öğrenme fırsatı sunarak evlere kadar ulaşılması. HBÖ; örgün, yaygın ve enformal eğitimi kapsar ve yaş, sosyo-ekonomik statü ya da eğitim seviyesinden bağımsızdır. Öğrenme süreci hayat boyu ve her alanda devam eder, zira sadece okullarda değil kişilerin yaşam boyu dâhil oldukları toplumsal, siyasi, kültürel ve özel hayatlarında da devam ettiği gerçeğine dayanır .

Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi Hayat boyu öğrenme sisteminin etkinliğini ve verimliliğini artırmaya yönelik olarak hazırlanan 2014-2018 Dönemi Ulusal Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesinde; Toplumda HBÖ Kültürü ve Farkındalığının Oluşturulması, HBÖ Fırsatlarının ve sunumunun Artırılması, HBÖ Fırsatlarına Erişimin Arttırılması, Hayat Boyu Rehberlik ve Danışmanlık Sisteminin Geliştirilmesi, Önceki Öğrenmelerin Tanınması Sisteminin Geliştirilmesi, HBÖ İzleme ve Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmesi http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/07/20140716-8htm

Hibe Programının Hedefleri Genel Hedef: Hayat boyu öğrenme için, uyumlu ve kapsamlı stratejilerin geliştirilmesi ve bunların uygulanmasının teşvik edilmesi

Hibe Programının Hedefleri Özel Hedefler: Özellikle dezavantajlı kişiler ve 25-64 yaşlarındaki kadınlar için temel ve mesleki becerilerin ve yetkinliklerin sağlanması, Uzaktan öğrenme gibi farklı öğrenme içerikleri ve öğrenme şekilleri arasında köprü kurmak amacıyla öğrenmenin değerlendirilmesinde kapsamlı ve yeni bir yaklaşımın geliştirilmesi ve özellikle önceki öğrenmelerin tanınmasını içerecek şekilde bireylerin öğrenmeye erişiminin kolaylaştırılması, 5

Hibe Programının Hedefleri Özel Hedefler: HBÖ kapsamında rehberlik ve danışmanlığın artırılması için yaygın eğitim yoluyla öğrenme kalitesinin artırılması, HBÖ, eğitim sistemi ve işgücü piyasası arasındaki bağın güçlendirilmesi (ağ oluşturma sürecini desteklemek- hayat boyu öğrenme ile ilişkili tüm taraflar arasındaki işbirliğini ve diyaloğu geliştirmek), HBÖ yaklaşımıyla farkındalık artırıcı uygulamaların düzenlenmesi için sektör ve eğitim ve öğretim kurumlarının desteklenmesi. 6

Hibe Programının Öncelikleri Projeler aşağıda belirtilen hedef gruplara odaklanmalıdır: 25- 64 yaş aralığındaki yetişkinler, Yaygın eğitim ve mesleki eğitim kurumlarındaki yöneticiler, öğretmenler ve öğrenciler, Kadınlar başta olmak üzere işsiz yetişkinler, Ev hanımları, emekliler vs. gibi aktif çalışma hayatının dışında olan kişiler, Herhangi bir sebepten dolayı örgün eğitimini tamamlayamamış kişiler, HBÖ alanında çalışan sivil toplum kuruluşu personeli, Özel politikalara ve uygulamalara ihtiyaç duyan, kadınlar, genç erkekler, uzun süre işsiz kalmış kişiler, istihdam ve eğitime erişimde çok büyük zorluklar çeken ve özel itina gösterilmesi gereken kişiler gibi gruplar. 7

Hibe Programının Öncelikleri Proje başvuruları aşağıda belirtilen performans göstergelerinden en az ikisini içermelidir: Mesleki bilgi ve beceri konusunda sınava tabi tutulmuş ve belge kazanmış katılımcıların sayısı, Temel beceri kurslarından belge kazanmış kişilerin sayısı (özellikle, öğrenmeyi öğrenme, yabancı diller, Bilgi ve İletişim Teknolojileri), HBÖ kültürünün yaygınlaştırılması ile ilgili faaliyetlere katılmış olan kişilerin ve uzman/personelin sayısı, Yeni izleme metotları (gelişme göstergeleri dâhil), bireylerin öğrenme çıktılarının değerlendirilmesi ve ölçülmesi konusunda eğitilmiş öğretmen ve eğitici personel sayısı. 8

Hibe Programının Öncelikleri Proje konusu fark etmeksizin projede gözetilmesi gereken unsurlar: Cinsiyet eşitliği, Sivil toplumun katılımı, Dezavantajlı kişilerin sorunları, Sürdürülebilir kalkınma ve çevrenin korunması, İyi yönetişim. Her proje teklifi yukarıdakilerden bir veya daha fazlasını içermelidir. 9

Öncelik Bölgesi 1: Toplam miktar 3.625.000 Avro Hibe Tutarı GSYH ’si ülke ortala masın ın % 75’nin in altınd a olan 12 NUTS -II bölge sini kapsa r. Toplam miktar 3.625.000 Avro Erzurum Bayburt Erzincan Kars Ağrı Ardahan Iğdır Malatya Elazığ Bingöl Tunceli Van Bitlis Hakkâri Muş Gaziantep Adıyaman Kilis Diyarbakır Şanlıurfa Batman Mardin Siirt Şırnak Kahramanmaraş Hatay Osmaniye Kayseri Sivas Yozgat Kastamonu Çankırı Sinop Samsun Amasya Çorum Tokat Trabzon Artvin Giresun Gümüşhane Ordu Rize   10

Kalan diğer 14 NUTS-II bölgesini kapsar. Hibe Tutarı Öncelik Bölgesi 2: Kalan diğer 14 NUTS-II bölgesini kapsar. Toplam tutar 3.625.000 Avro İstanbul Tekirdağ Edirne Kırklareli Balıkesir Çanakkale İzmir Aydın Denizli Muğla Manisa Afyonkarahisar Kütahya Uşak Bursa Eskişehir Bilecik Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova Ankara Konya Karaman Antalya Isparta Burdur Adana Mersin Kırıkkale Aksaray Niğde Nevşehir Kırşehir Zonguldak Karabük Bartın   11

Asgari tutar: 100.000 Avro Azami tutar: 200.000 Avro Hibe Tutarı Asgari tutar: 100.000 Avro Azami tutar: 200.000 Avro 12

Hibe Tutarı Talep edilen hibe miktarı, projenin toplam uygun maliyetlerinin en fazla %90’ı, en az %80’i kadar olmalıdır. Kalan kısım eş finansman olarak, Avrupa Birliği bütçesi veya Avrupa Kalkınma Fonu dışındaki kaynaklardan karşılanmalıdır. (örnek: Başvuru Sahibi veya eş-başvuru sahibi tarafından personel maaşı veya nakit olarak karşılanabilir) (örnek: 200.000 avro’luk bir projenin en az 160.000 avro ve en fazla 180.000 avro’luk kısmı hibe kapsamında karşılanabilir) 13

Proje Süresi En az 10 en fazla 12 aydır. 14

Uygunluk Kriterleri Tarafların Uygunluğu, Faaliyetlerin Uygunluğu, Maliyetlerin Uygunluğu. 15

Faaliyetlerin Uygunluğu Proje Türleri HBÖ konusuna yönelik farkındalık artırma faaliyetleri, İşgücü piyasası talepleriyle uyumlu olarak HBÖ faaliyetleri düzenlenmesi, MEB HBÖ Genel Müdürlüğü işbirliği ile Hayat Boyu Rehberlik ve Danışmanlık Hizmetlerinin yaygınlaştırılması, Dezavantajlı grupların ihtiyaçlarıyla uyumlu olarak HBÖ fırsatlarına erişimin uzaktan eğitim gibi alternatif eğitim yöntemleri ile artırılması, Önceki Öğrenmelerin Tanınması (RPL) uygulamasının MEB HBÖ Genel Müdürlüğü işbirliği ile yaygınlaştırılması, Hayat Boyu Öğrenme Kalite Kontrol Hizmetlerinin MEB HBÖ Genel Müdürlüğü işbirliği ile yaygınlaştırılması. 16

Faaliyetlerin Uygunluğu Örnekler: Standartları Resmi Gazete’de yayınlanan meslekler için mesleki eğitim ve öğretim desteği sağlanması -mevcut modül güncellenmesi, yeni modül geliştirme vb. -Mevcut Müfredatı ve modülleri olmayan mesleklerden seçilenlerin 8 düzeyi için modül ve müfredat geliştirmesi uygulaması -Geliştirilen modüllerin ve müfredatın MEB HBÖ Genel Müdürlüğü’ne resmi onay için sunulması (geliştirme sonrasında) Mesleklere yönelik olarak modül ve müfredata ilişkin eğitim verecek başvuru sahiplerinin kurumsal kapasitelerini güçlendirme faaliyetleri (başvuru sahiplerinin test etme, eğitim ekipmanı ve insan kaynakları kapasitesi) 17

Faaliyetlerin Uygunluğu Örnekler: Öğretim ve idari personelleri ile örgün ve yaygın eğitim kurumlarının katılımcıları arasında ve sektör ile STK’lar arasındaki ağın güçlendirilmesi için personel hareketliliği gibi modeller dahil olmak üzere yenilikçi metotların geliştirilmesine yönelik faaliyetler, Uzaktan eğitim sisteminin güçlendirilmesine yönelik faaliyetler, HBÖ ile uyumlu olarak herkes için eşit fırsatlar amaçlayan ‘Her Yerde Öğrenme’ kavramını güçlendirerek HBÖ üzerinde farkındalık artırmak ve HBÖ kültürü oluşturmak için öğrenme festivallerine (www.öğrenmesenlikleri.meb.gov.gov.tr), konfreranslara, seminerlere, çalıştaylara, vs. katılarak geliştirecek ve uygulayacak yeni modeller geliştirilmesi ve uygulanmasına ilişkin faaliyetler, 18

Faaliyetlerin Uygunluğu Başvuru sahiplerinin kapasitesinin artırılması için idari ve öğretim personeline yönelik yetişkin eğitimi yöntem ve teknikleri, HBÖ Rehberlik ve Danışmanlık Hizmetleri uygulamalarının gerçekleştirilmesi ve desteklenmesine yönelik faaliyetler ve HBÖ Kalite Kontrol Hizmetleri ve Önceki Öğrenmelerin Tanınması üzerine eğitim faaliyetleri Bireylerin eğitime katılımının sağlanması için başvuru sahiplerinin fiziksel koşullarının iyileştirilmesine yönelik faaliyetler, (Özellikle çocuklu kadınların eğitim ve öğretime katılımlarının artırılması için çocuk ve bakım ünitelerinin kurulması için mevcut tesislerin renovasyonu, dezavantajlı kişiler için mevcut fiziksel altyapının güçlendirilmesi gibi) HBÖ Rehberlik ve Danışmanlık Hizmetleri uygulamalarının gerçekleştirlmesi ve desteklenmesine yönelik faaliyetler HBÖ Kalite Kontrol Hizmetleri uygulamalarının gerçekleştirilmesi ve desteklenmesine yönelik faaliyetler 19

Faaliyetlerin Uygunluğu Faaliyetler yerel, bölgesel, ulusal ihtiyaçlar ve hedef grupların ihtiyaçları göz önünde bulundurularak tasarlanmalıdır. Proje Ön Teklifleri ilgili resmi istatistikler ve raporlarda yer alan verilerle desteklenmelidir. Proje birden fazla ilde uygulama içeriyorsa, projenin ana uygulama yeri, faaliyetlerin çoğunluğunun gerçekleştirildiği il olacaktır. Proje yönetim işleri için her projenin tam zamanlı bir proje koordinatörü ve proje asistanı ile muhasebeci görevlendirmesi tavsiye edilmektedir. 20

Faaliyetlerin Uygunluğu Diğer faaliyet örnekleri Başvuru Rehberi’nde mevcuttur. Faaliyetler, Rehber’de belirtilenlerle sınırlı değildir. Proje ile HBÖ için gerekli beceri ve yeterliliklerinin gelişiminin desteklenmesine yönelik gereklilikler arasındaki ilişkinin açıkça gösterilmesi tavsiye edilmektedir. Teklifler projelerin sürdürülebilirliğini sağlamanın yollarını, özellikle projenin uygulama safhasından sonra projeden elde edilen sonuçların ve deneyimlerin nasıl kullanılacağını tanımlamalıdır. Başvuru Sahiplerinin projenin uygulanmasında mevcut yasa ve yönetmeliklere uyması ve uyuşmazlıklardan sakınması son derece önemlidir. Hibe projeleri altında desteklenen tüm eğitim faaliyetlerinin VOC-TEST merkezlerince test edilmesi ve sertifikalandırılması beklenmektedir. Hedef grubun seçiminde cinsiyet eşitliği göz önünde bulundurulmalıdır. 21

Faaliyetlerin Uygunluğu Değerlendirme aşamasında, projelerde, fayda-maliyet etkinliğinin (projenin verimliliği, etkililiği ve sürdürülebilirliği açılarından) öngörülmüş olması önem teşkil etmektedir. Bu nedenle, başvuru sahipleri tekliflerini hazırlarken proje bütçesi ile beklenen sonuçları dikkatlice değerlendirmelidir. 22

Faaliyetlerin Uygunluğu Başvurular hedef grubun ihtiyaçlarına, problemlerine özgü ve “orijinal” olmalı ve uygun çözümler ve uygulama yöntemleri ile tasarlanmalıdır. “kopyala-yapıştır” şeklindeki başvurular değerlendirme sürecinde elenebilir. Proje faaliyetlerinin uygulanması için zaruri durumlarda STKların, okulların, vb. binalarının yenilenmelerine ilişkin mevcut altyapının tadilatı ve modernizasyonu maliyetleri uygun doğrudan maliyettir. Bu maliyetler 10.000 avro’yu geçmemelidir. 23

Faaliyetlerin Uygunluğu Uygun Olmayan Faaliyetler: Sadece veya büyük ölçüde, çalıştaylara, seminerlere, konferanslara ve kongrelere katılım için bireysel finansman sağlanmasını içeren projeler, Sadece veya büyük ölçüde, çalışma ya da eğitim kursları için verilecek bireysel burslara yönelik projeler, Devlet bütçesinden, başka Topluluk programlarından ya da diğer kaynaklardan finanse edilmiş ya da edilmekte olan faaliyetler, Konferanslar, yuvarlak masa oturumları, seminerler ya da benzeri bir defaya mahsus faaliyetler. Bu faaliyetler yalnızca daha kapsamlı bir projenin parçasını oluşturuyor olmaları durumunda finanse edilebilecektir. 24

Faaliyetlerin Uygunluğu Uygun Olmayan Faaliyetler (Devam): Hibe sözleşmesinin imzalanmasından önce başlayan faaliyetler, Sadece araştırma faaliyetleri içeren projeler, Kar amacı güden faaliyetler, Ticari faaliyetler, Bağışlar, Siyasi nitelikli veya siyasi partilerle ilgisi olan projeler, Sadece araştırma faaliyetleri, strateji, plan ya da benzer belgeleri geliştirmeye yönelik faaliyetleri içeren projeler, Hibe veren faaliyetler, Alt yapı projeleri veya esas olarak ekipman satın alımına yönelen projeler. 25

Faaliyetlerin Uygunluğu Bir Başvuru Sahibi, bu Teklif Çağrısı kapsamında birden fazla başvuru yapabilir. Bir Başvuru Sahibi, bu Teklif Çağrısı kapsamında birden fazla hibeden yararlanamaz. Bir Başvuru Sahibi, aynı zamanda başka bir başvuruda Eş-Başvuru Sahibi veya Bağlı Kuruluş olarak yer alabilir. 26

Faaliyetlerin Uygunluğu Bir Eş-Başvuru Sahibi, bu Teklif Çağrısı kapsamında birden fazla başvuruda yer alabilir. Bir Eş-Başvuru Sahibi, bu Teklif Çağrısı kapsamında ikiden fazla hibeden yararlanamaz. Bir Eş-Başvuru Sahibi, aynı zamanda başka bir başvuruda Başvuru Sahibi veya Bağlı Kuruluş olarak yer alabilir. 27

BAŞARILAR 28