RESERTİFİKASYON (YENİDEN BELGELENDİRME) SÜRECİ Dr. Mehmet Demirhan İstanbul Tıp Fakültesi Ortopedi Travmatoloji AB UDKK YK üyesi

RESERTİFİKASYON ( Yeniden Belgelendirme) Sertifikasyonu tamamlamış uzmanların , Mesleki yaşamlarının devamı süresince bilgi düzeylerindeki standardizasyonun yakalanması ve devamı açısından Sürekli tıp eğitiminin bir parçası olarak belirli dönemlerde yeniden değerlendirilmeleri gerekmektedir.

RESERTİFİKASYON ( Yeniden Belgelendirme) yeniden sınava tabi tutma, göstermiş oldukları bilimsel aktivitelerin sorgulanması (kongre, seminer katılımları, kurslar, bilimsel yayınlar, internet üzerinden okumalar v.s.)

Yeniden Belgelendirme İlk uzmanlık boardu 1915 (ABD Oftalmoloji) Board sınavları belgelendirme amaçlı kullanımı Gönüllük temelinde yeniden belgelendirme sınavları : 5-10 yılda bir yazılı sınavlar (1970’ler)

Bu konudaki en gelişmiş sistem Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunmaktadır. Ortopedi Travmatoloji örneği 1933 yılında kurulan AAOS ve bunu takiben 1934 yılında oluşturulan “The American Board of Orthopaedic Surgeons” (ABOS)

“Examination Committee” (sınav komitesi), “Eligibility Committee” (değerlendirme komitesi), “Residency Training Committee” (asistan eğitim komitesi)

ABOS’u oluşturan delegeler American Medical Association (AMA), American Orthopaedic Association (AOA) ve American Academy of Orthopaedic Surgeons (AAOS) üyeleri arasından seçimle gelen kişiler tarafından oluşturulmaktadır. TTB İlgili Dernek Yeterlilik Kurulu

“private” (özel), “voluntary” (gönüllü çalışan), “non-profit” (kar amacı gütmeyen) otonom bir kuruluştur.

AMAÇ Ortopedi asistanlarının eğitim standartlarının belirlenmesi ve yükseltilmesi Ortopedik cerrahların sürekli eğitiminin ve güvenilirliklerinin devamlılığının sağlanmasıdır. Bu amaçla bu uzmanlık alanıyla ilgili minimum eğitim standartlarının belirlenmesi, uzmanlık eğitiminin geliştirilmesi ve sürekli mesleki eğitimin ve olanakların programlar çerçevesinde oluşturulmasıdır. “residency review commitee” ve “acreditation council for graduate medical education” (ACGME) komiteleriyle birlikte çalışır.

Bu yapı ülkemizde bulunan uzmanlık dernekleri yeterlilik kurulları ile kısmen uyuşmakta TTB – UDEK yapılanması ile de örtüşmektedir.

Yeterlilik Sınavları ABOS içerisinde sınav sistemi ilki (Part I) yazılı, ikincisi (Part II) sözlü sınav UEMS – EBOT, ülkemizdeki yeterlilik kurullarının çoğu ile benzeşmektedir

ADAYLARIN ÖZELLİKLERİ ABOS sınavlarının; yazılı bölümüne 60 aylık asistan eğitim programının 54 ayını başarılı bir şekilde tamamlayan kıdemli (senior) asistanların katılmasına izin verilmektedir. Son yıl asistanlarının yazılı bölümüne girmesine izin veriliyor. UEMS içinde ve ülkemizde de bu yönde eğilim var

YAZILI SINAV ŞEKLİ Çoktan seçmeli sorulardan oluşan 900 ila 950 aday başarı ortalaması %79 ile 88 Bu sınavda başarılı olanlara “Board Eligible” (Board’a uygun) belgesi verilmekte Bu belge 5 yıl süreyle geçerli olmaktadır

İKİNCİ AŞAMAYA GİRİŞ ESASLARI Aday başarılı bir şekilde 60 aylık programını tamamladıktan sonra 5 yıllık süreç içerisinde sınavın sözlü olan 2. aşamasına (Part II) girmek zorundadır. Bu sırada yapılan fellowship’lerde geçen süre bu 5 yıllık süreye dahil edilmemektedir.

SÖZLÜ SINAV (Part II) amacı adayın klinik yeterliliğini belirlemektir. Aday son 6 aydaki cerrahi vakalarının listesini Board’a sunar. Board listeden 12 vakayı seçer. Bunlardan 10 tanesine ait tüm belgeler Board’a gönderilir.

SÖZLÜ SINAV ŞEKLİ Sınav süresince aday vakalarını sunar ve sınav yapıcılar vakalarla ilgili sorular yönelterek tanı, tedavi, teknik, beceri, sonuç ve etik konularında adayı sınarlar. OSCE tip sınavdan farklı !

BELGELEME Sözlü sınav her yıl bir kez yapılır ortalama 700 ila 750 kişi Bu sınavı geçen adaylar 10 yıl için “The American Board of Orthopaedic Surgery” diplomasını almaya hak kazanırlar.

UEMS – EBOT sınavı Yazılı sınava son sene asistanlarınıda katılabilmesi tartışılıyor Yazılı sınav sistemi değiştirilerek internet üzerinden sınava geçilecek Sözlü sınav 3-Q viva şeklinde vaka bazlı yapılıyor UEMS de standardizasyon YOK!

YENİDEN BELGELENDİRME (RESERTİFİKASYON) SINAVI (ABD) Bu sınav ABOS diplomasına sahip uzmanların resertifikasyonu için yapılır. ABOS diplomasının geçerlilik süresi olan 10 yılın son 3 yılında adaylar isterlerse bu sınava girebilirler. Resertifikasyon yeterliliğinin sürekliliğini değerlendirmek amacıyla yapılır. ( Sürekli Mesleki Gelişim)

YENİDEN BELGELENDİRME (RESERTİFİKASYON) AŞAMALARI STE (CME) puanları, Kredilendirme Sınav Aday son 3 yıl için kategori I’de 120 saat STE kredisi topladığını beyan eder. Daha sonra kredilendirme komitesi başvuruyu değerlendirir ve adayın uygunluğunu belirlenir.

DÜNYA ÖRNEKLERİ HONG KONG AVUSTRALYA KANADA 3 yılda 90 STE puanı Her yıl en az 15 STE puanı AVUSTRALYA STE puanları KANADA Bilgisayar tabanlı

ATUB(UEMS) – STE önerileri UEMS recommendations for CME requirements Determination of the requirements The national associations should determine the minimum number of CME credits that a specialist should collect over a certain period of time. The UEMS recommends 250 credits over a 5-year period. - Out of these 250 credits, at least 100 should be in external formally planned CME and 100 in internal personal learning activities. - In one year not more than 100 credits should be recognized. - On top of these credits, credit for reading authoritative medical literature should amount to at least 2 hours a week.

STE Kredileri Uluslararası EŞİTLENDİ ! TTB-STE = EACCME(UEMS) = AMA(USA)

TTB-STE, EACCME, AMA Yeniden belgelendirmelerde ulusal ölçekte TTB-STE kullanılması uluslararası alanda harmonizasyon açısından önemlidir.

Uzmanlık Derneklerine düşen görevler Uzmanlık Derneklerinin düzenledikleri bilimsel toplantılar için ulusal TTB-STE alması Uluslararası toplantılarda da bunun yanında UEMS (EACCME) kredileri alınması Katılımcıların bu formları doldurmalarının teşvik edilmesi

TTB – STE Vatandaşlık No ile kayıda geçilmesi önemli Akıllı kart uygulaması? İnternet ortamında TTB-STE kredilerinin izlenebileceği bir programa geçilmesi

SINAVA GİRİŞ ÖN KOŞULLARI(ABD) Aday resertifikasyon için yukarıda sayılan seçeneklerden hangisini istiyorsa öncelikle CME (STE) kredilerini toplayıp, başvurusunu yapıp, uygun olduğunu belirlendikten sonra resertifikasyon sınavına girebilir.

ABOT Resertifikasyon SINAVI 1 – Genel Klinik Yazılı Sınav: Bu sınav 2 çoktan seçmeli sorudan oluşur. 4 saatlik bir yazılı sınavdır. Sorular her ortopedistin bilmesi gereken genel klinik materyel ve deneyim üzerine oluşturulmuştur. Bu sınav her yıl 1 kez AAOS kongresi sırasında yapılır. 2 – Bilgisayar Bazlı Klinik Sınav: 190 sorudan oluşan bu genel klinik sınav, web bazlı olarak yılın belirli bir ayında gerçekleşitirilir. 3 – Pratik Sınav: Bu sınav erişkin rekonstrüksiyon cerrahisi ve artroplasti, spor hekimliği ve omurga cerrahisi olarak 3 üst uzmanlık alanında yapılabilir. Her sınav %50 ilgili konudaki ve %50 genel sorulardan oluşur. Bu sınavlar da Web bazlı olarak yapılır. 4 – Pratik Bazlı Sözlü Sınav: Aday son 6 ayda yaptığı ameliyatların listesini Board’a sunar. Board bu listeden seçtiği 12 vakadan adayın istediği 10 tanesi üzerinden adayı sözlü sınava tabi tutar. 5 – El Cerrahisi için ayrı bir sınav vardır. 160 soruluk çoktan seçmeli sınav el cerrahisinin klinik ve temel konularını içerir.

AB ve ülkemizdeki durum Resertifikasyon ise Amerika Birleşik Devletleri örneğinde görüldüğü noktadan çok daha geridir. UEMS üye ülkeleri arasında sadece Hollanda ve Hırvatistan’da resertifikasyon programları başlamıştır. Henüz İngiltere’de bile resertifikasyon programı bulunmamaktadır. EBOT üyesi ülkeler çalışmalar yapmakta ve bu çalışmalarda da çoğu kez Amerikan Birleşik Devletlerinin örnek alınmakta. Ülkemizde başlamış program henüz yok

GELECEK......................... Resertifikasyon süreci Amerika Birleşik Devletleri’nde bile sürekli gelişmekte ve değişime uğramaktadır. 2010 yılından itibaren MOC (Maintenance of Certification (Sertifikasyonun sürdürülmesi) sisteminin uygulanmaya başlanması planlanmaktadır.

“Belgenin sürdürülmesi” (Maintenance of Certificate) Bu süreç başta Amerikan Tabipleri Birliği, Amerikan Uzmanlık Board’ları, ACGME, Amerikan Tıp Fakülteleri Birliği (AAMC) ve ECFGM gibi kuruluşlar tarafından desteklenmektedir. STE/SMG ile desteklenen yaşamboyu eğitim modeli 

Bresolin L et al. Education techniques for lifelong learning: international variations in initial certification and maintenance of certification in radiology: a multinational survey. Radiographics. 2008 Jan-Feb;28(1):13-20. “There is considerable heterogeneity in what these countries require for recertification or MOC, and the development of such requirements is cited as a goal for many of the countries”.

Belgenin Sürdürülmesi (MOC) ACGME’nin uzmanlık eğitimi ile ilgili belirlediği 6 genel yetkinliği değerlendirmektedir 1)Hasta hizmeti, 2)Tıbbi bilgi, 3)Hizmet temelli öğrenme ve gelişme, 4)İletişim becerileri ve kişiler arası ilişkiler, 5)Profesyonelizm ve 6)Sistem temelli hizmet.

Belgenin Sürdürülmesi (MOC) ACGME’nin bu yetkinlikleri uygulanacak program içerisinde 4 başlık altında toplanmaktadır: 1) Mesleki durum (Professional standing) 2) Yaşam boyu öğrenme ve kişisel değerlendirme (Lifelong learning and self assessment), 3) Bilişsel deneyim (Cognitive expertise) ve 4) Hizmet performans değerlendirmesi (Practice performance assessment).

Yeniden Belgelendirme : İngiltere dosya üzerinden değerlendirme (5 yılda bir) sundukları hizmet, SMG, değerlendirmeler, hasta ve meslektaş geribildirimleri

İngiltere’deki Değişim : 3 R Yeniden lisans alma (Relincensing) Yeniden belgelendimre (Recertification) Yeniden onaylama (Revalidation)

ABD-İngiltere Yaşamboyu eğitim Güncel bilgi, beceriye sahip, ilgili alanın standartlarını karşılayan hekimin belgelendirme süreci

YENİDEN BELGELENDİRMEDE ULUSLARARASI KABUL GÖREN ÖLÇÜTLER STE-SMG KREDİLERİNİN ÖN KOŞUL OLARAK ALINMASI BUNLARIN HANGİ KATAGORİDE(GRUP 1) ALINDIĞININ SAPTANMASI BELLİ SÜREDE BELLİ SAYIDA KREDİ ALINABİLMESİ BRANŞLARA GÖRE MİNÖR FARKLILIKLAR

YENİDEN BELGELENDİRME Türkiye için hangi model ? Sınav ? STE/SMG Kaılımı Belgelendirmesi , Kredilendirme Portfolyo : İçeriği ? MOC ?

ÜLKEMİZ İÇİN YENİDEN BELGELENDİRME ÖNERİLER............ 1. AŞAMA: Sertifikasyon sonrasında geçirmiş olduğu (genel olarak kabul edildiği gibi bu süre 10 yıl olacaktır) dönemde yeterli sürekli tıp eğitimi (STE) kredisi toplamış olma şartı Yeni hazırlanan TTB sürekli tıp eğitimi ve sürekli mesleki gelişim kredilendirme yönergesi bu kredilerin hangi başlıklar altında ve hangi gruplarda olabileceğini ayrıntılı bir biçimde belirtmektedir. Bu yönerge gerek UEMS’in, gerekse AMA’nın yönergeleriyle uyuşmaktadır. Burada hangi grupta kaç puan alınması gerektiği ilgili yeterlilik kurullarının belirleyeceği bir kriterdir.

TTB –STE YÖNERGESİ

TTB- STE yönergesi I. GRUP 1. Devama dayalı eğitsel etkinlikler: Değerlendirilmesinde devam koşulu aranan konferans, sempozyum, ‘workshop', seminer, yuvarlak masa toplantısı, vb. 2. Eğitim Kursları: Yeni girişimlerle ilgili ya da mesleki yeteneği geliştirmeye yönelik kurslar vb. 3. Kredilendirilmiş dergilerle yapılan STE/SMG etkinlikler: Yıllık abonelik, derginin belirlediği ve okunan bölümle ilgili test, bulmaca, vb. nesnel kanıtlar 4. Görsel-işitsel kayıta dayalı materyaller ile yapılan eğitsel etkinlikler: Kolay erişilebilir materyallerin bulunduğu bölüm, kütüphane ve laboratuarlar (Kullanım öncesi, süre belirtilmeli ve etkinliği tanımlayan bilgiler ve uyulması gereken kuralları içeren kitapçıklar kullanıcılar için hazır olmalıdır. İşlem sonunda etkinlik değerlendirmesi yapılmalıdır. Değerlendirmede devam koşulu aranır.) 5. Yukarda belirtilenler dışında kalan ve kredi almak isteyen hekimin STE/SMG Kredilendirme Kurulu'na başvurması gereken diğer etkinlikler: i. Kredilendirilmiş ulusal dergilerde ve uluslararası indekslere kayıtlı dergilerde yapılmış olan yayınlar ii. Kitap ya da kitap bölümü yazarlığı iii. Grup I'deki etkinliklerde konuşmacı/eğiticiliği iv. Yeterlik sertifikası almak v. Master ya da doktora derecesi almak vi. Ulusal/uluslararası akreditasyon kurumları tarafından akredite edilmiş kurumlarda eğiten ya da eğitilen olmak vii. Uluslararası kredilendirilmiş toplantılara katılım

TTB- STE yönergesi II. GRUP 1. Eğiticilerin kendi alanlarında tanımlanan görevleri dışında katıldıkları ya da yönlendirdikleri ve I. Grup'ta yer almayan eğitim etkinlikleri (makale saatleri, " audit" toplantıları, mortalite toplantıları vb.) 2. Uzaktan eğitim yöntemleri ile verilen (on-line, internet vb.) eğitim etkinlikleri 3. Grup I'de tanımlanmayan STE/SMG etkinlikleri

ÜLKEMİZ İÇİN YENİDEN BELGELENDİRME ÖNERİLER............ 2.AŞAMA: Bu aşamada belirlenen kredi miktarını tamamlamış adayın bundan sonra resertifikasyon için yapılandırılmış bir sınava tabi tutulabilir. Ülkemizdeki yeterlilik kurullarının ve TUK yapısının sağlamlaştırılması ve kayıt sistemlerinin yaygınlaştırılması ile MOC aşamasına geçilmesi

YENİDEN BELGELENDİRME (ABD) STE (CME) puanları, Kredilendirme Sınav ayaklarından oluşur. Aday son 3 yıl için kategori I’de 120 saat STE kredisi topladığını beyan eder.

ATUB(UEMS) – STE önerileri UEMS recommendations for CME requirements Determination of the requirements The national associations should determine the minimum number of CME credits that a specialist should collect over a certain period of time. The UEMS recommends 250 credits over a 5-year period. - Out of these 250 credits, at least 100 should be in external formally planned CME and 100 in internal personal learning activities. - In one year not more than 100 credits should be recognized. - On top of these credits, credit for reading authoritative medical literature should amount to at least 2 hours a week. Yılda yaklaşık 50 STE/SMG Kredisi = 50 saat STE/SMG 5 yılda 250 STE/SMG Kredisi Bir yılda 100 STE/SMG Kredisinden fazla alınmaması Belli oranda bireysel katılım gerekliliği

TTB STE/SMG Kurulu Önerisi (Taslak) Yılda en az 40 TTB TE/SMG Kredisi 5 yılda en az 200 TTB/STE Kredisi Yılda en fazla 60 TTB STE/SMG Kredisi Bireysel aktif katılım gerektiren etkinliklerden en az 30 TTB STE/MG kredisi, diğerlerinden en çok 10 TTB STE/SMG kredisi

SONUÇ Amerika Birleşik Devletleri’nin 75 yıllık deneyimi AB ve ülkemiz için henüz uzak bir gelecek gibi görünmektedir. Zira UEMS içerisinde tüm diğer branşlarda ortak bir board sınavı oluşturulamamıştır. Yapılan avrupa board sınavları ise henüz emekleme aşamasında olup, gerek katılım, gerekse bu sınavın üye ülkeler tarafından tanınması açısından çok gerilerdedir. Ülkemizde düzenli board sınavları yapan yeterlilik kurullarının sayıları günden güne artmakta ve TTB – UDEK içinde bunların ortak bir koordinasyonu için ortak çalışmalar yapılmaktadır

SONUÇ......................... Ülkemizde resertifkasyon aşamasına gelen ve bunu tartışmaya başlayan henüz birkaç yeterlilik kurulu bulunmaktadır. Bununla birlikte bu noktanın tüm yeterlililk kurullarının üzerinde asgari müşterekte uzlaşacağı bir yönerge taslağının hazırlanması faydalı olacaktır. Bu görevde TTB-UDKK-UYEK düşmektedir

SONUÇ............ Başlangıçta yeniden belgelendirme sadece 1. aşama ile ( TTB STE-SMG kredilendirme) sınırlı tutulup, sınav aşamasına veya belgenin sürekliliği(MOC), geçiş döneminden sonra başlanması, Burada tamamen isteğe bağlı ve dernekler tarafından yürütülen yeterlilik kurullarının çalışmalarının belirli bir seviyeye ulaşması, Standardizasyonunun TTB – UDEK tarafından sağlanmasının ardından, sertifikasyonun kabul edilebilirliğinin tüm ilgili kuruluşlara yaygınlaştırılması ve özendirilmesi,

SAYGILARIMLA Dr. Mehmet Demirhan Prof. Dr. İskender SAYEK e Prof. Dr. İzge Günal a katkılarından dolayı teşekkürlerimle