İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ HUKUK KLİNİĞİ OCAK 2005 SUNUM ÖĞR. GÖR. İDİL ELVERİŞ

PROJENİN AMAÇLARI İlköğretim Açısından Hukukun ve yurttaşlığın, yaş grubuna uygun interaktif metotlarla öğrenilmesi Öğrencilerin eğitimleri için sorumluluk almaları gerektiğini idrak etmesi Dogmatik olmadan öğrencilerin düşündürülmesi, öğrencinin tek bir doğru cevap arama ekseninden çıkarılması Bilgi aktarma ve sınama odaklı olmaksızın eğitim verilmesi

PROJENİN AMAÇLARI Hukuk Eğitimi Açısından Mesleğe atılmak üzere olan hukukçulara uygulamaya dönük tecrübe kazandırılması (Hukukçu olmayanların hukuku nasıl gördüğünü anlama imkanını sağlayarak, spontane olarak soru cevaplama ve topluluk önünde konuşma yetisini geliştirerek) Kamu yararına çalışma bilinci oluşturulması, hukukçunun sosyal sorumluluğunun farkına varması Proje sayesinde hedef kitlenin güçlendirilmesi

YÖNTEM I. Eğitimcilerin eğitimi Pedagojik eğitim İnteraktif metotlara giriş ve uygulama Eğitimcilerin örnek ders hazırlaması Sunum Değerlendirme (zamanı kullanma, seçilen konunun ilginçliği vs.) II. Uygulama III. Değerlendirme (dersleri izleme yoluyla kalite kontrolü yanında notlama da yapma, örneğin sınıf yönetimi açısından)

ÖRNEK DERS-I “Hukuk nedir? Amacı nedir?” Elinizde on iki tane şeker olduğunu varsayarak bunları, 5 yaşında zengin bir çocuk 10 yaşındaki çocuk 15 yaşındaki engelli bir genç arasında adil şekilde paylaştırın. Elinizdeki on iki şekeri üç kişiye yaşları ile orantılı olarak paylaştırın. 5 yaşındaki zengin çocuk 15 yaşındaki engelli genç İki durumda ortaya çıkan sonuçların tahtada değerlendirilmesi.

ÖRNEK DERS-II, “Randonya Krallığı’nda Haklar” Randonya Krallığı, Güney Amerika’da hayali bir ülkedir. Ülkenin nüfusu 568 milyon olup, nüfus planlaması yapılmaktadır. Gelir seviyesi düşüktür. Ataerkil bir yapıdadır ve şiddet olayları ülkede yaygındır. Bu nedenle, ülkede bazı haklar aşağıdaki gibi sınırlanmıştır: Sadece 25 yaş ve üzeri kişiler çocuk sahibi olabilir. Bir çift en fazla 2 çocuk sahip olabilir. Daha fazla çocuk sahibi olmak isteyenler çocuk başına 25,000 Randonya Lirası ödemektedir. Aksi takdirde kürtaj olma mecburiyeti vardır. Ülkedeki bu mecburiyeti eleştirenler ceza almaktadır. Erkek öğrenciler devlet tarafından okutulmakta ve onlara burs sağlanmaktadır. Ülkede mektuplar postanede denetimden geçirilerek sahiplerine yollanmaktadır. Seçimlerde sadece 30 yaşını dolduranlar oy kullanabilmektedir.

GRUP DEĞERLENDİRMESİ RANDONYA KRALLIĞI, AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ’NİN BENZERİ OLAN GÜNEY AMERİKA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİNE TARAF OLMAK İSTEMEKTEDİR. ANCAK, ÜLKEDE YUKARIDAKİ UYGULAMALARDAN KAYNAKLANAN BAZI DEĞİŞİKLİKLER YAPILMASI GEREKMEKTEDİR. SİZ KANUN YAPIYOR OLSAYDINIZ, HANGİ ÜÇÜNÜ ÖNCELİKLE DEĞİŞTİRİRDİNİZ? NİYE?

ÖRNEK DERS-III Farazi Dava Sanık olsaydınız kendinizi nasıl savunurdunuz? Mağdurun ailesi olsaydınız ne hissederdiniz? Savcı olsaydınız hangi fikirleri ileri sürerdiniz? Hakim olsaydınız ne yönde karar verirdiniz?

ÖRNEK DERS-IV Görüş geliştirme Önerme: “Aileler çocuklarına hep eşit davranmalı.” Katılıyorum Kesinlikle katılıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kararsızım Katılmıyorum

Önermeyi değiştirerek görüş geliştirme Önerme: “Aileler çocuklarına eşit para vermeli.” Önerme: “Ailedeki çocuklara eşit yemek verilmeli.” Önerme: “Ailedeki kız çocukları anneye, erkek çocukları babaya yardım etmeli.”

EŞİTLİK NEDİR? Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre askerlik sadece erkekler için bir vatandaşlık görevidir. Yine Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre herkes eşittir. Buna göre, kadınların askerlik yapmaması eşitliğe aykırı sayılabilir mi? Eşit olan her zaman adil midir? Örneğin, Türkiye’de eğitim paralı hale getirilse bu düzenleme herkes için eşit olacaktır. Buradan hareketle, her eşit durumun, adil olduğunu söyleyebilir miyiz?

ÖRNEK DERS-V Rol Üstlenme Kanun tasarısı: “Çocuklar akşam 21:00’den sonra sokakta olmamalı” Aileler: taraftar Polis yetkilileri: karşı Okul: taraftar Çocuklar: karşı

Milletvekilli ile görüşme

ÖRNEK DERS-VI Karar İncelemesi Acil Şifa Hastanesindeki kalp doktorlarına, kime kalp nakli yapılması gerektiğine dair akıl veren bir komitede yer alıyorsunuz. Şu anda sadece tek bir kalp nakil için hazır ancak kalbi alacak sekiz tane aday var. Komitenin iki saat içinde kalbi kimin alacağına karar vermesi lazım yoksa transplantasyonda başarı şansı yüksek olmayacak. Tüm transplantasyon adayları çok hasta ve hemen bir kalp almazlarsa ölecekler. 1. 55 yaşında, tıp dünyasında kanserin çaresini bulmak üzere olduğuna inanılan bir kanser araştırmacısı. 2. Hacıhüsrev Mahallesi’ndeki İstiklal İlkokulu’nun Beyoğlu Anadolu Lisesi’nde okumaya başlamış olan 15 yaşındaki en iyi öğrencisi. 3. 23 yaşında, yaşları 1, 3 ve 5 olan üç çocuk annesi bir ev kadını.

Karar İncelemesi 4. 10 yaşında bir kız çocuğu. 5. Tıp Fakültesini yeni bitirmiş, gelecek vaat eden 25 yaşında bir cerrah. 6. 38 yaşında, silahlı soygundan hüküm giymiş ancak şartlı serbest kalmış ve 6, 8, 10 ve 12 yaşlarında çocukları olan bir adam. 7. Afganistan’daki Türk birliğinde görev yapan ve mayına basarak ciddi şekilde yaralanmış genç bir asker. 8. Fakirlere yaptığı yardımlarla tanınan 35 yaşında bir imam. Öğrencilerin verdikleri kararın ve karar sürecinin değerlendirilmesi. Bunu yaparken, Anayasa Mahkemesi’nin, Bağ-Kur aleyhine açılan bir davada yatakta tedavinin 6 ay sonra kesilip kesilemeyeceğine ilişkin (sosyal devlet ilkesi ile ilgili) vermiş olduğu kararın incelenmesi ve verdikleri sonuçla karşılaştırılması.

GELENEKSEL METOT TEK YÖNLÜ

İNTERAKTİF METOT ÇOK YÖNLÜ ÖĞRET- MEN

Öğretmenin “hakemliğinde” eğitim, etkin öğrenci modeli

Eğitmen Öğrenciler 2003-2004 döneminde, 21-22 yaş ortalamasında, 7 erkek, 17 kızdan oluşan, 24 kişilik son sınıf öğrenci grubu. Proje, öğrencilerin lisans eğitimini bitirme şartıydı. Hazırladıkları ve sundukları dersler göz önünde bulundurularak, öğrencilerin başarı notları belirlendi. Bu sene öğrenci sayısı, bitirme tezi zorunluluğunun kalkması nedeniyle 6 kız, 2 erkek olmak üzere toplam 8’dir. Öğrencilerimiz ikili gruplar halinde ilköğretim okullarının ders öğretmenleriyle birlikte Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi dersine girmişlerdir. Bu sene, sınıf mevcuduna göre, bazen tek bazen iki kişi ders verecektir. Her öğrenci haftada iki ayrı sınıfa ders verecektir.

İLGİNİZ VE SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.