SUNUM

KÜRESELLEŞME ÇAĞINDA ESNAF VE SANATKÂRLARIN EKONOMİK VE EĞİTİM SORUNLARI İLE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

GİRİŞ: Esnaflık uzun yıllardır, kendi adına çalışan ve sermaye gerektirmeyen bir iş kolunda işletme sahibi olan insanların mesleği olarak anıldı. Sanatkârlık ise öğrenim, tecrübe ve ustalık gerektiren bir iş kolu olarak tanımlanmaktadır. Sanatkârlık da genellikle esnafların içerisinde değerlendirilmektedir.

21. yüzyılda küreselleşme olayı ile yeryüzündeki ülkeler arasında mal ve hizmetin sınır tanımadan transferi ile bütün sosyoekonomik sistemler, bütün unsurları ile ülkeleri etkilemiş olsa da esnafların üzerindeki etkisi uzun yıllar önemsenmemiştir. Bu etkinin önemsenmemesinin nedeni ise muhtemelen esnafların kendi yaşam bölgelerinde etkilenmeden yaşadıklarının sanılmasıdır.

Günümüzde küreselleşme; esnafın gelir kaynakları olan müşterilerin yaşam biçimlerini, gelirlerini harcama alışkanlıklarını ve tükettikleri ürünleri değiştirmiştir. Küreselleşme ile birlikte esnafların yaptıkları iş ve esnaflığın tanımı da değişikliğe uğramıştır. Eskiden beri genel kabul görmüş iş kolları ile ilgilenen esnaflar, gerek teknolojik ve ekonomik gelişme, gerekse müşteri profili ve beklentilerinin değişmesiyle farklı iş kollarına yönelmiştir.

Örneğin: cep telefonlarının hayatımıza girmesiyle ikinci el cep telefonlarının alınıp satıldığı bir Pazar oluşmuştur. Masör, güzellik uzmanı, web tasarımcısı veya özel şoför olarak çalışanlar, internet kafe işletenler ortaya çıkmıştır.

Artık esnaf olmak için, pek çok iş kolunda sermaye ve eğitim gerekmektedir. Bir işin gerektirdiği bilgi birikimini, çocuk yaştan itibaren o işte çalışarak edinmek yetmemektedir. Esnaflarla aynı ürün ve hizmeti satan büyük işletmeler kentlerde yaygınlaştıkça küçük işletme sahipleri olan esnaflar, küresel ekonomik değişime ayak uydurabilmek için daha fazla eğitim ve sermayeye ihtiyaç duyarak işletmelerini büyütmek ihtiyacını duymuşlardır.

Eğitim seviyesinin, gelişmiş ülkelerdeki eğitim seviyesi ve kalitesinin gerisinde olması, esnafların da küresel ekonomik değişime ayak uydurmasını zorlaştırmaktadır. Ülke ekonomisi ve diğer sorunlardan esnaf ve sanatkâr bağımsız değildir. Köyden kente göç, işsizlik, gelir dağılımındaki adaletsizlik, enflasyon, faiz ve vergi oranları, enerji maliyetinin yüksekliği, esnafların ekonomik durumlarını etkilemektedir.

Devletin ve yerel yönetimlerin, sorunlar iyice derinleşmeden ve başka sorunlara yol açmadan uzun vadeli ve sürdürülebilir çözümler bulmaları şarttır. Her iş kolu için yönlendirme ve danışmanlık hizmeti verilmesi, yasal mevzuatların ekonomik, sosyal ve teknolojik gelişme ve değişimleri de göz önüne alarak, daha esnek bir hale getirilmesi gerekmektedir.

Esnaflık ve Eğitim: Bir Çin atasözü diyor ki: “Bir yıllık fayda bekleyen pirinç eksin, on yıllık fayda bekleyen ağaç diksin, yüz yıllık fayda bekleyen ise insan yetiştirsin.” Esnaflığın günümüzde değişen bir yönü de üretilen ürün ve hizmetlerin daha fazla bilgi yoğun olması ve esnaflığın zamanla daha fazla uzmanlık gerektiren bir hal almasıdır.

Mevcut küçük işletme sahiplerinin, yeni kurulacak işletmelerle rekabet edebilmeleri için sürekli olarak kendilerini geliştirip yenilemeleri, çağa uygun bilgiyi en etkin yoldan edinmeleri gerekmektedir. Bu sağlanmadığında küçük işletmelerin zamanla müşterilerini kaybetmeleri ve işsiz kalmaları kaçınılmazdır.

Esnafların bilinen sorunlarının çözümü için eğitim seviyelerinin ve bilgi birikimlerinin arttırılması ve yeni yatırımlar için ulaşılabilir ve ucuz finansman imkânlarının sunulması birinci derecede öneme sahiptir. Yüksek vergi ve girdi maliyetleri ise sorunların derinliğini arttırmaktadır.

Kalıcı çözüm için özetle; işyeri sahipleri ve yanlarında çalışanların, günün teknolojisine uygun yeni bilgi ve ilkelere sahip olmasını sağlamak, üretilen mal ve hizmetin satılabilmesi için (iç ve dış pazarlarda), yani pazarlama konusunda eğitime alınmasının ve diğer bilinen sorunlarının çözülmesi için, Birliğimiz ve Konfederasyonumuzda planlı bir çalışma yapılması gerekmektedir.

Özetlersek; Esnaf ve sanatkâr işyerlerinde anahtar kişi işletme sahibidir. Bunların işyerlerinin yönetim sorunları vardır. Yönetimdeki hatalar işletmenin sonunu hazırlar. Hizmet içi eğitim ve danışmanlık hizmetleri mutlaka verilmelidir. Yenilik ve teknoloji transferi alanında konferanslar verilmelidir.

Küçük esnaf ve sanatkârlara yönetim danışmanlığı hizmetleri veren Kosgeb, Tosyöv ve MPM gibi kuruluşların eğitim kurslarından yararlanılmalıdır. Stratejik planlama yapılması, işyeri sahiplerine öğretilmelidir. Pazarlama sorunlarının çözümünde kooperatifleşmenin bir çözüm yolu olduğu anlatılmalıdır.

Banka kredilerinde teminat sorununun çözümü için garanti fonundan yararlanma konusunda üst yöneticilerin çalışma yapmaları şarttır. Üniversitelerin bilgi birikimlerinden yararlanılmalıdır.

Devlet tarafından esnaf ve sanatkârların her türlü sorunlarının dile getirildiği ve her türlü fırsatların anlatıldığı, mesleki odalarımızın faydalanacağı şekilde kullanıma hazır bir web sayfası olmalıdır. İlgililere saygılarımızla arz ederiz. BİRLİK EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ

TEŞEKKÜR EDERİZ İSTESOB EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ Eğitim Müdürü: Metin İÇTEM Eğitim Müd. Asistanı: Ahmet Z. GÜNDOĞDU