HESAP TABLOSU PROGRAMLARI BİLGİSAYAR ORTAMINDA YARATILAN ELEKTRONİK ÇALIŞMA SAYFALARI

EXCEL’DE GRAFİK HAZIRLAMAK Grafik hazırlamak için ilk yapılması gereken işlem, kendisi için grafik hazırlamak istediğiniz tabloyu hazırlamaktır. Örnek olması için 2 sütun ve 6 satıra sahip yandaki tabloyu hazırlayalım. Kendisi için grafik hazırlanacak tablonun hazırlanması işlemi biter bitmez, tablonun grafiğe konu edilecek satır ve sütunları seçilir. Bu tabloda sayısal bilgi içeren yalnızca bir sütun olduğu için tablonun tümünü seçebiliriz. AYLAR SATIŞ TOPLAMI Ocak 75 Şubat 80 Mart 85 Nisan 70 Mayıs 65

EXCEL PROGRAMINDA GRAFİK İŞLEMLERİ.. Seçme işleminden sonra EKLE > GRAFİK komutunu vermemiz yada araç çubuğunda bulunan kısayol düğmesinden bu komutu uygulamamız gereklidir. Böylece grafik hazırlama konusunda bize yardımcı olacak olan “Grafik Sihirbazı” çalışmaya başlar.

EXCEL PROGRAMINDA GRAFİK İŞLEMLERİ.. Grafik sihirbazı yardımıyla grafik hazırlama işlemi 4 adımda gerçekleşmelidir. Grafik sihirbazı her adımda hazırlamak istenilen grafik ile ilgili olarak sorular yöneltir. SÜTUN grafik türünü seçelim ve ileri tuşuna basalım.

EXCEL PROGRAMINDA GRAFİK İŞLEMLERİ.. Bu diyalog kutusundaki, “VERİ ARALIĞI” metin kutusunda tablonun seçili duruma getirilen hücrelerin adlarının önüne $ karakteri getirilmiş durumdadır. Bundan başka, hücre eriminin başına tabloya konu edilecek bilgilerin alınacağı sayfanın adı yazılmaktadır. Bu metin kutusunda tablonun grafiğini çizmek istediğiniz kısmın satır ve sütun adlarının önüne “$” karakteri koymasanız bile herhangi bir sorun çıkmaz.

EXCEL PROGRAMINDA GRAFİK İŞLEMLERİ.. Grafik sihirbazına ait 2. Adımı temsil eden diyalog kutusunda seçilen satır ve sütun adlarının (hücre erimi) yazıldığı metin kutusunun sonunda kırmızı oklu bir düğme bulunmaktadır. Bu düğmeye tıklama yapıldığında Grafik Sihirbazının 2. Adımını temsil eden diyalog kutusu küçülür ve tablonun üzerinde grafiğe konu edilecek hücreleri seçme imkanı tanınır. Seçim işlemini yaptıktan sonra yine aynı düğmeye tekrar tıklama yaparak 2. Adıma geri dönülür Grafik sihirbazına ait 2. Adımı temsil eden diyalog kutusunda grafiğe konu edilecek hücreleri seçme ve onaylama işleminden başka Seri yeri adı altında bir araya getirilmiş iki düğme bulunmaktadır. Başlangıçta Sütunlar düğmesi seçilir. Bu durumda veri serisi sütunlardan oluşur ve “Satış Toplamı” başlıklı sütun veri serisi olarak kullanılır. Eğer veri serisi olarak tablonun satırlarını kullanmak istiyorsanız bu kez Satırlar düğmesini seçili duruma getirmek gerekir.

EXCEL PROGRAMINDA GRAFİK İŞLEMLERİ.. Grafik sihirbazının 3. Adımını temsil eden diyalog kutusunda Başlıklar, Eksenleri Kılavuz Çizgileri, Gösterge, Veri Etiketleri, Veri Tablosu adında 6 sekme bulunmaktadır.

EXCEL PROGRAMINDA GRAFİK İŞLEMLERİ.. Başlıklar sekmesindeki Grafik Başlığı metin kutusu ile hazırlanmak istenen grafiğin başlığı belirlenir. Başlangıçta bu metin kutusunun içeriği boştur. Ancak ilk veri serisinin adı başlık olarak seçilir. Örnek olması için grafiğin başlığını “Satış Grafiği” olarak seçelim. Verilen ekran görüntüsündeki grafik şekline dikkatlice bakacak olursanız eksen başlıklarının olmadığını görürsünüz. Bu nedenle (X) Kategori ekseni için “Aylar”, (Y) Değer ekseni için “Satışlar” başlığını girelim.

Eksenler sekmesindeki seçeneklerle grafikte “Y” ve “X” eksenine yer verilip verilmeyeceği konusunda seçim yapılmaktadır. Başlangıçta Eksenler (X) Kategori ekseni ve (Y) Değer ekseni onay kutuları seçili durumda olduğundan grafikte X ve Y eksenleri görüntülenir. Grafikleri kolay yorumlayabilmek için grafiklere yatay çizgiler eklenmektedir. Grafikte yatay ve düşey çizgilerin olup olmaması Kılavuz Çizgileri sekmesinde yer alan seçeneklerden yararlanılarak sağlanır. Gösterge sekmesindeki Göstergeyi Göster seçeneği ile tabloya gösterge (legant) eklenip eklenmeyeceği konusunda seçim yapılır. Gösterge varsayım olarak tablonun sağ tarafına eklenir. Eğer göstergeyi tablonun başka bir tarafına eklemek istiyorsanız Yerleştirme adı altında bir araya getirilmiş olan radyo düğmelerinden yararlanmanız gerekir.

Excel’de Grafik İşlemleri …. Grafik sihirbazının 3. Adımında istediğiniz seçim ve ayarlamaları yaptıktan sonra İleri düğmesine tıklama yaparak bir sonraki adıma geçebilirsiniz. Grafik sihirbazının 4. ve son adımını temsil eden diyalog kutusunda grafiğin yeri belirlenmektedir. Başlangıçta Nesne olarak düğmesi seçili olduğu için Grafik aktif tabloya dahil edilir. Konu olarak seçilen tabloda çok miktarda bilgi olmadığı için grafik ile grafiğe konu edilen bilgilerin bir arada olması istenirse Nesne olarak düğmesi aktif iken Son düğmesine tıklanır.

Excel’de Grafik İşlemleri …. Eğer grafiği tablonun bulunduğu sayfaya değil de yeni bir sayfaya çizdirmek isteseydik Yeni sayfa olarak düğmesi seçili iken Son düğmesine tıklanır. Böylece tablomuz Sayfa1’ de iken Grafiğimiz Grafik1 isimli yeni bir sayfaya çizilmiş olur. Grafik seçiliyken Standart Araç Çubuğundaki Grafik kısayol düğmesine fare ile tıklarsak, Grafik sihirbazının 1/4 adımında görülen grafik tiplerine ilişkin seçeneklerden herhangi birini seçerek grafiğimizi o tipte yeniden çizdirmiş oluruz. Hazırlanan grafiğin, grafik sayfası içinde oldukça küçük boyutta olduğunu görmüş olmalısınız. Bu sırada çalışma kitabı penceresinin boyutlarını arttırsanız bile, grafiğin boyutları değişmez ve grafiğe eklenmiş olan başlıklar ekranda net okunamaz. Ancak bu sırada hazırladığınız grafiği yazdıracak olursanız, grafiğin gerçek boyutlarının daha büyük olduğunu ve ekrana küçültülerek getirildiğini görebilirsiniz. Grafiğin çalışma kitabı penceresinde hangi oranda küçültülerek görüntülendiğini görmek istiyorsanız. Görünüm menüsünden Yakınlaştır komutunu uygulayıp ekrana YAKINLAŞTIR diyalog kutusunu getirebilirsiniz. Bu kutudaki boyutu Özel seçeneğindeki bölgeye 40 yazarak %40 olmasını sağlayabilirsiniz.

Excel’de Grafik İşlemleri …. Hazırladığınız grafik üzerinde işlem yapmak için Grafik menüsündeki komutlardan yararlanabilirsiniz. Bunun dışında grafiğin üzerindeyken farenin sağ tuşuna tıklayarak Grafikler üzerinde işlem yapmak için kullanılan komutları içeren kısayol menüsünü ekrana getirebilirsiniz. Eğer grafik üzerinde değil de grafiğin sütunları veya başlıklarının üzerindeyken sağ tuşa tıklasaydınız Excel akıllı davranıp, üzerine tıkladığınız yerler ile ilgili değişiklikler yapılmasına izin veren menüleri açacaktır

Grafik Türü > Silindir > ileri UYGULAMA 1 Yıllar Gelir (YTL) Gider (YTL) 2002 1200 950 2003 1050 800 2004 1250 1100 2005 1345 2006 750 Ekle > Grafik yada standart araç çubuğundaki Grafik Çiz kısayol düğmesini kullanarak Grafik Sihirbazını çalıştırınız. Grafik Türü > Silindir > ileri Seri Yeri > Sütunlar Seriler ; Yukardaki tabloda ilk sütunda sayısal bilgi Yıllar olduğu halde tabloda gerçekte veri serisi olarak kullanılabilecek 2 sütun vardır. “Yıllar” başlıklı sütundaki bilgilerin veri serisi olarak kullanılmasını engellemek için Grafik Sihirbazının 2. Adımını temsil eden diyalog kutusu ekrandayken Seriler sekmesini seçelim. Seri yazan kısımda bulunan Yıllar seçeneğini silelim. Böylece veri serisi ikiye iner. İleri diyerek devam ediniz. X ekseni 1, 2 ,3, 4, 5 olarak gözükür. X ekseninin yıllar sütundaki değerleri göstermesi için Kategori X ekseni etiketleri metin kutusunun sonunda kırmızı oklu bir düğme bulunmaktadır. Bu düğmeye tıklama yapılarak sayfadan yillar sütunundaki değerler seçilir. Eksen, Başlık, Kılavız çizgileri vs. İlişkin istediğiniz ayarları yapıp ileri tuşuna basınız. Yeni sayfa olarak düğmesini aktif yapıp Son diyiniz. Böylece grafiğiniz Grafik 1 isimli yeni bir sayfaya çizilir. Bu sayfanın adını da Grafik1 yerine Gelir-gider grafigi olarak değiştiriniz.

UYGULAMA 2 09.05.2007 tarihli uygulamada hazırladığınız veri tablolarının grafiklerini çiziniz.