Maltepe Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YASASININ İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI YÖNÜNDEN TETKİKİ Yrd Doç Dr Turhan Şalva Maltepe Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı

İSTANBUL SABİHA GÖKÇEN İSG İSTANBUL SABİHA GÖKÇEN

İSG İŞ İŞÇİ SAĞLIK HASTALIK GÜVENLİK KAZA

İSG 6 İŞ İŞÇİ 3 SAĞLIK HASTALIK 3 GÜVENLİK KAZA 1

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU 6331 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

6331 KORUYUCU HEKİMLİK KORUYUCU MÜHENDİSLİK KORUMA

ÜLKENİN GELİŞMİŞLİK DÜZEYİ KORUMA ÜLKENİN GELİŞMİŞLİK DÜZEYİ Risk oluşmadan riskin önlenmesini içeren sistemin kurulması 2. Risk oluştuktan sonra iş kazası veya meslek hastalığı sonucu çalışanın gelir azalışı ve gider artışını tazmin eden sosyal güvenlik programı

DÜNYADA İSG Dünyada 2003 yılı itibariyle 360,000 ölümlü iş kazası meydana gelmiş ve 2002 yılında 2 milyon civarında kişi, işe bağlı hastalıklar sonucu hayatını kaybetmiştir. Her gün 960,000’den fazla insanın iş kazası sonucu yaralandığı ve 5,330 çalışanın meslek hastalığı sonucu hayatını kaybettiği tahmin edilmektedir (Hämäläinen vd., 2009:125).

DÜNYADA İSG Dünya genelinde istihdam edilenlerin %18'i, iş kazaları nedeniyle işe en az 4 gün devamsızlık etmektedir. Afrika ve Güney Doğu Asya iş kazalarının toplam istihdama oranında başı çekmektedir. Afrika D bölgesinde istihdam edilenlerin %196'sı iş kazası nedeniyle işe en az 4 gün devamsızlık etmektedir. Söz konusu oran Afrika E ve Güney Doğu Asya içim sırasıyla %149 ve %147'dir. Bir başka anlatımla söz konusu bölgelerde, her çalışan yılda neredeyse ortalama 2 kez en az 4 gün işe devamsızlıkla sonuçlanan kaza geçirmektedir.

DÜNYADA İSG İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin zayıf olduğu Bangladeş'te iş kazası nedeniyle ölümler Çin ve Hindistan'ın üç katı kadardır (Radon vd., 2010:61). Kolombiya'da iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ekonomik olarak aktif nüfusun sadece üçte biri için geçerlilik arz etmektedir. Tarım, madencilik ve inşaat gibi çoğu işkollarında çalışma koşullarının iyileştirilmesine ihtiyaç vardır (Canney, 2005:55).

DÜNYADA İSG EU’da her yıl 5720 kişi iş kazaları nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Ayrıca 159500 işçi meslek hastalıkları nedeniyle ölmektedir. EU’da her 3,5 dakikada bir kişi işle ilgili sebeplerden dolayı ölüyor.

DÜNYADA İSG Dünyada her yıl 358.000 işçi ölümcül iş kazası geçirir. 337 milyon ölümcül olmayan iş kazası oluşur. 1.950.000 kişi işle ilgili hastalıklardan dolayı ölüyor.

TÜRKİYE’DE İSG Ölümle sonuçlanan iş kazası sayısı 2008’de 865, 2009’da 1171, 2010’da 1444 iken ölümle sonuçlanan meslek hastalığı sayısı sırasıyla 1 – 0 ve 10’dur.

TÜRKİYE’DE İSG 2010’da Ankara’da 2715 iş kazası, 192 meslek hastalığı olurken Bursa’da 7580 iş kazası, 4 meslek hastalığı, Adana’da 701 iş kazası, 0 meslek hastalığı, Bilecik’te 1070 iş kazası 1 meslek hastalığı bildirilmiştir.

TÜRKİYE’DE İSG 2007 yılında 2.600.000 sigortalı bulunan İstanbul’da 10.197 iş kazası (binde 3,9) ve 23 meslek hastalığı (yüzbinde 0,9), 291.000 sigortalı bulunan Kocaeli’de 7532 iş kazası (binde 25,8) ve 16 meslek hastalığı (yüzbinde 5,5) bildirilmiştir. Aynı yıl 70.000 sigortalı bulunan Zonguldak’ta 3794 iş kazası (binde 53,6) ve 996 meslek hastalığı (yüzbinde 1406) bildirilmiştir.

İŞ KAZALARI

MESLEK HASTALIKLARI

MESLEK HASTALIKLARI Beklenen meslek hastalığı oranı binde 4-12 dir. Türkiye’de yüzbinde 10-35 arasındadır. Türkiye’de beklenen sayı 36.000-108.000’dir. Türkiye’de saptanan vaka sayısı 500-1300’dür.

MESLEK HASTALIKLARI Dünyada meslek hastalıklarının % 35’i kas iskelet sistemi hastalıklarıdır. Türkiye’de meslek hastalığı bildirimleri içinde kas iskelet sistemi hastalıklarına pek rastlanmamaktadır.

İŞ SAĞLIĞINDA GELİŞMİŞLİK MESLEK HASTALIĞI TESBİTİ İŞ KAZALARI

NE İŞ YAPIYORSUN? İş tanımı Çalışma saatleri Tehlike türleri Son işi Diğer işleri Maruziyetler Diğer işçilerde hastalık oluşumu İşten uzaklaşma durumunda hastalık ilişkisi

TEKRARLANAN SEBEP GÜRÜLTÜ VAR MI? TOZ VAR MI? ………. VAR MI?

FAKTÖRLER Fiziksel ( gürültü, ısı, radyasyon, tozlar ) Kimyasal ( solventler, pestisitler, ağır metaller ) Biyolojik ( tbc, hepatitler, HIV ) Ergonomik ( Tekrarlı hareketler ) Psikolojik faktörler

NE YAPMALI? Anamnez Fizik muayene Diagnostik testler ( Akciğer filmi, SFT, Odio, Kan tetkikleri vb) Ortam ölçümleri Eğitimler Kişisel koruyucu donanım Risk değerlendirmesi

6131 KAPSAMI GENİŞLETTİ Bu sayede kamu ve özel tüm çalışanlar İSG hizmetlerinden yararlanacak. Meslek hastalığı ve iş kazaları konusundaki farkındalık ve önlem alma bilinci artacak. 6131 CEZALARI CAYDIRICI İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırmama cezası 5000 TL/ay, işyeri hemşiresi çalıştırmama cezası 2500 TL/ay

ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ KURUMSAL HİZMET SUNUMU ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ İŞYERİ HEMŞİRELİĞİ RİSK YAKLAŞIMI Yaptırmama cezası 3000 TL tekrarında 5000 TL ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ Her çalışan için 1000 TL SAĞLIK GÖZETİMİ Her çalışan için 1000 TL KURUMSAL HİZMET SUNUMU

ÇALIŞANLARIN EĞİTİMLERİ ÇALIŞANLARIN GÖRÜŞLERİNİN ALINMASI Her çalışan için 1000 TL ÇALIŞANLARIN GÖRÜŞLERİNİN ALINMASI Her çalışan için 1000 TL

İSG ÇALIŞANLARIN, İŞVERENLERİN VE ÜLKEMİZİN SİGORTASIDIR.