NAMAZ

Namaz Nedir? İslam'da namaz, Muhammed (s.a.v.)'e vahiy suretiyle anlatılmış, sınırları ve şekli belirlenmiş özel bir ibadettir.

Namaz Niçin Kılınır? Namazı, kulluk görevimizi yerine getirmek için kılarız. Namazlarda kalbimizi Allah’a açar, ona dua eder, ona sığınırız. Namazla, Allah’a şükür borcumuzu yerine getirmiş oluruz. Namaz kılan bir kişi, Allah’a yakınlaştığı için kötülüklerden uzaklaşır. Namaz, insanı düzenli ve disiplinli yaşamaya sevk eder.

İlgili Ayetler “Sana kitaptan vahy edileni oku ve namazı dosdoğru kıl,gerçekten namaz kötülüklerden ve çirkinliklerden alı koyar.” Ankebut / 45

İlgili Ayetler (devamı) “Ey iman edenler! Sabrederek ve namaz kılarak Allah'tan yardım dileyin. Şüphe yok ki Allah sabredenlerle beraberdir.” Bakara / 153

İlgili Ayetler (devamı) “Onlar gaybe inanırlar namazı dosdoğru kılarlar kendilerine rızık olarak verdiğimizden de Allah yolunda harcarlar.” Bakara / 3

İlgili Ayetler (devamı) “Şüphesiz iman edip salih ameller işleyen namazı dosdoğru kılan ve zekatı verenlerin mükafatları Rableri katındadır. Onlara korku yoktur. Onlar mahzun da olmayacaklardır.” Bakara / 277

İlgili Hadisler “Güneş doğmadan ve batmadan önce namaz kılan bir kimse cehenneme girmeyecektir.” “Namaz dinin direğidir, onu bırakan dinini harap etmiş olur.” “Kul ile küfür arasında namazı terk etmek vardır.”

Namazın Farzları Namazın farzları on ikidir.Bunların altısı içinde, altısı dışındadır. Dışındaki farzlara namazın şartları denir. İçindeki farzlara namazın rükünleri denir.

Namazın Şartları Hadesten taharet: Manevî kirin giderilmesi için, abdest almak, gusül yapmaktır. Necasetten Taharet: Vücut, elbise ve namaz kılınacak yerin temizlenmesidir. Setr-i avret: Avret yerini örtmek demektir. İstikbal-i kıble: Namaz kılarken kıbleye dönmektir. Vakit: Namazı, vaktinde kılmaktır. Niyet: Namaza dururken kalp ile niyet etmektir.

Namazın Rükunları İftitah tekbiri: Namaza başlarken “Allahu ekber” demektir. Kıyam: Namazda ayakta durmaktır. Kıraat: Namazda, Kur'an-ı kerimden sure veya âyet okumaktır. Rüku: Ayakta okuma bittikten sonra, eğilip elleri dize koymaktır. Sücûd: Secde etmek demektir. Kâde-i âhıre: Son oturuş demektir.

Namazın Vacipleri Namazın farzları gibi vacipleri ve sünnetleri de vardır. Namazın vaciplerinden biri sehven/unutularak terk edilmişse sehiv secdesi yapmak gerekir. Vacipleri kasten terk etmek namazı bozar.

Namazın Vacipleri (devamı) Namaza “Allahu Ekber” sözü ile başlamak. Fâtiha sûresini okumak. Fâtihayı, sûreden önce okumak. Fâtihadan sonra bir sûre veya en az üç kısa âyet okumak. İlk iki rekatta Fatiha okumak. Secdede burnunu alnı ile beraber yere koymak.

Namazın Vacipleri (devamı) Secdeleri birbiri ardınca yapmak. Fâtihayı sünnet ve vacip namazların her rekâtında bir kere okumak. Üç ve dört rekatlı namazların ikinci rekatında oturmak. İkinci rekâtta teşehhütten fazla oturmamak. Teşehhüdde iken Ettehıyyâtü’yü okumak. Tâdîl-i erkâna riâyet etmek.

Namazın Vacipleri (devamı) Namazın sonunda, selam vermek. Vitir namazında kunut dualarını okumak. Bayram namazlarında alınan ilâve tekbirler. İmâmın sabah, akşam, yatsı namazının ilk iki rekâtında yüksek sesle okuması. Cuma, bayram, teravih, vitir namazlarında imamın açıktan okuması. Öğle ve ikindi namazlarında, içinden okumak.

Namazın Vacipleri (devamı) İmama uyan cemaatin fatiha ve sureyi okumayıp susması. Namazda yanılma olursa sehiv secdesi yapmak. Namazda secde ayeti okursa secde etmek.

Namazın Sünnetleri Namazın sünnetleri, o ibadetin Peygamberin tarif ettiği üzere kılınmasını temin eder. Sünnetin yapılmasına sevap olmakla birlikte terk edilmesine ceza yoktur; sadece kınama ve sitem vardır.

Namazın Sünnetleri (devamı) İftitah tekbirini alırken elleri yukarıya kaldırmak. İftitâh ve kunût tekbîrlerinde, avuçları kıbleye çevirmek. Tekbirleri imamın açıktan söylemesi. Beş vakit namaz ile Cuma namazı için ezan ve kamet getirilmesi. İftitah tekbirini alır almaz el bağlamak. Tekbirin arkasından "sübhaneke" okumak.

Namazın Sünnetleri (devamı) Sübhaneke'den sonra “e'ûzu” okumak. Her fâtihadan önce besmele çekmek. Fâtihadan sonra gizlice âmin demek. Sağ elini sol elinin üzerine bağlamak. Sübhaneke ve E’ûzu-Besmele'yi sessizce okumak. Rukû'a giderken tekbir almak, yani “Allahu ekber” demek.

Namazın Sünnetleri (devamı) Rükû'da, 3 kere “Sübhâne rabbîyelazîm” demek. Rukû'dan kalkarken tekbir almak. Rukû'da diz kapaklarını elleriyle kavramak. Rukû'da ellerinin parmaklarını aralıklı bırakmak. Rükû'dan kalkarken “Semiallahü limen hamideh” demek. Bunun ardından “Rabbena leke'l-hamd” demek.

Namazın Sünnetleri (devamı) Rukû'dan sonraki kalkışta dosdoğru oluncaya kadar dikilmek. Secdeler için tekbir almak. Secdelerde üç kere “Sübhane Rabbiyel-A'lâ” demek. Secdeye varırken önce dizleri, sonra elleri, sonra yüzü yere koymak. Secdeden kalkarken önce yüzü, sonra elleri, sonra dizleri kaldırmak.

Namazın Sünnetleri (devamı) Kıyamda iki ayağın arasını dört parmak kadar açık bulundurmak. Rükû'da dizleri dik tutup bükmemek. Rükû'da arkayı dümdüz tutmak. Rükû'da başla sırtı aynı hizada bulundurmak. Oturuşlarda elleri uyluklar üzerine koymak. Oturuşlarda erkeklerin sol ayağı yatırıp sağ ayağı dikmesi.

Namazın Sünnetleri (devamı) Tahiyyatı sessizce okumak. İki secde arasında birazcık oturmak. Tahiyyâttan sonra Peygamberimize salli ve barik dualarını okumak. Salat ve selâm'dan sonra, Rabbenâ veya benzeri bir duâyı okumak. Selama sağdan başlamak. Sütre edinmek.

Namazın Sünnetleri (devamı) Selâmda Esselâmü aleyküm ve rahmetullah demek. İmam sol tarafa selam verirken sesini biraz yavaşlatmak. Secdede iken kolunu yere ve böğrüne yapıştırmamak. Cemaatle namaz kılarken bir veya daha fazla rekatı kaçırmış kimsenin imamın ikinci selamını beklemesi.

Namazın Adabı Âdâb, Hz. Peygamber'in bazen yapıp bazen terk ettiği şeylerdir. Bunları terk etmek yerilmeyi gerektirmez, bir günah sayılmaz. Fakat bunları yapmak daha faziletlidir.

Namazın Adabı (devamı) Namazda tevazu, sükûnet ve huzur içinde bulunmak. Kamet sırasında “hayye alel felâh” denirken imam ve cemaatin namaz için ayağa kalkması. “Kad kameti's-salâh” denilirken imamın namaza başlaması. Ayakta iken secde yerine bakmak. Rükû halinde iken ayakları üstüne bakmak. Secde ederken burnun ucuna bakmak.

Namazın Adabı (devamı) Otururken kucağına bakmak. Selam verirken omuzlara bakmak. Rüku ve secde tesbihlerini üçten ziyade yapmak. Aksırmamaya, öksürmemeye, esnememeye özen göstermek. Esneme durumunda ağzı tutmak, dudakları dişlerle olsun kapamak. Kıyafete çeki düzen vermek.

Namazın Mekruhları Mekruh; kerih, çirkin, beğenilmeyen iş demektir. Namazda vâcibi ve müekked sünneti yapmamak tahrîmen mekruhtur. Müekked olmayan sünnetleri yapmamak tenzîhen mekrûhtur.

Namazın Mekruhları (devamı) Namazda tadil-i erkanı terk etmek, Başı döndürüp bakmak, Başı bir tarafa eğmek, Esnemek, gerinmek, Parmak çıtlatmak, Namazda beden ve elbiseyle oynamak,

Namazın Mekruhları (devamı) Zihnini, hatırını meşgul edecek bir halde namaza durmak, Kılıksız, kıyâfetsiz bir halde namaza durmak, Namazda parmaklarını birbirine geçirmek, Namazda ellerini böğrüne koymak, Özrü yok iken namazda bağdaş kurmak veya çömelmek, Secdeye varırken elbisesini önünden veya arkadan kaldırmak,

Namazın Mekruhları (devamı) Kırâati rükûda tamamlamak, İkinci rekâtta; ilk rekatta okuduğu sûrenin üstündeki sûreyi okumak, İki rekatta okuduğu iki sûre arasını bir sûre ile ayırmak, Bile bile âyet atlamak, Namazda gözlerini yummak, Gözlerini yukarıya dikmek,

Namazın Mekruhları (devamı) Yol üzerinde, mezar üstünde, hamam içinde, pisliğe yakin bir yerde, namaz kılmak, Secdede yalnız alnını secdeye koyup burnunu yere koymamak, Canlı bir şeyin sûreti üzerine secde etmek; Namaz kılacağı yerde Kıble tarafında, canlı sûreti, bulunmak, Kor halindeki ateşe karşı namaz kılmak, Namazda iken kaşınmak, terini silmek,

Namazın Mekruhları (devamı) Önünden insan geçmesi ümit edilen bir yerde namaz kılarken önüne bir sütre koymamak, Namazda iken etrafına bakınmak, Namazda özürsüz bir şeye dayanmak, Namazda insan yüzüne karşı durmak, İkinci rekatta birinciden uzun okumak, Hiçbir özrü yokken secde yerindeki taşları ayıklamak, düzlemeye çalışmak,

Namazın Mekruhları (devamı) Secdeye varırken ellerini dizlerinden evvel yere koymak, Secdeden kalkarken dizlerini ellerinden önce kaldırmak. Ayni sûreyi, bile bile iki rekatta tekrar okumak, Namazda, bit , pire tutmak, Namazda güzel bir şeyi koklamak, sıcaklıktan dolayı yelpazelenmek, Canı çektiği bir yemek var iken namaza durmak.

Namazı Bozan Şeyler Namazın rükünlerinden veya şartlarından herhangi birinin eksikliği durumunda namaz bozulur. Namazın bozulmuş olacağı fâsid veya bâtıl tabirleriyle ifade edilir.

Namazı Bozan Şeyler (devamı) Sabah namazını kılarken günesin doğması, Yara iyileştiği için sargının düşmesi, Özürlü kimsenin (namaz içinde) özrünün sona ermesi, İmâ ile namaz kılanın, rükû ve secdelere gücü yetmesi, Teyemmümle namaz kılmakta olan kimsenin su bulması, Ayağındaki mestlerin kolaylıkla çıkması,

Namazı Bozan Şeyler (devamı) Namazda konuşmak, Namazda bir şey yemek, veya içmek, Kendi işiteceği kadar gülmek, Kıbleden göğsünü çevirmek, Namazda iken bir iş yapmaya çalışmak, Namazda iken birine selâm vermek veya selâm verenin selâmını almak,

Namazı Bozan Şeyler (devamı) Dünyaya ait bir işi hatırlayarak sesle ağlamak, Ağrı ve sızıdan dolayı “ah”, “of” demek, inlemek, Öksürüğü yok iken öksürmeye çalışmak, boğazını hırıldatmak, Bir şeyi üflemek, Birine cevap vermek maksadıyla bir âyet okumak, Mest üzerine yapılan meshin müddeti, namazda iken bitmek,

Namazı Bozan Şeyler (devamı) Âyeti yanlış okuyarak, manâsını bozmak, Erkekle, kadın yan yana bir hizaya namaza durmak, Namaz esnâsında hayız görmek, Namazda âyeti Mushaf'ın yüzünden okumak, İmamdan ileri durmak, Namazda ağzına kar, yağmur, dolu düşen kimse, onu yutarsa,

Namazı Bozan Şeyler (devamı) Namazda, bir rüknü edâ edecek kadar süre avret yeri açılırsa, Özürsüz bir saf kadar yürümek, Secdede iki ayakları birden kaldırmak, İmâmdan başkasının duâsına âmîn demek, Namazda kedi veya köpeğe “piss”, “hoş” gibi şeyler söylemek, Namazda bir rükun içinde üç defa bir yerini kaşırsa namazı bozulur.

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği Bölümü Hazırlayan Merve SORGUNLU 1090710119 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği Bölümü