YANGIN GÜVENLİĞİNDE YENİ GÜNDEMLER Abdurrahman İNCE İSG Yüksek Lisans Öğretim Görevlisi İBB İtfaiye Eğitim Merkezi Eski Amiri YANGIN VE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE YENİ GÜNDEMLER İSAF GÜVENLİK FUARI VE KONFERANSI 13-15 MART 2019 SHERATON - ANKARA

YANGIN GÜVENLİĞİNDE GÜNDEM 1- Gazlı sabit otomatik söndürme sistemlerinde güvenlik problemleri 2- Yangın esnasında çalışmayan yangın güvenlik sistemleri 3- Ders çıkarılamayan dış cephe yangınları (Dış Cephe yangınında sıra kimde)

TEMİZ MADDE (CLEAN AGENT) OLARAK BİLİNEN SÖNDÜRME GAZLARI NFPA 2001, “Standard on Clean Agent Fire Extinguishing Systems”; Temiz madde "buharlaşmadan sonra bir kalıntı bırakmayan elektriksel olarak iletken olmayan, uçucu veya gazlı yangın söndürücü" olarak tanımlanmaktadır. Karbon dioksit, Halon 1301, Halon 1211, Halon 2402 veya sulu yangın söndürme maddelerini kapsamaz. FC-3-1-10 (chemical name: perfluorobutane (C4F10); trade name PFC-410 HFC-227ea (chemical name: heptafluoropropane (CF3CHFCF3); trade name: FM-200 HBFC-22B1 (chemical name: bromodifluoromethane (CHF2Br); trade name: FM-100 R-595 Blend (blend of hydrochlorofluorocarbons: HCFC-123 (4.75%), HCFC-22 (82%), HCFC-124 (3.75%), Isopropenyl-1-Methylcyclohexane (3.75%); trade name: NAF S-III IG-541 (mixture of inert gases: nitrogen (50%), argon (40%), carbon dioxide (10%)--also shown in 52:40:8 ratio; trade name: INERGEN HFC-23 (chemical name: trifluoromethane (CHF3); trade name: FE-13 HFC-125 (chemical name: pentafluoroethane (CHF2CF3; trade name: FE-25 HCFC-124 (chemical name; chlorotetrafluoroethane (CHClFCF3; trade name: FE-241

NFPA 2001-2018 Edition “Standard on Clean Agent Fire Extinguishing Systems”

NFPA 2001-2018 Baskısı “Standard on Clean Agent Fire Extinguishing Systems”

NFPA 2001-2018 Baskısı “Standard on Clean Agent Fire Extinguishing Systems”

NFPA 2001-2018 Baskısı “Standard on Clean Agent Fire Extinguishing Systems”

GAZLI SABİT OTOMATİK SÖNDÜRME SİSTEMLERİNDE GÜVENLİK PROBLEMLERİ FM200 ismiyle bilinen gazın kimyasal adı “heptafloropropan” dır. Teknik adı “HFC227ea” dır. FM200 ticari bir marka adıdır. HFC227ea (FM200) gazının söndürme konsantrasyonu % 7 dir. Kurulduğu hacmin yüzde 7 sinden fazlasını doldurursa yangını söndürür. Bu gazın toksik özellikleri olarak NOAEL: zararlı etkinin görülmediği en yüksek konsantrasyon: % 9 ve LOAEL: zararlı etkinin görüldüğü en düşük konsantrasyon % 10,5 dur. Böylece hem zararlı etki göstermeyecek ve hem de yangını söndürecek bir konsantrasyon aralığında ve genellikle hacmin % 8 ini dolduracak şekilde sistem tasarlanır.

GAZLI SABİT OTOMATİK SÖNDÜRME SİSTEMLERİNDE GÜVENLİK PROBLEMLERİ HFC227ea (FM200) gazlı sabit otomatik söndürme sisteminin kurulduğu, çoğunluğu bilgi işlem sistem odaları olmak üzere tüm hacimlerde gerek ülkemizde ve gerekse tüm yerkürede çok sayıda ölümlü kazalar yaşanmaktadır. Temel yanılgı bu gazın insana zararı olmadığı söyleminden kaynaklanmaktadır. Bu söylemin dayanağı ise yukarıda izah edildiği şekilde söndürme konsantrasyonunda insana zararlı etkisinin olmayacağı bilgisidir.

SÖNDÜRME GAZLARI ZEHİRLİ Halbuki Paracelsus’un “Her madde zehirdir. İlacı zehirden ayıran dozdur.” tespitine benzer şekilde; “Oksijenin dışındaki tüm gazların, bir hacme salındıklarında öncelikle oksijenin konsantrasyonunu solunamayacak orana düşürüp boğularak ölüme neden olduklarından dolayı zehirli kabul edilmeleri gerekir.” Bu nedenle HFC227ea (FM200) gazının insan sağlığına zararının olmadığını söylemek çok büyük yanılgıdır.

KONSANTRASYON SEVİYESİ heptafloropropan (CF3CHFCF3): HFC227ea: FM200 GAZLI SABİT OTOMATİK SÖNDÜRME SİSTEMLERİ KONSANTRASYON SEVİYESİ MARUZ KALMA SINIRI % 9 ya da altında (current NOAEL) Herhangi bir sınırlama yok. % 9'dan - % 10.5'e kadar 1 dakika limit % 10,5'den büyük (current LOAEL) Herhangi bir maruziyetten kaçınılmalı

GAZLI SABİT OTOMATİK YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMİ İLE KORUNAN ODALARDA KAZALARIN YAŞANMAMASI İÇİN GÜVENLİ KULLANIM TALİMATI 1. HFC227ea (heptafloropropan, FM200) dahil, gazlı sabit otomatik söndürme sistemleri, içeride insan bulunmuyorsa otomatik modda çalıştırılabilir. 2. İçeriye herhangi bir görevli/teknisyen gireceği zaman manuel moda alınmalı ve kapı açık tutulmalı, işlem sonrası kapı kapatılıp sistem otomatiğe çevrilmelidir. 3. İçeride çalışan/lar bulunuyorsa mesai saatleri içinde manuel modda olmalı ve kapı açık tutulmalıdır. Mesai sonrasında kapı kapatılıp sistem otomatiğe çevrilmelidir.

Yangın esnasında çalışmayan yangın güvenlik sistemleri Yangın güvenlik sistemlerinin çoğunun yangın esnasında çalışmadığı görülmektedir. Bu sistemlerin çoğunlukla ilk başta çalışır vaziyette teslim edilmediği / teslim alınmadığı ve asgari yılda bir defa yapılması gereken periyodik kontroller ile aksaklık ve eksikliklerinin ortaya çıkarılmadığı, böylece giderilemediği ve sonuç olarak yangın esnasında çoğunlukla çalışmadığı maalesef müşahede edilmektedir.

YangIn GÜVENLİK SİSTEMLERİNİN PERİYODİK KONTROLLERİ YAPILMALIDIR. Halbuki yangın esnasında bu sistemlerin çalışması son derece önemlidir. Birçok yangın bu sistemler çalışmadığı için büyümekte ve çok daha fazla kayıplara ve hasarlara sebebiyet vermektedir. Bu vahim durum ülkemizi yangın güvenliği açısından gelişmemiş ülkelerin seviyesine düşürmektedir.

Yangın esnasında çalışmayan yangın güvenlik sistemleri İSTANBUL GAZİOSMANPAŞA'DAKİ TAKSİM İLKYARDIM HASTANESİ'NDE YANGIN... HASTA YAKINI: ‘ALARM ÇALIŞMADI İKİ KATI DUMAN KAPLADIKTAN SONRA SESLENEREK HABER VERİLDİ’ CNN Türk yayınında konuşan hasta yakını Erkan Canbay, eşinin hasta olduğunu ve yangın başladığında sekizinci katta olduklarını söyledi. Yangın alarmının çalışmadığını belirten Canbay, “Üstelik iki katı duman kapladıktan sonra seslenerek haber veriyorlar. Birçok hasta sedyede kaldı, şoktayım, anlamıyorum. Hastamı götürmeye çalışıyorum, ikimizde halsiziz, perişanız” dedi.

YANGIN GÜVENLİK SİSTEMLERİNİN ETKİN ÇALIŞMASI İÇİN TEMEL GEREKLER 1. Standartlara Uygun Kurulum ve Belgelenmesi 2. Doğru Tasarım 3. Elektrik Tesisatı ve Acil Durum Enerji Sistemi 4. İşletmeden Sorumlu Kişilerin Sisteme Hâkimiyeti 5. Periyodik Kontrol, Test ve Bakım

YangIn GÜVENLİK SİSTEMLERİNİN PERİYODİK KONTROLLERİ YAPILMALIDIR. Yangın güvenlik sistemlerinin yangın esnasında aksamadan çalışabilmesi için; 1- İlk başta tesis eden kuruluş tarafından çalışır vaziyette teslim edilmesi, 2- Kabullerinin, çalışır durumda olduğu, bina yetkilisi ve yangın sorumlusu tarafından kontrol edilerek yapılması ve teslim alınması ve 3- En az yılda bir defa periyodik kontrol, test ve bakımları yapılması gerekmektedir. Böylece bu sistemler her an kullanıma hazır tutulmalı ve yangın esnasında aksamadan çalışabilmelidir.

BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİKTE SİSTEMLERİN PERİYODİK KONTROL, TEST VE BAKIMI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER; MADDE 85- (4) Bu Yönetmelikte öngörülen her türlü sistemin, cihazın ve ekipmanın, montaj ve işletme süresince performans ve çalışma sürekliliği sağlanacak şekilde kabul testinin yapılması, periyodik kontrol, test ve bakıma tabi tutulması gerekir. Binalarda kurulacak basınçlandırma, havalandırma ve duman tahliye tesisatı da, binanın yangın sorumlusunun gözetiminde test ve bakıma tabi tutulur.

BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİKTE SİSTEMLERİN PERİYODİK KONTROL, TEST VE BAKIMI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER; MADDE 90- (5) Binalarda kurulacak söndürme sistemlerinin tasarımı ve uygulaması, yetkili merci tarafından kontrol edilir ve onaylanır. Periyodik kontrol, test ve bakım gerektiren sistemlerin ve cihazların kontrolü, testi ve bakımı bina sahibi, yöneticisi veya bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği bina yetkilisince yaptırılır.

BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİKTE SİSTEMLERİN PERİYODİK KONTROL, TEST VE BAKIMI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER; MADDE 100- (1) Bu Yönetmelikte öngörülen yangın söndürme sistemlerinin, bina sahibi, yöneticisi veya bunların yazılı olarak sorumluluklarını devrettiği bina yetkilisinin sorumluluğu altında, ilgili standartlarda belirtilen sistemin gerektirdiği periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi tutulması şarttır.

DERS ÇIKARILAMAYAN DIŞ CEPHE YANGINLARI (DIŞ CEPHE YANGININDA SIRA KİMDE) 12 MART 2019 SALI

DERS ÇIKARILAMAYAN DIŞ CEPHE YANGINLARI (DIŞ CEPHE YANGININDA SIRA KİMDE) 05 NİSAN 2018

LONDRA’DA 24 KATLI GRENFELL TOWER DIŞ CEPHE YANGINI, 80 ÖLÜ, ÇOK SAYIDA YARALI 14 HAZİRAN 2017

14.06.2017 Londra’da 24 katlı Grenfell Tower Dış Cephe Yangını, 80 Ölü, Çok Sayıda Yaralı

DIŞ CEPHE YANGINLARI

DIŞ CEPHE YANGINLARI 17 TEMMUZ 2012

YANGIN GÜVENLİĞİNDE YENİ GÜNDEMLER İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER YANGIN GÜVENLİĞİNDE YENİ GÜNDEMLER Abdurrahman İNCE İSG Yüksek Lisans Öğretim Görevlisi İBB İtfaiye Eğitim Merkezi Eski Amiri YANGIN VE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE YENİ GÜNDEMLER İSAF GÜVENLİK FUARI VE KONFERANSI 13-15 MART 2019 SHERATON - ANKARA