LİSANSLI DEPOCULUK

Lisanslı Depoculuk Sanayi ve Ticaret Bakanlığının yayımlamış olduğu Hububat, Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Lisanslı Depo Yönetmeliği’ne göre; Lisanslı depo: hububatın sağlıklı koşullarda muhafaza ve ticari amaçla depolanması hizmetlerini sağlayan tesislerdir. Depolama hizmetleri: Lisanslı depoya kabul edilen ürünlerin tartılması, boşaltılması, yüklenmesi, taşınması, nakliyesi, depolamaya ve şartlara uygun hale getirilmesi ve depolanması, ürün ambalajlarının onarılması, ürünün depodan çıkarılması gibi hizmetlerdir.

Lisanslı Depoculuğun Faydaları Lisanslı depoculuk sistemi, çiftçiye elde ettiği ürün için zaman faydası sağlayarak istediği kadar olan kısmını karar verdiği zamanda kullanmak veya ticaretini yapmak üzere tazeliğini koruyarak depolanmasını sağlar. Sağlıklı ve güvenli bir depolama ortamı yaratan, ticarette kolaylık için ürün senedi ve buna karşılık bankalardan kredi kullanma imkanı ayrıca zamandan kazanç sayesinde ürünleri gerçek değerinden pazarlama fırsatı sağlayan lisanslı depoculuk sistemi çiftçilere ekonomik açıdan büyük kolaylık sağlamlamaktadır.

LİSANSLI DEPOCULUK Bu Sistemle; Piyasanın dengelenmesi, Bankalardan kredi ve finansman sağlanması, İhtisas borsalarının kurulmasına zemin oluşturulması İşlemlerin elektronik ortamda yapılması Nakliye masrafları ve ürün kayıplarının azaltılması Hububat ticaretinin kayıt altına alınması Vergi gelirlerinin arttırılması Öngörülmektedir.

Kanun İle Getirilen Yenilikler A.Ş. Olarak yapılanma, Yetkili sınıflandırıcılık, Ürün senedi uygulaması, Tazmin fonu oluşturulması, Lisanslı depo teminatı, Ürün sigortası,

Neden Depo Yapılmalı Yetersiz kapasite , 25 milyon ton üretim 13 milyon ton mevcut depo Arzın güvenliği ve ötelenmesi, Ürün senetleri ile kredi imkanı, Stok finansmanı, Nakit yönetimi,

Depo İhtiyacı Nasıl Karşılanacak? Kamu -neden depo yapılamıyor? -yatırım programına yeni proje alınmaması -bütçe kısıtları Özel sektör -finans sektörü (bankalar, ÖFK) -piyasa aktörleri (üretici, sanayici, tüccar)

Kullanabilecek Argümanlar Vergi kanunlarında muafiyet ve istisnalar tanınması Yatırım teşvikleri Kiralama taahhüdü ( TMO işletme maliyetini karşılayacak ) Uluslararası finansman kaynakları

Uluslararası Finansman İmkanları Avrupa yatırım bankası -AYP birlikte çalıştığı yerli bankalar aracılığı ile küçük ve orta ölçekli yatırım projelerine 12.5 milyon €’ya kadar kredi -Doğrudan büyük projelere limit sınırı olmayan kredi Dünya Bankası - Kamu için-IBRD( uluslararası imar ve kalkınma bankası ) - özel sektör için-IFC(uluslararası finans kurumu) AB –FEOGA(üye ülkeler için) %25 Feoga, %50 Kullanan, asgari %5 hükümet

Tazmin Fonu Lisanslı depo işletmecilerinin yükümlülüklerini yerine getirmemesinden dolayı ortaya çıkan zararların tazmini amacıyla bir fon kurulmaktadır.

Lisanslı Depo Teminatı Lisanslı depo işletmek lisans almak için müracaat edenler, depo kapasitesinin ürün rayiç bedelinin %15’inden az olmamak üzere Bakanlıkça belirlenen tutarda lisanslı depo teminatını vermek zorundadırlar.

Şirket Kuruluşu Esasları A.Ş. Şeklinde kurulur, Sanayi ve Ticaret Bakanlığından lisans alınır, Kuruluş sermayesi minimum 1 trilyon TL dir.

Yetkili Sınıflandırıcılık Lisansı Lisanslı depoya tevdi edilen tarım ürünleri bu kanun kapsamında geçerli lisansa sahip yetkili sınıflandırıcılar tarafından analiz edilir ve sınıflandırılır. Sanayi ve Ticaret Bakanlığından alınan lisanslar iki yıllık süre için geçerlidir.

Ürün Senetleri Bir ürünün lisanslı depo işletmesine teslim ve kabul edilmesi halinde, söz konusu ürün için senedi düzenlenir. Bu yasa ile getirilen ürün senedi Türk Ticaret Kanununun Umumi Mağazacılık hükümleri dışında yeni bir senet türüdür.

1-ÜLKEMİZDEKİ DURUM Ülkemizde depolama, işletmelerin veya kişilerin bireysel ihtiyaç veya kapasitelerine göre uygun olmayan ortamlarda ve denetimsiz şekilde yapılmaktadır. TMO dışında tarım ürünleri lisanslı depoculuğu yapan işletme bulunmamaktadır, TMO; başta işletme zafiyetleri, yetersiz laboratuar ve yetersiz sermaye imkânları ile lisanslı depoculukta başarı sağlayamamış, çok az miktarda emanet ürün depolayabilmiştir, Ayrıca ürünü temsilen çıkarılan makbuz senetleri de her el değiştirmede KDV uygulaması nedeniyle birden çok işlem görememektedir, Ülkemizde ürünler, depolama altyapısı olmadığından ve teminat olarak kullanılmadığından arzın yoğun, fiyatların düşük olduğu dönemde elden çıkarılmaktadır. Bu durum üreticilerin zarara uğramasına yol açmaktadır, Pazara arz olan ürünlerin gerek kalite standartları, gerekse bunları test eden laboratuvar sistemi yetersiz, genel kabul görmüş veya güvenilir olmaktan uzaktır,

Ürün pazarlanırken kalite unsurları objektif olarak test edilmediğinden, kalite unsuru fiyatlara yeterince yansımamakta ve kaliteli üretim gereği gibi teşvik edilememektedir, Ürün pazarlanmasında büyük sıkıntı yaşanmakta, dünya üretiminin %75’ini gerçekleştirdiğimiz fındık ürününde bile fındık piyasası ve fiyatları büyük ölçüde ülkemiz dışında oluşmaktadır, İl ve ilçe bazında faaliyet gösteren ticaret borsalarımız, günümüzde e-ticaret yoluyla tüm dünyanın pazar olduğu bir dönemde çok yetersiz kalmışlardır, Ürün ticareti, büyük ölçüde münferit numuneler üzerinden ikili pazarlık suretiyle yapılmaktadır, Buğday ve pamuk dâhil tarım ürünlerinin küçük bir bölümü, borsa ortamında alınıp satılmakta, büyük bir bölümü ise kayıt dışı olarak ticarete konu olmaktadır,

2-LİSANSLI DEPOCULUK VE ÜRÜN BORSACILIĞI SİSTEMİNİN GETİRECEĞİ FAYDALAR 2.1 ÜRETİCİLER AÇISINDAN Mahsülleri depolayabilecekleri güvenli, sigortalı ve sağlıklı depo imkânı, Fiyatların düşük olduğu hasat döneminde ürünlerini satmak yerine lisanslı depolara koyarak, ürün senetlerini teminat göstererek uygun koşullarda kredi temin imkanı, Ürettiği ürünlerin objektif laboratuvar koşullarında standardını belirleme, kalite unsurlarına göre talep etme ve pazarlama olanağı ile kaliteli üretime teşvik, Nakliye maliyetinin en aza indirilmesi, Ürününü çevresindeki bir iki tüccara satma yerine ürün senedinin, ürün borsalarında satışa sunulması nedeniyle, çok sayıda alıcının rekabetinden yararlanma ve daha yüksek kazanç elde etme olanağı, Ürününü uygun depolama ve kredi imkânlarından yararlanarak fiyatların en yüksek olduğunu düşündüğü dönemde pazarlama imkânı getirmektedir.

2.2 SANAYİCİLER / TÜCCARLAR AÇISINDAN Kendi işletmeleri ve bireysel ihtiyaçları için depo inşa etme maliyetinden kurtulma ve asli faaliyet konusunda yoğunlaşma, Talep ettikleri miktar, tür ve kalitedeki ürünü güvenilir bir şekilde, elektronik ortamda mekân sınırlaması olmaksızın, kısa zamanda temin etme imkânı, Ellerinde tutacakları ürün senetleriyle, ileride olası fiyat farklılıklarından korunma, risklerini azaltma ve işletmelerinin (kâr/zarar) durumunu tahmin edebilme imkânı, Ellerindeki ürün senetleri vasıtasıyla işletmelerinin ürün ihtiyacını garanti altına almak yanında bu senetleri teminat olarak kullanarak bankalardan kredi sağlama imkanı, Ellerinde ürün senedi bulunan sanayiciler / tacirler, fabrika ve işletmelerine en yakın lisanslı depodan ürününü teslim alma, gereksiz ürün taşımacılığı en aza indirgeme ve nakliye masraflarını düşme imkanı vermektedir.

2.3 DİĞER FAYDALARI   Ürün senedi aracılığıyla, yatırımcılar için hisse senedi, döviz, altın, faiz gibi yatırım araçlarına alternatif bir enstrümanı sağlanmakta, Standardı belirlenmiş ürün ve lisanslı depo sistemiyle tarım ürünlerinde vadeleri piyasalara geçişte altyapı oluşturulmakta, Elektronik ticarete büyük bir potansiyel yaratılmakta, Ürün analizi, depolanması, sigortalanması ve kredi kullanılması nedeniyle bu sektörlere yeni gelirler ve iş alanları kazandırılmakta, Lisanslı depoların ve ürün ihtisas borsalarının yurt içinde ve dışında açacakları şubeler ile ürün pazarlanmasıyla, dağıtımında büyük kolaylıklar ve altyapı olanakları gerçekleşmektedir.