AKCİĞER GRAFİSİNDE YOĞUNLUK ARTIŞI Konsolidasyon Atelektazi Akciğerde hacim kaybı Alveollerin sıvı (transuda, eksuda, kan), hücre (inflamatuar, malign) veya madde (sürfaktan, protein) ile dolması nedeniyle havalanmada azalma Akciğer ödemi, Pnömoni, Kanama, Neoplasm, ARDS Akciğer grafisinde hava ışını geçirdiği için siyah gözükürken, dokular ışını yansıttığı için beyaz renkte gözükür. Normal bir akciğer, hava ve doku bir arada bulunduğundan gri renkte gözükür. Akciğerde siyahlık havalanma artışına (Amfizem…) bağlı iken; burada tartışılacak beyazlık artışı ise 2 mekanizmayla meydana gelir: Havalanma azalması (Atelektazi…) Doku artışı (Konsolidasyon, kitle, nodül…) Akut Konsolidasyon Kronik Konsolidasyon ( >1 ay) Pulmoner ödem Neoplasm Pnömoni Sarkoidoz Aspirasyon Organize Pnömoni Kanama Eozinofilik Pnömoni İnfarkt Alveolar Proteinozis Obstruktif (Rezorptif) Hava bronkogramı görülmeyen tek atelektazi tipidir, diğerlerinde görülür. En sık görülen tiptir. Bronş içini daraltan lezyon, mukus tıkacı, yabancı cisim aspirasyonu, dıştan bası 2) Kompresif Pnömotoraks, plevral sıvı, bül, kitle 3) Adsorpsiyon Surfaktan üretimindeki eksikliğe bağlı alveol yüzey geriliminde azalma (Pulmoner Emboli) Sikatrizasyon Pulmoner fibroz Nodül& Kitle Kist& Kavite İyi sınırlı, yuvarlak şekilli opasiteler İnce duvarlı (<4mm), düzgün sınırlı Kistin iç yüzeyi epitel ile çevrili Konjenital Bronkojenik kist Edinsel Hidatik kist Kalın duvarlı (>4mm), düzensiz sınırlı Nekroz ile meydana geldiği için, etrafı oluştuğu doku ile çevrili Tüberküloz Akciğer absesi Akciğer kanseri (en sık skuamoz hücreli karsinom) Granulamatoz Polianjitis (Wegener) Romatoid Artrit Kavite duvar kalınlığı >4mm Konsolidasyon Kitle >3 cm Nodül ≤3 cm Konsolidasyon Hava bronkogramı. Alveol içini dolduran patolojileri belirtir. Bronşlar normal. Trakea ve diyafram lezyon tarafına çekilmiş. Plevra Sıvısı İnterstisyel Hastalık ÖZELLİK MEKANİZMA ÖRNEK Transuda Hidrostatik basıncın artması Konjestif kalp yetmezliği Plasma onkotik basıncın azalması Hipoalbüminemi Plevral boşlukta basıncın azalması Atelektazi Peritoneal boşluktan sıvı hareketi Asit Eksuda Lenfatik drenajın azalması Maligniteler Plevral geçirgenliğin artması Neoplazi, ve inflamasyon Retikülonodüler, buzlu cam, bal peteği görünümü İnflamatuar Sarcoidoz, Asbestoz, İdiopatik Pulmoner Fibrozis, Romatoid Artrit İlaç Bleomisin (en sık), Nitrofurantoin, Metotraksat, Amiodaron Enfeksiyon İnterstisyel pnömoni (Viral, PCP, Mycoplasma) Tümor Lenfanjitis Karsinomatoza, Metastaz Diğer Ödem (Kalp yetmezliği) Hava sıvı seviyesi içeren kistik yoğunluk artışı Konsolidasyon Atelektazi Akciğerde volüm kaybı yok. Akciğerde volüm kaybı Alveol içi sıvı, hücre veya madde ile dolar. Buna bağlı olarak lezyonun dış sınırları dışarıya doğru itilir, konvekstir. İtilmeler gözlenir. Akciğerde volüm kaybına bağlı lezyonun dış sınırları içe doğru çekilir, konkavdır. Çekilmeler gözlenir. Hava bronkogramı görülür. Hava bronkogramı görülebilir (Obstruktif tip hariç). Komşu yapılar lezyonun karşı tarafına (contralateral) itilir. Mediastinum Trakea Kalp Diyafram Komşu yapılar lezyon tarafına (ipsilateral) çekilir. Kosta aralıkları artar. Kosta aralıkları daralır. Damarlar ve bronşlar birbirine yaklaşır (Crowding Bulgusu). Fissürler yer değiştirir. Kalp yetmezliğinde Kerley B çizgisi Plevra Sıvısı Plevrada kalsifikasyon Kalsifiye Lenfadenopati Pulmoner İnfarkt Kalsifikasyon Sistemik venlerden gelen trombüslerin pulmoner arterlere ulaşmasına pulmoner emboli denir. Emboli akciğerde damarı tıkayıp, dokunun beslenmesini engeller ve infarkta sebep olur. Pulmoner Emboli Vaskülit İnterstisyel Hastalık Kalsifiye Lenfadenopati Patlamış mısır şekli Tüberküloz, Silikoz, Histoplazmozis Hamartom Yumurta kabuğu şekli Plevra ve diyaframda plaklar Silikozis Mezotelyoma (Asbest maruziyeti) HAZIRLAYANLAR Stj. Dr. Selin ARAS Prof Dr. Sait KARAKURT Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi 2019 Kaynakça: Arcot J. Chandrasekhar, MD, FRCP, FACP, FCCP. ‘‘Chest X-Ray.’’ 18 Aralık 2018 tarihinde erişildi. www.meddean.luc.edu Woodring JH1, Reed JC. Types and mechanisms of pulmonary atelectasis. J Thorac Imaging. 1996 Spring;11(2):92-108. Robin Smithuis ,‘‘Chest X-Ray - Lung disease-Four-Pattern Approach.’’ 17 Aralık 2018 tarihinde erişildi. www.radiologyassistant.nl Robin Smithuis and Otto van Delden, ‘‘Chest X-Ray - Basic Interpretation’’ 17 Aralık 2018 tarihinde erişildi. www.radiologyassistant.nl Jay H. Ryu, MD, and Stephen J. Swensen, MD, ‘‘Cystic and Cavitary Lung Diseases: Focal and Diffuse.’’ Mayo Clinic Proc., June 2003, Vol 78 A-chest-radiograph-of-a-patient-with-history-of-asbestos-exposure. 31 Aralık 2018 tarihinde erişildi. www.researchgate.net Dr. Saikat Sarkar, ‘‘Pleural calcification’’ 4 Ocak 2019 tarihinde erişildi. www.radiopaedia.org/cases/pleural-calcification-7 Üçgen şeklinde yoğunluk artışı(Hampton’s hump)