REKREASYON

BÖLÜM: 1 ZAMAN VE BOŞ ZAMAN DEĞERLENDİRMEYLE İLGİLİ KAVRAMLAR

ZAMAN KAVRAMI: Zaman: Bir iş veya oluşun içinde geçtiği, geçeceği veya geçmekte olduğu süre veya vakittir. Özellikleri: Ödünç alınamaz, kiralanamaz, satın alınamaz, çoğaltılamaz, depolanamaz, tasarruf edilemez, kullanılır ve kaybedilir, verimli ve etkili kullanımı, kişinin eğitimi ve kendini iyi tanımasına bağlıdır, iyi değerlendirilemediğinde stres yaratır. Zamanın doğru ve etkin kullanılması; zaman yönetiminin iyi planlanması ve uygulanması ile mümkündür.

ÇEŞİTLERİ: Zorunlu Davranışlar için Gerekli Zaman: - Çalışma (iş): fabrika işçiliği, taksicilik, doktorluk - Çalışma etkinlikleri: işe gidip gelirken yolda geçen zaman, iş yemeği - Yaşamı sürdürmeye yönelik etkinlik: yeme, içme, uyuma, seks

BOŞ ZAMAN (LEISURE) Bireyin hem kendisi hem de başkaları için bütün zorunluluklarından veya bağlantılarından kurtulduğu, ve kendi isteği ile, seçeceği faaliyette uğraşacağı zamandır.

Boş zaman, insanların, çalışma, ve fizyolojik ihtiyaçlarının karşılanması dışındaki, özgürce dinlenme, başarı kazanma, kişisel gelişme, eğlenme için kullandıkları zamandır.

Boş Zaman için Gerekli Zaman: - Sportif boş zaman: Bir tıp doktorunun yüzme sporu yapması, bir öğrencinin kayak ve dağcılık yapması

- Yaratıcı boş zaman: İnsanların yaratıcı yetenekler (resim, heykel, el sanatarı) için ayırdıkları boş zaman

- Sosyal boş zaman: Eş, dost, akraba ziyaretleri, kutlamalar, aile, arkadaş toplantıları

Turistik boş zaman: insanların turizm olayına katılmak için ayırdıkları boş zaman dilimidir. - Bu zaman dilimi zorunlu etkinlikler dışında kalan zaman dilimiyle ilgilidir.

- Örn: Bir arkadaş grubunun iki günlüğüne, otel konaklamalı, tarihi ve turistik yerleri görme amaçlı Marmaris’e gitmesi - Ankara’da ikamet eden bir ailenin turistik amaçla Eskişehir’e yaptıkları seyahat

BOŞ ZAMANIN TEMEL İŞLEVLERİ: Dinlenme fonksiyonu: yeniden bedensel, ruhsal ve zihinsel güç kazanmayı kapsar

Eğlenme fonksiyonu: Can sıkıntısını ortadan kaldırmayı kapsar

Gelişim fonksiyonu: İnsan düşüncesini günlük eylemlerin otomatikliğinden kurtararak, insan kişiliğinin geliştirilmesini sağlayan faaliyetleri kapsar.

İNSAN DAVRANIŞLARININ ZAMAN AÇISINDAN ANALİZİ: (mutlak zorunlu, kısmen zorunlu, boş zaman davranışı) Okula gitme-Seyahat etme Seramik yapma-İbadet etme Voleybol oynama-Kıyafet dikme Sürücülük-Ders verme Tiyatro kursuna gitme-Web tasarımı yapma Ameliyat yapma-Resim yapma

BOŞ ZAMAN DEĞERLENDİRME: Boş zaman, olumlu kullanılırsa kişisel ve toplumsal gelişim sağlar.

Olumsuz kullanıldığında, bunalım, başıbozukluk gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır.

TURİZM OLAYI:

TURİZM KAVRAMI: İnsanların gezme, görme, bilinmeyenleri öğrenme, dinlenme, eğlenme, spor, toplantılara katılma, din, sağlık gibi çalışma dışı turistik amaçlarla geçici seyahatleri, en az bir gece konaklamaları, turizm ürünlerini satın almalarıyla ilgili olaylar ve ilişkilerdir.

TURİZMİN BAŞLICA ÖZELLİKLERİ: İnsanların çalışma dışında eğlenmek için yaptıkları faaliyetlerdir; tarihi eser görme, spor, balayı, iş seyahati, eğitim, dinlenme, macera, aile ziyareti, kasino, festival, fuar, din…….

Ekonomik nitelik taşır; ev sahibi ülkeye gelir/döviz kazandırır, turist gönderen ülkeye gelir/döviz kaybettirir.

Turistlere; fizyolojik, zihinsel ve psikolojik açıdan yenilenme ve güç kazandırma eğilimi vardır, örn: macera, spor turizmi

Alt ve üst yapı çalışmalarını arttırır; bu anlamda özel sektör ve devlet desteği ve işbirliği sağlar.

Paket ürün gerektirir. Bir üründeki aksaklık, diğerlerine de sirayet edebilir. Örn: seyahat acentası, transfer, otel…..

Turist talebindeki değişime göre; ürün ve turizm çeşitlendirmesi yapılmalıdır.

İşletmecilik, hukuk, sosyoloji, psikoloji, coğrafya, tarih, ekoloji, arkeoloji gibi bilim dallarıyla yakın ilişki içindedir.

Görünmeyen ihracat yaratır. ??

Genellikle HİZMET üretir ve satar. Bu sebeple etkin tanıtım, reklam ve pazarlama çabaları gerekir.

Diğer sektörlerin gelişimini de etkiler; tarım, sanayi.

Turistlerin satın alacakları hizmet için yaptıkları ödeme konusunda tereddütlerini ortadan kaldırmak için güvence verilmelidir.

Emek yoğun bir sektördür, hizmetin kalitesi, hizmeti verenin kalitesine bağlıdır.

Turistik tüketimi sezonluk değil, tüm yıla yaygın hale getirmek gerekir.

Turizm; BOŞ ZAMAN değerlendirme kapsamına girer.

TURİZM İŞLETMELERİ:

ASLİ KONAKLAMA İŞLETMELERİ: Otel Tatil Köyü Motel

Camping Apart Otel Hostel

YEME İÇME VE EĞLENCE İŞLETMELERİ Restoran Bar Kafeterya Eğlence Yerleri

SAĞLIK VE SPOR TESİSLERİ: Termal Konaklama İşletmesi Sağlıklı Yaşam Tesisi Havuz

Golf Tesisi Turistik Rekreasyon Tesisleri

TATİL MERKEZLERİ Kapalı açık yüzme havuzu En az 250 kişilik toplantı ve eğlence salonları Türk hamamı, sauna, aletli jimnastik salonu, bowling, bilardo, squash, sinema v.b. 24 saat sağlık hizmeti; doktor, hemşire

EĞLENCE MERKEZİ: Bünyesinde konaklama hizmeti bulunmaya ancak misafirlerine bunun dışında her türlü imkanı ve eğlenceyi sağlayan işletmeler.

TEMALI PARK: Temaya uygun tasarım Son teknolojiler Gösteriler Yeme-içme hizmetleri

GÜNÜBİRLİK TESİSLER: Konaklama hizmeti sunmaz Yeme-içme Eğlence Spor

YÜZER TESİSLER: Türk karasularında veya limanlarında turizm amaçlı kullanılan deniz araçları Konaklama Yeme-içme Eğlence

KIŞ SPORLARI KAYAK MERKEZLERİ Dağ sporları yapılmasına yönelik imkan sağlanır Teleferik Telesiyej Teleski Telekabin

TUR OPERATÖRLERİ: Konaklama, ulaştırma, yeme-içme, eğlence, turist rehberliği gibi turistik hizmetleri bir araya getirerek paket ürün halinde turistlere sunan TOPTANCI işletmelere denir Bu ürünleri perakendeci seyahat acentelerı kanalıyla pazarlar. Türkiye’de bunu A grubu seyahat acentelerı üstlenmiştir.

SEYAHAT ACENTELERİ: Turistlere turizm hizmetleri hakkında bilgi veren, tur düzenleyen, komisyon karşılığında turizm işletmelerinin ürünlerini satan, ticari amaçlı işletmelerdir.

BOŞ ZAMANI DEĞERLENDİRMENİN TURİZM VE ANİMASYONLA İLİŞKİSİ: Turizm, boş zaman değerlendirmeyle ilgili olay ve ilişkileri kapsamaktadır. Boş zaman değerlendirme, dinlenmenin yanı sıra hareketli bir tatil de olabilir. BBD, turizm boş zaman değerlendirmenin önemli bir etkinliğidir.

Rekreasyon Sektörü Nasıl Oluşmuştur? Teknolojik gelişmeler Çalışma saatlerinin azalması Ücretli tatil hakkının yaygınlaşması Sosyal hakların artması

Bu Süreç Turizm Sektörünü Nasıl Etkiledi? Boş zaman değerlendirme isteği, kültürel bir değişim yaratmıştır. Kişiler, iş dışında ruhsal doyuma ulaşma isteği içine girmişlerdir. Bu da turizme olan talep artışında etkili olmuştur.

Animasyon Nedir? Turizm işletmecilerince, turistlere sunulan boş zaman değerlendirme etkinlikleridir. Bu özelliğiyle, turistik rekreasyon kapsamına girmektedir.

Rekreasyon Hangi Faktörlere Göre artış Gösterir? Teknolojik gelişmeler Gelir düzeyindeki artış Ulaşım sistemlerini gelişimi

Sonuç olarak; rekreasyondaki bu artış, turizm sektörüne olan talebi de arttırmış, aynı zamanda turizmde rekreasyon olan animasyona duyulan ihtiyaç da artmıştır.

REKREASYONUN ÖZELLİKLERİ: İnsanların boş zamanlarında katıldıkları etkinliklerdir. Her tip insanın katılımına olanak tanır. (yaş, cinsiyet) Çalışmanın tam karşıtıdır.

Tembellik olarak görülmemeli, çalışılmayan zamanın değerlendirilmesidir. Bu zamanlar sayesinde, yoğun çalışma ve kaos ortamından sıkılan insanlar; zihinsel, ruhsal ve fiziksel güç kazanırlar. İnsanlara başarı, kendini kanıtlama, ifade etme, takdir edilme, statü kazanma, yeni deneyimler edinme duygularını tattırır.

Kişiler etkinlik türünü yerini seçebilir, etkinliği kendi yaratabilir. Toplumun gelenek, değer ve etik anlayışına uygun olmalıdır. Bir faaliyete duyulan ilgi, diğerlerine karşı da ilgi yaratabilir.

Yabancı ülke ve kültürleri rencide edici unsurlar taşımamalıdır. Renk, ırk, milliyet ayrımı yapılmamalıdır. İnsanlar üzerinde olumlu etki yaratarak kültürel eylemler tekrarlanır ve sonraki kuşaklara aktarılır.

Belirlenmesinde insan ihtiyaçları göz önünde bulundurulmalıdır. Çocuklar için eğitici, öğretici ve geliştirici yönü vardır, özellikler tatil yörelerinde bu yönü dikkate alınmalıdır. İnsan psikolojisi üzerinde oldukça rahatlatıcı etkisi vardır. Bastırılmış duyguların dışa vurumu ile deşarj olunmasına yardımcı olur.

BÖLÜM 2 REKREASYON TEORİSİ VE TURİZMLE İLİŞKİSİ

BOŞ ZAMAN DEĞERLENDİRME ETKİNLİKLERİ:

1. Hobi: İnsanların severek yaptıkları, alışkanlık haline getirdikleri ve sürekli uğraştıkları dinlendirici, eğlendirici etkinliklerdir. İnsanların yaş, cinsiyet, gelir durumu, eğitim düzeyi gibi özelliklerine göre değişim gösterir.

Hobi Etkinlikleri: Spor faaliyetleri; basketbol, voleybol, hentbol, futbol, kayak, dağcılık, paraşütçülük, binicilik, araba yarışı, motosiklet yarışı, bisiklet yarışı, at yarışı, avcılık, yürüyüş. Şans oyunları Müzik Akvaryumculuk

Model uçak, antikacılık, el sanatları Doğa fotoğrafçılığı, eğlence gezisi, safari Doğa seyri Bilinmeyenleri öğrenmek, yeni kültürler tanımak

2. Peysaj Mimarisi: Rekreasyon tesislerinin, yerleşim yerlerinin çevre düzenlemesi Doğal, kültürel ve turistik yerlerin çevre düzenlemesi Açık hava tiyatrosu, konser alanı, sergi yerleri

3. Dekorasyon: Kalıp, renk, ışıklandırma, mekanı süsleme ve döşeme sanatıdır. Rekreasyon ve animasyon istasyonlarının hazırlanmasında, etkinliklerin gerçekleştirilmesinde tamamlayıcı bir rol oynar.

Örn: Restoranlarda düzenlenen «Karadenizliler Gecesi» konulu bir eğlence programında, mekanın Karadeniz yöresinin özelliklerine ve geleneklerine göre dekore edilmesi ve görevlilerin benzer kostümleri giymesi.

4. Eğlence: Neşeli ve hoşça vakit geçirme sürecidir. Rekreasyon ve animasyonun temel amaçlarından biridir. Eğlence ihtiyacı ve alışkanlıkları kişilerin yaş, cinsiyet, alışkanlık, yaşam tarzı gibi faktörlerden etkilenmektedir.

Eğlenceye Örnekler: Denizde, havuzda yüzmek, kumsalda güneşlenmek, kitap okumak Su kayağı yapmak, yat gezisine katılmak Tarihi eserleri, doğal güzellikleri, sanat etkinliklerini izlemek

Kutlama partilerine katılmak, çevre gezilerine katılmak Konser, defile, sergi etkinlikleri Diskoda eğlenmek

Tehlikeli sporlara katılmak Geleneksel kültürleri tanımak Deniz kıyısındaki bir restoranda akşam yemeği yemek

Turistik Rekreasyon: İnsanların turizm olayına katılarak boş zamanlarını değerlendirmeleridir. BBD, boş zamanlarda turizm faaliyetlerinden yararlanmadır.

Turistik rekreasyon; turizm sezonunun ve konaklama süresinin uzamasını sağlar. İşletmenin misafirlerin gözünde cazip hale gelmesini sağlar. Turistik işletmelerde satışları arttırır.

Turistik seyahat süresince; Yat gezileri Eğlence gezileri

Animasyon etkinliklerine katılma Doğal ve kültürel çekicilikleri görme

Dini açıdan kutsal yerleri ziyaret etme Destinasyon yöresinde spor yapma

TURİZM VE REKREASYON ARASINDAKİ İLİŞKİ: Her ikisinin de kullandığı ortak kaynaklar bulunmaktadır; doğal güzellikler, tarihi eserler, kültürel değerler. Bir yöre veya ülkedeki insanların boş zamanlarını değerlendirmeye yönlendirilmesi, iç ve dış turizm talebini arttırıcı etki yapacaktır.

Rekreasyon, aynı zamanda bir turistik ürünün parçası olabilir. Örn; Antalya’ya yapılan paket turun içinde safari veya rafting faaliyetlerinin bulunması.

Rekreasyonel faaliyet alanları ve aktivitelerinin çokluğu, turistlerin kalış sürelerini uzatıcı özelliğe sahip olabilir.

Turizm ve Rekreasyon Ortaklığı: Her iki kavram da doğru stratejilerle birbirini geliştirir; Örneğin; Turistlerce çok ilgi gören ancak ülkemizde ekonomik ve turistik olarak çok iyi değerlendirilemeyen;

Termal kaynaklar

Vahşi yaşam yolculuğu (kuş gözlemi)

Sulak alanlar (epidemik bitki örtüsü)

Turizm işletmelerindeki rekreasyon faaliyetlerinde ülke kültürünün gelenek ve ritüellerine yer verilebilir;

Örneğin: Turistlerin yakın bir yöredeki gerçek bir kına gecesine, köy düğününe katılmalarının sağlanması

Urfa’da sıra gecesine katılma

Kapadokya bölgesinde Türk Geceleri organizasyonları.

REKREASYONUN OLUMSUZ ÇEVRESEL ETKİLERİ: Su KirliliğiHava Kirliliği

Gürültü KirliliğiAtıksal Kirlilik

Ekolojik BozulmalarÇevresel Tehlikeler

Tarihi ve arkeolojik alanların tahribiArazi kullanım sorunları

BÖLÜM 3 REKREASYONEL KATILIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER:

BÖLÜM 4 REKREASYON YÖNETİMİ

BÖLÜM 5 ANİMASYON TEORİSİ

BÖLÜM 6 ANİMASYON HİZMETLERİNİN YÖNETİMİ