Bu Sunu En İyi Ofis 2010 Yüklü Bilgisayarlarda Görüntülenir Enerji Taşımacılığı Mehmet Ali ERCAN – Balıkesir Merkez Bahçelievler Anadolu Lisesi mehmetaliercan@hotmail.com – www.cografyakulubu.com

Kazanım: Ç.12.4 Dünyanın önemli enerji nakil hatlarını bölge ve ülkelere etkileri açısından analiz eder. 05:21

Enerji Nakil Hatlarının Stratejik Önemi 05:21

Enerji Nakil Hatlarının Stratejik Önemi 19. yy.dan itibaren petrol, kömür, doğal gaz gibi enerji kaynaklarına sahip olmak, üretimini ve dağıtımını denetim altında bulundurmak büyük devletlerin temel amaçları arasında yer almıştır. 05:21

Enerji Nakil Hatlarının Stratejik Önemi Günümüzde tüm araçlar enerjiye endekslendiğinden kişi başına yıllık enerji tüketimi de ülkelerin gelişmişlik ölçütü olarak görülmektedir. 05:21

Enerji Nakil Hatlarının Stratejik Önemi Üretici ve tüketici bölgeler arasında gerçekleştirilen petrol ve doğal gaz taşımacılığı, teknik açıdan büyük farklılıklar göstermektedir. 05:21

Enerji Nakil Hatlarının Stratejik Önemi Petrol, nispeten düşük maliyetle deniz yolu ile taşınabilirken, 05:21

Enerji Nakil Hatlarının Stratejik Önemi Doğal gazın (LNG) önce sıvılaştırılması, tüketilmeden önce de tekrar gaz hâline getirilmesi gerekmektedir. Bu işlem oldukça yüksek bir maliyet gerektirdiğinden doğal gazın boru hatları ile nakli tercih edilmektedir. Diyarbakır şehir Yüksek basınç doğalgaz ana boru hattı 05:21

Enerji Nakil Hatlarının Stratejik Önemi Avrupa Birliği ülkeleri, ABD ve Japonya satın aldıkları petrolün büyük bir bölümünü deniz yolu ile taşımaktadırlar. 05:21

Enerji Nakil Hatlarının Stratejik Önemi Petrol ve doğal gazın tankerlerle taşınmasının çevre kirliliğine neden olması ve ekonomik olarak pahalı olması bu enerji kaynaklarının boru hatlarıyla taşınmasını zorunlu hâle getirmiştir. 05:21

Enerji Nakil Hatlarının Stratejik Önemi Petrolün büyük kısmının tankerlerle taşınması uluslararası su yollarının önemini artırmıştır. Basra Körfezi’nden ihraç edilen petrolün yılda 737 milyon tondan, 2020 yılında 1.668 milyon tona yükseleceği tahmin edilmektedir. Önemli petrol üretim merkezleri ve taşıma hatları 05:21

Enerji Nakil Hatlarının Stratejik Önemi Orta Doğu petrollerinin çıkış kapısı konumundaki Hürmüz Boğazı önemli bir noktadır. Buradan çıkan petrol, Akdeniz’e ulaşmadan önce Bab-ül Mendeb Boğazı’ndan ve Süveyş Kanalı’ndan geçmektedir. 05:21

O k u m a M e t n i Ders Kitabı Sayfa:172 21.Yüzyılda Enerji Akışı 21. yüzyılda enerji talebi ile bu talebin karşılanması en önemli gündem konusudur. Küreselleşme ile birlikte yaşanan gelişme enerji talebini artırmıştır. Orta Doğu ve Orta Asya bölgeleri dünya petrol rezervinin % 67’sini, doğal gaz rezervinin ise % 40’ını karşılamaktadır. Avrupa, dünya petrol tüketiminde en büyük paya sahiptir. SSCB sonrası Rusya Federasyonu; Hazar petrol ve doğal gaz akışını denetim altında tutmak, Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerindeki etkinliğini bu yolla korumak istemektedir. ABD güçlü petrol şirketleri ile bölgeye girmek ve Rusya Federasyonu’nun bölgedeki etkisini azaltmak istemektedir. Enerji iletim hatları konusunda ABD çeşitli nakil hatları tesisi, Rusya Federasyonu eski nakil hatlarının onarımı, Avrupa ülkeleri ise güvenli taşıma sistemi istemektedir. Rusya Federasyonu’nda ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinde 140.000 km boru hattı bulunmakta ve bu hatların kullanım ömrünün 30 yıl olduğu tahmin edilmektedir. www.konrad.org.tr 05:21

Hazar Bölgesi Enerji Kaynakları 05:21

Hazar Bölgesi Enerji Kaynakları Hazar Havzası’ndaki enerji kaynakları, Orta Doğu’nun zengin enerji yataklarına bir alternatif olarak görülmektedir. 05:21

Hazar Bölgesi Enerji Kaynakları Önemi artan enerji kaynaklarının paylaşımı için ülkeler arasında sorunlar çıkmaktadır. 05:21

Hazar Bölgesi Enerji Kaynakları Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan’ın sahip olduğu petrol rezervleri dünya rezervlerinin % 25’i kadardır. 05:21

Hazar Bölgesi Enerji Kaynakları Doğal gaz rezervlerinin ise dünya rezervlerinin % 11-12’si) olduğu tahmin edilmektedir. 05:21

Hazar Bölgesi Enerji Kaynakları Hazar Bölgesi’ndeki petrol ve doğal gaz boru hatlarının büyük bölümü Sovyetler Birliği döneminde inşa edildiğinden, dünya piyasalarına ulaşmasının yolu Rusya topraklarından geçmektedir 05:21

Hazar Bölgesi Enerji Kaynakları Kazakistan ve Azerbaycan petrolü ile Türkmenistan doğal gazı üç önemli hatla dünya piyasalarına ulaştırmaktadır. Bunlar; 05:21

Hazar Bölgesi Enerji Kaynakları 1. Tengiz (Kazakistan)-Novorossisk (Rusya) Petrol Boru Hattı 2. Atirau (Rusya)-Şamara (Rusya) Boru Hattı, 3. Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı (Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye) 05:21

Hazar Bölgesi Enerji Kaynakları Şu anda faaliyette bulunan boru hatlarının 2010’dan itibaren yetersiz olacağı öngörüldüğünden şu projeler ortaya çıkmıştır. 1. Nabucco Doğal Gaz Boru Hattı 2. Kazakistan-Çin Petrol Boru Hattı 3. Kazakistan-Türkmenistan-İran Petrol Boru Hattı 4. Bakü-Tiflis-Erzurum-Ankara Doğal Gaz Boru Hattı 05:21

Yeni Enerji Koridorları Hangileri Olacak? 05:21

Yeni Enerji Koridorları Hangileri Olacak? Hazar ve Orta Asya petrol ve doğal gazını dünya piyasalarına en ucuza taşıyacak koridor doğu-batı enerji koridorudur. Doğuya uzanan hatlar için Afganistan ve İran; Batıya uzanan hatlar için Türkiye en uygun enerji koridorudur. 05:21

Yeni Enerji Koridorları Hangileri Olacak? Dünya enerji sevkiyatında Ümit Burnu ile Hürmüz Boğazı’na alternatif olabilecek en güvenli ve en kısa yol Türkiye üzerinden geçmektedir. 05:21

İ n t e r n e t A r a ş t ı r m a s ı Ders Kitabı Sayfa: 174 Türkiye’yi Enerji Koridoru Yapacak Projeler: Doğu Batı Enerji Koridoru (Trans-Hazar ve Trans-Kafkasya petrol ve doğal gaz hatları) İ n t e r n e t A r a ş t ı r m a s ı Ders Kitabı Sayfa: 174 05:21

Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı İnternet Araştırması Ders Kitabı Sayfa:174 BTC boru hattıyla Azeri petrolü Ceyhan’dan dünya pazarlarına sevk edilmektedir. BTC boru hattı, bununla birlikte Türk boğazlarındaki petrol tankerlerinin transit geçişini azaltarak çevre güvenliğine katkıda bulunmaktadır. 05:21

Aktau-Bakü-Tiflis- Ceyhan Petrol Boru Hattı (Kazak Petrolleri BTC’ye Bağlanacak) İnternet Araştırması Ders Kitabı Sayfa:174 Kazakistan, Kaşagan yataklarındaki petrolü Hazar Denizi altından Aktau-Bakü arasına döşenecek yeni bir boru hattıyla Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı üzerinden dünya pazarlarına aktaracak 05:21

Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı (Şah Deniz Projesi) İnternet Araştırması Ders Kitabı Sayfa:174 Azerbaycan doğalgazının Türkiye üzerinden Avrupa Ülkelerine taşınması 05:21

Hazar-Türkiye- Avrupa Doğal Gaz Boru Hattı (Nabucco Projesi) İnternet Araştırması Ders Kitabı Sayfa:174 a. Bakü-Tiflis-Erzurum-Yunanistan-İtalya hattı b. Bakü-Tiflis-Erzurum-Bulgaristan-Romanya-Macaristan-Avusturya-Almanya hattı 3400 km uzunluğunda, yıllık 30 milyar metreküp taşıma kapasitesine sahiptir. Proje, Türkiye ile AB’nin gelecekteki doğal gaz gereksiniminin karşılanmasına büyük katkıda bulunacaktır. Bu sayede, Avrupa Birliğinin Rus gazına olan bağımlılığının azaltılması planlanmıştır. 05:21

05:21

Kuzey-güney Ve Doğu-batı Enerji Koridoru: Türkiye 05:21

Kuzey-Güney ve Doğu-Batı Enerji Koridoru: Türkiye Türkiye, büyük üretim bölgeleri ile tüketim bölgeleri arasında oluşturduğu köprü nedeniyle bölgede jeopolitik anlamda kilit ülkedir. Türkiye, kuzey-güney eksenine de büyük önem vermekte ve bu güzergâhta transit ülke konumundadır. 05:21

Kuzey-Güney ve Doğu-Batı Enerji Koridoru: Türkiye Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı, Irak-Türkiye petrol boru hattı ve Samsun-Ceyhan boru hattı büyük kapasiteye sahiptir. 05:21

Kuzey-Güney ve Doğu-Batı Enerji Koridoru: Türkiye Bununla birlikte Boğazlardan geçen petrol göz önünde bulundurulduğunda, önümüzdeki yıllarda dünyadaki petrol arzının % 6, 7’lik bölümünün Türkiye’den transit geçeceği hesap edilmektedir. 05:21

Kuzey-Güney ve Doğu-Batı Enerji Koridoru: Türkiye Ayrıca Ceyhan, ileride inşa edilecek petrol rafinerisi ve LNG terminali ile bölgenin “enerji musluğu” hâline gelecektir. 05:21

İ n t e r n e t A r a ş t ı r m a s ı Kuzey-Güney-Batı Enerji Koridoru 05:21

Kerkük-Yumurtalık petrol hattı İnternet Araştırması Ders Kitabı Sayfa:175 Türkiye’nin 1976’da gerçekleştirdiği Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı Projesi 1/3 kapasite ile çalışıyor. Irak Kerkük petrolünü taşıyan iki paralel hattın, kapasitesi 71 milyon ton/yıl’dır. 05:21

Kerkük-Yumurtalık petrol hattı İnternet Araştırması Ders Kitabı Sayfa:175 1. hat 986, 2. hat 890 km uzunluğundadır. 1990 Körfez Krizi nedeniyle kapatılan hatta 1997’de insani amaçlı kullanım izni verildi. Kullanılmadığı dönemde çürüme tehlikesiyle karşılaşılan boru hatlarından 1998’de yaklaşık 20 milyon ton petrol taşındı. 05:21

Rusya-Ukrayna- Romanya-Bulgaristan doğal gaz boru hattı İnternet Araştırması Ders Kitabı Sayfa:175 Rusya enerji kaynaklarının Avrupa’ya aktarımı için kurulan bir enerji hattıdır. Son dönemlerde Ukrayna ile yaşanan sorundan dolayı Avrupa ve Rusya durumdan rahatsızdır 05:21

Rusya-Türkiye doğal gaz boru hattı (Mavi Akım projesi) İnternet Araştırması Ders Kitabı Sayfa:175 2002 yılı sonunda tamamlanmış olan hat, 1252 km uzunluğunda olup hattın 376 km’si deniz altından geçmektedir. 2004 yılında 3238 milyon m3 gaz transferi yapılan hattın 2010 yılında tam kapasiteye ulaşması ve yıllık hacmin 16 milyar metreküp olması beklenmektedir. 05:21

İran-Türkiye -Almanya doğal gaz boru hattı İnternet Araştırması Ders Kitabı Sayfa:175 İran doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa pazarına taşıyacak projedir. Amaç İran’ı devre dışı bırakan NABUCCO projesine alternatif olarak piyasada bende varım demek 05:21

Irak-Suriye-Mısır- Türkiye-Avrupa doğal gaz boru hattı İnternet Araştırması Ders Kitabı Sayfa:175 Bölgedeki enerji aktarımında ön plana çıkmak Pazar payından faydalanmak en önemli amaçtır. 05:21

Katar-Türkiye –Avrupa doğalgaz boru hattı İnternet Araştırması Ders Kitabı Sayfa:175 1991 yılında Katar’dan Türkiye’ye doğalgaz getirilmesi konusunda protokol imzalanmıştır. Irak’ta o zaman da mevcut olan inşaat ve işletme riskleri yanı sıra mevcut Irak-Türkiye ham petrol boru hattımızın ambargo sebebiyle çalışmaması da göz önüne alınarak gündem dışı kalmıştır. 05:21

Türkmenistan-Türkiye- Almanya doğal gaz boru hattı İnternet Araştırması Ders Kitabı Sayfa:175 Türkiye ve Avrupa’nın 2000’li yıllardaki doğal gaz gereksinimi için hazırlanan projenin ön fizibilitesi yapıldı. Türkmenistan ile 29 Ekim 1998 günü ikili anlaşma imzalandı. Bakü-Ceyhan Petrol Boru Hattı’na paralel bir yol izliyor. 05:21

Komisyon, Coğrafya 12 MEB Ders Kitabı, İstanbul 2011 Sema KÖROĞLU, Mahmut KÖROĞLU, Coğrafya 12, Esen Yay, Ankara 2009 FEM YGS LYS Coğrafya, FEM Dergisi Yayınları, İstanbul 2011 05:21