Eğitim Bilimleri Fakültesi Öğretim İlke ve Yöntemleri Doç. Dr. Berna Aslan Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi

KONUŞMA HALKASI Öğrencilerin görüş farklılıklarını görmeye ve farklı görüşlere saygı gösterme davranışını geliştirmeye yarayan bir yöntemdir. Öğrenci merkezlidir. Yöntemin amacı sınıf içinde güven ve saygı atmosferi oluşturmak, öğrenciler arasında ilişkileri ve iletişimi geliştirmektir.

UYGULANMASI Öğrenciler U şeklinde ya da yarım daire şeklinde oturtulur. Uyulacak kurallar tahtaya yazılır. Bir olay, öykü anlatılır. Kısa film, resim dizisi verilir ya da canlandırma yapılır. Öğretmen tartışılacak konuyu açıklar. 

Kullanılan materyal ile ilgili sorular (Sizce ne hissetmiştir Kullanılan materyal ile ilgili sorular (Sizce ne hissetmiştir ? Sizce ne düşünmüştür ? Siz ne hissettiniz ? Buna benzer bir durumla karşılaştınız mı ? vb.) yöneltilir, katılımcılar olay ya da öyküdeki birinin yerine geçerek düşünürler ya da kendi düşüncelerini açıklarlar. Her öğrenci konuşturulur. Konuşmak istemeyen öğrenci "pas" der ve bu öğrencilere ikinci turda konuşursunuz diyerek cesaret verilir. Her katılımcı konuştuktan sonra kısa bir özet yapılır ve sonuca ulaşılır.

KURALLARI Alaycı, aşağılayıcı ve kırıcı sözler kullanılmamalı. Konuşma nesnesi elinde olmadan konuşulmamalı. Konuşan kişinin yüzüne bakılmalı. Görüşlerin gerekçesi açıklanmalı. Yalnızca sırası gelen kişi konuşmalı. Söylenenler dikkatlice dinlenmeli. «Arkadaşıma katılarak şunu söylemek istiyorum…» ya da «Arkadaşıma katılmıyorum, çünkü…» gibi tümceler kullanılabilir.

AMAÇLARI Sınıf içinde, okulda, bahçede, yaşamda var olan, uyulması gereken kuralları ve sorumlulukları tanımlama Duyguları açıklama Okulda şiddet, dışlanma gibi konuları tartışma Dinlenme ve dikkat toplama gibi iletişim becerileri geliştirme Öğrencilere daha fazla yetki ve sorumluluk verme

Daha güçlü bir sınıf duygusu geliştirme Grup içinde konuşma becerisi geliştirme Kendini başka birinin yerine koyarak düşünme Yaşanmış bir disiplin sorununa çözümler üretme

YARARLARI Öğrencilere empati becerisi kazandırır ve geliştirir. İletişim, kendini ifade etme, grup içinde konuşma, dikkatli dinleme ve farklı görüşlere saygı gösterme gibi becerileri geliştirir. Duyguları ve düşünceleri ayırt etmeyi öğretir.

GÖRÜŞ GELİŞTİRME Bütün sınıfın katılımı ile gerçekleştirilen, her bireyin bireysel olarak görüşünü, görüşünün gerekçelerini savunduğu isterse kendi kararı ile görüşünü değiştirdiği bir yöntemdir. Öğrenci merkezli olup bir tartışma çeşididir. «Kazanan», «kazanmayan», «doğruyu savunan», «yanlışı savunan» yoktur.

UYGULANMASI Tamamen Katılıyorum, Katılıyorum, Kararsızım, Katılmıyorum, Hiç Katılmıyorum yazan görüşler sınıfın farklı yerlerine asılır.

Öğrencilerin görüşlerini belirtebilecekleri bir konu ya da soru belirtilir. Öğrenci soruya ilişkin seçtiği seçeneği söyler ve neden bu seçimi yaptığını açıklar. Diğer öğrenciler saygıyla dinleyerek katılıp katılmadıklarını ifade ederler ve fikirlerini değiştirebilirler.

AMACI VE YARARLARI Öğrencilerin bütün halinde katıldıkları bir çalışmadır. Öğrencilerin ilgi ve dikkatlerini artırarak derse aktif katılımlarını sağlar. Sınıf içinde zevkli ve eğlenceli bir ortam oluşmasını sağlar. Eleştirel düşünmeyi, başka görüşlere saygıyı, ikna yeteneğini geliştirmeyi, görüşlerini değiştirebilme becerilerini kazandırmayı amaçlar.

Görüş geliştirme tekniği ile münazara arasındaki farklar nelerdir? Sadece iki zıt düşünce yoktur, iki uç noktanın ara noktaları da vardır. Bütün sınıf tartışmaya katılabilir, jüri yoktur. Tartışmada kazanan, kaybeden grup yoktur. Öğrenciler başta savundukları görüşü terk edip başka bir görüşe, hatta karşı çıktığı görüşe katılabilirler.