Neden bu savaşa dünya savaşı ismi verilmiştir? 28 Temmuz 1914 tarihinde Avrupa‘da başlamış ve dünyanın dört bir yanındaki ülkelerin katılması ve diğer kıtalardaki sömürgelere de yayılması nedeniyle Dünya Savaşı olarak adlandırılmıştır.

Dört yıl süren savaş, 1918 yılında sona ermiştir. I Dört yıl süren savaş, 1918 yılında sona ermiştir. I. Dünya Savaşı, Avrupa‘da dört merkezi devlete karşı, Avrupa ve diğer kıtalarda bulunan yirmi beş devletin bulunduğu, o tarihe kadar görülmemiş ilk dünya savaşıdır.

Sömürgecilik Yarışı Milliyetçilik Akımı I. Dünya Savaşı’nın Genel Nedenleri Sömürgecilik Yarışı Milliyetçilik Akımı

AÇ GÖZLÜLÜK DİYE İFADE EDEBİLİRİZ Sömürgecilik Yarışı Sanayileşen Avrupa devletle­ri, fazla ürünleri için pazar, sanayileri için ham mad­de arayışına girdiler. Bu durum Avrupa devletleri arasındaki sömürgecilik yarışını hızlandırmış, çıkar çatışmalarının artmasına neden olmuştur. AÇ GÖZLÜLÜK DİYE İFADE EDEBİLİRİZ

Örnek Soru:

Örnek Soru:

Milliyetçilik Akımı: Fransız İhtilali’nin yaydığı milli­yetçilik akımı Avrupa’da siyasi ve sosyal hayatta büyük değişikliklere yol açtı. Her milletin kendi ge­leceğine kendisinin karar vermesi anlamına gelen bu akım çok uluslu devletler için bir yıkım oldu.

I. Dünya Savaşı’nın Özel Nedenleri

Almanya ile İngiltere arasında ortaya çıkan siyasi ve ekonomik rekabet Özel sebepler arasında en etkili sebep bu sebeptir. Sömürgeleri kendi topraklarının 104 katına çıkan İngiltere, Almanya’yı sömürgeleri için bir tehdit unsuru olarak görüyordu. Almanya’nın İngiltere aleyhine büyümek istemesine rağmen; İngiltere mevcut durumunu korumak istiyordu. Düşmanlık

Sanayi için , üretim için enerji kaynağıdır. Fransa’nın Sedan Savaşı sonucunda Almanya’ya kaptırdığı Alsas-Loren bölgesini geri almak iste­mesi Düşmanlık Sanayi için , üretim için enerji kaynağıdır. Kömür havzasını

Avusturya-Macaristan ve Rusya’nın kendi aralarında Balkanlara tamamıyla sahip olmak için mücadeleye girmeleri

Siyasi birliğini geç tamamlayan İtalya’nın yeni sömürgeler ele geçirmek ve Akdeniz’de etkili ol­mak istemesi.

Japonya’nın Asya ve Büyük Okyanus’a doğru yayılma amacı taşıması

Devletler arasında Bloklaşma Bloklaşma Nedir? Devletlerin aralarında politik ve askeri yönden işbirliği yapmak üzere anlaşmalar yapıp gruplar kurmalarına, milletlerarası politik lisanda verilen ad. Devletlerarası gerilim arttı. Silah ve bloklu tehdide dayalı zoraki barış dönemi oluştu.

1870'li yıllarda siyasi birliğini tamamlayan Almanya ve İtalya, güçlenmek için sömürgecilik faaliyetlerine girişti. Almanya kendisine İngiltere, Fransa gibi devletlerin sömürgelerini seçti. Bu durum güçlü devletlerin birbirleriyle mücadelesine sebep oldu. siyasi

2- Avusturya - Macaristan Devleti 3- İtalya İtalya Üçlü İtilaf Devletleri 1907 Üçlü İttifak Devletleri 1882 1- İngiltere 2- Fransa 3- Rusya 1- Almanya 2- Avusturya - Macaristan Devleti 3- İtalya İtalya Dünya Savaşı'nda İtalya Neden taraf Değiştirdi? ---------------------------------- 4- Sırbistan 5- İtalya 6- Yunanistan 7- ABD 8- Japonya 9- Romanya 10- Brezilya 11- Portekiz ---------------------------------- 4- Osmanlı Devleti 5- Bulgaristan Aynı grupta yer almasına rağmen, Avusturya ile arasında sınır sorunları olması, bazı İtalyan şehirlerinin Avusturya’nın elinde bulunması İtilaf devletlerinin İtalya’ya, Trablusgarp’ı işgalinde izin vermeleri ve desteklemeleri Osmanlı topraklarında gözü olan İtalya’ya, itilaf devletlerinin toprak vaat etmesi gibi gelişmeler etkili olmuştur.

Örnek Soru:

Örnek Soru:

Patlamaya hazır bir barut fıçısı haline gelen Avrupa Savaşın başlamasına neden olan olay Patlamaya hazır bir barut fıçısı haline gelen Avrupa 28 Haziran 1914 tarihinde bir Sırp milliyetçisinin Saraybosna’da Avusturya - Macaristan veliahtı ile eşi­ni öldürmesi ( Milliyetçilik düşüncesi)

Gabriyel Prencip adlı bir Sırp milliyetçisinin 28 Haziran 1914’te Saraybosna’da Avusturya-Macaristan Veliahdını öldürmesi, siyasi gerginliği artırdı.

Osmanlı Devleti'nin Savaşa Katılması: 1-Osmanlı Devleti Trablusgarb ve Balkan savaşlarından yeni çıkmıştı. 2- Ordusu zayıf, donanması yetersiz, diplomasi etkisizdi. Bunun için bir yandan askeri alanda güçlenmeye çalışırken diğer yandan da yalnızlıktan kurtulmak için girişimlerde bulunmaya başladı. 3-Osmanlı Devleti Almanya'ya güvenemediği için itilaf devletlerine yakınlaşmaya çalışmış ancak bu devletler Osmanlı Devleti'ni yanlarına almak istememişlerdir.

Osmanlı Devleti’nin Almanya YanındaSavaşa Katılmasının Nedenleri: 1-Almanların da desteği Trablusgarp ve Balkan Savaşları ile kaybettiği toprakları geri alma düşüncesi. 2-Osmanlı yönetimini elinde bulunduran ittihat ve Terakki Partisi yöneticilerinin Almanların savaşı kazanacağına inanmaları, 3-Osmanlı Devleti’nin diplomatik yalnızlıktan kurtulmak istemesi, 4-Almanya desteği ile Rusların Boğazlar üzerindeki isteklerini engelleme isteği. 5-Osmanlı Devleti’nin, son dönemde bozulan ekonomisini Alman desteği ile düzeltmek istemesi.

Almanya'nın Osmanlı'yı savaşa sokma nedenleri : 1-Almanya'nın Osmanlı üzerindeki petrol havzalarına ulaşmak istemesi ( Musul, Azerbaycan) 2-Almanya’nın yeni cepheler açarak İtilaf devletlerinin kendi üzerindeki baskısını hafifletmek istemesi 3-Almanya’nın halifelik makamını kullanarak İngiliz ve Fransız sömürgelerindeki müslümanları ayaklandırmak istemesi. 4-Almanya’nın, İtilaf devletlerinin Boğazlar yoluyla Rusya’ya yardım göndermesini önlemek istemesi

Örnek Soru:

Örnek Soru:

Örnek Soru:

İngiliz donanması önünden kaçan Goeben (Goben) ve Breslau (Breslav) adlı iki Alman gemisi Çanakkale Boğazı’nı geçerek Osmanlı Devleti’ne sığındı. İngiltere bu iki gemiyi istedi. Osmanlı Devleti bu iki gemiyi satın aldığını Osmanlı donanmasına katıldığını bildirdi. Adlarını Yavuz ve Midilli olarak değiştirdi. Bu iki gemi Karadeniz’e açılarak Rus limanlarını topa tuttu. Bu gelişme üzerine itilaf Devletleri de Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti. Osmanlı Devleti de Birinci Dünya Savaşı’na girmiş oldu.

Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girmesiyle; ★ Savaş daha geniş bir alana yayılmıştır. ★ Yeni cepheler açılmış ve cephe sayısı artmıştır. ★ Almanya’nın yükü hafiflemiş ve İttifak grubu avantajlı duruma geçmiştir. ★ Osmanlı Devleti’nin paylaşılması gündeme gelmiştir. ★ Boğazların İtilaf devletlerine kapatılması Rusya’yı zor durumda bırakmıştır.

OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER Taarruz Cephesi ❖ Kafkas ❖ Kanal b. Savunma Cephesi ❖ Irak ❖ Hicaz ve Yemen ❖ Suriye ve Filistin ❖ Çanakkale c. Müttefiklerine yardım ettiği cepheler ❖ Makedonya ❖ Galiçya ❖ Romanya

Örnek Soru:

Kafkasya Cephesi ★Almanların Bakü petrollerine yerleşme ve İttihatçıların Turan İmparatorluğu hayalini gerçekleştirmek istemelerinden dolayı Rusya’ya karşı açmışlardır. ★ Bu cephede savaşlar çetin kış aylarında yapılmıştır (Kasım – Aralık). ★ Cephe komutanı Enver Paşa’dır.

★ Enver Paşa’nın komutasındaki 120 bin civarındaki askerimizin yaklaşık 90 bini salgın hastalık, açlık ve şiddetli soğuklar yüzünden hayatını kaybetmiştir. ★ Türk ordusunun çözülmesi üzerine karşı taarruza geçen Ruslar Erzurum, Van, Muş, Bitlis ve Trabzon’u işgal etmişlerdir.

Ermeni meselesi, Doğuyor. ★ Ruslar bu cephede Ermenileri de ayaklandırmış ve birçok sivil vatandaşımız hayatını kaybetmiştir. Bu gelişme üzerine Osmanlı Devleti Mayıs 1915’te “Tehcir Kanunu”nu çıkarmış ve yaklaşık 700.000 Ermeni vatandaşının savaşsız bir bölge olan Suriye’ye göç etmesine karar verilmiştir. ✍ Bu göç sırasında bir kısım Ermeni hayatını kaybedince Avrupa kamuoyu bunu bir soykırım olarak dünyaya lanse etmeye başlamıştır. Oysa böyle bir soykırımın aslı yoktur. Ermeni meselesi, Doğuyor.

✍ Kafkas Cephesi ilk açılan ve ilk kapanan cephedir. ★ Çanakkale Savaşları’ndan sonra bu cepheye atanan Mustafa Kemal, Ruslar’dan Muş ve Bitlis’i geri almıştır (1916). ★ Kafkas Cephesi’ndeki savaşlar Rusya’daki 1917 Bolşevik İhtilali’nin çıkmasına kadar devam etmiştir. Rusya bu ihtilalden sonra savaştan çekilmiş ve Osmanlı Devleti ile Brest Litovks Antlaşması’nı imzalamış ve bu cephe kapanmıştır (3 Mart 1918).

Kanal Cephesi Cephenin Açılma Nedenleri ★ İngiltere’nin Hindistan sömürgeleri ile bağlantısını kesmek. ★ Süveyş Kanalı ve Mısır’ı geri almak. ★ Almanların isteği üzerine açılmıştır.

Cephenin Açılma Nedenleri ★ Cephe komutanı Bahriye Nazırı Cemal Paşa’dır. ★ Fakat bu cephede de ordumuz açlık ve susuzluktan perişan olmuş, ordunun neredeyse dörtte biri kaybedilmiştir. ★ Savaşları kazanan İngilizler Sina Yarımadası’nı ele geçirmiş ve Suriye sınırına gelmişlerdir.

Irak Cephesi İngiltere tarafından açılan bir cephedir. İngiltere’nin Bu Cepheyi Açmasındaki Amaçları: ★ Bölge petrollerine sahip olmak ★ Türk ve Alman ordularının İran’a girmeleri ve dolayısıyla Hindistan’ı tehdit etmelerini önlemek

İngiltere’nin Bu Cepheyi Açmasındaki Amaçları: ★ Çanakkale Savaşlarından dolayı yardım ulaştıramadığı Rusya’ya karadan yardım göndermek ★ Osmanlı orduları başlangıçta bu cephede başarılı olmuşlardır. Kutü’l Amare ve Selmanıpak’da İngiltere ordusunu yenerek General Towsend komutasında 19.000 İngiliz askerini esir almışlardır. ★ Takviye kuvvetler alan İngilizler bu cephede üstünlüğü ele geçirmiş ve 1917’de Bağdat’ı işgal ederek, Kerkük’ü de almış ve bölgedeki Osmanlı hakimiyetine son vermişlerdir.

Osmanlı Devleti bu cephede kutsal yerleri korumak için savaşmıştır. Hicaz ve Yemen Cephesi Osmanlı Devleti bu cephede kutsal yerleri korumak için savaşmıştır. İngilizler ise parayla bağımsızlık vaadiyle Arapları kandırmış ve Osmanlı Devleti’ne karşı ayaklandırmıştır. Osmanlı Devleti dolayısıyla bu cephede hem İngilizlerle hem de Mekke Emiri Şerif Hüseyin ile savaşmak zorunda kalmıştır. Osmanlı askerleri bu cephede yenilmiş ve bölgeyi İngilizlere terk etmiştir.

Suriye – Filistin Cephesi ★ Osmanlı ordularının başarısız kanal harekatı sonrası Araplardan da destek alan İngilizler 1918 yılında Suriye’ye girmişlerdir. ★ Bölgedeki İngiliz ilerleyişini durdurmak için Yıldırım Orduları grubu adında yeni bir ordu kurulmuştur. ★ Bu orduya rağmen İngilizler Şam’ı ele geçirmiş ve Halep yakınlarına kadar gelmişlerdir. ★ Mustafa Kemal bu orduda grup komutanlığı görevinde bulunmuştur.

✍ Mustafa Kemal, 1. Dünya Savaşı’nda sırasıyla Çanakkale, Kafkas ve Suriye cephelerinde görev yapmıştır. ★ Mustafa Kemal, İngilizlere karşı başarıyla savaştıysa da daha sonra geri çekilmiştir. Ardından Mondros Mütarekesi imzalanmış ve Mustafa Kemal bu cepheden İstanbul’a çağrılmıştır.

Çanakkale Cephesi İngiltere ve Fransa tarafından açılmıştır.

★ İstanbul ve Boğazları alarak Osmanlı’yı saf dışı bırakmak Cephenin Açılma Nedenleri ★ Ekonomik ve silah yönünden zor durumda bulunan Rusya’ya yardım etmek ve Rusya’nın böylelikle savaşa devamını sağlamak ★ İstanbul ve Boğazları alarak Osmanlı’yı saf dışı bırakmak ★ Savaşı kısa sürede bitirmek ★ Hâlâ savaşa girmemiş olan bazı Balkan Devletlerini kendi yanlarına çekmek

Müttefik donanması 19 Şubat 1915’ten itibaren Çanakkale önlerine gelmişler ve 18 Mart 1915’te kazanılan “Çanakkale Savaşları” ile İtilaf donanması ağır kayıplar vermiştir. Denizde başarılı olamayan İtilaf donanması bu defa karadan Gelibolu Yarımadası’na asker çıkarmaya başlamışlardır (25 Nisan 1915).

Kara savaşlarında ise sahneye çıkan komutanımız Mustafa Kemal’dir Kara savaşlarında ise sahneye çıkan komutanımız Mustafa Kemal’dir. Mustafa Kemal, 19. Tümen komutanıdır ve bu tümen Conkbayırı, Arıburnu, Anafartalar ve Kireçtepe’de destanlar yazmıştır. ✍ Mustafa Kemal “Ben size taarruzu değil, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman içerisinde yerimize başka kuvvetler geçebilir.” sözünü burada söylemiştir. Kara ve deniz savaşlarını kaybeden İtilaf devletleri Gelibolu Yarımadası’nı boşalttılar

Çanakkale Zaferinin Sonuçları ★ İtilaf donanması ağır kayıplar vermiştir. ★ Bu zafer, 1. Dünya Savaşı’nın en az 2 yıl uzamasına neden olmuştur. ★ İtilaf devletleri prestij kaybına uğramıştır. ★ Bulgaristan, İttifak Devletleri yanında savaşa girmiştir. ✍ Böylelikle Osmanlı Devleti’nin Almanya ile kara bağlantısı sağlanmıştır.

Milli Mücadele ruhunun doğmasına neden olan bir savaştır. Yardım alamayan Rusya zor durumda kalmış ve bu durum Rusya’daki 1917 Bolşevik İhtilali’ne zemin hazırlamıştır. Çanakkale Savaşları’nda gösterdiği başarı Mustafa Kemal’in tanınmasına ve milli mücadelede bir lider olarak kabul edilmesine neden olmuştur. Milli Mücadele ruhunun doğmasına neden olan bir savaştır. Yarım milyon insan hayatını kaybetmiştir.

Örnek Soru:

Örnek Soru:

Makedonya, Galiçya ve Romanya Cephesi Osmanlı Devleti bu cephelerde müttefiklerine yardım etmiştir. Bu doğrultuda Rusya, Fransa ve Romanya ile savaşlar yapmıştır.

DÜNYA SAVAŞI’NIN SONA ERMESİ ABD, 1. Dünya Savaşı’nın başlarında tarafsızlığını ilân etsede gizliden gizliye İtilaf Devletleri’ne silah ve cephane satıyordu. Bunu farkeden Almanlar denizaltıları ile Amerikan gemilerine saldırdılar. Almanlar, yük ve yolcu gemilerine de saldırınca ABD, Nisan 1917’de Almanya’ya savaş ilân etmiştir. ABD savaşa girerken başkan Wilson tarafından bazı ilkeler yayınlanmıştır. ABD’nin savaşa girişi savaşın sonucunu tayin etmiş ve savaşı İtilaf Devletleri kazanmıştır.

✔ Almanya, Osmanlı, Rusya gibi imparatorluklar yıkılmıştır. BARIŞ ANTLAŞMALARININ ÖZELLİKLERİ ✔ Bu antlaşmalar barıştan ziyade haksızlık ve adaletsizlik getirmiş. Bu durum yeni sıkıntılara neden olmuştur. ✔ Yenilen devletler için ağır ekonomik ve askeri kısıtlamalar getirilmiştir. ✔ Sınırlar değişmiş ve Avrupa haritasında bazı yeni devletler yerini almıştır. (Yugoslavya, Çekoslavakya, Polonya gibi) ✔ Antlaşmalar büyük devletlerin çıkarlarına hizmet ettiğinden kalıcı barış gelmemiştir. Bu durum 2. Dünya Savaşı’nın çıkmasına neden olmuştur. ✔ Almanya, Osmanlı, Rusya gibi imparatorluklar yıkılmıştır. ✔ Almanya sömürgelerini büyük ölçüde kaybetmiştir.

1. Dünya Savaşı’nın Sonuçları ★ Kalıcı bir barış sağlanamamıştır. ★ Avrupa’nın siyasi yapısında önemli değişiklikler olmuştur. ★ Yeni devletler kurulmuş ve imparatorluklar yıkılmıştır. ★ Dünya barışını korumak için Milletler Cemiyeti kurulmuştur. ★ Rusya, İtalya ve Almanya gibi devletlerde rejim değişikliği olmuştur. (Komünizm, Nazizm, Faşizm) ★ Sömürgeciliğin adı manda ve himaye diye değiştirilmiştir. ★ Savaş tazminatı yerine onarım tabiri kullanılmıştır. ★ Savaşın en kazançlı ülkesi İngiltere’dir.

★ İlk kez tank, kimyasal silah ve denizaltılar kullanılmıştır ★ İlk kez tank, kimyasal silah ve denizaltılar kullanılmıştır. ★ Cephe gerisi insanları korumak için Sivil Savunma Teşkilâtı kurulmuştur. ★ ABD, Monrea Doktrini (kapalılık politikası) gereğince Avrupa siyasetinden çekilmiştir.