KAYNAK : - 1 Büyük İslam ilmihali – Ömer Nasuhi Bilmen - 2 Kaynak İslam İlmihali – Muhammed Alaaddin Behçet Gündüz İzmir İzmir
TEYEMMÜM NE DEMEKTİR ? Dînî bir terim olarak teyemmüm ; mazeret dolayısıyla namaz veya boy abdesti (gusül) alamayıp, toprak veya onun cinsi bir maddeye El içlerini sürüp onunla yüzü ve kolları meshetmek (silmek) tir.
TEYYEMMÜM HAKKINDAKİ AYET … “ ve su bulamazsanız temiz bir toprağa yönelin, Onunla yüzlerinizi ve ellerinizi sıvazlayın” … Nisa Suresi / 43 “ Toprak müslümanın temizlik aracıdır ” Hz. Muhammed Bir hadis
2- Teyemmüme niyet etmek 3- Teyemmümü temiz bir toprak veya onun cinsi bir şeyle yapmak 4- Yüz, el ve kollarda, sakız, mum, boya, oje, balık pulu ve vb meshetmeye engel bir şeyin bulunmaması TEYEMMÜMÜN ŞARTLARI NELERDİR ? 1- Suyun hakikaten (aslen) yok olması veya hükmen yok kabul edimesi
8- Teyemmüm için, o an abdesti engelleyen bir durumun olmaması lazımdır (mesela; bir yer kanarken veya hayızlı iken teyemmüm edilmez) 7- Yüz, el ve kolların tamamını meshetmek 6- Meshi iki elin tamamı veya yarısından fazlasıyla yapmak 5- İki elin içlerinin teyemmüm edilecek yere tek defa değil, iki ayrı defa vurulması (yani bir defa yüzü, bir defa da kolları meshetmek için)
Suyun bir mil veya takriben dört bin (normal) adım uzakta olmasıdır. SUYUN HAKİKATEN (ASLEN) YOK OLMASI NE DEMEKTİR ? NE DEMEKTİR ?
SUYUN HÜKMEN YOK OLMASI (YOK KABUL EDİLMESİ) (YOK KABUL EDİLMESİ) NE DEMEKTİR ? NE DEMEKTİR ? Aslında var olduğu halde, çeşitli sebeplerle kullanılamayan mevcut suyun hükmen yok sayılması, yok kabul edilmesidir.
1- Su, bir milden yakında bulunuyor fakat; sağlık, can, mal, ırz gibi değerlerin tehlikeye girme ihtimali varsa, 2- Su, meskun mahaller dışında sadece susuzların içmesi için ayrılmış olup, kullanıldığında canlı ve cansız mahlukların susuz kalma ihtimalleri varsa, 3- su, abdest almaya yetmeyecek veya onu kullanmak mümkün değil ise, 4- su ile abdest almak halinde (Cuma ve vakit namazları hariç) cenaze ve bayram namazlarına yetişilemeyecek ise, Suyun hükmen yok olması için başlıca sebepler şunlardır
5- Su var fakat onun satın alınması gerekiyorsa, gerçek fiatının iki katı veya daha fazla fiat istenmesi ya da satın alacak hiç parası olmaması halinde, 6- Abdest almaktan aciz olup da fakat parası da olan kişi; ecr-i misil (makul fiat) ile abdest aldıracak kişi bulamazsa. 7- Abdestte abdest organlarının, gusülde tüm vücudun yarısı ya da fazlasına suyun temas etmesi zararlı ise, ….. İşte tüm bu durumlarda Su aslen var olduğu halde, hükmen yok sayılır ve teyemmüm caiz olur 8- Suyun kullanıldığı takdirde hastalığın artacağı hususu var ise 9- mevcut suyun kullanım izni yok ise
TEYEMMÜM NASIL YAPILIR ? A - Niyet edilerek temiz bir yere eller vurulur, B - Önce yüz bir defa meshedilir (sıvazlanır) C - Sonra eller toprağa tekrar vurulur, sağdan başlanarak kollar dirseklerle beraber meshedilir. (sağ kolu meshettikten sonra, sol kolu meshetmek için toprağa tekrar vurulmaz) toprağa tekrar vurulmaz)
TEYEMMÜMÜN SÜNNETLERİ NELERDİR ? 1- Eûzu besmele çekmek. 2- El içi ayalar yere değecek şekilde, elleri açarak yere koymak, ileri geri oynatmak. 4- Meshetmeyi ara vermeden peşi sıra yapmak. 3- Elleri yerden çekince silkelemek, ve baş parmakları ayrı, diğer parmakları ise bitişik tutmak. 5- Kolları meshederken baş ve serçe parmakları halka yapmak. 6- sağ kolu, sol koldan evvel meshetmek.
HANGİ ŞEYLER ÜZERİNE TEYEMMÜM EDİLİR ? Toprak Kum Çakıl Taş Alçı Tuğla
MermerKerpiç Horasan Kuru Çamur Sıva Kaya Tuzu
KireçKiremitKükürt Sürme Akik Taşı Lâl
ZümrütYakutZeberced TutyaMercan Piruze
HANGİ ŞEYLER ÜZERİNE TEYEMMÜM EDİLMEZ ? Ateşte yanıp kül olan, yumuşayıp eğrilen maddelerle teyemmüm edilmez. Cam Bu maddeler başlıca şunlardır. AltınBakır Kumaş Demir Gümüş Odun Hayvan postekileri İnci Söz konusu bu maddeler ve külleri üzerine teyemmüm edilmez Fakat üzerlerinde topraktan dolayı, cevher halinde bulunan altın, Gümüş, bakır benzeri madenlerle teyemmüm edilebilir
TEYEMMÜMÜ BOZAN ŞEYLER NELERDİR ? Abdesti bozan her şey teyemmümü de bozar. Teyemmümü câiz (geçerli) kılan mazeretlerin ortadan kalkması.
TEYEMMÜM KAKKINDA BAZI HUSUSLAR Teyemmüm hükmî bir temizliktir. Teyemmüm islâmî bir kolaylıktır. Teyemmüm ilahi dinler içinde ilk defa islamda meşrû kılınmıştır. Teyemmüm tamamı toprak veya çoğu toprak ya da toprak karışımı veya toprak cinsi sayılan belirtilen geçerli maddelerle yapılır.
Teyemmüm malzemesi olan aynı yerden, bir çok kişi teyemmüm edebilir. Teyemmüm hem abdest, hem de gusül yerine geçer. Teyemmüm edilmesi geçerli olmayan maddeler üzerinde toz bulunması halinde bunlarla teyemmüm câizdir Teyemmüm edilmesi câiz olan maddeler üzerinde toz bulunması şart değildir
Cünüplük halinden dolayı teyemmüm edenin, abdesti bozulunca, cünüp sayılmaz, sadece abdestsiz olur. Teyemmüm ile bir çok vaktin farz namazı veya nafileler kılınabilir. Abdest veya gusül için başkasının yanında bulunan suyun istenmesi gerekir fakat suyun çok kıt olduğu yerlerde istenmeyebilir ve teyemmüm yapılır Toprak başka bir şeyle karışırsa, bu karışımda toprak fazla ise teyemmüm câizdir.
Başkasının yardımı ile abdest alacak bir kimsenin; eşi, çocuğu veya hizmetçisi ya da kendisine yardım edebilecek başka herhangi bir kişi de varsa teyemmüm etmesi câiz değildir. Teyemmüm ihtiyacı duyan ve eli çolak olan kimse, şayet yardımcısı da yoksa yüzünü ve kollarını yere sürmek suretiyle teyemmüm eder. Teyemmüm ile namaz halinde iken, su bulunur veya mevcut suyun kullanım izin ve imkanı hâsıl olursa teyemmüm abdesti ve dolayısıyla namaz da bozulur. Teyemmüm ile namaz kılındıktan sonra su bulunursa namaz iade edilmez.
Teyemmümü meşrû kılan her hangi bir mazeret ortadan kalkınca, Teyemmümlü olma durumu bozulur ve artık teyemmüm etmek Câiz olmaz. Suyun varlığından bilgi verecek uygun bir kimse bulunduğu halde ondan sormadan teyemmüm etmek câiz değildir. Teyemmüm ile namaz kılmakta iken, kullanıma uygun su gören kişinin namazı ve teyemmümü bozulur, abdest alıp namazını kılması gerekir Namaz vakti girmeden önce teyemmüm almak sahihtir. (doğrudur)
Teyemmüm edecek kimse, teyemmüme başlamadan; bu işi namaz kılmak veya abdestsiz yapılması câiz olmayan bir ibadette bulunmak için yaptığını düşünmelidir. Böyle bir niyet olmadan alınan Teyemmüm ile namaz kılınmaz. mesela kişi; sadece kur’an okumak için teyemmüm ederse bununla namaz kılamaz
TEYEMMÜMÜN SAĞLADIĞI BAZI FAYDALAR İbadette devamlılık sağlar, kesinti vermez. Suyun hakikî yokluğu durumunda, kişiyi çeşitli maddi-manevi Sıkıntı ve eziyetlerden kurtarır. Suyun kullanılması durumunda meydana gelebilecek muhtemel çeşitli Hastalıklardan uzak durulmuş olur. Manevi ve ruhsal sıkıntıyı giderir.
Teyemmüm vesilesiyle islamın müslümanlara zorlayıcı sıkıntılar sunmaması, kişiyi dinin câzibe alanında tutar. Bir iş veya ibadetin bir takım kolaylıklarını bilmek, görmek ve uygulamak kişiyi rûhen rahat kılar. Yeni bilimsel etütlere göre teyemmüm yapılırken toprakla temasımızdan dolayı, vücudumuza topraktan geçen taze ve yeni bir enerji de söz konusudur.
“ MUHAKKAK Kİ BU DİN KOLAYLIK DİNİDİR” HZ. MUHAMMED