SKROTUM ve HASTALIKLARI Doç. Dr. Hakan KOYUNCU Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı
Anatomi Skrotum, simfizis pubis ve penis altında bulunan bir kese yapısında olup dartos kasının oluşturduğu septumla iki kompartmana ayrılmıştır. Her kompartmanda; Testis Epididim Spermatik kord Fasyalar
Skrotumu dıştan içe doğru oluşturan fasyalar; Cilt Dartos kası Colles fasyası Fasya spermatika eksterna Kremasterik kas Fasya spermatika interna Tunika vaginalis
Fascia superfiscialis Tunica dartos Eksternal oblik kasın aponevrozu Skrotum içerisindeki fasyalar karın duvarını oluşturan fasyaların devamıdır. Testisin desensusu sırasından abdomenden skrotuma yerleşirler. KARIN DUVARI SKROTUM Fascia superfiscialis Tunica dartos Eksternal oblik kasın aponevrozu Fasya spermatika eksterna İnternal oblik kas aponevrozu Kremasterik kas Fasya transversalis Fasya spermatika interna Paryetal periton Tunika vaginalis
Anatomi Skrotumun arterleri Skrotumun venleri arterleri takip eder. Femoral arter İnternal pudental arter İnferior epigastrik arter Skrotumun venleri arterleri takip eder. Skrotumun lenfatikleri Superfisyal inguinal lenf nodu Subinguinal lenf nodu
Skrotum Hastalıkları HİDROSEL VARİKOSEL SPERMATOSEL HEMATOSEL PİYOSEL
HİDROSEL Tunika vaginalisin visseral ve paryetal yaprakları arasına normalden fazla sıvı bulunmasıdır. Tunika vaginalisin yaprakları arasında bulunan normal sıvı miktarı 1-3 ml arasındadır.
Hidrosel Konjenital (Doğumsal) Hidrosel: Doğumdan sonra normalde kapanması gereken prosessus vaginalisin açık kalmasına bağlı olarak gelişir. Karın içi sıvısı bu açıklıktan geçerek testis etrafında skrotumda birikir ve şişliğe neden olur bu oluşan durum hidrosel olarak adlandırılır. Erişkin(Edinsel) Hidrosel: Erişkin erkeklerde ve daha yaşlılarda skrotumun maruz kaldığı travma, testis ve eklerinin iltihabi hastalıkları, testis tümörleri, varikosel ameliyatları ve radyoterapi sonrası gibi nedenler ile hidrosel oluşabilir.
Semptom ve Bulgular Skrotumda şişlik Gergin skrotum Net bir hidroselde testis ayrıca palpe edilmez Funiküler hidroselde kasıkta şişlik Kommünikan hidroselde zaman zaman kaybolup artan şişlik Transilluminasyon
Hidroselin Tipleri Testiküler Hidrosel Konjenital kommunikan hidrosel Herni ile birlikte konjenital kommunikan hidrosel Funiküler hidrosel Herni ile birlikte funiküler hidrosel Kistik funiküler hidrosel İnfantil Hidrosel
Komünikan Hidrosel Prosesus vajinalisin patent kalması ve periton sıvısının skrotal sınırlar içerisine serbestçe iletilmesinebağlı oluşur. Klasik tanım: Genellikle aktiviteye bağlı olarak boyutu değişen hidroseldir.
Komünikan (karın zarı=periton ile devamlılığı olan) ve Non-komünikan (karın zarı=periton ile devamlılığı olmayan)
Funiküler (Kord) Hidroseli P.vajinalis bazen segmental olarak kapanır ve periton boşluğu ile bağlantısı olan ya da olmayan löküle kord hidroseline yol açar. Ağrısız,mobil ve translüminasyon veren bir kasık kitlesi olarak gözlenir
Abdominoskrotal Hidrosel Nadir bir durum olmakla beraber iki lobdan oluşan hidrosel inguinal halkadan geçer. Büyük bir intraabdominal ve inguinoskrotal komponenti bulunur. Sıvı arttıkça düşük basınçlı olan abdomene doğru hareket ederek intraabdominal kısmı oluşturur. Abdomen basıncı arttırıldığında genellikle hidroselin boyutu artar
Komplikasyonlar Hematosel Piyosel Ağrı Kozmetik
NE YAPALIM ??? Tanıda öncelikle fizik muayeneden yararlanılır. Skrotal ultrasonografi ile tanı kesinleştirilir.
Konjenital non-komünikan hidrosel: Komunikan hidrosel: Genellikle lenfatiklerdeki gelişmeye bağlı olarak 1 yıl içinde rezorbe olur. Komunikan hidrosel: Processus vaginalis 12-18 aya kadar kapanabilir. Erişkinlerde hidroselin tedavisi cerrahidir. (Winkelman, Bergman, Lord tip Hidroselektomi Skleroterapi (%5’lik tetrasiklin, %5’lik etolamin)
VARİKOSEL Spermatik kord içinde bulunan panpiniform pleksusun dilatasyonu sonucu oluşur.
Sağlıklı erkeklerin %10-15 inde İnfertil erkeklerin yaklaşık %40 ında varikosel bulunur. Erkek infertilitesinin en düzeltilebilir nedenidir. Sol tarafta daha sık görülür (%90).
Sol varikosel(%90) Sağ varikosel (%2) (IVC veya spermatik vene kompresyon/tromboz sonucu sekonder olabilir). Bilateral (%7) oranlarında görülür.
Primer Varikosel: Venöz hidrostatik basınçta artış Pleksus panpiniformise olan reflü Sekonder Varikosel: İnternal spermatik vende kompresyon ya da obstrüksiyon sonucu oluşur.(tümor) (Böbrek tümörünün renal vene invazyonu)
Solda varikoselin daha sık görülmesinin temel nedenleri V Solda varikoselin daha sık görülmesinin temel nedenleri V.spermatika internanın sağ ve solda farklı drenajlarının olması ve anatomik özelliklerdir.
Etioloji Anatomik Nedenler: Sol V.spermatika interna sol renal vene dik açıyla drene olur. Nutcracker fenomeni (internal spermatik ven veya eksternal spermatik vende hidrostatik basınç artışı)
Pleksus Pampiniformise olan reflü 2 farklı mekanizma buna neden olur. V. Spermatika internada valv yokluğu veya yetersizliği Venöz kollateralerin varlığı
Evreleme Subklinik: Fizik muayene ile saptanamaz, sadece Doppler USG ile saptanabilir. Grade 1 : Sadece Valsalva manevrası ile palpe edilebilir. Grade 2 : Venler kolayca palpe edilebilir. Grade 3 : Dilate olan venler skrotumda gözle görülür.
TESTİKÜLER DİSFONKSİYON Varikosel,farklı mekanizmalarla testiküler disfonksiyona neden olur.
Venöz staz sonucu testiküler ısıda artış ve spermatogenezde inhibisyon olur. Skrotal ısı vücut sıcaklığından daha düşüktür, varikoseli olan hastalarda skrotal ısı artar. Bu ısı artışı testiküler parankimal hasara ve germ hücre enzimlerinin inhibisyonuna neden olur
Kısmen azalan intratestiküler testosteron seviyelerine bağlı Leydig hücre fonksiyon bozukluğu olur. Leydig hücrelerinde testosteron yapımında azalma olur. Isı artışından dolayı 17alfa-hidroksiprogesteronu testosterona dönüştüren enzim 17alfa-hidroksiprogesteron aldolaz enzimi etki gösteremez.
Semptomlar Varikosel genellikle asemptomatiktir. İnfertilite nedeniyle tetkik edilen hastada rutin muayene sırasında tespit edilebilir. Ağrı ve çekilme hissi olabilir.
Fizik Muayene Hasta ayakta muayene edilir. Genellikle dilate venler skrotal kord muayenesi ile kolaylıkla tespit edilir. Evreleme için valsalva altında da mutlaka dilate venler palpe edilmelidir.
Tanı En değerli tanı yöntemi venografidir ancak invazif bir teknik olduğu için rutin kullanılmaz. Diğer tanı yöntemleri ; Doppler ultrasonografi Radyonüklid anjiografi Skrotal termografi
Klinik Bulgular Varikoselde semen parametrelerinde bozulma (astenoteratozoospermi) görülebilir. Hastaların %65inde oligozoospermi vardır(<15 milyon/ml) Morfolojik anomaliler de yaygındır Varikoseli olan herkes infertil değildir, ancak progresif testiküler atrofi yapabilir.
Tedavi Grade 3 varikosel,semen parametre bozukluğu, 2 yıldan uzun süreli infertilite, USG’de reflü varlığı ve kronik başka sebebe bağlı olmadığı saptanmış ağrısı olan varikosel cerrahi yoldan tedavi edilmelidir.
Tedavi En etkili tedavi yöntemi varikoselektomidir (mikroskobik subinguinal) Perkütan ya da transvenöz embolizasyon Laparaskopik varikoselektomi Komplikasyonlar: hidrosel, testiküler arter yaralanması (atrofi) ve rekürrens en sık görülenleridir.
SPERMATOSEL Spermatozoa içeren ağrısız kistik lezyondur. Rete testis, eferent duktuli divertikülü, epididim kaynaklı olabilir. Genellikle asemptomatiktir. (<1cm) Büyük olursa hidrosel ve testis tümörleriyle karışabilir. FM: fixe olamayan transluminasyon veren kitle Beyaz sıvı: mikroskopik incelmede ölü spermler Ayırıcı tanı; hidrosel (berrak sarı sıvı), mezotelyoma, fibroma Genellikle tedavi edilmez. Cerrahi eksizyon: ağrı, çok büyük olup rahatsız etmesi
HEMATOSEL Parietal ve visseral yapraklar arasında kanama olmasıdır. Travma, cerrahi sonrası (varikoselektomi, epididimektomi, orşiektomi), testisin hızla büyüyen tümörlerinde görülür. Konservatif izlem, spontan rezorpsiyon Eğer rezorbe olmayacak kadar büyükse drenaj uygulanır.
PİYOSEL Tunika vaginalisin parietal ve visseral yaprakları arasındaki sıvının enfekte olmasıdır. Epididimit ve orşiepididimitte görülebilir. Antibiyotiğe cevap vermeyen olgularda drenaj uygulanır.
TEŞEKKÜRLER