PROJE TABANLI ÖĞRENME PROJECT BASED LEARNING Doç. Dr. Hünkar KORKMAZ Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Bu nedir? Bu çalışma; Vermot’taki bir okulun fen sınıfında yürütülmüştür. Bu sınıftaki öğrenciler, sınıflarında ve okullarında bir teleskopları olmamasına rağmen, gökyüzündeki yıldızları incelemeyi denemişlerdir. Bir gün laboratuvar çalışması sırasında bir öğrenci sınıfta kendilerinin bir teleskop kurup kuramayacaklarını sormuş, öğretmen ise bunun zor olmakla birlikte mümkün olabileceğini söylemiştir. Bu konuyla ilgili öğrenciler bir sunu izlemiş ve sonuçta bir proje olarak teleskop kurmaya karar vermişlerdir. İlk iş olarak bir teleskopta neler olması gerektiği, nasıl çalıştığı, istedikleri bir tür teleskopu kurmaları için ne çeşit materyallerin gerekli olduğunu ve bu materyallerin nasıl bir araya getirileceği (monte) araştırmışlardır. Bu bilgileri öğrendikten sonra da kurmak istedikleri teleskopun türü ve gerekli materyaller üzerinde karara varmışlardır. Bu proje sırasında çözülemez gibi görünen sorular bu projenin parçası olmuş ama sonuçta öğrenciler kullanılabilir bir teleskop yapmayı başarmışlardır. Yaptıkları teleskopu da kendileri kullandıktan sonra okulun diğer fen sınıflarında bu aracın nasıl çalıştığını da göstermişlerdir. Bu teleskop şimdi okulun diğer öğrencileri tarafından kullanılmaktadır.

Bu çalışmada; Elde edilen ürün, gösterilen çabaya değmiştir. Ortaya çıkan ürün gerçekçi ve uygulanabilir ve problem çözücü niteliğe sahiptir. Günlük yaşama dahil edilebilir. öğretmenin rehberliğinde, öğrenciler tarafından tasarlanmış, planlanmış ve uygulanmıştır. Elde edilen ürün başkaları ile paylaşılmış ve sergilenmiştir. ?

Bu çalışma; Proje Tabanlı Öğrenmedir.

Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının Felsefi ve Kuramsal Temelleri XX.yüzyılın başlarındaki ilerlemecilik John Dewey’in yeniden yapılanma, Klipatrick’in proje metodu, Bruner’in buluş yoluyla öğrenme yaklaşımı ve Thelen’in grup araştırması modelleri,

içerik Temel konular ve sorunlar Hayatla bağlantılı, gerçekçi, “otantik” Parçalara ayrılmış değil bütünsel Yüzeysel değil derinlemesine Öğrenci için anlamlı ve kişisel Günlük hayattan..

PTÖ, Aktif katılımı güdülüyor Üst düzey bilişsel aktivite Birlikte öğrenme, kendi kendini yönetme Çok çeşitli araç ve kaynak kullanımı Ders + sosyal beceriler, hayat becerileri Ürünler ve öğrencinin evrimi

Geleneksel Öğrenme Daha az zamanda daha fazla “konu” kapsanır Ödev ve testlerle ölçme değerlendirme Alt düzeyde bilişsel aktivite ve süreçler “Öğrenilenin” uygulanması ve transferi zor Kendi kendine öğrenme, özerklik güdülenmez

Proje tabanlı öğrenme (PTÖ) sürecinde öğretmenlerin uygulaması gereken altı aşama şunlardır Proje konusuna karar verme, Zaman analizini oluşturma, Etkinlikleri planlama, Değerlendirme planı hazırlama, Öğrencilerle birlikte projeyi başlatma, Projeyi tamamlama ve ürünlerin yansıtılmasına katkıda bulunma,

PTÖ için öğrenmenin biçimi ve ortamı Kendi öğrenme süreçlerini yöneterek birlikte öğrenme Sosyal ortamlarda birlikte çalışma Uzlaşma, sorumluluk alma, paylaşma Başkalarını ikna etme Doğru davranışı modelleme Teknoloji araçlarını etkin ve yaratıcı biçimde kullanma

PTÖ Sürecinde Ön Koşul Beceriler Araştırma becerisi Eleştirel düşünme becerisi Karar verme becerisi Problem çözme becerisi Yansıtıcı düşünme becerisi PTÖ için bu beceriler ön koşul olmakla birlikte bu becerilerin gelişimi için PTÖ aynı zamanda bir fırsattır.

Proje tabanlı öğrenme yaklaşımının planlanması ve uygulanması sırasında öğrencilerin dikkat etmesi gereken noktalar şunlardır: Araştırmanın sınırlarını belirleme, Grup üyesi ve birey olarak sorumlulukları tanımlama Araştırma süresini planlama, Planların uygulanabilirliğini gözden geçirme, (“Projemizi bu planı kullanarak tamamlayabilir ve yüksek nitelikli bir iş yapabilir miyiz?) orijinal ve yeni konuları tercih etme,

Öğrencinin seslendirdikleri (+) Ne öğreneceğimizi seçebiliyoruz. Etkimizin ve yararımızın olabildiğini görüyoruz. Net bir hedefe yönelik öğreniyoruz. Bu öğrenme sürecimizi anlamlı kılıyor. Ürünümüzü bekleyen var. Bunu bilmek heyecan verici. Bu süreçte yanlışlardan korkmuyoruz. Akıllı deneyler yapıyoruz. Herkesi kapsıyor, kimse dışarıda kalmıyor. Gerçek hayatta gerekli becerileri kullanma şansı yaratıyor.

Proje tabanlı öğrenme yaklaşımının planlanması ve uygulanması sırasında, proje seçiminde dikkate alınması gereken özellikler şunlardır: Proje/Projenin istendik etkinlikleri kapsamalı ve boş uğraşılarından arındırılmalı, hazırlanması için ayrılan süre yeterli olmalı, konuyla ilgili olmalı, ulaşılacak hedefler açıkça belirtilmeli, elde edilecek yarar araç-gereç ve kaynaklar için yapılan yatırıma değer nitelikte olmalı, öğrencilere etkinlikler yoluyla sorunlarını çözebilme olanağı vermeli, öğrencinin yaratıcılık, sorumluluk ve başarı duygusunu tatmasına uygun olmalı, öğrencilerin normal yaşam koşulları içinde işlenmeye uygun olmalı, öğrencileri düşünmeye, incelemeye ve araştırmaya yöneltmelidir.

Proje planını hazırlarken göz önüne alınması gereken planlama öğeleri şunlardır: Program: Projede yapılacak olan işler ve sürelerini gösteren iş takviminin hazırlanması İş Bölümü: Gruptaki her bir üyenin görev tanımının yapılması Bütçe: Grupta yapılacak işler için harcanacak paranın önceden belirlenmesi Araştırma Planı: Bilgi toplamak için kullanılacak yöntem, araç- gereç ve kaynakların listesi, araştırmayı tanımlamak için gerekli eylemlerin ve yapılacak araştırmalarla ilişkin iş bölümünün yer aldığı bir plan hazırlanması Materyaller: Araştırma için gerekli olan araç gereçlerin, kontrol listelerinin belirlenmesi ve hazırlanması Yayın Listesi: Araştırmada kullanılacak fotoğraf, gazete, video, radyo, televizyon vb. yayın araçlarının listesinin hazırlanması Diğer: Proje süreci içerisinde ortaya çıkması olası problemlerin ve çözüm yollarının düşünülmesi

Proje raporunun yazılımında dikkate alınması gerekenler: - Konu başlığı, - İçerik listesi, - Giriş, - Deney, - Tartışma, - Sonuç, - Teşekkür, - Kaynakça. Proje yaparken günlük tutmak çok büyük önem taşımaktadır. Yapılan projenin çeşitli aşamalarının kayıtlarını tutmak ileride yazılacak rapor için yararlı olacaktır.

Proje raporunuzu şu sırada yazınız: Proje Adı: Projenize tek bir cümle şeklinde, kısa ve öz olarak, okuyana proje çalışması hakkında fikir verecek bir ad veriniz. Projenin Amacı: Bu kısımda proje çalışması ile neyi amaçladığımızı bir veya birkaç cümle ile açıklayınız. Uygun ise amaçlarınızı maddeler halinde sıralayınız. Giriş: Burada proje çalışmanızın konusu ile ilgili başkalarının yaptığı çalışmalardan söz ediniz. Sizin çalışmanızın öteki benzer çalışmalardan ayrılan yönlerini belirtiniz. Benzer çalışmalardan nasıl yararlandığınızı ve sizin çalışmanızın neleri hedeflediğini açıklayınız.

Proje Raporu Yazma Yöntem: Bu kısımda; Çalışmanızda izlediğiniz yolu, gözlemlerinizi ve çalışmanızın kapsamını yazınız. Çalışma koşullarınızı, araştırma yönteminizi, verilerin nasıl ve kimler tarafından toplandığı açıkça anlatılmalıdır. Araştırmada kullanılan veri toplama araçlarını özellikleri güvenilirlik ve geçerlik düzeyleri etik kuralları mutlaka belirtiniz. Araştırmanın nerede, kimler tarafından yapıldığı, ne kadar sürdüğü ve kaç kez hangi koşullar altında tekrarlandığı gibi bilgilerin açık ve öz olarak verilmesi gerekir. Varsa, veri çizelgeleri, grafikler, yaptığınız analiz ve hesaplamalar bu bölümde verilmelidir.

Proje Raporu yazma Sonuçlar ve Tartışma: Proje raporunuzun en önemli kısmı burasıdır. Proje çalışmanız ile elde ettiğiniz sonuçları bu kısımda yazınız. Bu sonuçlar sayısal değerler, bazı matematiksel eşitlikler veya sözlü ifadeler olabilir. Uygunsa sayısal sonuçlarınızı çizelge ya da grafik şeklinde veriniz, analiz ve hesaplamaları gösteriniz. Geçerlilik sınırlarını belirterek sonuçlarınızı tartışınız. Sonuçlarınızı olumsuz olarak etkileyen nedenler varsa açıklayınız. Bu kısmı yazmadan önce mutlaka çalışmanızın amacını tekrar gözden geçirin ve amacınıza ne kadar ulaştığınızı belirtiniz. Konuyla ilgili önerilerinizi bu kısımda yazarak konuya ilgi duyup benzer çalışmalar yapacaklara yol gösteriniz.

Proje Raporu Yazma Kaynaklar: Bu kısımda proje çalışmanız ile ilgili olarak başvurduğunuz yazılı kaynakları, harf sırasına uygun olarak, yazar adına göre dizerek veriniz. Bir kaynağı mutlaka aşağıdaki örneklere uygun olarak yazınız. Bir tez veya bir kitap kaynak olarak gösterildiğinde tezin veya kitabın adının alttaki örnekte görüldüğü gibi altı çizilmelidir. Böke, H., (1987), Ankara’daki Hava Kirliliğinin Travertenleri Üzerine Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ, Ankara Bir makale kaynak olarak gösterildiğinde makalenin çıktığı derginin adının altı örnekte görüldüğü gibi çizilmelidir. Stuiver, M., (1982), A high-precision calibration of the AD radiocarbon timescale, Radiocarbon 24, sayfa 1-26

Projeyi yapmaya başlarken, öğrencilerinize: - Konuyu kendilerinin seçmelerinde, - Konuyu inceleyip, araştırmalarında, - Araştıracakları konuya karar vermede, - Bir zaman çizelgesi hazırlamalarında, - Deney ve araştırmalarını planlamada, - Sizle konuşma, tartışma ve fikirlerinizi almada, - Deney ve araştırmalarını yapıp projeyi tamamlamada, - Sonuçları inceleyip ve tartışmada, Araştırma, proje raporlarını yazmada onlara destek olunuz.

Proje Türleri Araç-gereç yapımı projeleri Öğrenme projesi Entelektüel ya da problem projeleri Estetik nitelikli projeler Çalışma projeleri

Farklı bakış açılarına göre sınıflandırma Öğrenilmiş becerilerin uygulanmasına yönelik projeler Çok küçük yaştaki öğrenciler için projeler Disiplinler arası ve bütünleştirilmiş müfredat projeleri Sınıf duvarlarını aşan projeler – Teknoloji kullanımı – Soru sorma becerileri – Dinleme becerileri

Avantajları Öğrencilerin öğrenme becerilerini geliştirir ve zenginleştirir. Yaşam boyu öğrenmeyi sağlar. Grupla çalışma ve işbirliğine dayalı öğrenme etkinliklerine katılımı sağlar. Öğrencilerin bilgilerini yansıtmaları ve katılımları için çoklu yollar önerir.

Avantajları Çoklu zekanın farklı boyutlarının kullanımına izin verir (kinetik, uzamsal, mantık, dil vb.). Öğrenci performansı hakkında aileye, öğretmene ve okul yönetimine anlamlı bilgiler verir. Öğrenciler gerçek yaşamla oluşturduğu ürünleri ve performanslarını birleştirir. Problem çözme becerilerini ve probleme dayalı öğrenme becerilerini geliştirir. Değişik konularda proje yoluyla kazandığı bilgi ve becerilerini uygulama fırsatı bulurlar.

Öğrencilere çeşitli beceriler kazandırır. Bunlar: a)Yaşamsal Beceriler: Bir toplantı yönetmek, bir bütçe hazırlamak, bir plan yapmak vb. b) Teknolojiyi Kullanma Becerisi: Bilgisayar kullanma, televizyon, radyo, video vb. araçları kullanma c) Bilişsel Süreç Becerileri: Karar vermek, eleştirel düşünme becerileri, problem çözme d) Öz-denetim becerileri: Hedefler oluşturmak, işlemleri organize etmek, zaman yönetimi e) Tutumlar: Öğrenmeye ilgi, gelecek için eğitime merak Eğilimler: Öz-denetim, başarı hissi İnançlar: Öz-yeterlik inancı

Öğretmenin selendirdikleri (+) Öğrenci heyecanı artıyor. Özerk, sorumlulu ve öz denetimli öğrenci profilinin gelişmesine yardım ediyor. Veli ve toplum açısından elde edilen yarar, değerlendirme ile ilintili ve gerçekçidir. Zor öğrencileri içine çekiyor. Başkalarının fikirlerine saygıyı geliştriyor. Gerçek sorunların çözümüne yönelik ilgiyi arttırıyor.

Dezavantajları Öğretmenin iş yükünü ve sorumluluklarını arttırabilir. Öğrenme için ayrılan süre artabilir. Araştırmanın sınırları iyi çizilemezse, konuda aşırı bir sapma ve dağılma gözlenebilir.

Öğretmenlere Göre Güçlükler Uzun hazırlık süreleri Kaynak kıtlığı Yönetici ve diğer öğretmenlerin desteği Müfredatı kapsama Temel beceriler ve sınavlara hazırlık Velileri aydınlatabilme Büyük sınıflar ve genç öğrenciler Değerlendirme zorlukları

Öğretmenlere Göre Riskler Her konuda aynı düzeyde bilgili olamama Açık uçlu problem çözümü korkutucu Veliler ve toplumdan gelebilecek tepki Müfredat programını kapsama zorunluluğu Öğrencilerin adaptasyon süreçleri

Değerlendirme Süreci Proje tabanlı öğrenme yaklaşımının uygulandığı sınıflarda değerlendirme kağıt kalem testleri ile yapılmamaktadır. Daha çok öğrenme sürecini değerlendirmeye yönelik tümel (portfolio) değerlendirme yöntemi kullanılmalıdır.

Son Sözler… Proje çalışması için öğrencilerinize onların ilgi duyabileceği ve onları motive eden bir konu seçmelerinde (konu orijinal, yeni ve en önemlisi size ait bir fikir olmalıdır) yardımcı olunuz. Onlara biraz merak, araştırma, uzmanlardan bilgi, kritik düşünce, yaratıcılık ve azim ekleyin. Onlar her zaman kazanamayabilir veya sonuç alamayabilirler. Tabii ki araştırma esnasında ya da proje yarışmasında hayal kırıklığı ve başarısızlık riski de var. Eğer bu başarısızlığa neyin neden olmuş olabileceği sorusunu sorup birlikte buna yanıt ararsanız bazen sonuca da varabilirsiniz. Burada önemli olan kazanmak değil, önemli olan, yeni ve çözülmemiş bir soruna el atmış ve onun çözümü için önerilerde bulunmuş olmanızdır. Unutmayınız ki kimi zaman çok umut veren bir proje başarısızlıkla sonuçlanabileceği gibi, bazen de, hiçbir sonuca ulaşmayacağı veya gerçekçi olmadığı düşünülen bir projede hiç öngörülmemiş olan başarılı sonuçlara varabilir.

BEYTEPE İLÖĞRETİM OKULU YASEMİN KARAKAYA İLKÖĞRETİM BİLİM ŞENLİĞİ ETKİNLİKLERİNDEN GÖRÜNTÜLER

Sonuç olarak PTÖ Araştırmaya araç Bilgiye erişim Kurgulama, tasarım, yeniden üretme, kendini ifade etme Deney yapabilme Sınıf duvarlarını aşma..

PTÖ Nedir Ne Değildir? Yıl sonu ödevi ya da ödüllendirme metodu değildir. Zenginleştirme değil temel yapıdır. Ders programı ve eğitim hedeflerine yönelik bir öğretim metodu değil temel strateji ve felsefedir.

Proje Örneği PROJENİN ADI: ZAMKTAN POLİMER YAPMAK (GLUE POLYMER) PROJE EKİBİ: 5’ er kişilik öğrenci gruplarından birini oluşturan öğrenciler PROJE REHBER ÖĞRETMENİ: Proje çalışması sırasında öğrencilere rehberlik yapan süreci öğrenciler için kolaylaştıran öğretmendir. Bu öğretmen ders öğretmenin dışında çalışılan proje konusu ile ilgilenen başka bir sınıf ya da ders öğretmeni olabilir. PROJE SÜRESİ: Araştırma sonunda gerçek süre belirlenebilir. PROJE SUNU TARİHİ: Proje ekibinin proje ürününü ve projelerini sınıfa/diğer sınıflara sunduğu tarihtir. PROJE KONUSU: Öğrenciler beyaz tutkaldan yapılan bir plastik polimerin üç bileşeninden birini değiştirirler. Kimyasal bağlar ve polimerler PROJENİN AMACI: Basit bir bilimsel araştırmayı/projeyi/incelemeyi tasarlamak ve yürütmek Farklı özelliklerdeki maddelerden yeni maddeler oluşturma Polimer oluşturmak ve çevresindeki maddelerde polimer özelliğini fark etmek PROJEDE KAZANILABİLECEK BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİ: Gözlem, ölçme, iletişim, yorumlama, değişkenleri kontrol etme ve tanımlama, karşılaştırma, hata analizi, deneysel araştırma ve problem çözme, Beyaz zamk

Proje Örneği PROJE İÇİN GEREKLİ OLAN MALZEMELER:  Beyaz zamak  Su  El sabunu  Temizlik malzemeleri  Parafinli kağıt  Karıştırma kabı

Proje Örneği PROJE İÇİN GEREKLİ OLAN ÖN BİLGİLER: Polimerlerle çalışmak güvenli fakat kirli, dağınık bir çalışma olabilir. Bazı marketler çamaşır katkı maddesi olarak toz boraks satarlar. Boraks içeren toz sabunlar temin edilebilir. Aldığınız malzemenin üzerinde Sodyum tetraborat (sodium tetraborate) yazısı bulunmasına dikkat ediniz. Bir kimya öğretmeninden de biraz sodyum tetraborat alınabilir. Bu polimerin tarifi fazla borat tuzu gerektirmez. İŞLEM BASAMAKLARI: Su içerisinde %4’lük boraks çözeltisi hazırlayınız. Ölçümünüzün çok hassas ve doğru olması gerekmez. Bir servis kaşığı boraks bu ölçüm için yeterlidir. Bir başka kapta %50-%50 beyaz tutkal ve su solüsyonu hazırlayınız. Tutkal ve su miktarlarının aynı olmasına özen gösteriniz ve karıştırınız. Bu aşamada tutkal/su solüsyonuna gıda boyası katabilirsiniz. Borak solüsyonunu yavaş yavaş küçük porsiyonlar halinde ekleyiniz. Tutkal solüsyonun katı hale gelmeye başlayacaktır. Solüsyon içerisinden küçük parçalar alarak elinizle yoğurunuz. Aldığınız küçük parçaları yağlı kağıt üzerine yerleştiriniz.

Proje Örneği SONUÇ: Bu etkinlik öğrencilerin bir polimer oluşturmasına yardımcı olmuştur. İki ya da daha fazla atomun birleşmesi ile molekül meydana gelir. 20. yüzyılın başlarında kimyacılar atomlardan ya da atom gruplarından oluşan uzun zincirler oluşturan özel moleküller oluşturmuşlardır. Bunlar polimerlerdir. En yaygın polimerler uzun bir zincirden oluşan karbon atomlarından meydana gelenlerdir. İlk yapay plastik 1860’lı yıllarda yapıldı. Bundan önce doğal malzemeler örneğin fildişi ve amber yaygın olarak kullanılıyordu. Bunların çoğu polimerdir. Yunanca da çok anlamındaki “poly” ve kısım anlamındaki “mer” den oluşmuştur. Polimerler çok sayıdaki küçük molekülün uzun zincirler halinde birbiri ardına sıralanarak meydana getirdiği dev moleküllerden oluşur. Küçük moleküllere monomer denir. Mono bir anlamına gelir. Giderek daha az bulunan fildişi ve benzeri malzemelerin yerine kullanılabilecek ve kalıplanabilecek ya da lifler haline getirilebilecek malzemeler üretilebilmesi için yapay malzemelerin araştırılmasına yaklaşık bir yüzyıl önce başlandı. İlk plastikler yarı yapay polimerlerdi ve pamukta doğal bir polimer olan selülozdan elde ediliyordu. Daha sonra yapay plastikler örneğin bakalit üretildi. KAYNAK: Kimyanın Öyküsü; TÜBİTAK Yayınları; sf.54

TUBİTAK PROJELERİ İÇİN HAZIRLANMIŞ PROJE REHBERİ /BIDEB/proje_yarismasi/proje_rehberi_2013. pdf

Projelerin sergilenmesi

Projelerin sunumu

TUBİTAK PROJE YARIŞMASI

Geçmişte bilim şenliği

1956

1963

1962

Ayırdığınız zaman ve gösterdiğiniz ilgiden dolayı çok teşekkür ederim.