BÖLGESEL KALKINMA 11.05.2010 KADİR DÜNDAR.

... konulu sunumlar: "BÖLGESEL KALKINMA 11.05.2010 KADİR DÜNDAR."— Sunum transkripti:

1 BÖLGESEL KALKINMA KADİR DÜNDAR

2 KADİR DÜNDAR

3 PROJELER ZBK(ZONGULDAK-BARTIN-KARABÜK) YEŞİLIRMAK
DOKAP(DOĞU KARADENİZ PROJESİ) DAP(DOĞU ANADOLU PROJESİ) GAP(GÜNEYDOĞU ANADOLU PROJESİ) KADİR DÜNDAR

4 ZONGULDAK-BARTIN-KARABÜK BÖLGESEL GELİŞME PROJESİ
PROJENİN SAHİBİ: DPT MÜSTEŞARLIĞI BÖLGESEL GELİŞME VE YAPISAL UYUM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MÜŞAVİR FİRMA: BRLİ-GERSAR/TÜMAŞ KONSORSİYUMU PROJEYE BAŞLAMA TARİHİ: EYLÜL 1995 PROJENİN TAMAMLANMA TARİHİ: MART 1997 KADİR DÜNDAR

5 KADİR DÜNDAR

6 KADİR DÜNDAR

7 1- ZONGULDAK, BARTIN VE KARABÜK BÖLGESİ HIZLI SOSYO-EKONOMİK DEĞİŞİM
GEREKÇE 1- ZONGULDAK, BARTIN VE KARABÜK BÖLGESİ HIZLI SOSYO-EKONOMİK DEĞİŞİM SÜRECİNDEDİR. 2- EKONOMİK VE SOSYAL YAPI DEMİR-ÇELİK VE KÖMÜR SANAYİİNİN ETKİSİNDEDİR. 3- KARDEMİR 1995.TE ÖZELLEŞTİRİLMİŞ; T.T.K. KÜÇÜLTÜLMÜŞTÜR. KADİR DÜNDAR

8 1- EKONOMİK VE SOSYAL SONUÇLARIN ANALİZİ,
PROJENİN AMACI 1- EKONOMİK VE SOSYAL SONUÇLARIN ANALİZİ, 2- ÖZEL SEKTÖRDE YENİ YATIRIM ALTERNATİFLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ, 3- ORTA VE UZUN VADELİ BÖLGESEL GELİŞME PLANI HAZIRLANMASI, 4- BÖLGEDE YAPILABİLECEK YATIRIM ALANLARININ TANIMLANMASIDIR. KADİR DÜNDAR

9 1- TTK VE KARDEMİR RAPORU 2- MEVCUT DURUM RAPORU
PROJE DOKÜMANLARI 1- TTK VE KARDEMİR RAPORU 2- MEVCUT DURUM RAPORU 3- SENARYO VE STRATEJİLER 4- BÖLGESEL GELİŞME PLANI 5- PROJENİN TANITIMI 6- 3 ADET FİZİBİLİTE İLE 7 ÖN FİZİBİLİTE ETÜDÜ KADİR DÜNDAR

10 TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU
TTK TÜRKİYE TAŞKÖMÜRÜ KURUMU . PAZARLANABİLİR KÖMÜR 2,8 MİLYON TON/YIL.DIR DA OLAN PERSONEL SAYISI 1994.DE 26599 . İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ 118 TON-ADAM/YIL.DIR (AVRUPA.NIN 1/8.İ) DA 299 MİLYON DOLAR OLAN ZARAR 1994.DE 526 MİLYON DOLAR KADİR DÜNDAR

11 KURUM.UN KAPATILMASI DURUMUNDA
. Sosyal ve Ekonomik Dengeler bozulacak, . Dış göç hızla artacak, . Taş kömürü ile çalışan firmalarda kriz meydana gelecektir. KADİR DÜNDAR

12 TTK İLE İLGİLİ ÖNERİLER
. Yılda 2,8 milyon ton olan üretimin korunarak işletme küçültülecek, . Verimli damar ve paneller seçilecek, . Madencilik Yönetimi standardize edilecek, . Yeni ve modern yöntemler kullanılacak ve ekipman yenilemesine gidilecek, . Personelin hizmet içi eğitimi sağlanacaktır. KADİR DÜNDAR

13 . 1989 VE 1994 YILLARI ARASINDA ZARAR 1.1 MİLYAR $.
KARDEMİR VE 1994 YILLARI ARASINDA ZARAR 1.1 MİLYAR $. . ÜRETİM MALİYETİ ULUSLARARASI BENZER MALİYETİNDEN 4 KAT DAHA FAZLADIR. . PERSONEL GİDERLERİ MALİYETLER İÇERİSİNDE ÖNEMLİ BİR PAYA SAHİPTİR. . BENZER TESİSLERE GÖRE PERSONEL FAZLADIR. KADİR DÜNDAR

14 KARDEMİR.İN VERİMLİLİĞİ;
. İşletmede modernizasyon ve yenileme yatırımları tamamlanacak, . Filyos ’da yapılacak liman yatırımı ile hammaddenin naklinde ucuzluk sağlanacak, . Atıkların değerlendirilmesinin sağlanacağı yeni yatırımlar yapılacak, . Çevreye duyarlı teknolojiler seçilerek sürdürülebilir gelişme ve ekonomik fayda sağlanacaktır. KADİR DÜNDAR

15 BÖLGENİN MEVCUT DURUM ANALİZİ
KADİR DÜNDAR

16 . KIYI ŞERİDİ YAĞIŞLI, GÜNEYDE KARASAL İKLİM.
1. FİZİKSEL ÖZELLİKLER . ÜÇ İL TOPLAM 9695 KM2.DİR. . KIYI ŞERİDİ YAĞIŞLI, GÜNEYDE KARASAL İKLİM. . EĞİMLİ TOPOGRAFİK YAPI. KADİR DÜNDAR

17 . NÜFUS YOĞUNLUĞU 114 KİŞİ (TÜRKİYE 72)
2. DEMOGRAFİK YAPI . BÖLGE NÜFUSU (1990) TÜRKİYE NÜFUSUNUN % 2.Sİ . NÜFUS YOĞUNLUĞU 114 KİŞİ (TÜRKİYE 72) . BÖLGE NÜFUS ARTIŞI % 0,5 (TÜRKİYE % 2,17) . BÖLGE NET GÖÇ VEREN KONUMDADIR (% 1.7) KADİR DÜNDAR

18 3. YERLEŞİM VE ARAZİ KULLANIMI
. BÖLGE; 3 İL, 13 İLÇE VE 884 KÖY YERLEŞİM BİRİMİ, SAHİL KESİMİNDE DAĞINIK KÖY VE MEZRALAR, HOMOJEN OLMAYAN BÖLGE YAPISI, . ARAZİ KULLANIMI TOPOGRAFİK ŞARTLARA BAĞLI, BÖLGENİN % 51.İ ORMAN, . EĞİMLİ VE ÇOK PARÇALI TARIM ARAZİSİ. KADİR DÜNDAR

19 . TAMAMLANMIŞ, STANDARDI YETERSİZ ULAŞTIRMA ALTYAPI AĞI
. SALTUKOVA HAVAALANI İLE HAVA ULAŞIMI İMKANI . STANDARDI DÜŞÜK DEMİRYOLU BAĞLANTISI . EREĞLİ VE DİĞER LİMANLAR İLE KARADENİZ TRAFİĞİNE AÇILMA İMKANI KADİR DÜNDAR

20 . ÖNEMLİ VE ZENGİN BİR DOĞAL ÇEVRE
. DOĞAL YAPI YOĞUN YERLEŞİM VE SANAYİ DIŞINDA KORUNMUŞ, . KENTSEL YERLEŞİMLERDE SANAYİ ATIKLARI HAVA VE SUYU AB STANDARTLARI ÜSTÜNDE KİRLETMEKTE KADİR DÜNDAR

21 . TARIM SEKTÖRÜ İSTİHDAMDA BİRİNCİ SIRADA, ANCAK,
VERİMLİLİK VE PAZARLAMADA DİĞER BÖLGELERDEN GERİ, . HAYVANCILIK ARAZİ SINIRLILIĞI NEDENİYLE ÖNEMLİ BİR POTANSİYEL, . TARIMDA AİLE İŞLETMECİLİĞİ YAYGIN, . SANAYİ SEKTÖRÜNDE ÇALIŞANLARIN İKİNCİ GELİR KAYNAĞI . ORMANLARIN % 71.İ VERİMLİ, . DENİZ VE TATLI SU BALIKÇILIĞINDA DÜŞÜK POTANSİYEL VARDIR. KADİR DÜNDAR

22 . KARABÜK.TE KARDEMİR, EREĞLİ‘DE ERDEMİR
8. SANAYİ . KARABÜK.TE KARDEMİR, EREĞLİ‘DE ERDEMİR VE ZONGULDAK.TA TTK İMALAT SANAYİİNİN TEMELİ, . BARTIN, KARABÜK, ÇAYCUMA VE EREĞLİ‘DE ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ İNŞAAT SAFHASINDA, . FİLYOS VADİSİNDE SERBEST BÖLGE VE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ PROGRAM SAFHASINDA, . 10 KÜÇÜK SANAYİ SİTESİNDE 1641 İŞYERİ MEVCUTTUR. KADİR DÜNDAR

23 BÖLGESEL GELİŞME PLANI
KADİR DÜNDAR

24 . ÇAYIR VE MERALARIN ISLAHI
BITKISEL URETIM VE HAYVANCILIK • GENEL ÜRETİMİ DESTEKLEME PROGRAMI . ÇAYIR VE MERALARIN ISLAHI . YEM BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİNİN TEŞVİKİ . TARLA ÜRÜNLERİNDE ÇEŞİT VE VERİM ARTIŞI . SÜT ÜRETİMİ VE BESİCİLİK . SÜT TOPLAMA VE SÜT ÜRÜNLERİ İŞLEME, MODERNİZASYON . SERACILIK VE MEYVECİLİĞİN GELİŞTİRİLMESİ KADİR DÜNDAR

25 ORMANCILIK VE BALIKÇILIK
• UZUN VADELİ PROGRAMLA ORMAN ÜRÜNLERİ ÜRETİMİNİN İKİ KATINA ÇIKARILMASI . ÇINAR, KAVAK, KESTANE VE CEVİZ AĞACI YETİŞTİRİCİLİĞİ İLE ÖZEL ORMANCILIĞIN GELİŞTİRİLMESİ . YENİ ORMANLARIN OLUŞTURULMASI VE EROZYONLA ETKİLİ MÜCADELE . TATLISU HAVZALARINDA KÜLTÜR BALIKÇILIĞININ DESTEKLENMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ KADİR DÜNDAR

26 . K.O.B.İ..LER İÇİN GENİŞ KAPSAMLI DESTEK PROGRAMI,
SANAYİ 1. İMALAT SANAYİİ . K.O.B.İ..LER İÇİN GENİŞ KAPSAMLI DESTEK PROGRAMI, . PAZAR VE SEKTÖR ETÜDLERİ YAPILMASI . OSB.LERİN KURULMASI VE YAYGINLAŞTIRILMASI . KOSGEB VE BÖLGESEL KALKINMA AJANSI İŞBİRLİĞİ KADİR DÜNDAR

27 . DEVLETİN ÜRETİMİ ARTIRACAK FAALİYETLERDE BULUNMAMASI
2. MADENCİLİK . DEVLETİN ÜRETİMİ ARTIRACAK FAALİYETLERDE BULUNMAMASI . MADENCİLERİN YENİDEN EĞİTİMİ . TTK.NIN KÜÇÜLTÜLMESİ NEDENİYLE ZORUNLU İŞTEN AYRILANLARIN YENİDEN İSTİHDAMINI DESTEKLEME KADİR DÜNDAR

28 . KATILIM FONU : FİNANSAL YÜKÜ AZALTIR VE DENGELİ MALİ BİLANÇO SAĞLAR
3. DESTEKLEME ARAÇLARI . KATILIM FONU : FİNANSAL YÜKÜ AZALTIR VE DENGELİ MALİ BİLANÇO SAĞLAR . GARANTİ FONU : TECRÜBESİZ GİRİŞİMCİYE VERİLEN KREDİNİN RİSKİNİ HAFİFLETİR . TEKNİK YARDIM FONU : GİRİŞİMCİYE ÖZEL DANIŞMANLIK HİZMETİ VERİR . PAZARLAMA DESTEĞİ : PAZARLAMA AĞINI KURAR VE SEKTÖR ARAŞTIRMALARINI GELİŞTİRİR KADİR DÜNDAR

29 YEŞİLIRMAK HAVZASI KALKINMA BİRLİĞİ
KADİR DÜNDAR

30 DPT ve DİE tarafından yürütülen İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması çalışması sonucunda; 12 adet Düzey-I (NUTS-I), 26 adet Düzey-II (NUTS-II) ve 81 adet Düzey-III (NUTS-III) bölge birimi oluşturulmuştur. Bölgemiz kodu Düzey-II İBBS da TR83 (Amasya, Çorum, Samsun Tokat) tür. DPT Müsteşarlığınca ihalesi yapılmış ve çalışmaları sürdürülen Bölgesel Kalkınma Planı ise “YEŞİLIRMAK HAVZA GELİŞİM PROJESİ” dir. KADİR DÜNDAR

31 Yeşilırmak Havza Gelişim Projesi; Amasya, Tokat, Samsun, Çorum İllerini içine alan ve Türkiye’nin kalkınmışlık çizgisinin altında kalan bu bölgenin top yekün planlı bir kalkınma çizgisine ulaştırılması hedeflenerek hazırlanmış bir “bölgesel kalkınma modeli”dir. KADİR DÜNDAR

32 Yeşilırmak ve kollarında oluşan kirliliği ve nedenlerini önlemek için gerekli tedbirleri almak, bölgede erozyon giderici çalışmaları yapmak, akış rejimini düzenlemek, Yeşilırmak Havzasında bulunan yerleşim birimlerinin sosyal, kültürel ve ekonomik kalkınmalarına yönelik her türlü çalışmaları yapmak, yaptırmak ve bu amaçla ilgili kamu ve özel kurum ve kuruluşları ile işbirliği yapmak üzere havzadaki 5 ilin (Amasya, Çorum, Samsun, Tokat ve Yozgat) katılımıyla 1997 yılında “Yeşilırmak Havzası İl Özel İdareleri Hizmet Birliği” kurulmuştur. KADİR DÜNDAR

33 ojenin en önemli özelliklerinden biri bölgesel niteliği ve proje yönetiminin bir yerel yönetim birliği olmasıdır. Bu nedenle Sivil Toplum Kuruluşlarını bir çatı altında toplayabilmesi açısından AB tarafından son derece cazip bulunmuş ve özellikle yönetim açısından diğer NUTS-II bölgelerine model olarak alınması uygun görülmüştür. KADİR DÜNDAR

34 2004 yılında Tüzük değişikliğine gidilerek Birliğin adı Kalkınma Birliği olarak değiştirilmiştir. (İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırılması doğrultusunda Yozgat, Ocak 2004 itibarıyla Bölgemizden ve Hizmet Birliği üyeliğinden ayrılarak, Kayseri-Sivas-Yozgat Bölgesini oluşturmuştur.) KADİR DÜNDAR

35 Avrupa Birliği Yapısal Fonları’ndan ülkemize yapılacak hibe yardımların önemli bölümünün yerel ve bölgesel nitelikli projelere aktarılacak olması nedeni ile Havzada Nisan 2002’den itibaren DPT ve AB temsilcileri ile ortaklaşa yoğun vizyon oluşturma çalışmaları başlatılmış, yaklaşık bir yıllık süreç içerisinde bölge illerinde tüm kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum örgütlerinin katkı ve katılımlarıyla tamamen katılımcı bir çalışma sonucu; SWOT Analizleri (Strengths, Weakness, Opportunities, Threats; Güçlü ve zayıf yönlerle fırsat ve tehditlerin analizi) gerçekleştirilmiş, illerin öncelikleri ve bunlara bağlı tedbirler tespit edilmiş, son aşamada da bölge vizyonu oluşturulmuştur. KADİR DÜNDAR

36 Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat illerini kapsayan Yeşilırmak Havza Gelişim Projesi Master Planı, DPT Müsteşarlığı tarafından ihalesi yapılarak Mevcut Durum ve Analizi aşaması tamamlanmış olup Strateji ve Ana Plan kısmının çalışmaları devam etmektedir KADİR DÜNDAR

37 PROJENİN KAPSAMI Projenin coğrafi alanı, Yeşilırmak Havzası sınırları içinde bulunan 4 ilin (Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat) bulunduğu, yaklaşık km² lik ve 450 km. uzunluğunda olan alandır. NUTS II sınıflandırmasında TR 83 olarak isimlendirilmiştir. Bu illere bağlı olarak, havzada 44 ilçe, 195 belde ve 2446 köy bulunmaktadır. Projede öngörülen analiz ve çalışmaların tamamı veya büyük bir bölümü havza sınırları içinde olan ve yukarıda belirtilen iller kapsamında gerçekleştirilecektir. KADİR DÜNDAR

38 PROJENİN YÖNETİMİ Projenin yönetimi Havzada yer alan 5 ilin temsilcilerinin katılımı ile oluşturulan, 23 Eylül 1997 tarih ve 97/9992 sayılı Bakanlar Kurulu kararnamesi ile kurulmasına izin verilen ve 7 Ekim 1997 tarih ve Sayılı Resmi gazetede yayımlanarak resmen faaliyete geçen “Yeşilırmak Havzası Kalkınma Birliği” vasıtasıyla sağlanmaktadır. Birliğin merkezi Amasya, başkanı Amasya Valisidir. KADİR DÜNDAR

39 Bölgemizde kullanılacak AB Yapısal Fonlarının etkin kullanımı için Kalkınma Birliğinde DPT’nın da katkıları ile proje ekibi kurulmuştur. Proje ekibinde 1 Genel Sekreter 1 Program Teknik Koordinatörü (DPT elemanı), 3 Birim Koordinatörü (Kalkınma Birliği elemanı), 1 İdari ve Mali İşler Koordinatörü (Bilgiişlem), 1 Sayman, CBS(Coğrafi Bilgi Sistemi) için 1 Harita Teknikeri ve her ile kurulan proje birimlerine kamudan teknik personel görevlendirilmiştir. Bu kapsamda internet ortamında bilgilendirme amacıyla sitesi açılmıştır. KADİR DÜNDAR

40 Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı Projesi (CBS)
Yeşilırmak Havzası il Özel İdareleri Hizmet Birliği’nin kurulmasıyla Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) çalışmaları başlamış ve halen devam etmektedir. KADİR DÜNDAR

41 Coğrafi Bilgi Sistemi veri tabanında havza illerinin tümüne ait; kompozit uydu görüntüleri, yollar ve yerleşim yerleri, mülki sınırlar, vejetasyon verileri, akarsular ve göller, sayısal yükseklik, ( eğim, bakı ve aydınlanma) verileri, toprak verileri (arazi kullanım kabiliyet sınıfları, büyük toprak grupları, erozyon durumu, diğer toprak özellikleri vs.), meteorolojik veriler bulunmaktadır. Yeşilırmak Havzası Kirlilik Haritası çalışmaları devam etmektedir. Bu bilgi katmanları güncellenmeye açıktır. Gerektiğinde bu katmanlardan yeni veri katman bilgileri oluşturulabilmektedir. KADİR DÜNDAR

42 YEŞİLIRMAK HAVZASI’NIN VİZYONU
Bölgenin coğrafi konum, insan kaynakları, tarım, sanayi ve turizm alanlarındaki güçlü yönlerini ve fırsatlarını temel alarak sürdürülebilir kalkınma ilkesi doğrultusunda yaşam standart ve kalitesinin yükseltilmesini aşağıdaki yollarla eşgüdümle sağlamaktır; KADİR DÜNDAR

43 Özellikle genç nüfusun bilişim başta olmak üzere her alanda bilgi ve becerilerinin artırılması, bölge üniversiteleri, araştırma enstitüleri, mesleki-teknik okullar, yaygın eğitim kurumları, yatırımcı kuruluşlar, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşlarının olanaklarının desteklenip daha etkin kullanılması yoluyla insan kaynaklarını geliştirmektir. KADİR DÜNDAR

44 Tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinde, özellikle KOBİ’lerin modern işletmecilik teknikleri ve yeni teknolojiler konularında eğitilmesi ve yüksek kalite standartları yakalanarak rekabet gücünün artırılması, ulusal ve uluslararası pazara ulaşılabilirliğinin sağlanması, kırsal kesim ve kadın işgücü gibi grupların ekonomi ile bütünleşmesinin sağlanarak üretim gücünün ve gelir artırıcı faaliyetlerin özendirilip geliştirilmesidir. KADİR DÜNDAR

45 Çevrenin, tarihi ve turistik değerlerin korunup geliştirilmesi, gelir artırıcı faaliyetler yolu ile ekonomiye kazandırılması, turizmin çeşitlendirilip daha geniş kitlelere ulaştırılması, böylece; bölgenin tüm insanlarının çalışmayı ve yaşamayı tercih ettiği bir yer olarak ulusal ve uluslar arası düzlemde tanıtılmasıdır. KADİR DÜNDAR

46 TÜRKİYE İÇİN AB KATILIM ÖNCESİ MALİ YARDIM PROGRAMI ÇERÇEVESİNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR
DPT-AB işbirliği ile başlatılan Bölgesel Kalkınma Programı bölgemizde (Amasya, Çorum, Samsun, Tokat) DPT koordinasyonunda ve Hizmet Birliği ile işbirliği çerçevesinde yürütülmesi esası çerçevesinde DPT tarafından Samsun, Kastamonu ve Erzurum NUTSII Bölgelerinde (toplam 10 il) Bölgesel Kalkınma Proje Fişi hazırlanmış, Kalkınma Birliği’nin yapılanması ile ilgili olarak eleman görevlendirmeleri yapılmış ve Teknik Yardım Ekibi 4 Nisan 2005 tarihinde görevine başlamıştır KADİR DÜNDAR

47 AB DESTEKLİ BÖLGESEL KALKINMA PROGRAMININ AMACI
Yerel kalkınma insiyatifleri için bir hibe programını (9,86 milyon Euro), KOBİ ler için bir hibe programını (14,8 milyon Euro), Küçük ölçekli bir altyapı hibe programını (24,67 milyon Euro), Proje uygulamasını destekleyecek bir teknik yardım hizmetini (3 milyon ) uygulamaya koymaktır. Toplam 52,33 milyon €’luk kaynak tahsis edilmiştir KADİR DÜNDAR

48 4 Mayıs 2005 tarihinde Ankara’da Program Teklif Çağrısı yapıldıktan sonra Bölgede
İl Bazında Bilgilendirme Toplantıları, İl ve İlçelerde Eğitim Toplantıları Düzenlenmiş, kısa dönem uzmanlar ve birim koordinatörlerince muhtemel başvuru sahiplerinin projelerine teknik destek verilmiştir. KADİR DÜNDAR

49 Yerel Kalkınma Girişimleri – 15 Temmuz 2005 KOBİ – 20 Temmuz 2005
Program Bileşenleri: Yerel Kalkınma Girişimleri – 15 Temmuz 2005 KOBİ – 20 Temmuz 2005 Küçük Ölçekli Altyapı – 22 Temmuz 2005 Tarihleri itibariyle 10 ilden toplam Adet proje MFİB’ne sunulmuştur. Projeler değerlendirme sürecindedir. Seçilen projelerin Kasım 2005 itibariyle sözleşmeleri imzalanacak ve Kalkınma Birliğimiz PUB, İzleme ve Değerlendirme Sürecinde aktif olarak yer alacaktır. KADİR DÜNDAR

50 Bölgemizde İl Özel İdarelerinin üstlendiği, Yeşilırmak’ın kirliliğini önleyecek projelerin eş finansman ihtiyacının Kalkınma Birliği Bütçesinden İl Özel İdarelerine aktarılarak Karşılanması, Birlik Encümenince tarihli toplantıda karara bağlanmıştır. KADİR DÜNDAR

51 BÖLGESEL GELİŞME PLANI
DOĞU KARADENİZ BÖLGESEL GELİŞME PLANI (DOKAP) KADİR DÜNDAR

52

53 DOKAP Kapsam Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Ordu,
Rize ve Trabzon illerinden oluşan Doğu Karadeniz Bölgesi KADİR DÜNDAR

54 DOKAP Amaç .Doğu Karadeniz Bölgesi’nin kısa ve uzun dönemde
gelişmesini sağlayacak entegre bir kalkınma planının hazırlanması .Türk personelin planlama kabiliyetlerinin geliştirilmesi .Öncelikli sektörlerin ve olası yatırım projelerinin belirlenmesi KADİR DÜNDAR

55 DOKAP Saha Çalışmaları
.Birinci Saha Çalışması (Mart Temmuz 1999) .Üçüncü Saha Çalışması (Şubat Mart 2000) .İkinci Saha Çalışması (Ekim Ocak 2000) KADİR DÜNDAR

56 DOKAP Saha Çalışmaları
(1) Az gelişmiş bir bölge (2) Dışarıya göç veriyor (3) Görece büyük bir hizmet sektörü (4) Tek ürün tarımına bağımlı KADİR DÜNDAR

57 DOKAP Bölgesel Gelişme Stratejisi
Sorun Yaratan Etmenler. Yetersiz ulaşım altyapısı . Su kaynaklarının yetersiz yönetimi ve gelişimi . Belirsiz / düzensiz toprak kullanım hakkı . Düzensiz sosyal / kırsal altyapı ve hizmetler Temel Strateji. Ulaşım ve iletişim altyapısının güçlendirilmesi . Çok amaçlı su kaynaklarının geliştirilmesi ve yönetimi . Toprak mülkiyeti ve kullanımının iyileştirilmesi . Mahalli idarelerin güçlendirilmesi KADİR DÜNDAR

58 DOKAP Ekonomik Gelişme Stratejisi
TARIM Bölgede verimliliğin artırılması Kıyı kesiminde ürün çeşitlendirmesi İç kesimlerde sulamaya bağlı yeni ürün deseninin geliştirilmesi Araştırma/Yayım faaliyetleri Toprak mülkiyeti ve kullanımı sisteminin iyileştirilmesi Çiftçi eğitimi konusunda iyileştirmeler KADİR DÜNDAR

59 SANAYİ Mevcut işletmelerin desteklenmesi
Yeni ürün üreten işletmelerin kurulması Teknoloji ithali/uyarlaması/geliştirilmesi Uygun maliyetli ve yeterli düzeyde finans sağlanması İşgücü eğitimi ve pazarlama faaliyetlerinin bir bütün olarak geliştirilmesi Üretim kapasitesinin artırılması KADİR DÜNDAR

60 HİZMETLER Turizm sektörünün geliştirilmesi
Uluslararası ticaretin geliştirilmesi Bölge turizm kaynakları tanıtım faaliyetleri Doğu Karadeniz turizm imajı yaratılması ve pazarlanması Kıyı ve sınır ticaretinin geliştirilmesi İhraç edilen ürünlerin bölgede üretimi Bölgenin orta ve uzun dönemde ihtisaslaşmış bir eğitim ve sağlık hizmetleri merkezi olması KADİR DÜNDAR

61 Temel eğitimin yaygınlığının ve kalitesinin artırılması
Bölge insanının uzmanlık yeteneklerinin geliştirilmesi Sekiz yıllık temel eğitimin en iyi şekilde uygulanması Mesleki eğitim kurumlarının kapasitesinin ve hizmetin niteliğinin iyileştirilmesi KADİR DÜNDAR

62 SAĞLIK Sağlık konularına yöre insanının ve yerel yönetimlerin
aktif katılımı Sağlık sisteminin ihtisaslaşmasının sağlanması ve personel eksiğinin giderilmesi Halk sağlığı programlarının yaygınlaştırılması Sağlık eğitimi programı Sağlık danışma sisteminin geliştirilmesi KADİR DÜNDAR

63 Orman eko-sisteminin korunması ve geliştirilmesi
ÇEVRE Orman eko-sisteminin korunması ve geliştirilmesi Su kaynaklarının korunması için kıyı yönetiminin bütüncül bir yaklaşımla düzenlenmesi Kentsel gelişmenin çevreye zarar vermeyecek şekilde yönlendirilmesi Kırsal çevrenin korunması KADİR DÜNDAR

64 Karayolu DOKAP Mekansal Gelişme Stratejisi - Ulaşım Sistemi Demiryolu
.Doğu-Batı ana Aksu .Kuzey-Güney bağlantıları .İkincil Doğu-Batı karayolu ekseni Demiryolu .Yeni demiryolu hatlar Denizyolu . Mevcut liman sisteminin yeterli bir işleyiş ve idareye kavuşturulması Havayolu .Acil durumlarda kullanılacak küçük uçak ve helikopter pistleri KADİR DÜNDAR

65 DOKAP Projeleri 1. Mekansal Yapının Güçlendirilmesi Programı
1.1 Trabzon - Rize koridor gelişimi 1.2 İç kesimlerdeki kent merkezlerinin geliştirilmesi projesi 1.3 Karadeniz sahil yolu geliştirme projesi 1.4 DOKAP karayolu ağının iyileştirilmesi projesi 1.5 Entegre liman ağının geliştirilmesi projesi 1.6 Telekomünikasyonun iyileştirilmesi projesi 1.7 Yüksek voltajlı elektrik iletim hattının yaygınlaştırılması çalışması 1.8 DOKAP - DAP - GAP arasında ulaşımın iyileştirilmesi çalışması KADİR DÜNDAR

66 2. Kentsel Gelişme ve Kent Yönetimi Konusunda Kurulmuş Yerel Birlikler
2.1 Kent planlaması konusunda kurulmuş yerel birlikler 2.2 Entegre su temin sistemleri geliştirme projesi 2.3 Katı atık yönetim sistemlerinin kurulması 2.4 Karadeniz katılımcı kıyı yönetimi projesi 2.5 Eko - toplum ağı kurulması projesi KADİR DÜNDAR

67 3. Kapsamlı Toprak ve Su Kaynakları Yönetim Programı
3.1 Çok amaçlı barajların geliştirilmesi 3.2 Sulamada iyileştirmenin hızlandırılması 3.3 Toprak koruma 3.4 Kadastro çalışmalarının hızlandırılması 3.5 DOKAP çevre envanteri ve yönetimi planlaması 3.6 Koruma Alanları Yönetim Sisteminin iyileştirilmesi 3.7 DOKAP Çevre İyileştirme Fonu

68 4. Sanayi ve Ticaret Destek Programı
4.1 KOBİ.ler için Yönetim ve Planlama Merkezi 4.2 Küçük girişimci kredi ve destek programı 4.3 Mesleki eğitimin iyileştirilmesi 4.4 İş İmkanları Bilgi ve Yerleştirme Merkezi kurulması 4.5 DOKAP Serbest Bölgelerinin geliştirilmesi 4.6 Sarp Sınır Kapısının geliştirilmesi KADİR DÜNDAR

69 5. Kırsal Ekonominin Çeşitlendirilmesi ve Yoğunlaştırılması Programı
5.1 Hayvancılık ve tavukçuluğun geliştirilmesi 5.2 Seracılığın teşvik edilmesi 5.3 .Bir Köy-Bir Ürün. Modelinin geliştirilmesi 5.4 Tatlı su balık yetiştiriciliğinin desteklenmesi 5.5 Kırsal turizmin geliştirilmesi KADİR DÜNDAR

70 6. Uygulamalı Araştırma Programı
6.1 Yenilenebilir enerji için Uygulamalı Araştırma Merkezi 6.2 Sulu tarım alanlarında dönüşümlü ekim araştırması 6.3 Yenilikçi kültür balıkçılığı denemeleri KADİR DÜNDAR

71 7. Mahalli İdarelerin Güçlendirilmesi
7.1 Yerel kalkınma planlamasının geliştirilmesi 7.2 Mahalli idarelerin kapasitelerinin geliştirilmesi 7.3 Yerel Yönetim Değerlendirme Sisteminin kurulması KADİR DÜNDAR

72 8. Sürdürülebilir İnsan Kaynaklar Geliştirme Program
8.1 Sekiz yıllık zorunlu eğitim sisteminin desteklenmesi 8.2 Yaygın eğitim projesi 8.3 Değer geliştirme eğitimi 8.4 Halk sağlığı programlarının yaygınlaştırılması 8.5 Sağlık eğitim programlar 8.6 Sağlık Danışma Sisteminin geliştirilmesi KADİR DÜNDAR

73 9. Yaşanılan Çevrenin İyileştirilmesi Program
9.1 Kırsal Hizmet Merkezlerinin desteklenmesi 9.2 Kırsal altyapının iyileştirilmesi 9.3 Sosyal telekomünikasyon ağının geliştirilmesi 9.4 Halk katılımıyla orman geliştirme ve yönetimi çalışması KADİR DÜNDAR

74 10. DOKAP Kimliğini Oluşturma Özel Program
10.1 Karadeniz Teknoloji Merkezi kurulması 10.2 DOKAP Fuarı 10.3 DOKAP turizm ürünlerinin geliştirilmesi 10.4 DOKAP turizm ortaklığı projesi 10.5 Genetik Kaynak Merkezi 10.6 Bilgi Teknolojileri Oluşturma Merkezi

75 DOĞU ANADOLU PROJESİ ANA PLANI (DAP)

76 DOĞU ANADOLU PROJESİ ANA PLANI(DAP)
DAP PROJESİ, DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATININ KOORDİNASYONUNDA, BÖLGEDEKİ 5 ÜNİVERSİTE TARAFINDAN HAZIRLANMIŞTIR.

77 DAP KAPSAMINDAKİ 16 İL: AĞRI, ARDAHAN, BAYBURT, BİNGÖL, BİTLİS, ELAZIĞ, ERZURUM, ERZİNCAN, GÜMÜŞHANE, HAKKARİ, IĞDIR, KARS, MALATYA, MUŞ, TUNCELİ, VAN.

78 BÖLGE ENGEBELİ BİR TOPOĞRAFYAYA SAHİPTİR. TOPOĞRAFYA,
İKLİM VE BÜYÜK ÖLÇÜDE TOPOĞRAFYA TARAFINDAN TAYİN EDİLMİŞ ULAŞIM AĞI İLE, BUNUN BELİRLEDİĞİ YERLEŞMELER ARASI FONKSİYONEL İLİŞKİLER SONUCU, BÖLGE ÜÇ FARKLI ALT BÖLGEYE AYRILMIŞTIR. BU ALT BÖLGELERİN HERBİRİ, AVRUPA BİRLİĞİNE UYUM SÜRECİNDE, İSTATİSTİKİ BÖLGE BİRİMLERİ SINIFLANDIRMASINA GÖRE DÜZEY 2 OLARAK (PLAN BÖLGE OLARAK) BELİRLENMİŞTİR.

79

80 MEVCUT DURUM GERİ KALMIŞTIR. SON ON YILLIK GELİŞME HIZI TÜRKİYE
.BÖLGE EKONOMİSİ, ÜLKENİN DİĞER BÖLGELERİNE GÖRE DAHA GERİ KALMIŞTIR. SON ON YILLIK GELİŞME HIZI TÜRKİYE ORTALAMASININ ALTINDADIR. .BÖLGE.NİN ÜLKENİN DİĞER BÖLGELERİNE GÖRE GERİ KALMASININ NEDENİ, EKONOMİSİNİN SEKTÖREL YAPISI VE DEĞİŞİK SEKTÖRLERDEKİ VERİMLİLİK FARKLILIKLARIDIR.

81 . BÖLGE, BİRKAÇ İL HARİÇ, TARIM AĞIRLIKLI BİR EKONOMİYE
SAHİPTİR. BÖLGE EKONOMİSİNİ CANLANDIRMANIN YOLU ÖNCELİKLE TARIMDAN GEÇMEKTEDİR. TARIMDA VERİMLİLİK DÜŞÜKTÜR. TARIMDA İŞ GÜCÜ VE ARAZİ VERİMLİLİĞİNİ YÜKSELTMEDEN, REEL EKONOMİYİ BÜYÜTMEK OLANAKSIZDIR. . BÖLGE TARIMI HAYVANCILIK AĞIRLIKLIDIR. ANCAK, ORTAK MAL OLAN MER.ALARIN BİLİNÇSİZ VE AŞIRI OTLATILMASI NEDENİYLE, MER.A OT KALİTESİ VE VERİMİ DÜŞMÜŞ; HAYVANCILIK, FIRSAT MALİYETİ YÜKSEK BESİN KAYNAKLARINA GİTTİKÇE DAHA FAZLA BAĞIMLI HALE GELMİŞTİR. .BÖLGE.DE HAYVANCILIK; ALTERNATİF İSTİHDAM OLANAKLARININ KITLIĞINDAN DOLAYI ÇOK DÜŞÜK BİR GELİRE RAZI OLUNMASI NEDENİYLE DEVAM EDİYOR HALE GELMİŞTİR.

82 NEDENLERİNDEN BİRİ DE KORUMANIN KALDIRILMASI VE İÇ
. BÖLGE.DE HAYVANCILIĞIN GELİŞMEMESİNİN EN ÖNEMLİ NEDENLERİNDEN BİRİ DE KORUMANIN KALDIRILMASI VE İÇ TİCARET HADLERİNİN, 1980.DEN İTİBAREN GENELLİKLE HAYVANCILIK ALEYHİNE GELİŞMİŞ OLMASIDIR.

83 ANCAK; - BÖLGE.DE HAYVANCILIK GERİLESE DE, TARIMSAL EKONOMİNİN TEMELİ OLMAYA DEVAM ETMEKTEDİR. AYRICA, BÖLGE HAYVANCILIĞI HALEN, ÜLKE İÇİNDE DİĞER BÖLGELERE GÖRE GÖRELİ ÜSTÜNLÜĞÜNÜ KORUMAKTADIR. HAYVANCILIKTA VERİM ARTIRILMADAN KIRSAL EKONOMİYİ, DOLAYLI OLARAK DA KENTSEL EKONOMİYİ GELİŞTİRMEK, BÖLGE.NİN BÜYÜK BİR BÖLÜMÜNDE OLANAKSIZDIR. - HAYVANCILIKTA VERİMİN ARTIRILABİLMESİ; MER.A ISLAHINA, OTLATMANIN MER.ANIN TAŞIMA KAPASİTESİNİ AŞMAYACAK ŞEKİLDE YAPILMASINA VE IRK ISLAHINA BAĞLIDIR. MER.A ISLAHI VE OTLATMA DENETİMİ, BÖLGE.DEKİ KIRSAL KALKINMANIN EN ÖNEMLİ KOŞULUDUR.

84 BÖLGE.DE BİRKAÇ İL DIŞINDA SANAYİ GELİŞMEMİŞTİR.
BUNUN TEMEL NEDENLERİ; . GERİ VE ÇEŞİTLİLİĞİ AZ BİR TARIMSAL EKONOMİ NEDENİYLE İŞLENEBİLECEK TARIMSAL HAMMADDELERİN AZLIĞI, . KİŞİSEL GELİRİN DÜŞÜKLÜĞÜ NEDENİYLE BÖLGESEL VE ALT BÖLGESEL PAZARLARIN DARLIĞI, . BÖLGE.NİN GÖRECE KONUMU NEDENİYLE ÜLKE PAZARININ SİKLET MERKEZİNE UZAKLIĞI, .İKLİM VE TOPOĞRAFİK KOŞULLAR NEDENİYLE DE ULAŞIMIN ARZ ETTİĞİ GÜÇLÜKLERDİR.

85 DOĞU ANADOLU PROJESİ ANA PLANININ TEMEL HEDEFİ
BÖLGE.NİN KENDİ POTANSİYELLERİNİ HAREKETE GEÇİRECEK ORTAMIN YARATILMASINI SAĞLAMAKTIR.

86 GENEL STRATEJİLER DAP ANA PLANI.NDA; MEVCUT GELİŞME EĞİLİMLERİNE KARŞI ÇIKMAYAN, TERSİNE BU EĞİLİMLERİ ORGANİZE ETMEK SURETİYLE GÜÇLENDİRMEYE YÖNELİK BIR PLANLAMA STRATEJİSİ ESAS ALINMIŞTIR. BU KAPSAMDA; ÖZELLİKLE GELİŞME SÜRECİNİN İLK AŞAMALARINDA, KAYNAKLARIN ÖNCELİKLE BÖLGE.NİN GÖRELİ ÜSTÜNLÜĞE SAHİP SEKTÖR VE MEKANLARINA YÖNLENDİRİLMESİ, GELİŞMENİN ZAMAN İÇİNDE BU SEKTÖR VE ALANLARDAN DİĞERLERİNE YAYGINLAŞTIRILMASI GEREKLİ GÖRÜLMEKTEDİR.

87 İKİNCİ ANA STRATEJİ ; BÖLGE.DEKİ MEVCUT ÜRETİM VE
HİZMET KAPASİTELERİNİN DAHA ETKİN KULLANIMINI SAĞLAYACAK DÜZENLEMELERE ÖNCELİK VERİLMESİDİR. ÖRGÜTLENMELERİN YAYGINLAŞTIRILMASI KURUMSAL YAPILARIN, İNSAN KAYNAKLARININ VE DİĞER ALT YAPILARIN DAHA İYİ YÖNETİMİ VE İŞLETİLMESİ YOLUYLA BUNLARIN MEVCUT DÜŞÜK VERİM VE KAPASİTELERİNİN EKONOMİYE KATKILARINI ARTIRACAK DÜZEYLERE ÇIKARILMASI HER SEKTÖRDE TEMEL YAKLAŞIM OLARAK BENİMSENMİŞTİR.

88 DAP ANA PLANI.NIN BENİMSEDİĞİ BİR DİĞER STRATEJİ İSE;
ÖZEL SEKTÖRÜN, BÖLGE İNSANI İLE BÖLGE İÇİ VE DIŞINDAKİ SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ; BÖLGE.DEKİ TEKNİK, EKONOMİK, SOSYAL YAPILARIN VE HİZMETLERİN SAĞLANMASINA, İŞLETİLMESİNE VE GELİŞTİRİLMESİNE ÇEŞİTLİ MODELLERLE KATILIMLARININ SAĞLANMASINA YÖNELİKTİR. DAP BÖLGESİ.NİN KALKINMASI İÇİN KAMU KESİMİNİN KATKISININ YANI SIRA, TOPLUMUN TÜM KESİMLERİNİN BİLGİ, DENEYİM, İŞGÜCÜ İLE YÖNETSEL VE MALİ KAYNAKLARININ SEFERBER EDİLMESİ GEREKLİDİR.

89 ÖRNEĞİN; ANA PLAN.IN SEKTÖREL STRATEJİLERİNİN
GELİŞTİRİLMESİNDE BÖLGE.DE KATILIMIN FARKLI MODELLERLE GÜÇLENDİRİLMESİ TEMEL ALINMIŞTIR.. ÖRNEĞİN; . TARIM SEKTÖRÜNDE SULAMA TESİSLERİNİN SULAMA BİRLİKLERİNE DEVRİ, . KIRSAL ALANDA TALİ YOLLARIN KÖY BİRLİKLERİ TARAFINDAN YAPIMI VE İŞLETİLMESİNİN TEŞVİKİ,

90 . AĞAÇLANDIRMA, . MER.A ISLAHI, . EROZYON KONTROLÜ VE TOPRAK ISLAH ÇALIŞMALARINA KÖYLÜNÜN KATILIMI, . BALTALIK ORMANLARDAN YARARLANMA HAKKININ KÖYLÜYE VERİLMESİ; . KENTLERDE GELİŞMEYİ YÖNLENDIRMEK ÜZERE, HAZIRLANAN PLANLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ONAYLANMASI SÜRECİNDE, BELEDİYE MECLİSLERİNE TEKNİK DESTEK SAĞLAMAK ÜZERE OLUŞTURULACAK İMAR VE PLANLAMA DENETİM KOMİSYONLARINDA, MESLEK ODALARI VE ÜNİVERSİTE TEMSİLCİLERİNE YER VERİLMESİ;

91 . ÇEVRE YÖNETİMİNDEN SORUMLU OLACAK HAVZA YÖNETİM
KURULLARI.NDA TOPLUMUN FARKLI KESİMLERİNİN TEMSİL EDİLMESİ; . EĞİTİM VE SAĞLIK SEKTÖRÜNDE SOSYAL, KÜLTÜREL VE BECERİ KAZANDIRMA KURSLARININ DÜZENLENMESİNDE GÖNÜLLÜ KURULUŞLARIN DESTEKLENMESİ, . ÜRETİCİ VE MESLEK KURULUŞLARININ ÜYELERİNİN BİLGİ VE BECERİLERİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ, . SOSYAL YARDIM VE KORUMA ALANINDA YEREL YÖNETİM VE SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ DAHA ETKİN ROL ALMASININ TEŞVİK EDİLMESİ .

92 PLAN, AYRICA, BÖLGE.NİN KALKINMASINA YÖNELİK ÇEŞİTLİ
PROJELERİN UYGULANMASINDA, BÖLGE ÜNİVERSİTELERİNİN AKTİF KATILIMINA DA ÖNEM VERMEKTEDİR. DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI.NIN BÖLGE.DE BİRİM KURARAK, PLAN UYGULAMALARINDA ETKİNLİK SAĞLAMASI DA BÜYÜK ÖNEM TAŞIMAKTADIR.

93 GELİŞMESİ, ÖNCELİKLE TARIM SEKTÖRÜNÜN
MODERNLEŞMESİNE DAYALI OLAN BÖLGE.DE, TOPRAK VE SU KAYNAKLARININ KORUNMASI, EROZYONUN ÖNLENMESİ, MER.A ISLAHI GİBİ ÇEVRE İLE İLGİLİ KONULAR ÖNCELİKLE ELE ALINMAK DURUMUNDADIR. ÖTE YANDAN, EKONOMİK GELİŞMENİN SOSYAL GELİŞMEYİ DE HIZLANDIRACAĞI SÖYLENEBİLİR. ANCAK, EKONOMİK YAPININ GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK YATIRIMLAR TEK BAŞINA YAŞAM KALİTESİNİN YÜKSELTİLMESİNİ, REFAHIN YAYGINLAŞMASINI SAĞLAYAMAMAKTADIR.

94 BU GENEL STRATEJİLER ÇERÇEVESİNDE, DAP ANA PLANI.NDA
7 ÖNCELİKLİ MÜDAHALE ALANI BELİRLENMİŞTİR. MÜDAHALE ALANLARI . İNSAN KAYNAKLARININ GELİŞTİRİLMESİ, . ÖRGÜTLENMENİN YAYGINLAŞTIRILMASI, . ALTYAPI TEMİNİ, . MER.A ISLAHI VE YÖNETİMİ, . ÇEVRE KALİTESİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ, . YOKSULLUKLA MÜCADELE VE . FİNANSMAN.DIR.

95 1. İNSAN KAYNAKLARININ GELİŞTİRİLMESİ
İNSAN KAYNAKLARI İLE İLGİLİ OLARAK; NÜFUSUN VE İŞGÜCÜNÜN NİTELİKLERİNİN VE BECERİ DÜZEYİNİN ARTIRILMASI VE YETİŞMİŞ İNSAN GÜCÜNÜN BÖLGE.DE TUTULMASINA YÖNELİK STRATEJİLER ÖNEM TAŞIMAKTADIR. BU NEDENLE; . EĞİTİM HİZMETLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ, . SAĞLIK HİZMETLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ, . NİTELİKLİ PERSONELİN BÖLGE.DE KALMASININ SAĞLANMASI GEREKLİDİR.

96 2. ÖRGÜTLENMENİN YAYGINLAŞTIRILMASI
BÖLGE.DE ÖRGÜTLENME İHTİYACI KENDİNİ HER SEKTÖR VE DÜZEYDE HİSSETTİRMEKTEDİR. . EKONOMİK KALKINMA AJANSI VEYA ALTERNATİF BİR ÖRGÜT OLUŞTURULMALIDIR. . YAYIM TEŞKİLATI GELİŞTİRİLEREK, ETKİN KULLANIMI SAĞLANMALIDIR. . BAZI KAMU KURULUŞLARININ BÖLGE.DE TEŞKİLATLANMALARI GÜÇLENDİRİLMELİDİR. (ÇEVRE BAKANLIĞI, ENERJİ BAKANLIĞI, ZİRAAT BANKASI GİBİ ) . GAYRİ MENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI OLUŞTURULMALIDIR. . KÖY HİZMET BİRLİKLERİ OLUŞTURULMALIDIR. .İHRACATA YÖNELİK KOOPERATİFLER, BİRLİKLER VE SÖZLEŞMELİ ÜRETİM MODELİ TEŞVİK EDİLMELİDİR.

97 3. ALT YAPI TEMİNİ BÖLGE.DE EKONOMİK VE TOPLUMSAL GELİŞME ORTAMININ
YARATILMASININ ÖN KOŞULLARINDAN BİRİ, EKONOMİK BÜTÜNLEŞMEYİ SAĞLAYACAK ULAŞIM VE HABERLEŞME ALTYAPI VE HİZMETLERİNİN GELİŞTİRİLMESİDİR. ÜRETİM BİRİMLERİNE GÜVENİLİR ENERJİ TEMİNİ DE BİR DİĞER ÖNEMLİ HUSUSTUR. DİĞER YANDAN GELİŞME MERKEZLERİ OLARAK SEÇİLEN KENTLER BAŞTA OLMAK ÜZERE YERLEŞMELERE ÖNGÖRÜLEN FONKSİYONLARINA UYGUN ALT YAPI GELİŞTİRİLMESİNE ÖNCELİK VERİLMELİDİR.

98 4. MER.A ISLAHI VE YÖNETİMİ
BÖLGE.DE HAYVANCILIĞIN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN ÖN KOŞULLARDAN BİRİ, MER.ALARIN ISLAHI VE YEM BİTKLİLERİ ÜRETİMİNDE ARTIŞ SAĞLANMASIDIR. HAYVANCILIKTA VERİM ARTIŞI İÇİN GEREKLİ OLAN IRK ISLAHI ÇALIŞMALARININ ETKİNLİĞİ BÜYÜK ÖLÇÜDE BU İKİ UNSURDA SAĞLANACAK GELİŞMEYE BAĞLIDIR. BU NEDENLE; . MER.A KANUNU.NUN UYGULANMASINA SÜRATLE GEÇİLEREK MER.A KAPASİTELERİNE GÖRE OTLATMA, SÜRE TAHDİDİ VE DÖNÜŞÜMLÜ OTLATMA İÇİN GEREKLİ DÜZENLEMELERİN YAPILMASI, . MER.A ALANLARINDA KADASTRO, TESPİT VE TAHDİT ÇALIŞMALARININ YAPILMASI, . YEM BİTKİLERİ EKİMİNİN YAYGINLAŞTIRILMASI SURETİYLE HAYVANCILIĞIN BÖLGE KALKINMASINDA LOKOMOTİF GÖREVİ ÜSTLENMESİ SAĞLANMALIDIR

99 5. ÇEVRE KALİTESİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ
. TOPRAK VE SU KİRLİLİĞİ, . HAVA KİRLİLİĞİ, ÖNLENİP . BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK VE REKREASYONEL ETKİNLİKLER SAĞLANARAK, BÖLGE İÇİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA SAĞLANMALIDIR.

100 6. YOKSULLUKLA MÜCADELE YOKSULLUKLA MÜCADELEDE;
. BÖLGE.DE YOKSULLUK GÖSTERGELERİ, . GELİR VE İSTİHDAM OLANAKLARININ ARTIRILMASI, . KONUT VE ÇEVRE KOŞULLARININ İYİLEŞTİRİLMESİ, . EĞİTİM, SAĞLIK VE ULAŞIM HİZMETLERİNE ERİŞİMİN ARTIRILMASI, . SOSYAL YARDIM VE KORUMA HİZMETLERİNDE ETKİNLİK

101 7. FİNANSMAN .KREDİ GARANTİ FONU GÜÇLENDENDİRİLEREK ETKİNLEŞTİRİLMELİ.
TARIMSAL KREDİLER, ZİRAAT BANKASI TARAFINDAN KONTROLLÜ KREDİ UYGULAMALARI ŞEKLİNDE SAĞLANMALI. . EKONOMİK KALKINMA AJANSINA (EKA) VEYA ALTERNATİF BİR YAPIYA YA DA YEREL YÖNETİMLERE BAĞLI OLARAK OLUŞTURULACAK BİR KURULUŞA , KAMU VE ÖZEL BANKALARIN VE YEREL KURULUŞLARIN KATILIMI SAĞLANMALI. SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI VE YEREL HALKTAN GÖNÜLLÜ KİŞİLER; SİSTEMİN YÖMETİMİNDE, İZLEME VE DENETİMİNDE ROL ALABİLMELİ.

102 SENARYOLAR EKONOMİK VE COĞRAFİK ÖZELLİKLER DİKKATE ALINARAK 3
ALT BÖLGEYE AYRILAN DAP BÖLGESİ.NİN HER ALT BÖLGESİ İÇİN, O ALT BÖLGENİN ARZ ETTİĞİ POTANSİYELE GÖRE ÜÇ AYRI SENARYO GELİŞTİRİLMİŞTİR. BU SENARYOLARDA KIR-KENT AYIRIMI, KISA, ORTA VE UZUN DÖNEMDE, HER ALT BÖLGENİN GELİŞME POTANSİYELİ, ÜLKENİN GEÇMİŞTEKİ BÜYÜME PERFORMANSI VE GELECEKTEKİ OLASI BÜYÜME HIZI GÖZ ÖNÜNE ALINMIŞ VE ÜLKE ORTALAMASINA GÖRECE HER ALT BÖLGE İÇİN KİŞİ BAŞINA DÜŞEN GELİR HEDEFLERİ BELİRLENEREK, BU HEDEFLERE ULAŞMAK İÇİN GEREKLİ BÜYÜME HIZLARI, SEKTÖREL İSTİHDAM DÜZEYLERİ VE YATIRIMLAR İRDELENMİŞTİR.

103 GAP

104 Program Alanı: Güneydoğu Anadolu, 9 İl
6 5 0 km

105 KENTLER ARASI UZAKLIKLAR VE KENTSEL NÜFUS
GÜNEYDOĞU ANADOLU KENTLER ARASI UZAKLIKLAR VE KENTSEL NÜFUS Adıyaman Gaziantep Kilis Diyarbakır Batman Siirt Şırnak Mardin 150 64 100 205 87km 149 230 97 188 201 168 Şanlıurfa 180 95 6 5 0 km

106 Kültürel Mirası Geliştirme Programı AMAÇLAR
“GENEL AMAÇ" "GAP Bölgesi'nde Kültürel Mirası geliştirme girişimlerinin desteklenmesi yoluyla Bölge'de yaşayanların ekonomik ve sosyal koşullarını iyileştirmek“ “ÖZEL AMAÇ: "… Bölge'deki plan ortaklarının, gelecekteki önemli projelerin tespit edilmesi ve yönetilmesine ilişkin mekanizmalar dahil olmak üzere, Bölge'nin kültürel mirasının sürekliliğini hedefleyen Entegre Stratejik Eylem Planı’ nın (ESEP) hazırlamasına yardım etmek

107 Programın Hedef Kitlesi
Bakanlıkların ilgili birimleri, Valilikler, Belediyeler, Sivil Toplum Kuruluşları, Üniversiteler ve KOBİ‘ ler

108 KMGP Programının Bileşenleri
1-Hibe Programı Kültür turizminin teşvik edilmesi ve GAP bölgesindeki kültürel mirasın korunması amacıyla yerel girişimlerin teklif ettiği ve AKTD –GAP BKİ tarafından kabul edilen 31 projeye yönelik Euro tutarında hibe yardımı. 2- ESEP Kültürel mirasın geliştirilmesine yönelik çabaların sürdürülebilirliğine yönelik olarak bölge içindeki ve dışındaki tüm paydaşların katılacağı katılımcı bir yaklaşımla bir Entegre Stratejik Eylem Planı (ESEP) oluşturulacaktır.

109 ESEP G Ü N E Y D O Ğ U A N A D O L U KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASI VE TURİZMİN GELİŞTİRİLMESİ PLANI (ESEP)

110 BÖLGE’DE MEVCUT DURUM

111 GÖSTERGELER Gösterge Bölge Bölge/Türkiye Nüfus-2000 6,5 milyon kişi
9,7% Yüzölçümü 75358 km2 GSMH-1987 Fiyatı 6007 X 109 5,0% Kişi Başına GSMH- 2001 1186 Dolar 55,3% Büyüme Nüfus Artışı Yılda %2,5 139% Kentsel Nüfus Artış Hızı Yılda %3,7 137% Kırsal Nüfus Artış Hızı Yılda %0,7 175% GSMH Artışı 11 yılda %35 111%

112 TURİZM Konaklama Tesisleri (2003-adet) belediye belgeli……….. 151
turizm işletme belgeli.. 51 toplam……………… Toplam yatak sayısı: 13,752. Türkiye’deki belgeli tüm tesislerin yatak ve sayı olarak % 2’si. Bölge’de ortalama konaklama süresi 1,36 gün

113 Kongre, Eğitim ve Bilim Turizmi
TURİZM POTANSİYELİ- ÇEŞİTLİLİK Kültür Turizmi İnanç Turizmi Tarım Turizmi Sağlık Turizmi Doğa ve Macera Turizmi Kongre, Eğitim ve Bilim Turizmi

114 TASLAK PLAN’IN TARTIŞILDIĞI
2. TUR KATILIM TOPLANTILARI 22 MART-8 NİSAN 2005 Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Ankara, İstanbul

115

116 REVİZE “PLAN” OYLAMASI Mayıs-Haziran 2005
304 plan ortağına (kuruluş) Revize Plan Değerlendirme Formları gönderilerek bir “oylama” yapılmıştır. Bu formlarda, web sitesinde yayınlanan Revize Plan kapsamında bölge geneli için önerilen 36 adet ve HER BİR il düzeyinde önerilen adet Eylem Planı sistematik bir biçimde sunulmuştur. Form ekinde, önerilen her bir eylem konusunda plan ortaklarının sorumluluklarını (ana sorumlu veya destekleyici) belirten bir iş bölümü tablosu da verilmiştir. Plan ortaklarının planda önerilen her bir eylem konusundaki görüşlerini işaretlemeleri istenmiştir.

117 REVİZE “PLAN” OYLAMASI SONUÇ:
Revize Plan konusundaki oylama sonuçları, Plan’ın tüm kesimlerce desteklendiğini göstermektedir. Revize Plan’ın ayrıntıları hakkında verilen görüşler gözetilerek hazırlanan Nihai Rapor’un daha geniş bir kesimden destek alacağı açıktır.

118 VİZYON 1- Bölge’nin “Kültür Mirası” korunacak ve gelecek nesillere aktarılacaktır. 2- Bölge’nin kalkınmasına katkıda bulunmak üzere, “Kültür Turizmi” geliştirilecektir.

119 ALANSAL ÖNCELİK İki boyutlu bu vizyon çerçevesinde koruma etkinliklerinde öncelik, “Olası GAP Tur Güzergahları” yakın çevresinde yani turistlerin rağbet edeceği alanlarda olmalıdır. Devletin altyapı, sağlık, eğitim vb. yatırımlarında da bu öncelik özenle gözetilmelidir.

120 TURİZM GELİŞTİRME STRATEJİSİ
Güvenli bir ortam Hijyenik koşulların iyileştirilmesi Geniş çaplı bir tanıtım kampanyası ile turist girişlerinin artırılması Özel sektör yatırımlarının (oteller, lokantalar vb.) öncelikli yörelerde hızlanması Turizmin sektörleşmesi ve bölge ekonomisinde çoğaltan etkiler Entegre yaklaşım, koruma ve turizm ile sağlık, altyapı, eğitim, ulaşım vb. diğer sektörler arasında yakın işbirliği/katılımcı yaklaşım/yönetişim

121 EYLEM PLANLARININ İÇERİĞİ
Hedeflenen Sonuç Eylem Tanımı Maliyet Tahmini (yıllara göre) Kaynak Öngörüsü ve Bütçe Eylem Yönetimi

122 GEREKLİ KAYNAK- Toplam €63 Mil
KMTKB 9% K & T Bakanlığı 17% Diğer Kamu 28% Özel Sektör 12% Uluslar arası 34%

123 NEDEN BÖLGESEL BİRLİK? Eşgüdüm: Farklı kademelerde, birçok sektörde çok sayıda paydaş katılımı Kaynak Bulma: Ulusal ve uluslar arası fonlardan daha fazla yararlanma Tanıtım: Bölgenin bir turist destinasyonu haline gelebilmesi için iller arası dayanışma- “YUKARI MEZOPOTAMYA…” Eğitim/Uzman: Nitelikli işgücünün ortaklaşa kullanımı (Teknik Yardım Ekibi)

124 BİRLİK GÖZLEMCİ ÜYELERİ
 A MERKEZİ YÖNETİM KURULUŞLARI (ANKARA) 1 Başbakanlık, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı 2 Başbakanlık, GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı 3 İçişleri Bakanlığı, Mahalli İdareler Gnl.Md. 4 Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Gnl.Md. 5 Kültür ve Turizm Bakanlığı, Tanıtma Gnl.Md. 6 Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yatırımlar ve İşletmeler Gnl.Md. 7 Kültür ve Turizm Bakanlığı, Araştırma ve Eğitim Gnl. Md. 8 Vakıflar Gnl.Md. 9 Çevre ve Orman Bakanlığı Milli Parklar Gnl. Md. 10 Sağlık Bakanlığı 11 Bayındırlık Bakanlığı 12 Ulaştırma Bakanlığı 13 Milli Eğitim Bakanlığı

125 DÜZEY 2: İl Kurulları Vali Başkanlığında, 4 asli meclis üyesinin yanı sıra kültür ve turizm sorumluları: İl Kültür Md., İl Özel İdare Md., Vakıflar Bölge Md., Ticaret ve Sanayi Odası, Mimar/Şehir Plancıları /İnşaat Müh. Odası yerel şube. veya temsilcilikleri, İldeki Üniversiteler, Kültür ve Turizmle ilgili 2 dernek/vakıf, Yerel Medya’dan 2 temsilci Gerekirse İlçelerdeki belediyeler, kaymakam ve muhtarlıklar

126 “BİRLİK” OYLAMASI-Yöntem
TYE, Mayıs 2005’de, söz konusu Birlik kuruluşuna yönelik sürecin ilk adımı olarak, önerilen birliğin potansiyel kurucu üyeleri durumunda olan 9 Vali ve 9 Belediye Başkanı’na konuyla ilgili tüm bilgileri (gerekçe, yasal dayanak, Taslak Tüzük, organizasyon şeması- işleyiş, kuruluş için gerekli işlemler) içeren bir dosya ile birlikte “Birlik Değerlendirme Formları” iletmiştir. Söz konusu belgeler, olası 18 kurucu üyeye, 18 Haziran’a kadar bu formları kişi olarak bizzat kendilerinin doldurmaları ve imzalayarak iade etmeleri gerektiğini belirten bir yazı ekinde Mayıs 2005 içinde iletilmiştir.

127 BİRLİK” OYLAMASI-Sonuç
Taslak Tüzük konusunda Yapılan oylamanın 25 Temmuz 2005 itibariyle sonuçları Potansiyel 18 kurucu üyeden 13’ü (6 Belediye Başkanı ve 7 Vali oylamaya) cevap vermiştir. 3 Belediye Başkanı ve 2 Vali yanıt göndermemiştir. Oylamaya katılan 13 üyeden 11’i (5 Başkan ve 6 Vali) Birlik’ i desteklediklerini ifade etmişlerdir. Destek verenlerin 9’u Tüzük’ü aynen benimsemiş, 2 si (1 Vali ve 1 Başkan) tüzüğe dahil edilebilecek görüşler sunmuşlardır. 1 Vali gerekçesiz ret göndermiş, 1 Başkan gerekçeleri ret anlamı taşıyan görüş sunmuştur.

128 KURUCULAR KURULU TOPLANTISI
22 Haziran 2006 günü Ankara’da, GAP Bölge Kalkınma İdaresi ev sahipliğinde, Kültür ve Turizm Bakanı ile Müsteşarı, Avrupa Komisyonu yetkilileri ve İçişleri Müsteşarı’nın da katılımı ile yapıldı. 18 kurucudan 17’sı katıldı. Taslak Tüzük oylanarak kabul edildi. Birlik merkezinin ilk iki yıl için Mardin’de olması oylanarak kararlaştırıldı. Kuruluşun yasal işlemlerini ikmal etmek üzere, Mardin Valisi Sn. Mehmet Kılıçlar ile onun yanına alacağı kişilerden oluşacak bir Girişimci Kurul görevlendirildi. Kuruluş işlemleri sürdürülmektedir.

129 Ü N E Y D O Ğ U A N A D O L U KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASI VE TURİZMİN GELİŞTİRİLMESİ PLANI

130 KADİR DÜNDAR Kadirdundar.worldpress.com