YÜKSEK ATLAMA

Yüksek atlamanIn tarihçesi Uluslararası ilk büyük organizasyon olan 1986 Atina Olimpiyat Oyunlarında geçilen en iyi yükseklik 1,81m olmuştur . 1936 Berlin Olimpiyat oyunlarında 2,03m , 1956 yılında 2,12m , 1964 yılında 2,19m yüksek atlamada geçilen en iyi dereceler olmuştur .

YÜKSEK ATLAMA GENEL BİLGİLERİ Yüksek atlama atletizmin bir dalıdır. Koşarak hız kazandıktan sonra sağlam iki dik sehpanın arasındaki çıtanın üzerinden atlayarak yapılır. Bu atlamada prensip vücudun çıtanın üzerinden düşürmeden geçmesidir. Yüksek atlamayı diğer yarışmalardan ayıran özellikler üç tanedir. Birincisi mesafe dikey olarak ölçülür, ikincisi başarı ve başarısızlık belirli bir yükseklikteki çıtayı aşmaya bağlıdır, üçüncüsü ise atlet başarılı olduğu sürece sayısız deneme hakkına sahiptir. Bu spor dalında başarılı olmak için, bacak adelelerinin doğal bir esneklik ve tempo kuvvetine sahip olması, vücudun dirençli ve uyumlu olması gerekir. Boy faktörü sanıldığının tersine avantaj oluşturmaz. Çıtanın üzerinden düşürmeden geçmesidir.

Atlama çıtasının uçları kare, üçgen veya yuvarlak olabilir Atlama çıtasının uçları kare, üçgen veya yuvarlak olabilir. Ağırlığı 2 kg'ı geçemez. Sehpa üzerindeki çıta, yarışmacının dokunduğu zaman kolayca düşecek biçimde yatay durumdadır. Çıtanın arkasında süngerle doldurulmuş düşme minderi, en az 5x4 m boyutunda ve yeterli kalınlıktadır. Atlamadan önce hız kazanabilmek için koşulması gerekir. Atlayıcı, 7 - 11 adım arası yaklaşma koşusunu, 30 - 40 derecelik bir açı ile giderek hızlanan bir koşu temposu ile yapar. Atlayıcı, çıtaya çok yakın basarak sıçramalıdır.  Yüksek atlamada yarışmacının uyması gereken en önemli kural; sıçramada tek ayağını kullanmasıdır. Yüksek atlamada yarışmacılar ilk atlayacakları yüksekliği kendileri seçerler. Alt sınırın yukarısında olmak kaydıyla herhangi bir yüksekliği atlamadan geçebilirler. Başarılı olduğu sürece sayısız deneme hakkına sahiptirler. Yarışmacı atlama sırasında iki ayağının üzerinde sıçrarsa, atlama anında çıtaya çarpar desteklerinden düşürürse başarısız sayılır. Üç defa ard arda başarısız atlayışlarda elenirler .

Yüksek atlama sporunun EVRİMLERİ Ondokuzuncu yüzyılın başında İskoçya’da ilk yarışması yapılan bu spor çok ilginç bir evrim geçirmiş: Başlangıç Düz olarak çıtanın üzerinden atlanması. ~1.5 metre Yeni bir teknik Çıtaya çarpraz olarak yaklaşıp, iç, dış bacak sırasıyla atlanılması. 1.97 metre Yeni bir teknik Çıtaya yine çarpraz olarak yaklaşıp, iç bacağın gücüyle zıplanıp, dış bacağın arkadan atılması: 2.03 metre Yeni bir teknik Çıtaya yine çarpraz olarak yaklaşıp, vücudun yan olarak çıtanın üzerinden geçirilmesinin sağlanması. 2.28 metre. Yeni bir teknik Şu an kullanılan teknik. Çıtanın üzerinden önce baş ve omuzlar geçer, sonra ayaklar. Dünya rekoru, 2.45 metre.

Yüksek atlamada çıta ve minder özellikleri Çıta: Metal veya ağaç olabilir . Çevresi veya bir kenarı 25-30 mm. Arasında olmalıdır. Uzunluğu 3.98 m. ve 4,02 arasında, ağırlığı maksimum 2.2 kg. olabilir. -Koşu ve Sıçrama Sahası: uzunluğu hakkında bir sınır yoktur. Yalnız 15m’den az olamaz -Dikmeler : Sert ve yeterli uzaklıkta olmalıdır. -Düşüş Yeri: 5 m. Uzunluk ve 4 m. Enden küçük olmayan minder ve benzeri maddelerle kaplanır.

YÜKSEK ATLAMA ALANI

Yüksek atlama teknikleri 1- Straddle ( Binme ) Tekniği 2- Makaslama Tekniği 3- Fosbury Flop Tekniği

Straddle (binme) tekniği Straddle'da atlet yüzü aşağıya bakar biçimde, vücudunu çıtanın etrafında döndürerek atlar.  Straddle tekniği basamakları : Binme tekniğinin bölümleri: 1.Hız alma koşusu ve son üç adım ritmi 2.Ayağın yerleştirilmesi ve sıçrama 3.Çıtayı geçme ve konma

MAKASlama TEKNİĞİ Bu teknikte ise sıçrayış gerçekleştikten sonra diğer ayak havaya kalkar ve çıtanın üzerinden oturur vaziyette geçilir . Ayaklar makas gibi hareket eder .

Fosbury FLOP tekniği - Fosbury Flop tekniğinde ise atletin çıtayı önce başı geçer ve omuzlar üzerine düşülür. -Kısa zamanda öğrenilmesi ve göze hoş görünmesi Fosbury Flop tekniğini popüler kılmaktadır. - Flop Tekniği basamakları : 1-Hız alma koşusu 2-Sıçrama ayağının yerleştirilmesi ve sıçrama 3-Çıtayı geçme 4-Konma

HIZ ALMA KOŞUSU 1-Savurma bacağı tarafından ve kavisle yapılır. 2-Koşu uzunluğu 5-11 koşu adımından oluşur. 3-Hızı yavaştan hızlıya doğru ve son üç adımda maksimale ulaşacak şekildedir.

SIÇRAMA AYAĞININ YERLEŞTİRİLMESİ VE SIÇRAMA 1-Sıçrama çıtaya uzak ayak ile yapılır 2-sıçrama bacağının ayak topuğu yere aktif olarak basmalıdır.(sıçrama anında) 3-sıçrama bacağının topuğu yere yerleştirildiği anda iki kol vücudun gerisinde yer alır. 4-Sıçrama bacağının topuğu ilk önce yere basar taban, parmak ucu yuvarlanması ile sıçramaya başlanır. Aynı anda: 5-sıçrama bacağının tersi olan ayak( savurma bacağı) tam bükülü olarak öne ve yukarı doğru hızla savrulur. 6-Vücudun gerisinde yer alan iki kol aynı anda öne yukarı doğru hızla savrulur.

ÇITAYI GEÇME 1-Sıçramadan sonra sıçrama bacağı gibi tam bükülü duran savurma bacağı aşağıya sarkıtılır 2-Sıçrama anında savurma bacağı omuzu çıtaya paralel durumdadır. 3-Sıçramadan hemen sonra sırt tamamı ile çıtaya döner 4-Omuzların çıtayı geçmesinden hemen sonra kalça yukarı itilir bu sırada gövde çıta üzerinde L pozisyonu alır. 5-Kalça çıtayı geçtiği an aşağı bastırılır bu hareket bacakların çıtadan kurtarılmasını sağlar KONMA

Dünya rekorlarI Javier Sotomayor, 2,45 metreyle dünya rekorunun sahibidir. 1988'de İspanya'nın Salamanka kentindeki yarışmada 2,43 metreyi geçerek İsveçli Patrik Sjöberg'e ait dünya rekorunu bir santimetre geliştirdi.  Stefka Kostadinova,1986'da Sofya'da yapılan atletizm şampiyonasında, 2.07'lik dünya rekoruna önce  ortak oldu ardından 2.08 ile kırdı. Roma'da düzenlenen 1987 Dünya Atletizm Şampiyonası'nda ise kendi rekorunu 1 cm daha ilerleterek yeniledi . Bu rekor geçerliliğini koruyan en eski rekorlardan biridir.

olimpiyat rekorlarI ERKEKLERDE : Charles Austin 1996 Atlanta Olimpiyatları'ndaki son hakkında kaydettiği 2,39 m'lik dereceyle Olimpiyat rekorunu kırmıştır. BAYANLARDA : Yelena Slesarenko 2004 Atina Olimpiyatlarında atladığı 2,06 m dereceyle Olimpiyat rekorunu kırmıştır.

Türkiye rekorlarI Metin Durmuşoğlu, 1999'da Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşlığına geçerek Türkiye adına yarışmaya başladı. Durmuşoğlu halen 2002'deki 2,26 metrelik açık hava ve 2,24'lük salon performanslarıyla yüksek atlamadaki Türkiye rekorlarının sahibidir. Burcu Ayhan, 2011 yılında Çek Cumhuriyeti'nin Ostrava kentinde yapılan 23 yaş altı Avrupa Şampiyonasında 1.94 metrelik atlayışı ile Türkiye rekoru kırarak Avrupa 3. olmuştur.