ÖLÇME DEĞERLENDİRME Yard. Doç.Dr. Deniz Özcan

Öğrenci merkezli eğitim anlayışı ile yetiştirilmiş bireylerin öğrenme düzeylerini ölçmek için klasik ölçme araçlarını kullanmak doğru olmaz. Çünkü klasik ölçme araçları ürün odaklıdır.

1.ÖĞRENCİNİN DURUM BELİRLEME SÜRECİNE KATILMASI Öğrencinin durum belirleme sürecine katılması, çalışmalarını duygu ve düşüncelerinden arınık olarak değerlendirip kendilerine eleştirel yaklaşmış olurlar. Ayrıca onların derse olan ilgilerini, tutumlarını artırmış oluruz.

Öz Değerlendirme Öğrenciler öğrenme sürecinde gerçekleştirdikleri çalışmaları öğretmenleri tarafından ya da öğrencilerin beraberce belirledikleri kriterler doğrultusunda değerlendirirler ve öğrenmeleri hakkında kendi kararlarını verme fırsatı bulurlar.

Öz değerlendirme formu performans görevi tamamlandığında doldurulur ve ğretmene verilir. Böylece öğrenci kendini değerlendirği için yani sorumluluk aldığı için sürece daha aktif katılır. Böylelikle; Öğrenci kendisi hakkında karar verme fırsatı yakalar. Zayıf ve güçlü yönlerini belirler Derse katılımı sağlayıp, öğrenmeye karşı ilgiyi artırır

Akran Değerlendirme Bu değerlendirme türünde öğrenciler akranlarını değerlendirirler. İş birliğine dayalı ve proje tabanlı öğrenme gibi teknikler kullanılıyorsa bu değerlendirme yöntemini kullanabiliriz.

Başkasının sizi değerlendireceğini beilmeniz sizin çalışmanızda daha bilinçli olmanızı, performansınızı daha iyi şekilde ortaya koymanızı sağlar. Arkadaşlarının projelerini değerlendirirken hem eleştirel bakmayı, hem de kendi çalışmalarınıza benzer çalışmaları inceleme fırsatı yakalamış olurlar.

Grup Değerlendirme Diğer değerlendirme türlerinde olduğu gibi grup değerlendirme de öğrencilerin iş birliği içerisinde çalışma alışkanlığı kazanması açısından oldukça faydalıdır. Öğrenciler birbirileriyle etkileşim halinde olduklarından (etkileşim) becerileride gelişmektedir.

Grup değerlendirme formunu çalışmalarından önce alan öğrenciler, dahil oldukları grubu süreçte gözlemler ve bu formu doldurur.

Bu tür değerlendirmelerde öğrenciler kendilerini ve arkadaşlarını gerçek performanslarından farklı olarak gösterebilmektedirler. Bu da güvenilirlik ve geçerlilik sorunu ortaya çıkarmaktadır. Bu noktada öz, akran ve grup değerlendirme uygulamaları yetersiz kalmaktadır. Objectiflik sağlamak istiyorsak dereceli puanlama anahtarı (rubrik) kullanmamız gerekecektir.

2. DERECELİ PUANLAMA ANAHTARI (RUBRİK) Dereceli puanlama anahtarları, öğrencilere hangi ölçütlere göre değerlendirileceğini ve performanslarının hangi düzeyde puana denk geleceğini gösterir. Önceden belirlenmiş ölçütler içeren bir rubrik verildiğinde öğrenci çalışmasının hangi aşamasında ne kadar puan alacağını, çalışmasını yaparken ilerlemesi gereken işlem basamaklarını önceden bilmiş olur. Dolayısla çalışmasında alıdığı puanı neye göre aldığını, bu puanın ne anlama geldiğini de bilir.

3. PERFORMANS DEĞERLENDİRME Performans değerlendirme alt düzey bilişsel beceri yerine ölçen soruya yanıt vermek yerine, daha az ancak daha üst düzey bilişsel beceriler ölçen, üst düzey düşünmeyi gerektiren sorulara yanıt vermeyi veya görevleri yerine getirmeyi gerektirmektedir.

Örnek: Fen bilgisi öğretmeni, dersin sınavında 20 tane çoktan seçmeli soru sormak yerine, onların öğrendiği bilgi ve becerileri kullanabileceği bir deney sonuçlarını yorumlamalarını, sonuçları sözlü ya da yazılı olarak ifade etmelerini isteyebilir.

4. OTANTİK DEĞERLENDİRME Otantik durum belirlemede öğrencilerin gündelik hayatta, günlük yaşam durumlarında kullanabilmeleri gerekir. Öğrencilerin, öğrendiklerini doğrudan ölçebilmemiz için değerlendirme ortamlarının da gerçek dünya olması gerekir. Eğer gerçek dünya ortamında yapabilme fırsatımız yoksa da sınıfı gerçek yaşam durumu olabilecek bir ortama dönütürüp değerlendirme yapabiliriz.

Örn: sınıfı bir halk pazarı ortamına dönüştürdük ve öğrenciler de satıcı ve alıcı rolünde; böyle bir ortam oluşturabiliriz. Otantik durum belirleme öğrencilerin öğrendikleri bilgilerin ve yeteneklerin değerlendirlmesinde bize gerçek kanıtlar sağlar.

5. PORTFOLYOYA DAYALI DEĞERLENDİRME Portfolyoyu öğrencilerin belirlenen bir veya bir kaç alandaki çabasını, gelişimini, başarısını gösteren, onun amaçlar doğrultusunda biriktirdiği işlerin oluşturduğu dosya olarak tanımlayabiliriz.

Öğrencilerim bir çok çalışmasını içerdiği için oldukça kapsamlı bir çalışmadır. Öğrenciler bu çalışmada yaratıcılıklarını ve çok yönlü düşünme becerilerini geliştirme fırsatı bulurlar.

TEŞEKKÜRLER