AKSİYAL İSKELET SİSTEMİ (STERNUM, COSTAE VE CRANİUM) Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Yrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN

COSTAE (Kaburgalar) İlk 7 costa, sternum ile costal kıkırdaklar sayesinde eklemleşirken, 8,9 ve 10. costalar 7. costanın gövdesine tutunarak eklemleşirler. 11 ve 12. kostalar ise sternuma bağlanmaz, karın yan duvarında kaslar arasında serbest olarak yüzerler.

STERNUM (Göğüs Kemiği) 1. İncisura Jugularis 2. İncisura Clavicularis 3-10. İncisura Costalis 11. Processus Xiphoideus 12. Corpus Sterni 13. Manibrum Sterni

OS CRANİUM (Kafa Tası Kemikleri) A) NEUROCRANIUM: Beyin ve ilgili yapıları içine alır. 8 adet kemikten oluşmaktadır. Os occipitale: 1 Os parietale: 2 Os frontale: 1 Os temporale: 2 Os sphenoidale: 1 Os ethmoidale: 1 B) SPLANCOCRANİUM: Yüz kemiklerini içerir. 14 adet kemikten oluşmaktadır. Os nasale: 2 Os zygomaticum: 2 Maxilla: 2 Os palatinum: 2 Os lacrimale: 2 Concha nasalis inferior: 2 Vomer: 1 Mandibula: 1

NEUROCRANİUM OS FRONTALE Alın kemiği olarak isimlendirilmektedir. 3 kısımdan meydana gelmiştir. Squama Frontalis (Düz Kısım) Pars Orbitalis (Orbitaya komşu kısım) Pars Nasalis (Burun boşluğuna komşu kısım) Os Frontale ile Os Parietale’yi ayıran hatta Coronal Suture adı verilmektedir.

OS PARİETALE Duvar (Yan kafa) kemiği olarak isimlendirilir. Kafatasının yanlarında bulunan dörtgen şeklindeki kemiktir. Arkada os occipitale ile, önde os frontale ve os sphenoidale ile, altta os temporale ile üstte ise karşı tarafın os parietale’si ile eklem yapar.

OS OCCİPİTALE Ard kafa kemiği olarak isimlendirilir OS OCCİPİTALE Ard kafa kemiği olarak isimlendirilir. Foramen magnum adı verilen büyük delik, kafa içerisindeki medulla oblangata (omurilik soğanı) bu delikten medulla spinalis (omurilik) adıyla dışarı çıkar ve omurga kanalı içerisinde seyrine devam eder. Condylus Occipitalis ise Atlas ile eklem yapmaktadır.

Arcus Zygomaticum OS TEMPORALE Şakak kemiği olarak isimlendirilir. Kafatasının yan taraflarında bulunur. İçinde denge ve işitme organları bulunduğu için önemli bir kemiktir. Dört parçadan meydana gelmiştir. Öne doğru processus zygomaticus adında bir kemik çıkıntı vardır. Bu çıkıntı os zygomaticum’un processus temporalis’i ile birleşerek bir kemik köprü oluşturur. Buna arcus zygomaticus denilir. Processus Zygomaticus Processus Temporalis

OS SPHENOİDALE OS ETHMOİDALE (Oduncu Kaması) (Kalburumsu kemik)

Os Parietale 4. Os Zygomaticum 7. Os Frontale 9 8 Os Parietale 4. Os Zygomaticum 7. Os Frontale Os Occipitale 5. Os Maxilla 8. Os Mandibula Os Temporale 6. Os Nasale 9. Os Lacrimale

SPLANCOCRANİUM (Yüz Kemikleri) Splancocranium 14 adet kemik yapıdan oluşmaktadır. Os nasale: 2 Os zygomaticum: 2 Os Maxilla: 2 Os palatinum: 2 Os lacrimale: 2 Concha nasalis inferior: 2 Os Vomer: 1 Os Mandibula: 1 Şekilde anterior bakıdan görülen kemikler izlenmektedir.

Arkada: os frontale’ye, Maxillar kemiğin Processus Frontalis’i OS NASALE Burun açıklığının üst kısmında bulunan bir çift kemiktir. İnce iki kemik laminadan oluşmuşlardır. Arkada: os frontale’ye, Yanlarda: ise maxilla’nın processus frontalis’ine tutunurlar. Ön tarafları serbesttir. Canlıda buraya burun kıkırdakları tutunur.

OS ZYGOMATİCUM Elmacık kemiği olarak bilinir. Yanak üst kısmında bulunur. Göz çukurunu yanlardan sınırlar. Kemiğin gövdesinden üç çıkıntı kendisi ile aynı adı taşıyan kemiklere doğru uzanır. Bu çıkıntılar; Processus frontalis, Processus maxillaris ve Processus temporalis adlarını alırlar.

OS MAXİLLA Üst çene kemiği olarak bilinen ve üst dişleri barındıran kemik yapıdır. 3 çıkıntı gösterir. Processus Alveolaris (Anterior), Processus Frontalis (Anterior), Processus Palatinus (İnferior yüzde).

OS PALATİNUM Damağın arka 1/3’ünü ve burun boşluğunun arka yan duvarlarını yapan bir kemiktir. Lamina horizontalis adı verilen yatay bir yaprak ile Maxilla’nın processus palatinus’u ile birleşmektedir. Maxilla’nın arkasında, os sphenoidale’nin ise ön-altında yerleşmiş küçük bir kemiktir.

OS LACRİMALE Göz çukurunun iç tarafında bulunan tırnak şeklinde bir kemiktir. Ön tarafta maxilla ile arkada ise os ethmoidale ile eklem yapar. Ön tarafında bulunan çukura saccus lacrimalis adında gözyaşı kesesi oturur.

CONCHA NASALİS İNFERİOR Burun dış yan duvarlarında bulunan midye kabuğu seklinde kemiktir. Bu kemik os ethmoidale’nin yan parçalarına iç yüzden tutunur.

OS VOMER Burun boşluğunu iki kısıma ayıran kemiktir. Üst kenarı, os ethmoidale ve os sphenoidale ile eklemleşir. Alt kenarı ise maxilla’nın processus palatini’si üzerinde median hattaki kemik çıkıntıya tutunur.

Alt çene kemiği olarak da bilinen mandibula; OS MANDİBULA Alt çene kemiği olarak da bilinen mandibula; Temporal kemiğe tutunan ve çene eklemini meydana getiren bu kemik kafa iskeletinin tek hareketli kemiğidir. Kemiğin alt ve önde yer alan kısmı corpus mandibulae, arkada kalan kısmı ise ramus mandibulae adını alır.