EĞİTİMDE YENİ YAKLAŞIMLAR VE ÖĞRENCİ MERKEZLİ EĞİTİM Nurcan ŞENMERDAN Farabi Anadolu Lisesi Eylül 2015 Seminer 1
İNSAN EĞİTİMLE DOĞMAZ, AMA EĞİTİMLE YAŞAR. MİGUEL DE CERVANTES 2
EĞİTİM NEDİR? Toplum yaşayışında yer edinmek için edinilen bilgi, beceri ve anlayışlara denir. Eğitim geniş anlamda, bireylerin toplumun standartlarını, inançlarını ve yaşama yollarını kazanmasında etkili olan tüm sosyal süreçlerdir. Kısaca “istenilen davranışı geliştirme süreci” olarak da anlatılabilir 3
BİLGİ TOPLUMUNDA EĞİTİM NEDİR? Bilgi toplumunun önemli kavramları olan ‘’bilgisayar’’ ve ‘’bilgi’’ ile sosyal hayat biçiminin her geçen gün değişmekte olduğunu ve buna bağlı olarak da yetiştirilmek istenen insan modelinin değiştiğini görmekteyiz.Buna bağlı olarak derslerimizde yenilikçi etkinlik örneklerini bilişim teknolojilerinin de desteğiyle öğrenci merkezli olarak işlemeye çalışmaktayız. 4
E ĞITIMDE B ILIŞIM T EKNOLOJILERININ Ö ĞRENCI M ERKEZLI K ULLANıLMASı VE Ö NEMI Eğitim süreci içerisinde teknolojilerin kullanımlarının başarıya ulaşması için öncelikle amaçlarının belirlenmesinde yarar vardır. Buna göre hedefler şöyle belirlenebilir; Öğrenme ve öğretme süreçlerini daha verimli bir sistem haline getirmek Bireysel eğitimin gerçekleşmesine ortam sağlamak Eğitim kurumlarında uygulama alanları oluşturarak, öğretim programlarını sürekli hale getirmek Eğitim programlarını öğrenci yeteneklerine göre geliştirmek ve uyarlamak 5
6
Etkin yapılan bir teknoloji destekli eğitim sonucunda öğrencilerde gözlenebilen değişiklikler şöyle sıralanabilir. Teknoloji kullanımını benimseyen, Bilgiyi paylaşmaktan mutluluk duyan, Bilimsel ve mantıklı düşünebilen, Kendisine özgüveni olan, Yenilikleri yakından takip eden, Öğrenme ve eğitim kurumlarını benimseyen, Sorgulayıcı özellikleri gelişen ve bulunduğu çevre içerisinde ilgi uyandırma heyecanı ve becerisi taşıyan özelliklere sahip öğrenciler ile karşı karşıya kalınmıştır. 7
EĞİTİMDE NELER DEĞİŞTİ? 8
EĞİTİMDE YENİLİKÇİ YAKLAŞIMLAR VE ETKİNLİK ÖRNEKLERİ Sınavların eğitim sistemini esir almadığı, öğrenciyi merkeze alan, teknolojinin kullanıldığı, öğrencilerin okulu ve öğrenmeyi sevdiği bir ortam oluşturarak öğrencilerin derslere katılımlarını aktif hale getirerek daha etkili ve verimli ders işlenmesi hedef alınmıştır. 9
10
11
12
13
AKTİF ÖĞRENME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Aktif öğrenme; öğrencinin kendi öğrenmesinin yönetim ve sorumluluğunu üzerine aldığı, zihinsel yeteneklerini kullanmaya zorlandığı bir öğrenme biçimi olarak tanımlanabilir.Bireyin ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerini dikkate alan, bireye çoklu öğrenme ve değerlendirme fırsatları sunan bir yaklaşımdır. Kısacası aktif öğrenme öğrencilere öğrenme deneyimleri kazanmaları için fırsat sağlar. 14
Büyük Selçuklu Devleti ve Malazgirt Meydan Savaşı konularımızı aktif öğrenme tekniklerinden olan “TANILAYICI DALLANMIŞ AĞAÇ” tekniğiyle öğrencilerimizin neleri öğrendiğini ve neleri öğrenemediğini belirlemek için kullanılan tekniklerden birisidir.Bu teknikte temelden ayrıntıya giden bir sıraya göre doğru ve yanlış ifadeler vererek öğrencilerimizden doğru seçimi yapmasını istedik. Böylece 8 veya 16 seçimlilik bir ifadeler listesiyle sonlanan dallanmış bir ağaç oluşturmaya çalıştık. 15
Uygulamada öğrencinin verdiği bağlantılı cevaplarla birbirinden farklı puanlara denk gelen çıkışlar yer almaktadır.Geleneksel doğru yanlış tipindeki bir değerlendirmedir aslında ama tanılayıcı dallanmış ağaç tekniğinde bir karar bir sonraki kararı etkiler. Bir önceki sorunun bir sonraki soruyla bağlantısı yoktur ama öğrencinin aldığı yani çıkış noktasını etkiler. 16
17
18
“ II.Mahmut Dönemi Islahatları ve ‘’Yeniçeri Ocağının kaldırılması sürecinde aktif öğrenme tekniklerinden ’’NEDEN –SONUÇ DİYAGRAMI’’ ile işlendi. Şöyle ki;Bir problemin nedenlerini ve alt nedenlerini tanımlama sürecini yapılandırmaya yardım eden bir teknik olan BALIK KILÇIĞI tekniği tüm öğrencilerimizi derin ve nesnel bir görüş kazanmalarında ve problemin çeşitli bölümleri arasındaki önemli ilişkileri görmesini,ayrıca öğrencilerimizin daha derin bir şekilde bir problem üzerinde yoğunlaşmasını sağlamak,bununla birlikte balık kılçığı öğrencilerimizin düşüncelerini de organize etmeye yardımcı oluyor ancak problem için çözüm sağlamıyor. 19
20
Aktif öğrenme yöntemlerinden olan ‘’PAZAR YERİ’’ tekniği de uygulanabilir.Pazar yeri tekniği ise öğrencilerimizin birbirlerini tanıması görüşlerini ve çözümlerini birbirleriyle paylaşmaları adına kullanılan bu tekniği ise şöyle uygulanır. Öğrencilerimize küçük kağıt parçacıkları dağıtılır daha sonra öğrencilerimize bu kağıtlara sorumuza ilişkin kendi çözüm önerilerini yazmalarını ayrıca kafalarına takılan bir soruyu yada görüşü veya bildiklerini yazmaları istenir. 21
Ve öğrencilerimizden yazdıklarını yakalarına iğne ile takmalarını ve sınıfta dolaşmalarını söylenir. Öğrencilerimiz yazılanlarla ilgili soruları varsa birbirlerine sormalarını ve beğendikleri kartları birbirleriyle değiştirmeleri istenir devamında son olarak sınıf tekrar toplanarak ve hangi kağıt değişikliklerinin yapıldığını tespit edilir ve kağıt değiştirenlerin neden değiştirdiklerini sınıfa açıklamalarını istenmesi ile teknik son bulur. 22
23
ROL OYNAMA Rol oynama yöntemi, öğrencilerin kendi duygu ve düşüncelerini başka bir kimliğe bürünerek ifade etmelerini sağlayan bir öğretim tekniğidir.Bir fikir, durum, sorun ya da olay bir grup önünde dramatize edilir. 24
25
İçinde bulunduğumuz bilgi çağında, internet uygulamalarındaki gelişmelerin en önemli etkilerini eğitim ve öğretimde görmekteyiz.Bu durumda derslerimizin işlenişinde gelenekçi yaklaşımdan yenilikçi yaklaşımlara doğru son yıllarda bir değişime gidilmektedir. Teknolojinin hızına ayak uydurabilmek, düşünen, sorgulayan ve ne istediğini bilen bireyler yetiştirmek biz öğretmenlerin en önemli hedefi. Bu hedefe ulaşmak ve geleceğin sağlam temellere dayanmasında önemli rolü olacak geleceğin büyüklerinin yetiştirilmesine destek sağlamak için öğretmenin yenilenmesi ve sahip olduğu misyonu geliştirmesi şarttır. 26
KAYNAKÇA Prof. Dr. Ayhan AYDIN’ın Eğitim’de Öğretim Yaklaşımları isimli makalesİ yaklasimlari.html Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Semineri Yenilikçi Tarih Öğretimi Etkinlik Örnekleri 27
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, yıl: 2005, cilt: 38, sayı: 2, Bilişim Teknolojilerinin Eğitim Kurumlarında Kullanımları Ve Eğitimcilerin Rolü - Öğr. Gör. Nurhayat VAROL Fırat Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi 28