PERFORMANS YÖNETİMİ SİSTEMİ
Performans Yönetimi Sistemi Nedir? Performans, bir işi yapan bir bireyin, bir grubun, bir birimin ya da örgütün o işle amaçlanan hedefe yönelik olarak nereye varabildiği başka bir deyişle neyi sağlayabildiğinin nicel ve nitel olarak anlatımıdır.
Performans Yönetimi Sistemi Nedir? Öğretmenin, okul ve kendi gelişim ihtiyaçları doğrultusunda önceliklerini ve hedeflerini belirlemesi hedeflere ulaşmak için sistematik çalışmalar gerçekleştirmesi gelişimin tüm paydaşlarca desteklenmesi sürecedir.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sisteminin (OTPYS) Özellikleri Okul toplumunun, sürekli gelişme ve öğrenen okul anlayışını içselleştirmesini sağlar. Yılda bir kez yapılan öznel değerlendirme yerine yıl boyunca nesnel değerlendirme ve gelişme sağlar.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sisteminin (OTPYS) Özellikleri İstenen okul kültürünün yerleştirilmesinde önemli bir araçtır. Okul kültürü; Okul çalışanlarının okul yönetimine etkin, eşit katılımının sağlandığı demokratik bir yapı temelinde gelişimin her aşamasında var olduğu bir ortamdır. Hedeflerin yaygınlaştırılması aşamasında okul çalışanlarının kendilerini okulun bir parçası olarak görmelerini sağlar.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sisteminin (OTPYS) Özellikleri Okulun ve okul çalışanlarının hedeflerinin bütünleştirilmesini sağlar. Okul ve öğretmen gelişiminin öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri ve özel alan yeterlikleri temelinde gerçekleştirilmesini sağlar.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sisteminin (OTPYS) Özellikleri Okulda performans yönetiminin yalnızca yöneticiler ve müfettişlerin değil tüm paydaşların işi olduğunu vurgular. Performans değerlendirme amaçlı geliştirilen araçlar, öğretmenin mevcut performansını belirlemeyi ve geliştirmeyi hedeflemektedir. Bundan dolayı süreçte kullanılacak her bir araç öğretmenlerin etkin katılımıyla hazırlanmalıdır.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sisteminin (OTPYS) Özellikleri Okulda performans yönetiminin işleyişi Kişisel ve okul gelişimi hedeflerinin belirlenmesi Yönlendirme, geri bildirim ve değerlendirme Gelişim planlaması aşamalarından oluşur.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sisteminin Amaçları Okulun ve öğretmenlerin sürekli gelişimini sağlayabilecekleri bir kültür oluşturmaktır. Performans gelişimi öğretmene özgüven, özsaygı ve iş doyumu sağlar ve “yaşam boyu öğrenme” ilkesiyle yapılır. Okul yöneticileri ve öğretmenler arasında etkin bir iletişim ve anlayış ortamının yaratılması.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sisteminin Amaçları Okul başarısının öğretmenlerin saklı kalmış potansiyellerine (bilgi, beceri ve birikimine) bağlı olduğu düşüncesinin oluşturulması Belirlenen kriterlere göre öğretmenlerin zamanında ve adil bir şekilde değerlendirilmesi Okulun ve öğretmenlerin sadece iyileştirmeye açık alanlarına değil, güçlü alanlarına da işaret etmesi.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sisteminin Amaçları Mesleki gelişim sürecinde geri bildirimde bulunarak öğretmenlerin desteklenmesi ve motivasyonlarının arttırılması Öğretmenlerin hizmet öncesi ve hizmet sonrası eğitimleri için gerekli planlamaların yapılması Öğretmenlerin kariyer planlaması için alt yapı oluşturması
Okul Temelli Performans Yönetimi Sisteminin Amaçları Okulda karşılıklı güven ortamının oluşturulması, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla taraflar arasında açıklık ilkesine dayalı diyalogun kurulmasının sağlanması
Okul Temelli Performans Yönetimi Süreci Performans Yönetimi Sistemi Döngüsü
Okul Temelli Performans Yönetimi Süreci Süreç Aşağıdaki Aşamalardan Oluşmuştur; Planlama; Okul Temelli mesleki gelişim planı, okul ve çevre koşulları göz önüne alınarak ihtiyaç analizinin yapılması sonucu yapılır. Veri kaynaklarının saptanması, veri toplama araçlarının belirlenmesi, çalışma takviminin oluşturulması aşamalarından oluşmaktadır.
Okul Temelli Performans Yönetimi Süreci Uygulama; Planlanan çalışmaların belirlenen zamanda gerçekleştirilmesidir.
Okul Temelli Performans Yönetimi Süreci İzleme ve Değerlendirme; Süreç boyunca gerçekleştirilen çalışmaların sistematik biçimde izlenmesi ve elde edilen verilerin birleştirilerek sonuçların raporlaştırılması aşamasıdır. Elde edilen bulguların yeni okul ve mesleki gelişim planına yansıtılması da bu süreçte gerçekleştirilecek çalışmalardan biridir.
Ülkemizden Örnekler; Teftiş Kurulu Başkanlığı Pilot uygulamalar yapılmış, bir takım sorunlar yaşanmıştır. Sürecin sadece formlar üzerinden yapılması çok işlevsel olmamıştır. Dört yıl süren pilotlama süreci sonunda mevzuat düzenlenemediği için çalışmalara ortaöğretim projesi kapsamında devam edilmektedir.
Ülkemizden Örnekler; EARGED 2000 yılında “Öğretmen Performans Değerlendirme Modeli ve Sicil Raporları” adlı bir araştırma ile çalışmaya başlamıştır. Bu çalışmanın devamında “Okulda Performans Yönetimi” adlı bir model geliştirmiş ve 23 ilde, 208 MLO’da pilot uygulamasını yapmıştır.
Ülkemizden Örnekler; Alandan alınan (öğretmen, öğrenci, veli, ilköğretim müfettişleri, okul yöneticileri vb.) geribildirimler ve gözlem sonuçlarına göre model revize edilmiş ve güncellenmiştir. Bu çalışmada öğretmen ve okul yöneticileri için yeterlikler, alt yeterlikler ve performans göstergeleri belirlenmiştir.
Ülkemizden Örnekler; EARGED, pilot uygulama sonuçları ve eğitim kamuoyundan alınan geri bildirimlerin, çalışmanın eğitim sistemimize önemli katkılar sağlayacağı görüşüne ulaşıldığını ifade etmektedir.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sistemi Geliştirme Çalışmaları Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen performans yönetimi anlayışına bilinç oluşturma ve genel bir çerçeve belirleme amacıyla, aşağıda belirlenen çalışmaları gerçekleştirmiştir; 22-26 Ocak 2007, Gölbaşı Öğretmen Evinde “Öğretmen Yeterlikleri Temelinde Performans Yönetimi Kapsamında Performans Değerlendirmeye İlişkin Anlayış ve Çerçevenin Belirlenmesi” 26-30 Mart 2007, Gölbaşı Öğretmen Evinde “Performans Yönetimine İlişkin Yapı ve Çerçevenin Belirlenmesi”
Okul Temelli Performans Yönetimi Sistemi Geliştirme Çalışmaları 22-26 Ocak 2007 tarihli çalışmada; Performans yönetimi sisteminin anlayışı, ilkesi, amacı, çoklu veri kaynakları, araçlar ve analiz sonuçlarının değerlendirilmesi konuları çalışılmış ve ortak kararlar alınarak protokol oluşturulmuştur. Okul Temelli Performans Gelişimi konusunda çoklu veri kaynakları; müdür, zümre başkanı, meslektaş (akran) ve zümre olarak belirlenmiştir. Anketler, kontrol listeleri, gözlem formları, görüşmeler ve doküman inceleme araçları vb. olarak belirlenmiştir.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sistemi Geliştirme Çalışmaları Alandan geri bildirim alınması; Performans yönetimi sisteminin anlayışı, ilkesi, amacı, çoklu veri kaynakları, araçlar ve sonuçların değerlendirileceği alanlar konusunda 6 pilot ilden tüm okulları kapsayacak şekilde seçilen 3 okuldan gönüllü olarak belirlenen öğretmenlerden geri bildirimler alınmıştır.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sistemi Geliştirme Çalışmaları 26-30 Mart 2007 tarihli çalışmada; Performans Yönetimi Sistemi Döngüsü
Okul Temelli Performans Yönetimi Sistemi (Planlama) Okul ve çevre koşulları ve ihtiyaç analizi dikkate alınarak Okul Temelli mesleki gelişim planlanır. Ayrıca öğretmen önce kendi öz değerlendirmesini yapmalı, genel ve özel alan yeterliklerini bilmeli ve bunların içinde neredeyim sorusunu cevaplamalıdır. Bu süreçte, hedefler sınırlandırılmalı, açık, kesin ve ölçülebilir olmalıdır.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sistemi (Planlama) Planlama sürecinde okul yönetimi, koordinatör öğretmen ve öğretmenler yer alır. Planlamada kimlerden, hangi araçlarla, ne zaman ve ne sıklıkla dönüt alınacağı belirlenir.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sistemi (Uygulama) Öğretmene geri bildirim verecek olan kişiler; okul yönetimi, öğretmen, zümre, veli ve öğrencidir. Ayrıca rehberlik amaçlı olarak da müfettişlerin görüşleri alınacaktır. Geri bildirimler zamanında, eksiksiz ve yaıcı olarak öğretmene aktarılmalıdır.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sistemi (İnceleme) Öğretmenin performansının uygulama sürecinde kendi hedeflerine ve okul hedeflerine ne kadar cevap verebildiği dikkate alınarak inceleme yapılır. Performans değerlendirme sonucunda mesleki gelişim planı güncellenebilir. Değerlendirme raporu, okul müdürü tarafından hazırlanır. İnceleme süresi öğretim yılı süreci olarak belirlenmiştir.
Okul Temelli Performans Yönetimi Sistemi Buna Göre; Performans yönetim sisteminin öğretmen, öğrenci ve dolayısıyla okulun gelişimine katkı sağlaması beklenmektedir. Olumlu yansımaların öğretmenler arası etkileşimi ve iletişimi arttıracağı düşünülmektedir.
Okul Temelli Performans Değerlendirme Sistemi Öğretmeni merkeze alan bu çalışmalar, eğitim sisteminin geliştirilmesine katkı sağlayacaktır. Öğretmenin süreci sahiplenmesi önemlidir. Çünkü değerlendirme bir zorunluluk değil öğretmenin hakkıdır.
Okul Temelli Performans Değerlendirme Sistemi Ulusal düzeyde, eğitimde kullanılan tanımların, yaklaşımların ve ilkelerin aynı anlayışta toplanıyor olması önemlidir. Kavram ve ilkelerle ilgili olarak her eğitim paydaşının ortak bir anlayışa sahip olması beklenmektedir.
Okul Temelli Performans Değerlendirme Sistemi Performans değerlendirme sonuçları, kariyer gelişiminde de etkilidir. Yapılan değerlendirme çalışmalarının sonuçları öğretmene gelişimiyle ilgili gerekli bilgileri verecek nitelikte olmalıdır.
Okul Temelli Performans Değerlendirme Sistemi Bu sistemin çerçevesi içinde özellikle yaşam boyu öğrenme ilkesinin benimsenmesinin önemi bir kez daha ortaya çıkmıştır
Sonuç Olarak
Teşekkürler…