Necmettİn erbakan ünİversİtesİ AHMET KELEŞOĞLU EĞİTİM FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ EĞİTİMİ ÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ Doç.Dr. Ertuğrul USTA 1330131092 Dİlber TÜRK 1231013110 İbrahİm ŞEKER 1330131090 Leyla ÇAĞLAR 1330131070 Muhammed Asİm GÜL 1330131080 Ömer ERTAŞ
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ Yöntem kavramı, bugüne kadar farklı şekillerde tanımlanmıştır. Yöntem, bir sorunu çözmek, bir deneyi sonuçlandırmak, bir konuyu öğrenmek veya öğretmek gibi amaçlara ulaşmak için bilinçli olarak seçilen ve izlenen düzenli yoldur. Seçilen yöntemin en doğru, en kolay ve en kısa zamanda amaca ulaşmamıza yardım etmesi gerekir.
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ Geleneksel öğretim yöntemlerinde, bütün faaliyetler öğretmenin merkezde olduğu görüşüne göre biçimlendirilmiştir. Bu yöntemlerde öğretmen aktif, öğrenci pasif alıcı durumundadır. Bütün roller öğretmende toplanmıştır. Grup halinde öğretim söz konusudur. Sınıfta sözel etkileşim büyük ağırlık taşır. Çağdaş öğretim sistemlerinde ise öğrenci aktif durumdadır. Öğretim sözel semboller yerine görsel olarak yapılır.
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ Yöntem seçiminde başarı sağlanması için ayrıca, öğrencinin bilişsel ve duyuşsal giriş davranışları, zihinsel gelişim seviyesi, motivasyon düzeyi dikkate alınmalıdır. Yöntem seçiminde araştırma sonuçlarından faydalanılarak hangi yöntemin hangi seviye ve konuda başarılı olduğu göz önüne alınarak yöntem seçimi yapılmalıdır.
YÖNTEM SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLECEK İLKELER Ulaşılacak hedefler: Öğrencide geliştirilmek istenen nitelikler kullanılacak öğretim yöntemini etkiler. Şöyle ki dersin amacı o dersin hangi yöntemle işlenmesi gerektiğini belirler. Örneğin; duyuşsal davranışların geliştirilmesi amaçlanan bir derste rol oynama ve örnek olay incelemesi gibi yöntemlerin kullanılması beklenir. Bilişsel alanda kavrama seviyesinde kazandırılacak bir davranış için farklı analiz seviyesinde kazandırılacak bir davranış için farklı öğretim yöntemlerine ihtiyaç vardır.
YÖNTEM SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLECEK İLKELER Öğretmenin yöntem konusundaki becerisi: Öğretmenler kişilik yapılarına göre bazı yöntemlere daha yatkındırlar. Öğretmen kendini geliştirerek konunun yapısına göre yöntem seçmelidir. Öğretmenin iletişim becerisi, değerleri yöntem konusundaki becerisini ortaya koyar.
YÖNTEM SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLECEK İLKELER İçeriğin yapısı: Bazı konular bazı yöntemlerle işlenmeye daha uygun görünmektedir. Beden eğitimi dersi için gösteri, tarih dersi için ise anlatım yöntemi daha uygun görünmektedir.
YÖNTEM SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLECEK İLKELER Süre, maliyet: Maliyet ve süre yöntem seçimini etkileyebilir. Anlatım ve soru cevap için ek bir maliyete gerek yokken gezi gözlem türü bir yöntem için para gerekebilir. Bazı yöntemler daha fazla süre ister. Örneğin; grup tartışması yaparken programda verilen süre göz önüne alınmalıdır.
YÖNTEM SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLECEK İLKELER Kullanım kolaylığı: Öğretim yöntemlerinden bazıları ekstra çalışma gerektirir. Bu durum ise öğretmenin zorlanmasına neden olur. Öğretmenler kolay yöntemleri kullanma eğilimindedirler.
YÖNTEM SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLECEK İLKELER Öğrenci sayısı, derslik ve büyüklüğü: Modern öğretim yöntemlerinin uygulanması için sınıflarda öğrenci mevcudunun düşük olması gerekir. 10- 15 kişiden oluşan sınıflarda rol oynama, örnek olay incelemesi gibi yöntemler uygulanabilir. Sayı arttıkça daha klasik yöntemler kullanmak zorunluluğu oluşur. Dersliklerin yapısı sıraların dağılışı da yöntemleri etkilemektedir.
YÖNTEM SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLECEK İLKELER Öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyi: Öğrencinin konu hakkındaki bilgi seviyesi seçilecek öğretim yöntemini etkiler. Konu hakkında hiç bilgi sahibi olmayan grupta tartışma yöntemi amacına tam ulaşamaz.
ANLATIM YÖNTEMİ Anlatım yöntemi, işlenmekte olan konuların bir sıra ve düzene göre konuşma yoluyla açıklamasına ve öğretilmesine denir. Öğretmenlerin en çok kullandıkları bir yöntem olan anlatma yöntemi öğretmen merkezlidir ve öğretmenin konuyu öğrencilere aktarması esasına dayanır. Bu yönteme, teorik olarak işlenebilen derslerde önemli oranda yer verilebilir.
ANLATIM YÖNTEMİ Uzun bir tarihi geçmişe sahip olan bu öğretim tekniği iki bin yıl kadar bir süre varlığını başarıyla sürdürmüştür. Fakat derslerde çok fazla kullanılması eğitim açısından önemli sakıncalar doğurur. Gerekli olduğu durumlar haricinde kullanmamakta yarar vardır.
ANLATIM YÖNTEMİNİN OLUMLU YÖNLERİ 1. Anlatma yönteminde konu mantıklı bir sıra ve düzen içerisinde verilir. 2. Çok miktarda doğru bilginin kısa zamanda verilebilmesini sağlayan bir yöntemdir. 3. Zaman, emek ve masraftan tasarruf sağlar. 4. Telkin yapmaya, bazı duygu ve düşünceleri vermeye uygundur. 5. Soyut kavramları vermeye uygundur. 6. Bilgileri kalabalık gruplara iletmek için yararlıdır. 7. Oturumda sürpriz bir bilgi ile karşılaşmayacağı için öğretmene güven duygusu verir. 8. Konuşma ile yapılacak bir açıklama, öğrenme etkinlikleri sırasında öğrencilerin karşılaşacakları güçlüklerin giderilmesini sağlar. 9. Öğrencileri sınıfta kontrol altında tutmak kolaydır.
ANLATIM YÖNTEMİNİN SINIRLILIKLARI 1. Öğretmen coşkulu ve güdüleyici değilse öğrenci ilgisi kısa sürede azalır. 2. Bir ders kitabında kolaylıkla bulunabilecek bilgileri ele alıyorsa zaman kaybına neden olur. Anlatma, kitabın tekrarı olmamalıdır. Kitaba bir şeyler katmalıdır. 3. Bu yöntemi uygularken konunun öğrenciler için çekici hale getirilmesi gereklidir. 4. Öğretim sırasında öğrencilere soru sorma izni verilmediği için geri dönütü ortadan kaldırır, eksik iletişime neden olur. 5. Duyuşsal ve psikomotor alanla ilgili hedefler çok ender oluşur. 6. Bu yöntemle öğretilen bilgilerin pratikte uygulanması güçtür. 7. Sadece anlatım yönteminin kullanılması öğretimin etkisini azaltır. Ezberciliğe teşvik eder.
TARTIŞMA YÖNTEMİ İki veya daha fazla kişinin, bir konuyu açıklığa kavuşturmak için görüş ve düşüncelerini, karşılıklı konuşmalar şeklinde ortaya koymalarına tartışma denir. Her kademedeki okullarda çeşitli derslerin konuları tartışma fırsatları yaratmaktadır. Bu fırsatlar gereği gibi değerlendirilmelidir.
TARTIŞMA YÖNTEMİ Bu yöntem, bilişsel öğrenme alanında bilgi düzeyinin üzerine öğrencileri çıkarıp, bilginin ikinci ve üçüncü basamağı olan kavrama ve uygulama düzeyinde bilgilerin aktarılmasını hedefler. Öğrenciler bu yöntem ile farklı görüşler ileri sürerek konunun en doğru çözümünü bulmayı öğrenirler. Bu beceri hoşgörüye dayalı bir toplum için gerekli bir beceridir.
KÜÇÜK GRUP TARTIŞMASI Bu tekniğin uygulanması için en az dört koşulun sınıf ortamında sağlanması gerekir. Bunlar : 1. Kazandırılacak istendik davranışlar en az kavrama düzeyinde olmalıdır. 2. Öğrenciler üzerinde tartışacakları konunun bilgi düzeyindeki hedef davranışlarını kazanmış olmalıdırlar. Yani tartışılacak konu kavrama düzeyinde ise, onun bilgisine, yok eğer analiz düzeyinde ise, bilgi, kavrama, uygulama düzeyindeki önkoşul olan hedef davranışlara öğrenci sahip olmalıdır. 3. Sınıftaki öğrenci sayısı 12’ den fazla olmamalıdır. 4. Bir tiyatro oyunu, skeç, konferans, panel, bir film sunulmalı sonra tartışmaya geçirmelidir. 5. Grup22, grup44, grup66, gibi planlamalar yapılır. Bunun anlamı sınıf altışar kişilik gruplara bölünecek ve her grup kendi aralarında 6 dakika düşük sesle tartışacak demektir.
BÜYÜK GRUP TARTIŞMASI 1. Öğretmen konuyu ya da problemi bütün sınıfa açar 2. Sorular sorar, görüşler alınır. 3. Kendi görüşlerini ekler 4. Bunları yorumlar ve değerlendirir. 5. Bu uygulamada tartışmanın yürütücüsü öğretmendir. 6. Küçük gruplardan farklı olarak küçük gruplara ayrılamayacak şekilde (7-9 kişi) olarak gruplandırılır. 7. Olgu, film, hikâye sunularak tartışmaya geçilir.
BUZZ (FISILTI/VIZILTI) GRUP TARTIŞMA TEKNİĞİ Bir konu üzerinde öğrencilere düşünmeye yöneltmek, iyi anlaşılmayan noktaları açıklamak ve verilen bilgileri pekiştirmek amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Genellikle ilköğretimde ve okul öncesinde kullanılır. Önemli olan husus yaratıcı düşünce ve soruna değişik çözümler getirmedir ve öğrencinin belirli bir süre bir konu üzerinde tartışması ve sonunda varılan kararların açıklanmasıdır. Küçük grup çalışmaları öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarına ve gelişimsel hızlarına göre düzenlenir. Bazen de derse eğlenceli bir başlangıç yapmak için bu yönteme başvurulabilir.
Vızıltı Yönteminin Özellikleri 1. Demokratik bir yöntemdir. 2. Öğrenciler tartışarak öğrenirler. 3. Öğrencilerde dil gelişimin hızlandırır. 4. Grup içinde aidat duygusu gelişir. 5. Düşüncelerini açıkça ortaya koyabilme özellikleri gelişir. 6. Farklı çözümleri görürler. 7. Öğrenciler kendi kendilerini disipline etmeyi öğrenirler. 8. Öğretmen öğrencileri daha iyi tanır.
Vızıltı Yönetiminin Sınırlılıkları 1. Zaman gerektirir. 2. Konuşmalar kolayca konu amacından sapabilir. 3. Sınıfta sessizliği sağlamak zorlaşabilir. 4. Konuşma sürelerine dikkat etmek gerekir. 5. Bazı öğrenciler bu tür etkinliklere katılmak istemeyebilirler. 6. Grup tartışmalarını sonuçlandırmak güç olabilir. 7. Çok kalabalık sınıflarda uygulanamaz.
Vızıltı Yöntemini En İyi Kullanmak İçin Rehber İlkeler 1. Konu seçimine özen gösterilmeli. 2. Grup seçimine özen gösterilmeli. 3. İyi bir hazırlık yapılmalı. 4. Tartışma yöntemi önceden belirlenmeli. 5. Tartışma yöntemine dikkat edilmeli.
Vızıltı Grupları Vızıltı Grupları çeşitli şekillerde oluşturulur. Vızıltı grupları kişi sayısına göre isim alır. Örneğin vızıltı 22 de iki öğrenci bir konu üzerinde ikişer dakika konuşur. Vızıltı 66 da ise altı öğrenci aynı konu üzerinde altışar dakika tartışır. Her katılımcı bire bir tipinde kısa tartışma için yanındaki (sağ veya sol) komşusuna döner. Vızıltı gruplarında önemli olan belli bir öğrencinin belirli bir süre bir konu üzerinde tartışması ve sonunda varılan kararların açıklanmasıdır. Bu tür grup tartışması 4′le 36 dakika arasında sürebileceği için Vızıltı gruplarına “kısa süreli tartışma grupları” da denilmektedir.
AKVARYUM (İÇ ÇEMBER/OTURUŞ FORMATI) Akvaryum tekniği, öğrencilerin ilgi duyduğu ya da üzerinde anlaşmaya varamadığı konuların öğretiminde çok etkili bir tartışma tekniğidir. Öğrencilerin tartışma ve grupla çalışma becerilerinin geliştirilmesi için kullanılır.
Akvaryum Yöntemin Uygulanması Bu tekniği uygularken sınıfın uygun bir yerine bir çember çizilir. Çemberin ortasına bir boş sandalye konur. Sınıfın tümü çemberin dışındadır. Konu hakkında yorum yapmak isteyen sandalye oturur, düşüncesini söyler. Daha sonra yerinin bir gönüllüye bırakmak üzere çemberin dışına çıkar. Bu arada gözlemci olarak nitelenen çemberin dışındaki diğer öğrenciler tartışmayı izlerler. Ayrıca onlar gözler, düşünür ve katılımcılara dönütler verirler.
Akvaryum Yönteminin Kuralları 1.Tartışmayı yapılandırmak ve sürdürmek için önceden bir soru listesi hazırlanmalıdır. 2.Tartışma sırasında çemberi dışındakilerin sessiz olması sadece sandalyeye oturanın konuşması gerekir. 3.Gözlemciler tartışma sırasında not almalı, tartışma sonunda sınıfa tartışmanın özeti sunulmalıdır
Akvaryum Yönteminde Grup Bu teknik, tartışmalı bir konuyu incelemek için öğrencilerin birkaç küçük tartışma grubuna ayrılması şeklinde de yapılabilir. Her grup bir temsilci seçer ve konu hakkında kendi ve grubun fikrini açıklar. 15-20 dakikalık tartışmadan sonra, temsilciler dönüt ve bilgi almak için gruplarına dönebilirler.
Yararları 1. Sınıf içi tartışmaları canlandırır. 2.Mümkün olduğu kadar çok sayıda öğrencinin tartışmaya katılımını sağlar. 3.Öğrencilerin tartışma ve grupla çalışma becerilerini geliştirir. 4. Öğrencilerin ifade güçlerinin artmasına ve kendilerine güven duymalarına yardımcı olur. 5. Öğrenciler, görüşleri sessiz ve saygılı bir biçimde dinleme, dinlediklerini kendi cümleleri ile ifade etme ve not alma becerisi kazanırlar. 6.Öğrencilerin, tartışmayı yapılandırmak için tartışma öncesi akıl yürütme ve soru oluşturma becerileri gelişir.
Uygulama 1.Sınıfın uygun bir yerine bir çember çizilir. 2.Çemberin ortasına bir boş sandalye konur. 3.Sınıfın tümü çemberin dışındadır. 4.Konu hakkında yorum yapmak isteyen sandalye oturur, düşüncesini söyler ve çemberin dışına çıkar. 5.Çemberin dışındaki diğer öğrenciler tartışmayı izlerler, düşünür ve katılımcılara dönütler verirler. 6.Tartışmayı yapılandırmak ve sürdürmek için önceden bir soru listesi hazırlanmalıdır. 7.Gözlemciler tartışma sırasında not almalı, tartışma sonunda sınıfa tartışmanın özeti sunulmalıdır.
ÇEMBER TEKNİĞİ Bu tekniğin uygulanabilmesi için kazandırılacak davranışların en az kavrama düzeyinde ve öğrencilerin tartışacakları konunun bilgi ve becerilerine sahip olması gereklidir.
Çember Yöntemi Uygulaması Öğrenci sayısı genellikle 10-15 civarında olmalıdır. Önce tartışmayı yönetecek bir lider seçilmelidir. Lider hem tartışmayı yönetmeli hem de zamanı ayarlamalıdır. Liderden sonra tartışmada görüşleri belirleyip yazacak bir sekreter saptanmalı; öğrenciler çember şeklinde oturtulmalıdır. Önceden hazırlanan sorular teker teker her öğrenciye sorulmalı ve onların yanıtlarına sekreter tarafından not verilmelidir. Her öğrenciye her defasında 1-2 dakikalık süre verilmelidir. Tartışmanın sonunda ana noktalar vurgulanmalıdır. Doğru yanıtlar yoksa öğrencilere ipucu verilmelidir.
RULMAN TEKNİĞİ (TOP TAŞIMA) Rulman konuşma halkası gibi öğrenciler çember şeklinde dizilirler . Ortaya ise faklı öğrenciler tarafından başka bir çember şeklinde dizilim olur ve ortadaki öğrencilerin yüzü dış tarafta yani dıştaki öğrencilere olur. Bir konu hakkındaki tartışmaya sırayla katılırlar. konuşma halkasıyla tek farkı içteki öğrenciler ile dıştaki öğrenciler sadece kendisine yüzü dönen öğrenci ile fikir alış verişi yaparlar.
KONUŞMA HALKASI Konuşma halkası, öğrencilerin görüş farklılıklarını görmeye ve farklı görüşlere saygı gösterme davranışını geliştirmeye yarayan bir yöntemdir. Bu yöntemin bir amacı da sınıf içinde güven ve saygı atmosferi oluşturmak, öğrenciler arasında ilişkileri ve iletişimi geliştirmektir.
Konuşma halkası yönteminin aşamaları 1.Sınıftaki bütün masalar geriye çekerek sandalyeleri ya da sıraların oturma kısmını geniş bir daire oluşturacak şekilde yerleştirin. 2.yöntemin uygulanmasında uyulması gereken kuraları tahtaya ya da büyük bir kartona yazıp sınıfın duvarına asın ve tek tek okuyun. 3. öğrenciler halka şeklinde oturtun.
4. Konuşma sırası belirtecek bir cisim bulundurun 4.Konuşma sırası belirtecek bir cisim bulundurun.(küçük bir kutu, bir deniz kabuğu vb. olabilir.). bu cisim sırayla elden ele dolaşarak konuşma sırasını diğerini verir. 5.Konuşmayı başlatarak durumu anlatın yada olayın canlandırılmasını sağlayın. Konuşma konusu bir öykü ise öyküyü okuyun ya da bir öğrenciye okutun. Konuşmayı başlatacak materyal bir resim ise her öğrencide bulunacak şekilde resim çoğaltın. Durumun, olayın anlaşılmasından emin olun. 6.Konuşma nesnesinin yanınızdakine vererek konuşmaya başlayın.
Dezavantajları: 1.Bazı öğrencilerin hiç katılamadığı, 2.Neyin amaçlandığının iyi tespit edilememesi halinde birebir konu ile ilişki kurulamayabilir 3.Amaç ve konu kapsamı dışına çıkma zaman zaman karşılaşılabilecek bir mevcudun fazla olması halinde uygulama zorlukları ortaya çıkacaktır sorundur 4.Utangaç ve konuşma yeteneği zayıf olan öğrencilerin bazı uygulamalarda hiç söz almadığı görülmüştür
GÖRÜŞ GELİŞTİRME TEKNİĞİ Eğitim ortamında bir konuda yapılan düşünce alışverişinde, tartışmasında kişinin kendi görüşünü diğer görüşlerden de yararlanarak geliştirmesini ve savunmasını ya da değiştirmesini, karşı çıktığı görüşü benimsemesini sağlayan bir öğretme - öğrenme tekniğidir. Görüş geliştirme, belirgin çelişkiler ve kutuptanmış tutumları kapsayan konuların öğretiminde öğrencilerde görüş geliştirmek için kullanılan bir tartışma yöntemi olarak tanımlanabilir. Bu yöntemin kullanılması için konuların belirgin çelişkiler ve kutuplaşmış tutumlar içeren konuların öğretiliyor olması gerekir. Görüş geliştirme, bütün sınıfın katılımı ile gerçekleştirilir.
Yararları 1.Öğrencilerin bütün halinde katıldıkları bir çalışmadır. 2.Öğrencilere kendi görüşlerini ifade etme, bu görüşleri gerekçeleriyle savunma ve fikir değişikliği yapma olanağı tanır. 3.Öğrencilere, diğer düşüncelere saygı duymayı, yeni fikirlere açık olmayı öğretir. 4.Öğrencilerin bir konuyla ilgili değişik bakış açıları oluşturmalarını ve konuya eleştirel olarak bakmalarını sağlar. 5.Öğrencilerin ilgi ve dikkatlerini artırarak derse aktif katılımlarını sağlar. 6.Sınıf içinde zevkli ve eğlenceli bir ortam oluşmasını sağlar.
Sınırlılıkları 1.Tartışmalı konu bulmak her zaman mümkün olmayabilir. 2.Öğrenciler dinleme ve tartışma kuralları için gerekli davranışları kazanmamışlarsa, sınıf içinde aynı anda konuşma ve tartışma yaşanmasına ve sınıfta aşırı bir gürültü yaratılarak dersin akışının bozulmasına neden olabilir. 3.Öğrencilerin birbirlerinden etkilenerek benzer düşünceleri savunmaları durumda farklı düşüncelerin ortaya çıkması mümkün olmaya bilir.
Uygulama Aşamaları 1.Konunun geçerli bir çelişki içerecek nitelikte olması gerektiğini bilmelidir. 2.Birbirleriyle ilişkili birden çok tartışma konusu belirlenir. Seçilen konuların tartışmaya açık konular olmasına dikkat edilmelidir. 3.Slogan kullanılmasını engellemelidir.
MÜNAZARA
Münazara Belli bir konunun farklı iki ayrı grup tarafından lehine veya aleyhine tartışılmasıdır. Münazara için genellikle üçer yada dörder kişilik iki grup kurulur. Her grubun belli birer süresi varıdır. Ve bu sürede kendi görüşlerini savunarak karşı tarafı çürütürler. Gruplardan birisi işlenecek konuya olumlu, diğeri ise olumsuz yönden savunur. Yani bir grup “tez”, diğer grup ise “antitez” i alır. Münazara yapacak kişileri değerlendirecek bir “jüri” seçilmelidir. Jüri, ya başlangıçta yada münazara yapılacağı gün seçilebilir. Jürinin değerlendirmede dikkat edeceği hususlar; Konuşulan dili kullanma gücü (Diksiyon, Vurgu, Tonlama, Kelime Hazinesi, Cümle Kurma vb. ) El, kol ve yüz hareketlerini yerinde kullanma Savunmada inandırıcı olma. (Belgeler, istatistiki bilgiler, resimler, gazete haberleri) Konuşmacıların fiziki özellikleri.(Temiz ve düzenli giyim vb. ) Münazarada yazılı metne bakarak okuma olmaz. Gruptaki her kişi aynı alt konuyu savunamaz Münazaranın Kazandırdıkları Öğrenciye bir fikri savunmayı veya çürütmeyi, çabuk ve tutarlı davranmayı, etkili söz söylemeyi sağlaması. Önce dinlemek gerektiğini öğretmesi Empatiyi öğretmesi Fikre saygı duyulması gerektiğini öğretmesi Kendi eksikliklerini görme avantajı sağlaması Beyindeki fikir üretimini sürekli aktif tutmayı sağlar Analitik düşünme sağlar Münazaranın Olumsuz Yönleri: Kıskançlık Kibir Kin Dedikodu Kusur kabul etmemek Karşıdakinin gizli kusurlarını araştırmak(tecessüs) Başkasının üzüntüsüne sevinmek, sevinmesine üzülmek Gösteriş Kabalaşmak, öfkelenmek, düşmanlık, cimrilik, başkasından üstün görmek, nankörlük etmek, başkalarını küçük görmek, fazla konuşmak.
PANEL
Toplumu ilgilendiren bir konunun dinleyiciler önünde, sohbet havası içinde, uzmanlar tarafından tartışıldığı konuşmalara panel denir Panelin Faydası: Panelde amaç bir konuda karara varmaktan ziyade sorunu çeşitli yönleriyle aydınlatmak, farklı görüşleri, farklı anlayışları ortaya koymaktır. Panelin Özellikleri Daha çok kalabalık sınıflarda tercih edilir Konuşmacı sayısı 3 - 6 kişiden oluşur. Panelin konusu güncel, bilimsel ve ya tartışılacak bir konu olmalıdır.Panelin Özellikleri Dinleyiciler tartışmaya katılmaz. Konuşmacılar düşüncelerini ifade etme süresi 10-15 dakikadır. Topluma açıktır. Panelin Uygulanışı Panelde bir başkan bulunur. Başkan panel boyunca tarafsız kalmak zorundadır. Panelin sonunda genel bir özetleme yaparak tartışmayı sonlandırır. Bu özetlemede kendi görüşlerini ortaya koymaz. Konuşmacılar uzman oldukları konunun ayrı yönlerini ele alırlar. Konuşma sırası ve süresi başkan tarafından belirlenir. Panelin sonunda dinleyiciler paneli sunan konuşmacılara sorular sorabilir.
FORUM
Değişik görüşlere sahip iki ya da daha fazla konuşmacının belli bir konuda geniş bir kitleye uzman bilgisi aktarması ve daha sonra da dinleyicilerden gelecek sorulara cevap vermesidir. Küçük bir grubun dinleyicilere bilgi vermesi ve bu sunumun ardından dinleyici gurubun konuşmacılara (uzmanlara) soru sordukları veya düşüncelerini paylaştıkları tekniktir. Panel, açık oturum ve sempozyumdan sonra gerçekleşebileceği gibi ayrı bir süreç olarak da düzenlenebilir.
AÇIK OTURUM
3-5 kişilik bir grubun bir başkan yönetiminde belli konularda fikir ve görüşlerini sırayla dinleyicilere aktardıkları tekniktir. Geniş kitleleri ilgilendiren güncel bir konunun uzmanlarınca, bir başkan yönetiminde dinleyicilerin önünde tartışıldığı bir yöntemdir. Başkan önce konuyu açıklar, sonra konuşmacıları tanıtır ve söz verir. Konuşmalar belli bir sıraya göre değil yöneten kişinin tercihine göre (söz alınır) gerçekleşir. Konuşmacılar birçok defa söz alarak konuşabilirler. Başkan konu hakkında bilgi sahibi olmalı, tartışma boyunca tarafsız olmalı, konuşmacılara eşit söz hakkı vermelidir. Başkan konuşmacılara bir takım sorular yöneltir ve gerektiğinde kısa bir değerlendirme yapar. Örnek: Siyaset Meydanı
SEMPOZYUM
Bir konu ile ilgili iki ya da daha fazla kişinin katıldığı grup tartışma tekniğidir. Sempozyuma katılan konuşmacılar konularına hâkim olmalıdır. Önceden belirlenmiş ve yazılı olarak tartışmaya katılacaklara duyurulmuş bir konu üzerinde, uzman kişiler tarafından konunun değişik yönleriyle genelde 15dakikalık bildirilerle sunulmasıdır. Her bir oturuma katılacak gruplar 5-6 kişi olabilir. Bazı bildiriler poster bildiri olarak’ ta asılabilir. (Uzman kişilerin sundukları ve çoğu zaman yazılı olarak da düzenleme kuruluna verdikleri konuşmalarına “tebliğ” ya da “bildiri” denir.) Sempozyum sırasında bildiriler sırasında tartışma olmaz. Sunular bittikten sonra o oturuma katılanlarla bir forum düzenlenerek, dinleyicilerin sorularına cevap verilir. Forum sırasında grup üyeleri arasında tartışma da yapılabilir. Akademik bir konu (bilimsel, sanatsal, felsefi) üzerinde, uzman kişilerce konunun değişik yönlerinin sunulmasıdır. Sunumlar bildiri veya tebliğ niteliğindedir. Sempozyum sırasında bildiriler veya tebliğler üzerinde tartışma olmaz. Sempozyum diğer tekniklere göre daha ilmi ve ciddi bir havada geçer. Sempozyumu bir başkan yönetir ve konuşmacıların sayısı 3-6 kişi, konuşma süreleri 5-20 dakika arasıdır. Sempozyum, oturumlar halinde, ayrı salonlarda birkaç gün boyunca da sürebilir. Sunumun ardından forum düzenlenerek, dinleyicilerin sorularına cevap verilebilir. Dinleyiciler sunum yapılan konu hakkında genelde bilgi sahibi olan kişilerdir.
SEMİNER
Uzmanlık ve bilgi gerektiren bir konuda uzman bir kişinin ilgili gruba sunu yapmasıdır. Daha çok Yüksek Lisans ve Doktora düzeyindeki eğitim kademesinde kullanılır. En yaygın kullanım biçimi yazılı bir tez ya da çalışma üzerinde grupça tartışılmasıdır. Üzerinde görüşülecek yazılı materyal iki-üç hafta önceden grup üyelerine dağıtılır ve ön çalışma yapılır. Seminerler genellikle akademik özellik taşırlar. Bir konuda araştırma yapmış veya o konuda bilgiye sahip kişi izleyicilerle bilgilerini paylaşır.
KOLLEGYUM YÖNTEMİ. Panele oldukça benzeyen bir tekniktir KOLLEGYUM YÖNTEMİ Panele oldukça benzeyen bir tekniktir. Ancak bunda bir yerine iki panel vardır. Birinci panel kaynak kişilerden ikincisi ise öğrencilerden oluşur. Her iki grupta üçer kişi vardır. Kaynak kişiler konu uzmanı olmaları nedeniyle davet edilirler. Dinleyicileri temsil eden kişilerin de tartışılan konuya ilgi duymaları beklenmektedir. Bu grup, kaynak kişilere uygun soruları sorması ve gerekli görülen katı sağlaması için hazırlıklı olmalıdır.
UYGULANIŞI 1-Her iki panelin üyeleri dinleyici karşısında yerlerini alırlar. 2-Dinleyicileri temsil eden grup, konuyu sunar ve kaynak panele sorularını yöneltirler. 3-Kaynak kişiler, sorulan sorunun kendi uzmanlık alanlarına giren bölümü açıklarlar. 4-Lider, dinleyicileri soru sorma ve katkıda bulunmaya özendirir. 5-Tartışmalar özetlenir.
ÜSTÜN YÖNLERİ 1-Kaynak kişileri, dinleyici sorun ve ihtiyaçlarına yöneliktir. 2-Dinleyici ve konuşmacının eşit koşullarda tartışmaya katıldığı ve işbirliği yaptığı bir tekniktir. 3-Dinleyicilerin uzmanlara ilgi duymasını sağlar. 4-Etkin katılımı özendirir. EKSİK YÖNLERİ 1-Kaynak kişiler, sorunlara yanıt vermekten çok kendi tercih ettikleri konuları tartışmaya yönelebilirler. 2-Teknik için gerekli zamanı ayırma güç olur.
Zıt Panel Tekniğinin Açıklaması Bu tekniğin uygulanması için tartışma konusu hakkında öğrencilerin bilgi sahibi olmaları gereklidir. Bunun için, bu teknik genellikle daha önce öğrenilmiş konuların tekrarında uygulanır. Ancak öğrencilerin önceden hazırlık yaptıkları bir konuda da uygulanması mümkündür. Örneğin, dersin başlangıcında, önceki dersin tekrarı yapılırken kullanılabilir. Özellikle daha önceden işIenmiş olan konuların özetlenmesi açısından yararlı bir tekniktir. Zıt panelde amaç, öğrencilerin ilgisini çekmek, kısmen tartışılmış ama yeterince açıklığa kavuşmamış konuları daha anlaşılır hale getirmektir.
Teknik uygulanırken bir lider/yönetici seçilir. Sınıf ikiye bölünür. Gruplardan biri soru, diğeri cevap grubudur. Tartışılacak konu sınıfa duyurulur. Soru grubu soracağı soruları, cevap grubu da muhtemeI/sorulabileceğini düşündüğü soruların cevaplarını hazırIar. Bu çalışma için gruplara 10-15 dakika süre verilir ve süre sonunda uygulama başlar.
WORKSHOP(ÇALIŞTAY) TEKNİĞİ Grup tekniğidir. Bireylerin ortak bir konu üzerinde çalışmalarını, düşünmelerini ve öğrenmelerini sağlar ve bireyleri belli bir yerde, kısa bir zaman süresinde ortak eğitim sorunlarını, ilgi veya iş problemlerini bir araya getiren ve öğreten bir tekniktir. Bu teknikle bilgi ve beceriler bir arada kullanılır ve bu beceriler çok çabuk unutulmaz. Böylece bu teknikle öğrenme hızla artırılır.
Workshop tekniği çok kalabalık gruplara uygulanmaz bu yüzden de okullarda pek kullanışlı değildir. Eğitimde ve eğitim konularının dışında kullanılabilir. Tekniğin uygulamasında planlama katılanlar tarafından yapılabilir. Katılanlar arasından bir lider seçilir. Lider konuyu belirler. Herkes kendi fikrini söyler ve bir kişi fikirlerden çıkan önemli noktaları not eder. Toplantı sonunda bir görüşme yapılır ve düşünceler belirtildikten sonra özet çıkarılır. Çıkarılan özet üyelere dağıtılır.
Bu teknik; Olayların derinlemesine incelenmesini sağlar, Araştırma ve problem çözme gücünü geliştirir, Özgün görüşlerin dile getirilmesini sağlar, Ortam birlikteliği sağlar. Öğretmen öğrencilerle bire bir konuşabiliyor.
SOKRAT SEMİNERİ İçeriği öğretmek, eleştirel düşünme ve tartışma becerileri kazandırmak esastır. Öğrencilere ağır bir metnin inceletilmesi esasına dayanır. Daha sonra öğrencilere düşünme biçimlerini geliştirici sorular sorulur. Sokrat tartışması, Sokrat semineri ve sokratik yöntem (metod) birbirinden farklı kavramlardır. Sokrat tartışması buldurma tekniği olarak da ifade edilen iki aşamalı bir tekniktir. Sokrat semineri ağır bir metnin incelenmesine dayanır. Sokratik yöntem veya sokratik metod olarak ifade edilen kavramsa genel anlamda soru-cevap tekniği yerine kullanılan bir kavramdır.
SOKRAT TARTIŞMASI (BULDURMA) YÖNTEMİ Sokrat tekniğinde amaç, insanların bildiklerinden hareketle önceden hazırlanmış sorular yardımıyla yeni bilgileri öğretmektir. Sokrates’in felsefi tartışmalarda uyguladığı yöntemin öğretime uyarlanmış şeklidir. Sokrat tartışması ile soru-cevap tekniği aynı değildir. Sokrates’e göre insanda tüm bilgiler vardır; ancak uyur, üstü kapalıdır. Bunu uyanık hale getirmek eğitimin görevidir. Öğretme ise sadece soru sorarak yapılır.
UYGULANMASI Yöntemin birinci aşamasında evet hayır sorularıyla öğrenci önceki öğrenmelerinden şüphe eder hale getirilir. Öğretmen öğrenciye meydan okuyarak sorularla onu sıkıştırır. Ardından öğrencilerin yanlış bilgilerini fark etmelerine yardımcı olur. (ironi oluşturma) İkinci aşamada öğrenci yanlışını fark etmiştir ve önceden planlanmış sorularla doğru bilgi buldurulur.
BİLİNMESİ GEREKENLER Öğrenci merkezlidir. Buluş yoluyla öğretim yaklaşımına temel oluşturur. Eleştirel düşünme, tartışma yeterliliği gibi becerilerin kazanılmasını sağlar. Öğrenci bu teknikle öğrenmeyi öğrenir. Çok iyi uygulanabilmesi için soru-cevap yönteminin bilinmesi gerekir.
BEYİN FIRTINASI Bireylerin eleştirilme endişesi olmadan fikirlerini rahatlıkla ifade ettikleri grup tartışma tekniğidir. Beyin fırtınası, değişik fikirlerin ortaya konulmasını destekler, böylece kısa sürede çok sayıda farklı fikirler üretilir. Bu tekniğin uygulanmasında fikirlerin niteliğinden çok, sayıca çokluğu önemlidir. Gruplar, bu tekniği uygulayarak daha yaratıcı bir şekilde belirli bir konuda hızlı bir süreç içinde çok sayıda fikir üretirler. Fikirler, gruptakilerin bilgilerini, tecrübelerini ve ileri görüşlerini birleştirir bir şekilde toparlanarak listelenir ve ortaya çıkan fikirler listesinden kullanılabilecek olanlar seçilir.
BEYİN FIRTINASININ YARARLARI: -Grubun bütün olarak bilgilerini ve deneyimlerini ortaya koymasına yardımcı olur. -Yaratıcılığı destekler. -Grubun bütününün katılımını sağlar.
NASIL BEYİN FIRTINASI YAPARIZ? -Ekip lideri beyin fırtınası için konuyu yeniden gözden geçirerek netleştirir, -Belirli bir süre tespit edilir, -Gruptaki her üye sıra ile bir fikir ortaya atar, -Ekip lideri her fikri tahtaya yazar. Fikir özetlenerek tahtaya yazılır ise fikri ortaya atan kişinin fikrin anlamını koruduğunu kabul etmesi gerekir,
-Fikirlerin sayıca çokluğu önemlidir -Fikirlerin sayıca çokluğu önemlidir. Bir kişinin fikri daha önce kaydedilen bir başka fikre bağlantılı olabilir, -Süreç, gruptakilerin bütün fikirlerini tamamlanıncaya kadar devam eder, -Ekip lideri bir sonraki aşamaya geçmeden önce gruba kaydedilecek daha başka fikirlerinin olup olmadığını sorar.
BEYİN FIRTINASI İÇİN KURALLAR: -Her grup üyesi her seferinde yalnız bir fikir söyler, -Fikirler dönüşümlü olarak söylenir, -Fikirler söylenirken ortaya atılan fikirle ilgili olarak hiçbir yorum ve eleştiri yapılmaz, fikirler sorgulanmaz veya yargılanmaz, -Hızla bir kişiden diğerine geçilir, -Grup üyeleri eğer sıra kendilerine geldiğinde söyleyecek fikirleri yok ise "beni geçin" der, -Her fikir; çılgınca, mantıksızca, aptalca, uygun değil veya tekrar ediliyor gibi görülse bile, kabul edilir.
TARTIŞMA / AÇIKLAMA BÖLÜMÜ: Bütün fikirlerin ortaya atılışı tamamlandıktan sonra tartışma/açıklama bölümüne geçilir. Ortaya atılan fikirler üzerinde tartışılarak fikirlerin tam olarak anlaşılması sağlanır. Bu bölümün sonunda bütün grup üyelerinin uzlaşması ve bir fikir üzerinde hemfikir oluşması zorunluluk değildir. -Grup üyelerinin aydınlanmasını istedikleri noktalar üzerinde beyin fırtınası yaratılarak tartışılır, -amacına uygun olmayan, grubun becerilerinin dışında ve daha önceden tamamlanmış fikirler elenir, -Aynı özelliği taşıyan fikirler gruplandırılarak birleştirilir.