HOLLANDA EĞİTİM SİSTEMİ AHMET TEVFİK KARAASLAN

HOLLANDA TARİHİ KUTSAL ROMA İMPARATORLUĞU DÖNEMİ 10. ve 11. yüzyıllarda Hollanda Alman krallar ve imparatorlar tarafından yönetildi. BURGONYA DÖNEMİ: 1433 yılında günümüzdeki Belçika ve Hollanda'nın büyük bir bölümü Burgonya Düklüğü'nün eline geçti. 80 YIL SAVAŞLARI:1568-1648 1579 yılında 7 Protestan ağırlıklı Hollandalı eyalet biraraya gelerek Utrecht Birliği'ni kurdular. Hollanda tarihinde 1585-1702 yılları arasındaki döneme Hollanda Altın Çağı denir. Bu dönemde Hollanda bilim, ticaret ve sanat dallarında dünyanın en gelişmiş ülkelerinden biri haline gelmiştir. 1 Kasım 1814-8 Haziran 1815 Hollanda krallığının tekrar kuruldu.

GENEL BİLGİLER Ülke adı: Hollanda Krallığı Nüfus: 16,491,461 (Temmuz 2006 verileri) Din: Roma Katolikleri %27, Protestan %15,7, Müslüman %5,7, diğer %2,3, tanrıtanımaz %48,2 Dil: Flemenkçe Yönetim biçimi: Meşruti Krallık Başkent: Amsterdam

Milli bayram: Kraliçe günü, 30 Nisan Bağımsızlık günü: 1579 (İspanya'dan) Anayasa: 1814; bir çok kez yenilenmiştir, son düzenlenme tarihi 17 Şubat 1983

Hollanda eğitim sistemine genel bakış Eğitim Nüfusu ve öğretim dili Hollanda’nın toplam nüfusu 16,2 milyondur. 2003 yılında hükümet tarafından finanse edilen eğitime katılan öğrenci sayısı 3,578 milyondur. Genel eğitim dili standart Felemenk’çedir. Friesland’da Frisian dilinin özel bir statüsü bulunmaktadır. Friesland’deki okullar hem Felemenkçe hem de Frisian dilinde eğitim vermektedirler. Diğer yaşayan yerel lehçeler, örneğin Lower Sakson, standart Felemenkçe’nin yanı sıra kullanıldıkları bölgelerdeki eğitim kurumlarında öğretim dili olarak kullanılabilirler.

AKADEMİK YIL Okullara göre akademik yıl semester ( 21 haftalık iki bölüm) veya trisemester( 14 haftalık üç bölüm) olarak düzenlenir. Bütün okullar sadece Eylül ayında öğrenime başlarlar. Okul yılı Ağustos ve Haziran ayları arasında en az 200 günü kapsamaktadır. Okul haftanın beş günü açıktır ancak ilkokulda Çarşamba öğleden sonraları genelde ders yoktur.

Anayasaya göre insanların okul kurma ve dini, ideolojik ya da eğitime ilişkin inançlarına göre eğitim verme hakkı vardır. Bunun bir sonucu olarak, Hollanda’da hem devlet okulları hem de özel okullar bulunmaktadır. Öğrencilerin %70 kadarı özel okullara devam etmektedir. Kamu okulları ve özel okullar yasal açıdan eşit konumdadırlar. Bu da kamu tarafından kamu okullarına yapılan harcamanın özel eğitime yapılan harcamayla eşit olması gerekliliği manasına gelmektedir.

Yönetsel yapı Okullar Türkiye’de olduğu gibi her yıl denetmenlerce denetlenmez. Her okulun denetmeni öncelikle veliler ve okulun müdürüdür. Öğretmenler yılın çeşitli dönemlerinde hizmet içi eğitim kurslarına alınarak eğitim uzmanları rehberliğinde yaşanan sorunlar tartışılır, çözüm bulunmaya çalışılır.   Velilerden gelen okul ve öğretmenlerle ilgili şikayet ve yakınmaları yerel yönetim ve Eğitim Bakanlığı karara bağlar.

Yönetsel yapı Hollanda’da okulların yönetim ve finansmanı çoğunlukla yerel yönetimler (belediye) ilgilenir. Bununla birlikte ilköğretim düzeyindeki okulların % 70’i, ortaöğretim düzeyinde ise % 80’i özel kurumlardır. Bunlar arasında az sayıdaki kilise ve dernek okulu da vardır ve bunların finansmanının bir kısmına da yerel yönetimler katkıda bulunur.

İlk ve ortaöğretim bölgesel ve yerel düzeyde idare edilmektedir İlk ve ortaöğretim bölgesel ve yerel düzeyde idare edilmektedir. Her iki okul da okul düzeyindeki idare konusunda farklılık göstermektedir. Belediye yetkilileri bölgedeki kamu okulu olsun olmasın tüm okullar için yerel yetkilidir.

Hükümet ile yetişkin eğitimi ve mesleki eğitim kurumları arasında herhangi bir orta düzey yönetim bulunmamaktadır. Profesyonel yüksek eğitim kurumları ve üniversiteler tamamen özerktirler.

HOLLANDA OKUL SİSTEMİNİN YAPISI Hollanda okul sisteminin yapısı 3 öğretim düzeyini kapsamaktadır: BUNLAR; 1)İlköğretim 2)Ortaöğretim(1. ve 2. devre) 3)Yüksek öğretim

Şekill ve grafik

Zorunlu eğitim Hollanda’da zorunlu eğitim 12 yıldır. Okulöncesi eğitim de zorunlu eğitim kapsamındadır. Çocuklar 4 yaşına kadar Refah, Sağlık ve Kültür İşleri Bakanlığına bağlı çocuk yuvalarında bakılır ve eğitilir. Bu zorunlu değildir. Bu bir okul öncesi eğitim değildir. Bu yuvalarda lise üstü iki yıllık yüksekokul mezunu öğretmenler görev yaparlar. Dört yaşına giren çocuk, o andan itibaren Temel Okula (ilköğretim) isterse kaydını yaptırabilir. Ancak beş yaşına giren çocuklar kayıt yaptırmak zorundadırlar. Yani zorunlu eğitime başlama yaşı beştir. Zorunlu eğitim 17 yaşında bitirilir.

Okul öncesi eğitim Hollanda da 4 yaş altındaki çocuklar için resmi bir eğitim programı yoktur.4 yaşından büyük çocuklar ise ilköğretim okullarına devam ederler.Bununla birlikte resmi eğitim sisteminin dışında,küçük çocuklar için yuvalar bulunmaktadır.Resmi okul öncesi eğitim ise 5-6 yaşlarındadır ve temel okulun ilk iki yılını kapsar.

İlköğretim Hollanda’da çocuklar 5 yaşına gelene kadar eğitim zorunlu olmamasına rağmen neredeyse her 4 yaşındaki çocuk (%99.3) ilkokula gitmektedir. Hollanda 4 yaşına kadar olan yaş gruplarındaki çocuklar için eğitim sunmamaktadır.

İlköğretim İlköğretim sekiz yıl sürer. Bunun ilk iki yılı okulöncesi eğitim niteliğindedir. Bu kısımda lise üstü üç yıllık eğitim gören okulöncesi eğitim öğretmenleri görev yaparlar.   Üçüncü sınıfta okuma yazma, hesap gibi etkinliklerin yapıldığı aşama başlar. Burada çocukların karşısına dört yıllık bir üniversite mezunu sınıf öğretmeni çıkar. Bu kısımda aynı sınıf öğretmeniyle beş yıl eğitim gördükten sonra (bizdeki 5. sınıf) 7. sınıfta öğrenciler ortaöğretime geçerler.

Köprü Sınıf Temel okulun birinci kademesini bitiren öğrenciler zeka ve yetenekleri doğrultusunda ve kendilerine uygulanan testler sonucu üç ortaöğretim türünden birine kaydını yaptırırlar. Okul türünün belirlenmesinde sınıf öğretmenlerinin önemli ağırlıkları vardır.   Okul türü belli olan öğrenci kabul edildiği okulun hazırlık bölümüne devam eder. Bu hazırlık sınıfına köprü sınıfı denir. Bu sınıfta öğrencinin gösterdiği edim o okul türünde kalıp kalamayacağını gösterir.

ORTAÖĞRETİM Hollanda’da ortaöğretim de zorunludur. Temel okulun birinci kademesini bitiren öğrenciler diploma almadan, edimlerine göre üç ortaöğretim kurumundan birinin köprü sınıfında okuma hakkı kazanır. Bunlar; 1.VMBO (Mesleki Ortaöğretim öncesi eğitim):Dört yıl sürer,12-16 yaş arasını kapsar.

Orta öğretim 2. Yüksek dereceli genel ortaöğretim (HAVO): Meslek yüksekokulu ve üniversite düzeyinde teknik eleman ve ara insangücü yetiştirmeye yönelik okullardır.5 yıl sürer. 12-17 yaş arasını kapsar. 3.Üniversite öncesi öğretim (VWO):Öğrencileri üniversite düzeyinde eğitime hazırlar.Üst düzeyde edim gösteren öğrenciler bu kademede eğitim alırlar.6 yıl sürer.12-18 yaş arasını kapsar.

1999-2000 yılında MAVO ve VBO’ nun yerine yeni bir ortaöğretim türü olan VMBO ortaya koyulmuştur. VBMO:MESLEKİ ORTAÖĞRETİM ÖNCESİ EĞİTİM 4 YIL SÜRER 12-16 YAŞ ARASINI KAPSAR

VWO,HAVO,VMBO ve uygulamalı eğitim ortaöğretim türleridir VWO,HAVO,VMBO ve uygulamalı eğitim ortaöğretim türleridir.Çıraklık eğitimi,Temel Mesleki Eğitim,Orta Düzeyde Yönetici Yetiştirme Mesleki Eğitimi,Uzmanlaşmayı Sağlayan Mesleki Eğitim mesleki ortaöğretim türleridir .

Orta öğretim 2. devre Genel Lise öğretimi (HAVO ve VWO) HAVO’nun 4. yılına ve VWO’nun 5. yılına başlayan öğrenciler aşağıdaki konu kombinasyonlarından bir tanesini seçmek zorundadırlar: Kültür ve toplum Ekonomi ve toplum Bilim ve sağlık Bilim ve teknoloji

ORTA ÖĞRETİM 2. DEVRE Mesleki lise öğretimi (MBO) Mesleki öğretim için ulusal yeterlilikler yapısını oluşturan dersler 4 düzeye bölünmüştür. Öğrenciler bu dersleri art arda alabilirler, bu durumda birinin diploması bir sonraki için giriş koşulu yerine geçmektedir.

YÜKSEK ÖĞRETİM Hollanda yüksek öğretim sistemi kurumsal olarak üniversiteler ve meslek yüksek okullarından(Hogescholen) oluşur. A)Üniversite: (WO) Hollanda’da toplam 13 üniversite mevcuttur. En eski üniversite 1575 yılında kurulan Leiden Üniversitesidir. Yaklaşık 25.000 ögrenci ile en büyük üniversiteler Amsterdam ve Utrecht’tir. Üniversitelerde daha çok akademik kariyer için eğitim verilir. Verilen dersler(Wetenschappelijk onderwijs-WO) genelde teorik ağırlıklıdır.

B)HBO-Yüksek Meslek Okulları (Hoger beroepsonderwijs) HBO’lar öğrencileri daha çok mesleki bakımdan eğitirler. Toplam 13 üniversite olmasına karşın ülkede yaklaşık 65 HBO (Yüksek Meslek Okulu) mevcuttur. HBO’larda mesleki eğitimin yanında teori eğitimi de verilir. Bu yüzden üniversiteler ve HBO’lar birbirlerine yaklaşmaktadırlar. HBO’dan alınan bir diploma aynı zamanda üniversitelerde de geçerlidir

Profesyonel Yüksek öğretim için kabul gereklilikleri şunlardır: Bir genel lise öğretim (HAVO) sertifikası ya da Bir MBO orta yönetim ya da uzman eğitim sertifikası ya da Bir üniversite öncesi öğretim (VWO) sertifikası.

Öğretmenler İlkokul öğretmenleri bir HBO kurumunda dört yıllık bir bölüm bitirmiştir. Bu öğretmenler şunları öğretme konusunda yeterlilik sahibidirler: ilkokul seviyesinde tüm yaş gruplarına tüm konular, özel eğitimde hem ilkokul hem de orta öğretim düzeyinde, yetişkin eğitiminde ve mesleki eğitimde.

Ortaokul öğretmenleri HBO kurumlarında ve üniversitelerde eğitim görmektedirler. Orta okul öğretmenleri için HBO öğretmen eğitimi kursları ya düzey 1 ya da düzey 2 yeterliliklerini sağlamaktadır. Kurslar genel konularda, sanat konularında, teknik konularda ve tarımsal konularda bulunmaktadır. Öğrenciler bir konuda uzmanlaşırlar. HBO öğretmen eğitimi kursları hem konu eğitimini hem de genel öğretme şekillerini kapsamaktadır.

Düzey iki öğretmenleri HAVO ve VWO’nun ilk üç yılında, VMBO’nun ve mesleki liselerin de tüm yıllarında ders verecek yeterliliklere sahiptir. Düzey bir öğretmenleri ise tüm orta öğretim düzeylerinde,HAVO son iki yılında VWO’nun ise son üç yılında tüm düzeylerde ders verecek yeterliliklere sahiptirler.

KAYNAKÇA http://www.turkstudent.net/content/article/136/hollanda-universite-sistemi-ve-egitim-yapisi.html http://www.egitisim.gen.tr/ikram_Hollanda.html http://www.eurydice.org http://tr.wikipedia.org/wiki/Hollanda_tarihi