Akciğer Radyolojisi (Konvansiyonel) Dr.Canan Akman İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı

Göğüs radyografileri PA grafi Lateral grafi Lateral dekubitus grafisi Apikolordotik grafi Oblik grafiler

Konvansiyonel Röntgen Analog görüntü Dijital röntgen Sayısal görüntüleme Dijital floroskopi Dijital radyografi DSA Dijital Radyografi Konvansiyonel Radyografi

Dijital Radyografi Dolaylı yoldan görüntülerin oluşturulduğu sistem (“computed radiography=CR) Doğrudan elde edilen dijital radyografi=DR

avantajlar Film tekrarı önlenir Farklı algoritmalar için tek çekim yeterli Doz azaltımı

Dijital radyolojide gelişmeler Dijital görüntüleme ve iletişim (DICOM) Resim arşivleme ve iletişim sistemleri (PACS) Teleradyoloji ve bilgisayar destekli tanı (CAD)

Dual Enerji Görüntüleme Yüksek ve düşük kV’lu film Dual enerji algoritması Standart PA, kemik görüntüleme, yumuşak doku görüntülemesi

PA akciğer grafisi Filmlerde: % 41 belirgin hatalar % 56 ılımlı anlaşmazlık Olguların % 78 yalancı negatif (lezyon varken görmeme) % 22 yalancı pozitif (lezyon yokken lezyon tanımlama) (100 PA akciğer grafisini 5 deneyimli radyolog Zengin patolojileri olan sonuçları bilinen grafileri ayrı ayrı değerlendirmiş) Herman et al. Disagreements in Chest Roentgen Interpretation. Chest 1975;68:278-282

Gözlemci subjektif görüntüler oluşturarak gerçek dansiteyi görmeyebilir. YALANCI Akciğer nodülü Kavitasyon

Normali tanıma Normalin varyasyonlarını tanıma Normal olmayanı ayırtedebilme

Filmi Yorumlama Değerlendirme SİSTEMATİK ISRARLA SPESİFİK PATERN ARAMA NORMAL OLANLAR NEDİR?

Timus pnömoni zannedilerek BT ve MRG çekilmiş

Filmi Yorumlama Normal olanı bulursanız normal olmayan gözünüze takılır. Ama bu kolay değil  DENEYİM GEREKTİRİYOR. Filmde küçük detaylar önemli Açıklayamadığımız dansite değişiklikleri araştırılmalı

Filmi Yorumlama Karanlık odada ve negatoskopta bakılmalıdır. Kullanılmayan negatoskop ışıkları kapatılır. Rapor eden veya değerlendiren kişi filmin tam karşısında olmalı ama sabit uzaklıktan bakma yerine bazen yaklaşıp bazen uzaklaşması gerekli. Yine değerlendiren kişinin o günkü psikolojisi de çok önemli!!!!!

AKCİĞERİN RADYOGRAFİK RENGİ Akciğerin bileşimi belirli bir DANSİTE oluşturuyor. Yani akciğerin RADYOGRAFİK RENGİ var HAVA (% 92 oranında) DOKU KAN (% 8 oranında) Bu üç oluşumun hacimsel oranı akciğerin rengini oluşturuyor.

AKCİĞER DANSİTESİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER 1. Fizyolojik mekanizmalar -İnspiryum ve ekspiryumda -Dependan ve nondependan bölgelerde 2. Teknik (fiziksel) mekanizmalar: -Rotasyon FİLME YAKIN OLAN HEMİTORAKS KARŞI TARAFA GÖRE DAHA OPAK GöRüLüR. 3. Patolojik mekanizmalar HAVA KAN DOKU bunların artışı ve azalışı ile akciğerin rengi değişir.

Ac ca

tbc Tüberküloz

Erişkinin sıkıntılı solunum sendromu

Alveoler mikroilt. Ve milier tbc

Yerleşim

Extraplevral işaret

HİLUSLAR

Hiluslar

Hiluslar Pulmoner arterler Süperior pulmoner venler +

Tüberküloz lenfadenit

NORMAL ARTMIŞ AKIM PULMONER HT HİLER LAP

SAĞ hiler Lap clear space açık ve oblitere

Kalsifik plak yalancı hiler genişleme

Takayasu arteriti Takayasu arteriti

MEDİASTEN

nörofibromatozis

lenfanjiom

Nörojenik kitle

İnvaziv timoma

PLEVRA

MEZOTELYOMA Mezotelyoma

GÖĞÜS DUVARI Kemik ve yumuşak dokular

talasemi

Prostat ca

Sağ apikal kitle ve diyafram paralizisi Sağ diyafram paralizis sağ apikal kitle Sağ apikal kitle ve diyafram paralizisi

Morgagni Fıtığı

SAKLI ALANLAR (Kör noktalar)

Sağ pnömoni necla kayadibi

1997 2001

5 ay sonra

Yan grafi kalite ölçütleri Trakea ve üç aydınlık bölge (trakea önü, trakea arkası ve kalp arkası) net görülebilmeli Apeksler net olarak görülebilmeli Sternum ayrıntıları tanımlanabilmeli

Arka trakeal çizgi < 5.5 mm

Dr.Y.Berkmen

Sağ üst lob B Sağ interm. kök Sol üst lob B+ Sol retrob çizgi Sağ alt lob B Sol alt lob B

Aorta Üst Lob A Sol PA Üst Pulmoner V İntermediet A Alt Lob A

Sağ innominat + subklavian A Sol BS ven Sağ innominat + subklavian A Sağ BS ven + VKS

Sol Santral Kitle

2002 2002 2004 2004 Sağ Santral Kitle

Sol üst lobektomi sonrası nüks Nüks Akciğer Kanseri Dr.Y.Berkmen

Fissürlerde Sıvı Dr.Y.Berkmen

Santral kitle + Kistik bronşiektazi

Dr.Y.Berkmen

Dr.Y.Berkmen

Spondilit + Epidural Abse Dr.Y.Berkmen

Opere Meme Kanseri + Kemik Metastazı 27 Eylül 2000 27 Eylül 2000 8 Şubat 2001 8 Şubat 2001 Opere Meme Kanseri + Kemik Metastazı Dr.Y.Berkmen

Opere Meme Kanseri + Kemik Metastazı

AKCİĞER GRAFİSİNİ DEĞERLENDİRİRKEN Grafiler kalite açısından yeterli olmalı Normal anatomiyi iyi bilinmeli Bir patolojik bulgu görünce başka patolojik bulgular olabileceğini unutmamak gerek Kör noktalara dikkat Mümkün olduğunca hasta hakkında daha fazla bilgi Eski filmler varsa karşılaştırılmalı

OLGU 6 yaşında çocuk Trafik kazası (traktör çocuğun üzerinden geçiyor)

Hasta çocuk 6 yaşında. trafik kazası geçiriyor Hasta çocuk 6 yaşında .trafik kazası geçiriyor. İlk filmlerde deep sulcus sign mevcut sağda ptx

Patolojik bulgu nerede? Sol akciğer Sağ akciğer Her iki akciğer Mediasten Akciğer grafisi normal

Patolojik bulgu nerede? Sol akciğer Sağ akciğer Her iki akciğer Mediasten Akciğer grafisi normal

1 saat sonra alınan grafi

Radyolojik bulgular nelerdir? Sağda pnömotoraks, solda laserasyon İki taraflı pnömotoraks Her iki akciğerde kontüzyon Sağda pnömotoraks, solda kontüzyon Her iki akciğerde laserasyon

Radyolojik bulgular nelerdir? Sağda pnömotoraks, solda laserasyon İki taraflı pnömotoraks Her iki akciğerde kontüzyon Sağda pnömotoraks, solda kontüzyon Her iki akciğerde laserasyon

1 saat sonra alınan grafi

Sağ akciğerde tanısal radyolojik bulgu nedir? Macklin etkisi (interstisyel amfizem) Derin sulkus işareti Diyafram devamlılığı işareti Çift diyafram belirtisi Yaka belirtisi “Collar sign”

Tanısal radyolojik bulgu nedir? Macklin etkisi (interstisyel amfizem) Derin sulkus işareti Diyafram devamlılığı işareti Çift diyafram belirtisi Yaka belirtisi “Collar sign”

3 film 1. göğüs tüpü yok 2. sağ tarafa takılmış soldada ptx gelişmiş 3 3 film 1.göğüs tüpü yok 2. sağ tarafa takılmış soldada ptx gelişmiş 3. film sağda ptx düzelmiyor tekrar bir tüp daha takılmış (burası uyarıcı olmalı idi) 6 saat sonra

3 film 1. göğüs tüpü yok 2. sağ tarafa takılmış soldada ptx gelişmiş 3 3 film 1.göğüs tüpü yok 2. sağ tarafa takılmış soldada ptx gelişmiş 3. film sağda ptx düzelmiyor tekrar bir tüp daha takılmış (burası uyarıcı olmalı idi)

Sağdaki tanı-radyolojik bulgunuz nedir? Total pnömotoraks Tansiyonlu pnömotoraks Vasküler pedikül rüptürü Düşmüş akciğer “fallen lung” Diyafram rüptürü

Sağdaki tanı-radyolojik bulgunuz nedir? Total pnömotoraks Tansiyonlu pnömotoraks Vasküler pedikül rüptürü Düşmüş akciğer “fallen lung” Diyafram rüptürü

3 .film tekrar

Düşmüş akciğer nedir? 1- Vasküler pedikül rüptürü 2- Bronş rüptürü

Düşmüş akciğer nedir? 1- Vasküler pedikül rüptürü 2- Bronş rüptürü

Sol taraf fallen lung yani bronş rüptürüne bağlı düşmüş akciğer, diğeri normal ptx fark anlaşılıyor.

Trakea-bronş rüptürü Künt travma, endotrakeal tüp % 80 ana bronş (sağ>sol) % 15 trakea İpuçları Toraks tüpüne rağmen ilerleyen px ve pnömomediasten, subkutan amfizem Düşmüş akciğer belirtisi; Hilustan uzaklaşan akciğer Mortalite yüksek (% 20)

OLGU F.K. 44 yaş, bayan hasta Yakınma: Öksürük Eforla gelen nefes darlığı Balgam Halsizlik

Hikaye : 2 yıldır, 3-4 ayda bir tekrarlayan, 1 ay kadar süren kuru öksürük, İlaçlardan (antihistaminik?) kısmi faydalanma

13/1/2003

26/2//2003

Akciğer grafisinde lezyon 1-Sağ akciğer 2-Sol akciğer 3-Hilus 4-Her iki akciğer 5-Mediasten

Akciğer grafisinde lezyon 1-Sağ akciğer 2-Sol akciğer 3-Hilus 4-Her iki akciğer 5-Mediasten

A)Periferik akciğer parankimi B)Parahiler akciğer parankimi

A)Periferik akciğer parankimi B)Parahiler akciğer parankimi

Laboratuvar –1: Hgb:12.1 gr/dl. Hct:%36 MCV:94 fl Lökosit: 9400 /mm3 Periferik Yayma: Polimorf %38 Lenfosit %26 Eozinofil %36 Laboratuvar –1: Hgb:12.1 gr/dl. Hct:%36 MCV:94 fl Lökosit: 9400 /mm3 Trombosit: 378.000

OLGU SUNUMU Laboratuvar 2: Sedim: 55 mm/h CRP: 136 mg/dl Diğer parametreler normal. Dışkıda parazit (–) (3 kez) IgE :137 mg/dl (N) PPD : Negatif Balgam: ARB (–)

Spesifik tanı? A)Evet, mümkün B)Hayır,mümkün değil

Empirik tedavi: Deklarit 500 mg tbl. 2*1 Klinik seyir-izlem Amoklavin 1 gr BID tbl. 2*1 (14 gün)

26 Şubat 2003 18 Mart 2003 26/2//2003

Radyolojik bulgularda farklılık var mı? Evet Hayır

Radyolojik bulgularda farklılık var mı? Evet Hayır

OLGU SUNUMU Klinik seyir-izlem Balgam yok PA Grafide değişiklik yok Devam eden öksürük var

Şimdi ne yapalım? A) Ben sizden önce tanıyı koydum. Tedavimi yaparım. B) Histolojik tanı gerekir.

OLGU SUNUMU VATS Histopatolojik değerlendirmesinde Alveol ve bronş duvarlarında yer yer yoğunlaşan eozinofil polimorf ve lenfosit infiltrasyonu Alveol epitelinde atelektazi Alveol epitel hasarı KRONİK EOZİNOFİLİK PNÖMONİ

26 Şubat 2003 3 Nisan 2003

Kronik eozinofilik akciğer hastalığı Üst loblarda periferik konsolidasyonlar Ters kelebek yada akciğer ödeminin fotografik negatifi Normal kalp boyutu (plevral efüzyon ve adenopati yok) Eozinofili Steroidlere hızlı cevap Ayırıcı tanı: OP, BOOP

Olgu 28 yaşında bayan hasta Böbrek lojlarında ağrı yakınması nedeniyle tetkik ediliyor

Ayırıcı tanıda ne düşünürsünüz? A-Hamartom B-Tüberkülom C-Periferik akciğer tümörü D-Hepsi olabilir E-Hiçbiri değil

Hastayı ameliyata veririm B) Biyopsi yaptırırım C) Takip ederim Hiçbirşey önermem E) Empirik tedavi yaparım

Direnaj veni Besleyici arter AVM Tedavi; cerrahi

OLGU 45 yaşında bayan hasta Kısa süren ani sırt ağrısı tanımlıyor

Rezeksiyon Tanı : Bül içine kanama

Bül komplikasyonları Enfeksiyon Kanama Pnömotoraks Malignite gelişimi*

OLGU 18 yaşında bayan hasta Çocukluğundan beri epileptik, böbreklerinde hamartomlar mevcut 1 haftadır nefes darlığı ve sol yan ağrısı

24 Mart 1999

Akciğer grafisinde özellik görmüyorum. BT isterim. B) Akciğer grafisi normal değil, BT’ye gerek yok.

Sol akciğerde pnömotoraks mevcut 24 Mart 1999

4 Nisan 1999 7 Nisan 1999

İlave görüntüleme istermisiniz? 1)Evet 2)Hayır

Bilateral pnömotoraks nedeni ile iki taraflı su altı direnajı Drenler alnmasından sonra tekrarlayan px Plörodez (tetrasiklin ile ) Torakotomi Patoloji; Plevra dokusunda belirgin lenfanjiektazi, subplevral alanda ve parankim içinde kistik genişlemeler ve düz kas proliferasyonu (lenfanjioleyomiyomatozis ile uyumlu)

18 yaşında bayan hasta Çocukluğundan beri epileptik, böbreklerinde hamartomlar mevcut 1 haftadır nefes darlığı ve sol yan ağrısı 2 taraflı pnömotoraks, lenfanjioleyomiyomatozis

Tüberoz Skleroz Nörokutanöz bir sendrom Otosomal dominant geçiş Mental retardasyon, epilepsi, cilt lezyonları Visseral organlarda hamartom, kistler Serebral kalsifikasyon, kortikal ve subependimal astrositom, retinal tümörler Akciğer tutulumu (% 30)

Lenfanjioleyomiyomatozis Reprodüktif dönemdeki kadınlarda (17-50 yaş) İnce duvarlı, düzgün konturlu, üniform (1-2 sm) boyutlu kistler Diffüz tutulum+, üst lob= alt lob Akciğer hacminde artma Kist dışında parankim normal

Tuberoz skleroz Tüberoz skleroz LAM

3 YIL SONRA