BİR MÜHENDİSLİK HARİKASI VARDA KÖPRÜSÜ BİR MÜHENDİSLİK HARİKASI Tıkla

Adana ili Karaisalı ilçesi Hacıkırı (Kıralan) köyü'nde bulunan, yöre halkı tarafından "Koca Köprü" diye anılan Hacıkırı Demiryolu Köprüsü'ne aynı zamanda çeşitli hikâyelerle özdeşleştirilerek Varda Köprüsü (Alman Köprüsü) de denilmektedir. Adana'ya uzaklığı karayolu ile Karaisalı üzerinden 64 km'dir. Demir yolu ile Adana İstasyonu'na mesafesi 63 km'dir.

Teknik özellikleri : Kargir köprü türünde 3 ana açıklık 4 ana ayak üzerine kuruludur. Uzunluğu 172 m'dir. Yerden orta ayak yüksekliği 99 m'dir. Köprü ayakları çelik mesnet türü olup dış kaplaması taş örme tekniği ile yapılmıştır. Yapım yılı başlangıcı 1907, bitiş tarihi 1912 dir. Köprü ayakları bakımı için dört adet ayağın içinde bakım merdivenleri mevcuttur.

ALMAN İMPARATORU HAREKETE GEÇİYOR 1800’lü yılların sonunda Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, İngiltere, Fransa ve İtalya gibi ülkelerin hükümranlık kurduğu ülkelerde petrol kaynaklarına sahip olmaları Almanya’yı zor durumda bırakır. Alman İmparatoru Kayzer Wilheim 2 danışmanlarıyla yaptığı toplantıda petrol konusun ele alır ve petrol ülkesine geçiş yapılamadığı sürece başarısız kalacaklarını anlatır. Bu toplantıda proje çalışmalarının başlatılmasını ister. Aslında Almanlar petrol kaynaklarını düşünürken, Arap ülkelerinde zor durumda olan Osmanlılar ise asker ve mühimmat nakliyesini öncelikli ele alırlar.

ANLAŞMA 1888 YILINDA İMZALANIYOR İngilizlerin egemenliğini devam ettirdikleri Kızıldeniz üzerinden Arap bölgesine geçiş yapamayan Almanlar’ın aklına İstanbul-Bağdat-Hicaz demiryolu inşaatı gelir. Alman İmparatoru Wilheim 2, derhal Osmanlı Padişahı Abdülhamit 2 ile temasa geçer. 1888 yılında anlaşmaların imzalanmasından sonra ise Alman hükümeti demiryolu inşaatını Deutche Bank’ın finansıyla Philipp Holzmann, Krup ve Siemens firmalarından oluşan bir konsorsisyuma verir.

HAYDARPAŞA 1905 YILINDA AÇILDI İmzaların atılması ve firmaların belirlenmesinden sonra ise inşaat çalışmaları başlıyor ve 1905 yılında İstanbul Haydarpaşa tren istasyonu hizmete giriyor. Daha sonra sırasıyla Eskişehir, Konya Ereğli, Pozantı ve Adana istasyonları devreye giriyor. Ancak, ülkemizin değil belki de dünyanın en büyük tünel inşaatları Toros Dağlarında başlamış. Ereğli istasyonu sonrasında Toros Dağları’nı gören Alman mühendisler şaşkına döner.Öte yandan Alman ve Türk işçilerinin çalıştığı ve uğrunda öldükleri İstanbul-Bağdat-Hicaz demiryolu inşaatı tarihinde Belemedik ismi önemli yer tutar. 1900’lü yılların başında başlayan Toros Tünelleri inşaatı tam 20 yıl sürer. 12 km’lik bölümde tam 22 tünel açılır.

Almanların belki de tünellerden sonra en çok uğraştıkları ikinci konu ise Hacıkırı köyündeki Varda Köprüsü olmuş. Alman mühendisler sarp kayalıklar ve dağlık bölgenin uç kısmından köprü ayaklarını inşaatını devam ettirmelerine karşın trenler keskin virajı alamayınca daha ileriye 200 metre derinliğinde ikinci bir köprü inşaasına başlamışlar. Binlerce Alman ve Türk vatandaşının çalıştığı demiryolu inşaatı sırasında 20 yıla yakın Belemedik’te kalınması Alman firmalarını harekete geçirmiş. Vatandaşlarının rahatlığını düşünen Almanlar bu bölgeye büyük bir şantiyenin yanı sıra kilise, okul, sinema, hastane, hamam, cami ve sosyal ev kurmuşlar. Hatta bu bölgede ilk kez dereden akan sulardan ilk elektrik enerjisi ise burada üretilmiş. Çakıt Deresinin soğuk sularında Alman işçiler yüzebilmek için Belemedik’ten suya kadar şu an sağlam şekilde duran yaklaşık 5 km’lik bir merdiven yapmışlar. Ayrıca yine Almanlar ölen vatandaşlarını defin içinde dağlık bölgelerde birçok Alman mezarlığı kurmuşlar.

DEMİRYOLU 1940’TA TAMAMLANDI Alman İmparatoru Wilheim 2 ile Osmanlı Padişahı Abdülhamit 2’nin ayrı ayrı görüşler nedeniyle ortaklaşa aldıkları İstanbul-Bağdat-Hicaz demiryolu inşaatı kararı, ancak 1940 yılında tamamlanmış. 15 Haziran 1940 yılında ise İstanbul’dan Bağdat’a ilk tren seferi yapılmış. Derleyen:Özcan Şahin