Mevcut Durum ve Geleceğimiz Dursun Yıldız Su Politikaları Uzmanı Dünya Su Günü Etkinliği 24 Mart 2015 ANKARA

21. Yüzyıl ?

21. Yüzyılda Uluslararası Su Politikaları ; BM’nin 1997 Sözleşmesinin etkisinin kısıtlı kalacağı, İklim değişimi etkisiyle bölgesel güvenlik kaygılarını daha çok dikkate alan yeni güç birliği modellerin aranacağı, Yeni gıda jeopolitiğinin etkili olacağı, Üzerinde enerji,gıda ve çevre güvenliğinin etkisinin artacağı, Mavi Su,Yeşil Su, Gri Su kavramlarını daha çok dikkate alan, Sınıraşan yeraltı sularını da kapsayan “Bölgelere göre farklı özelliklere sahip daha dinamik ve esnek politikalar olacaktır.

21. Yüzyılda Su Yönetimi Bilimsel ve Teknolojik ilerleme ile planlamadan işletmeye kadar ileri karar destek sistemlerine sahip olan, Buna rağmen “Entegre Su Yönetimini” başaramayan, Sektörlerarası su tahsisi konusunda zorluklar yaşayacak olan, Komşu havzalardan su transfer edemeyen, Ekonomik ve ekolojik fayda-maliyet dengesine dayanacak, Enerjinin çok yoğun olarak kullanılacağı bir su yönetimi olacak

Riskler (3K-Kavramsal –Kurumsal –Küresel Riskler ) 1997 sözleşmesinin sınıraşan sular konusundaki mevcut ve olası sorunlara kavramları ve kapsamı olarak dar gelmesi Sözleşmeyi sadece 35 ülkenin onaylamış olması ve sözleşmeyi onaylamayan ve paylaşılan su havzalarında yer alan 110 ülkenin bulunması Uluslararası sistemin bu konuda yeni bir paradigma yaratacak etkin ve saygın bir kurumsal yapıya ve iradeye sahip olmaması 2050 yılında sadece Afrika kıtası nüfusunun genç bunun dışında tüm dünyanın yaşlı ve çok yaşlı bir demografik yapıya sahip olacak olması Ekosistemi yaşanılır kılan doğal çevrimlerin gelişen teknoloji ile yapay olarak yaratılabileceği yanılgısı

Riskler -Hidropolitik 21. yüzyıla, Hidropolitikayı doğrudan etkileyecek iki büyük değişim riski ile girildi. İklim değişimi ve Siyasi sınırların değişimi Su kısıtı olan Ortadoğu’daki değişimin sonuçları

Yeni tehditler coğrafyası :Ortadoğu Yeni Ortadoğu haritası İklim değişimi riski ile birlikte yeni bir tehdit ortaya çıkardı. Yeni ve çok parçalı Ortadoğu siyasi yapısı sadece su tahsisi talebi artacak ülke sayısı konusunda risk oluşturmayacak Asıl risk bu ülkelerin daha uzun dönem su yönetimi konusunda güçsüz olacağı için suyu kötü yönetmeleri ve işbirliğinden uzak durmaları nedeniyle ortaya çıkacak

Ortadoğu’nun Su Güvenliği

Ortadoğu sınırındaki “Su Güvenliği” 78,5 milyar m3 su bugünkü yıllık su kullanımına göre İsrail’in: 44 yıllık Ürdün’ün 55 yıllık Su ihtiyacına karşılık gelmektedir.

İşbirliği İçin Fırsatlar İklim değişiminin bölgesel ölçekteki olumsuz etkilerine adaptasyon için ülkelerarası işbirliğinin zorunluluğu, Ülkelerin enerji başta olmak üzere artmakta olan karşılıklı bağımlılıkları, Bölgesel güvenlik konsepti içinde su,enerji,gıda ve çevre güvenliğinin birbiriyle bağlantılı olarak artan rolü, Enerji, su, gıda krizlerinin küresel ölçekte birbirini tetikleyecek olması ve kesişmeye başlayacak olması ve, Krizlerin küresel ölçekte hızla yayılma riskinin artması nedeniyle bölgesel sorunların yayılmadan çözümüne duyulan ihtiyaç, Bilimsel ve teknolojik gelişmeler, Bazı jeostratejik öneme sahip ülkelere bu tehditleri fırsata çevirme olanağı tanıyacaktır.

Fırsatların “Bölgesel güç” olmak isteyen ülkelerin önüne koyduğu ev ödevleri ALTYAPI OLUŞTUR:Bilgiye dayalı analiz yeteneğinin arttırılması,Risk ve fırsatların daha önceden algılanması için gerekli altyapının oluşturulması ADAPTASYON YETENEĞİNİ GELİŞTİR:Su yönetimi konusunda gelişen ve değişen koşullara hızla adapte olma yeteneği kazanılması ÖRNEK SİSTEMLER YARAT: Su yönetiminde örnek sistem ve uygulamalara sahip olunması PAYLAŞ :Bu sistemlerin komşu ülkelerden başlayarak uygulanmasına katkıda bulunulması DÜNYAYI İZLE VE ETKİLE :Küresel Hidropolitiğin takibi ve yönlendirilmesi

21. Yüzyıl Hidropolitika Atakları ile Başladı ! Etiyopya Nil Nehrine Dokundu Nil nehrinin hidropolitiği değişti

Süreç nasıl işledi ? 2010 yılında Nil Havzası ülkeleri yeni anlaşma imzaladı. ABD baraja olumlu görüş belirtti ve ABD tarafından yapılan planlama arşivden çıkartıldı Barajın projesi 2010’da tamamlandı 2011 Şubatında Hüsnü Mübarek Rejimi devrildi. Mart 2011'de de barajın yapılacağı açıklandı Nisan 2011'de temeli atıldı Ağustosunda da barajın etkilerini incelemek için Uluslararası Uzmanlar Heyeti oluşturuldu.Rapor hazırlandı. Mısır rapora itiraz etti Mısır barajın yapımının derhal durdurulması gerektiğini açıkladı

Ve Nil Suları Anlaşması Bugün ! Mısır Devlet Başkanı Mursi :’’Gerekirse Nil’in her bir damlasını kanımızla savunuruz’’dedi. Mısırlı politikacılar barajı imha etme tehditinde bulundu Mursi iktidarı devrildi 2014 Ocak ayında Mısır barajı birlikte işletelim önerisi getirdi 2014’de baraj inşaatının %30 tamamlandı Bugün Mısır,Sudan,Etiyopya arasında bir protokol imzalanıyor. Etiyopya’nın yılda 55,5 milyar m3 su bırakmayı kabul ettiği açıklandı

Yüzyılın ikinci büyük hidropolitik atağı

Kıbrıs Adasına Su Götürme Projesi Kıbrıs Adasına boruyla götürülecek olan su Adanın geleceğinde ve Bölge dengeleri üzerinde etkili olacak Bu nedenle Kıbrıs Adasına götürülecek olan su kadar suyun akılcı yönetimine ve Kıbrıs’ın geleceğindeki etkisinin artmasına yardımcı olunması da önemlidir

Mevcut Durum ve Geleceğimiz Te ş ekkürler…. Dursun YILDIZ DSI Eski Yöneticisi