KARİYER GELİŞTİRME Kariyer: (koşu yolu, arena, meslek hayatı, meslek)Meslekte, işte ilerleme, yükselme, başarılı olma olarak kullanılır. Kariyer, kişinin yaşamı boyunca edindiği işle ilgili deneyimleridir. Kariyer, kişinin çalışma yaşamı boyunca bulunduğu basamaksal mevkileri, yaptığı işleri ve bulunduğu konumla ilgili tutumlarını, davranışlarını içeren bir süreçtir.

Kariyer Kavramı ile İlgili diğer kavramlar Kariyer Planlama: Kişinin kendisini değerlendirerek, kariyer beklenti ve hedeflerini oluşturması ve bunlara nasıl ulaşabileceği konusunda aksiyon planlarını geliştirmesidir. Kariyer Yönetimi: Örgütün ileride gereksinme duyacağı nitelikteki personeli zaman içinde yetiştirmesine yönelik faaliyetlerini kapsamaktadır.

Kariyer Kavramı ile İlgili diğer kavramlar(devam) Kariyer Yolu: Bir kişinin kariyerini oluşturacak işlerin sıralanmış halidir. a) Geleneksel kariyer yolu: Dikey olarak yükselmeyi ifade eder. b) Yatay kariyer yolu: Sadece yatay kariyer fırsatlarını ifade eder c) Ağ kariyer yolu: Yatay ve dikey kariyer fırsatlarını ifade eder(Deneyim, işin gerektirdiği özellikler ve yetenekler önemlidir). d) İkili kariyer yolu: Yönetici olmamalarına rağmen, teknik uzman ve profesyonellere sorumluluk ve yetki vererek, örgüte katkılarının sağlanmasını ifade eder

Kariyer Kavramı ile İlgili diğer kavramlar(devam) Kariyer Kalıpları: Kişilerin çalışma yaşamları boyunca iş ve kariyerleri ile ilgili davranışlarını ifade eder. a) Devamlı durumdaki kariyer kalıbı: Bir öğretmenin uzun yıllar mesleğini icra etmesi b) Doğrusal kariyer kalıbı: Dikey olarak ilerleme (Bir bölümde işe başlayan bireyin şefliğe yükselmesi)

Kariyer Kavramı ile İlgili diğer kavramlar(devam) c) Spiral Kariyer kalıbı: Kişinin uzmanlığı açısından pek farklı olmayan değişik alanlardaki işlerde çalışması (öğretim üyesinin, şirkette yönetici olması) d) Geçiş tipi kariyer kalıbı: Birbirinden çok farklı çok sık iş değiştirme (garsonluk, tezgahtarlık vb…)

Kariyer Kavramı ile İlgili diğer kavramlar(devam) Kariyer Çapaları: Bireyin kişisel değer ve tutumlarından oluşan; kendi algıladığı nitelik, yetenek, güdü, tutum ve davranışları ile bunları dengeleyen, yönlendiren unsurlardır. Kariyer Platosu: Kişinin kendi özel veya iş yaşamından dolayı bir dönem itibarıyla kariyer ilerlemesinde meydana gelen durağanlığı ifade eder

Bireysel Yaşam ve Kariyer Evreleri Büyüme evresi (0-14 yaş): Etraftan farklı bilgiler öğrenme Keşif evresi (15-24): Kişi kendini değerlendirmekte, yatkın olabileceği işi belirlemeye çalışmaktadır Kurma evresi (25-44): Kişi iş hayatını oluşturma sürecindedir(meslek, aile ve gelişim önemlidir) Koruma evresi (45-64) : Kazanımları koruma Azalma ve çözülme evresi (65 yaş üstü): Yetki ve sorumluluklar azalır, sağlık sorunları, emekliliğe hazırlık)

Kariyer Yaşam Aşamaları Keşfetme aşaması: Kişini kendini değerlendirmesi Kurma aşaması: Kişi çalışma yaşamına girmiştir.kariyer amaçları belirlenir ve uygulamaya konur Orta kariyer aşaması: Kişi kariyerinde belli bir aşamaya ulaşmıştır, bir uygulayıcı, uzman haline gelmiştir (gelişme, plato, gerileme).

Kariyer Geliştirme Sistemi İki boyutta ele alınır: 1. Kariyer planlama (Bireysel boyut) 2. Kariyer yönetimi (Örgütsel boyut)

Kariyer Planlama(Bireysel boyut) Kişinin kendini değerlendirmesi Kariyer fırsatlarını belirlemesi Hedeflerini belirlemesi Planlarını hazırlaması Planlarını uygulaması

Kariyer Geliştirme (Örgütsel boyut) Kariyer geliştirme sisteminin insan kaynakları planlaması ile bütünleştirilmesi Kariyer yollarının tasarlanması Çalışanların kariyer olanakları konusunda bilgilendirilmesi Çalışanların değerlendirilmesi Kariyer danışmanlığı Çalışanların iş deneyimlerinin artırılması Yönetim desteği Eğitim faaliyetleri Yeni insan kaynakları politikalarının oluşturulması

Kariyer Geliştirme Sürecinde Bireysel Gelişime Destek Olacak Örgütsel faaliyetler İş rotasyonu Koçluk Mentorluk Yedekleme planlaması Özel kariyer grupları

Yeni Kariyer Yaklaşımları Yönetim alanındaki bazı gelişmeler örgüt yapılarını da etkilemektedir Bunlar: a) İletişim ve bilgi işleme teknolojilerindeki gelişmeler b) Uluslar arası rekabet c) İnsan hakları, insani değerler, insanın önemi kavramlarının ön plana çıkması

Yeni Kariyer Yaklaşımları Sınırsız kariyer: İşle ilgili faaliyetlerin tek bir örgütle sınırlanamaz olduğunu ve bu durumun da kariyer hareketliliğinde çeşitlilik yaratacağını ifade etmektedir İki basamaklı kariyer yolu: Kendi alanlarında uzman olan bireylerin yönetim kademelerinde ilerlemek istemeleridir.(Mühendislik okuyanların işletme yüksek lisansı yapmaları gibi) Esnek kariyer: Farklı nitelik ve uzmanlığa sahip kişilerin oluşturduğu ekiplerin yürüttüğü proje tipi çalışmalar Portföy kariyer: Kişiler birden çok müşteri ile çalışmakta ve farklı işler yapmaktadırlar. Bağımsız çalışma

Kariyere İlişkin Güncel Sorunlar Cam tavan Çift kariyerli eşler Çift kariyerlilik Ay ışığı sorunu (Bir öğretmenin dershanede çalışması vb…) Kariyer evrelerinde ortaya çıkan sorunlar ve engeller Uluslar arası işletmelerde kariyer geliştirme (Ana ülke eğilimli, konuk ülke eğilimli, dünya eğilimli işletmeler)